Ο Αρχηγός Αστυνομίας σε ρόλο νομοθέτη

Ο Γενικός Ελεγκτής, στα πλαίσια άσκησης των καθηκόντων του, ζήτησε από τον Αρχηγό Αστυνομίας, μεταξύ άλλων, να τοποθετηθεί στο θέμα που εξετάστηκε από την ΕΥ για τα Υπηρεσιακά οχήματα της Αστυνομίας.

Ο Αρχηγός Αστυνομίας, πληροφόρησε την ΕΥ ότι η χρήση των αστυνομικών οχημάτων προβλέπεται από την Α.Δ. με αρ. 2/38, «Καθήκοντα και ευθύνες Οδηγών Αστυνομικών Οχημάτων» που αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι επιτρέπεται να μεταφέρονται σε αστυνομικά οχήματα και «τα πρόσωπα που κινδυνεύουν από οποιαδήποτε αιτία, με σκοπό την προστασία τους», υποδεικνύοντάς στην ΕΥ ότι, σύμφωνα με τη νομολογία του Ανώτατου Δικαστηρίου, οι Α.Δ. θεσπίζονται δυνάμει Νόμου, αποτελούν δευτερογενή νομοθεσία και στην πυραμίδα της ιεραρχίας των πηγών δικαίου έχουν την ίδια τυπική ισχύ με τις Κανονιστικές Διοικητικές Πράξεις, και επικαλέστηκε την πρωτόδικη μονομελή απόφαση Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Αντώνης Αντωνιάδης ν. Κυπριακή Δημοκρατία, Μέσω Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως κ.α, Υπόθεση Αρ. 278/2005, ημερομηνίας 28.2.2007.

Με έκπληξη όμως η ΕΥ διαπίστωσε ότι αυτή αναιρέθηκε κατ’ έφεση. Συγκεκριμένα στην υπόθεση Κυπριακή Δημοκρατία ν. Aντώνη Aντωνιάδη (2009) 3 ΑΑΔ 297, υπό πενταμελή σύνθεση, αποφασίστηκε ομόφωνα, το ακόλουθο:

«Στην προκειμένη περίπτωση δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπερισχύει ο Κανονισμός έναντι της Αστυνομικής Διάταξης, εφόσον παράχθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο είναι ιεραρχικά ανώτερο όργανο από τον Αρχηγό Αστυνομίας.»

Συνεπώς, η νομολογία, όχι μόνο δεν επιβεβαίωνε αλλά αντίθετα ακύρωνε την επιχειρηματολογία του Αρχηγού Αστυνομίας.

Υπάρχει μέχρι και σήμερα αναρτημένη στην ιστοσελίδα της Αστυνομίας Κύπρου η Αστυνομική Ανακοίνωση 1, ημερομηνίας 30/11/2023 – με τίτλο «Τοποθέτηση Αστυνομίας αναφορικά με την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή». Δηλαδή αναρτήθηκε ως απάντηση μετά την ανάρτηση της ειδικής έκθεσης αρ.1/2023 για την Αστυνομία στον ιστότοπο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Παραθέτω αυτούσιο το σημείο της εν λόγω ανακοίνωσης που ενδιαφέρει από νομικής σκοπιάς.

«Σύμφωνα με νομολογία του Ανώτατου Δικαστηρίου, οι Αστυνομικές Διατάξεις θεσπίζονται δυνάμει Νόμου και αποτελούν δευτερογενή νομοθεσία και έχουν την ίδια ισχύ με τις Κανονιστικές Διοικητικές Πράξεις και σε καμία περίπτωση, όπως αναφέρεται στην σχετική έκθεση του Γενικού Ελεγκτή, τίθεται θέμα κατάχρησης εξουσίας».

Δηλαδή η Αστυνομία ακόμη και σε αυτό το χρονικό στάδιο αρνείται ότι η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου που επικαλέστηκε προς υποστήριξη της θέσης της στον Γενικό Ελεγκτή, αναιρέθηκε στο συγκεκριμένο σημείο.

Εδώ έγκειται και το πρόβλημα της νυν ηγεσίας της Αστυνομίας. Πρώτον, η ανακοίνωση της Αστυνομίας αναρτήθηκε μεταγενέστερα της ανάρτησης της έκθεσης της ΕΥ. Δηλαδή, αν μη τι άλλο, στην ηγεσία της Αστυνομίας ενημερώθηκαν ότι η διαδικασία που ακολουθούσαν για τα υπηρεσιακά οχήματα τελικά δεν είναι σύμφωνη με τη νομολογία του Ανώτατου Δικαστηρίου. Αυτό δεν το εντόπισε το νομικό τμήμα του Αρχηγείου Αστυνομίας, και η ανακοίνωση συνεχίζει να παραμένει αναρτημένη χωρίς καν προσπάθεια έκδοσης δεύτερης ανακοίνωσης που να διορθώνει την πρώτη στο συγκεκριμένο σημείο.

Δηλαδή αν πολίτης (μη νομικός) διαβάσει σήμερα την εν λόγω ανακοίνωση της Αστυνομίας θα θεωρήσει ότι όσα καταγράφει στο περιεχόμενο της είναι σωστά επειδή εκδόθηκε από την ίδια την Αστυνομία

Δεύτερον, το γεγονός ότι η ηγεσία της Αστυνομίας από την στιγμή που δεν συνειδητοποιεί τα λάθη της, θα τα επαναλαμβάνει. Είναι όρος απαράβατος. Το κόστος αυτής της στάσης θα το πληρώσει ο πολίτης, είτε επαγγέλλεται αστυνομικός είτε όχι.

Τρίτον, ο νυν Αρχηγός Αστυνομίας, ως παρουσιάζεται στην τοποθέτηση του τόσο στην έκθεση της ΕΥ όσο και στην αστυνομική ανακοίνωση, ασκεί νομοθετική εξουσία. Αφού θεωρεί εσφαλμένα ότι οι Α.Δ. που εκδίδει ο ίδιος, έχουν την ίδια ισχύ με τις Κανονιστικές Διοικητικές Πράξεις. Όμως οι Κ.Δ.Π. εκδίδονται από το Υπουργικό Συμβούλιο, δυνάμει του άρθρου 13 του περί Αστυνομίας Νόμου, οι οποίες στην συνέχεια κατατίθενται στη Βουλή των Αντιπροσώπων και εγκρίνονται από αυτή, και στην συνέχεια δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Ενώ σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Αστυνομίας νόμου “αστυνομική διαταγή” σημαίνει οποιαδήποτε διάταξη ή διαταγή που εκδίδεται από τον Αρχηγό για την ευταξία και τη χρηστή διοίκηση της Αστυνομίας και την καθοδήγηση των μελών της Αστυνομίας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

*Δικηγόρος, Δημήτρης Απαισιώτης