Η Πύλα ως μικρογραφία του Κυπριακού και το άδειασμα Στιούαρτ

«Το παράδειγμα της Πύλας και οι διευθετήσεις που έγιναν αποτελούν ένα θετικό μοντέλο για το πως οι δύο πλευρές μπορούν να βρουν λογικές και αμοιβαία αποδεκτές λύσεις στις διαφωνίες τους, όταν υπάρχει δέσμευση για επίτευξη συμφωνίας».

Αυτή η δήλωση έγινε από τον Ειδικό Αντιπρόσωπο του ΟΗΕ στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ, πριν από ένα μήνα, στις εννέα Οκτωβρίου, όταν με ικανοποίηση ανακοίνωνε την επίτευξη συμφωνίας σε σχέση με την Πύλα, μετά από τα σοβαρά επεισόδια και την προσπάθεια να αλλάξουν το status quo της περιοχής οι κατοχικές δυνάμεις.

Για το τι συμφωνήθηκε στην Πύλα, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με σιγουριά. Κι αυτό διότι, ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε το θέμα ο κ. Στιούαρτ ήταν τέτοιος, που η μια πλευρά δεν γνωρίζει τι ακριβώς περιλαμβάνει η συμφωνία που έκανε ο κ. Στιούαρτ με την άλλη. Το αποτέλεσμα ήταν με τη συμπλήρωση ενός μήνα από την ανακοίνωση επίτευξης συμφωνίας και λίγων ημερών από την έναρξη των έργων, να υπάρξουν αντιδράσεις από την άλλη πλευρά που προκάλεσαν την διακοπή των εργασιών.

Μέχρι χθες, παρά τις διάφορες δηλώσεις, ότι η διακοπή των έργων είναι προσωρινή, τα έργα δεν επανίρχισαν και όλοι αναμένουν με ενδιαφέρον τη συνέχεια. Επικρατεί, δηλαδή, αβεβαιότητα, σε σχέση με το μέλλον του όλου εγχειρήματος, ενώ εγείρονται και νέα ερωτήματα, σε σχέση με τη συνέχεια και αν ποτέ, τα όσα συμφώνησαν ξεχωριστά με τον κ. Στιούαρτ οι δύο πλευρές, θα εφαρμοστούν.

Από εκεί και πέρα, υπάρχει και μια άλλη πτυχή. Αυτή που δημιούργησε ενδεχομένως παρασυρόμενος από την ικανοποίηση του, ότι πέτυχε μια συμφωνία, ο ίδιος ο Κόλιν Στιούαρτ, ο οποίος με στοχευμένες παρεμβάσεις του, είτε μέσω ανακοινώσεων, είτε μέσω συνεντεύξεων σε μέσα και των δύο κοινοτήτων, καλλιέργησε προσδοκίες, που τουλάχιστον μέχρι σήμερα, διαψεύδονται.

Πάντως η δήλωση του ότι η συμφωνία που έγινε για το θέμα της Πύλας, μπορεί να λειτουργήσει ως μοντέλο για το πώς θα λυθεί το Κυπριακό, επιβεβαιώνονται και αποτυπώνονται στην πράξη. Ο ειδικός αντιπρόσωπος της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, έχει δίκαιο, διότι και στο Κυπριακό όπως και στην Πύλα, οι όποιες προσδοκίες κατά καιρούς καλλιεργήθηκαν, αργά ή γρήγορα διαψευσθήκαν. Και όλως τυχαίως στις πλείστες περιπτώσεις, αυτό συμβαίνει με ευθύνη των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι με διάφορα προσκόμματα, αντιδρούν κι αποχωρούν από τις διάφορες προσπάθειες.

Η Πύλα δηλαδή και τα όσα διαχρονικά συμβαίνουν εκεί, αποτελεί μια μικρογραφία του Κυπριακού. Πολλοί εκμεταλλεύτηκαν το ειδικό καθεστώς της, οι Τούρκοι συχνά δημιουργούσαν θερμά επεισόδια και κάθε φορά επιχειρούσαν να αλλάξουν προς όφελος τους, η δική μας πλευρά για πολλή καιρό έκανε τα στραβά μάτια, μέχρι που οι Τούρκοι αποθρασύνθηκαν πλήρως και επιτέθηκαν με τις μπουλντόζες κατά των κυανόκρανων. Τότε όσοι τα προηγούμενα χρόνια έκαναν πως δεν καταλάβαιναν, αποφάσισαν να δώσουν λύση στο πρόβλημα αφού αντιλήφθηκαν πως δεν πάει άλλο.

Ο ΟΗΕ ανέλαβε τον ρόλο της διαμεσολάβησης και με χειρισμούς που ποτέ δεν έγιναν ξεκάθαροι, και για τους οποίους μάλιστα υπήρξε έντονη κριτική από Τουρκοκύπριους αρθρογράφους για το τι πραγματικά περιλαμβάνει η συμφωνία, τελικά αυτή ανακοινώθηκε. Και παρά τα αρχικά χαμόγελα και τα μεγάλα λόγια, ότι με αυτόν τον τρόπο θα λύσουμε και το Κυπριακό, τελικά καταλήξαμε στις νέες εντάσεις της Δευτέρας και την διακοπή των έργων πριν καλά καλά ξεκινήσουν.

Αυτή είναι και η ιστορία που κατά καιρούς επαναλαμβάνεται και για το Κυπριακό. Πάντως, σε ότι αφορά τις εξελίξεις στην Πύλα, μέχρι χθες δεν υπήρχε κανένα νεότερο από πλευράς ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Οι εργασίες έχουν σταματήσει και πλέον όλοι αναμένουν, πως και κάτω από ποιες συνθήκες θα επαναρχίσουν, από τη στιγμή που η άλλη πλευρά, δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένη να αποδεχτεί τη συμφωνία που ανακοινώθηκε ότι επιτεύχθηκε πριν από ένα μήνα ακριβώς.