Με το βλέμμα στο μέλλον και την καρδιά στα Αριστερά κάνει τις αλλαγές του το ΑΚΕΛ

Τίθενται την Κυριακή ενώπιον του Καταστατικού Συνεδρίου του ΑΚΕΛ οι αλλαγές που προωθούνται στο κόμμα για επικύρωση. Πρόκειται για μια ζύμωση που γινόταν εδώ και ένα χρόνο στο εσωτερικό του ΑΚΕΛ και έχει ως βασικό στόχο τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών του και τη γενικότερη ανανέωση του κόμματος, ενόψει των προκλήσεων της σύγχρονης εποχής.

Οι καταστατικές αλλαγές είναι μόνο ένα κομμάτι της προσπάθειας που καταβάλλει το ΑΚΕΛ για να βελτιώσει την εικόνα του αλλά και για να κάνει ανοίγματα προς την ευρύτερη κοινωνία, στη σκιά των τάσεων αποσυσπείρωσης των παραδοσιακών κομμάτων και της μείωσης των ποσοστών του που ακολούθησε τη διακυβέρνηση Χριστόφια. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επιλογή του Ανδρέα Μαυρογιάννη στις Προεδρικές Εκλογές, μια συνταγή που θεωρήθηκε πετυχημένη, καθώς αφενός αποκόλλησε το ΑΚΕΛ από δογματισμούς του παρελθόντος φέρνοντας το πιο κοντά σε μία κεντρώα ατζέντα και αφετέρου άνοιξε διαύλους επικοινωνίας μεταξύ του κόμματος και προσωπικοτήτων με τις οποίες μοιράζεται κοινές θέσεις άλλα όχι κοινή ιδεολογία, δημιουργώντας δυνατότητες συμπόρευσης. Στην ουσία το «πείραμα» Μαυρογιάννη απέδειξε στο κόμμα της Αριστεράς ότι για να μπορεί να απευθύνεται σε μια πιο πλατιά μάζα, θα πρέπει να κοιτάζει πολύ πιο πέρα από την κομματική του βάση και τους δικούς του περιορισμούς.

Σε αυτό το πλαίσιο, λάνσαρε νέο λογότυπο, έστειλε το μήνυμα πως κοιτάζει προς το μέλλον και έχει στα σκαριά μια κοινωνική πλατφόρμα, η οποία στην ουσία θα λειτουργεί ως μια παράλληλη με το ΑΚΕΛ κατάσταση, στεγάζοντας πρόσωπα με τα οποία μοιράζεται απόψεις αλλά όχι ιδεολογία, με στόχο να αγγίξει κι άλλα στρώματα της κοινωνίας αλλά και να εμβολιάσει την παραγωγή πολιτικής με ιδέες που ξεκινούν από διαφορετική αφετηρία από το κόμμα αλλά καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα.

Παρά τη διάθεση για αλλαγή, άλλωστε, θα ήταν πρώιμο να επιχειρηθεί οποιαδήποτε μετακίνηση του ΑΚΕΛ από το ιδεολογικό του πλαίσιο. Ήδη ακόμη και οι αλλαγές που προωθήθηκαν ή προωθούνται προκάλεσαν αντιδράσεις, καθώς υπάρχει μία ομάδα στελεχών που ευαγγελίζονται την ιδεολογική καθαρότητα του κόμματος και παρουσιάζονται πιο προσηλωμένοι στη διατήρηση της διαχρονικής του ταυτότητας παρά στην εξασφάλιση της ενδυνάμωσής του, μέσα από μια πιο mainstream προσέγγιση. Ως εκ τούτου, ο Μαρξ και ο Λένιν θα συνεχίσουν να αποτελούν τους οδηγούς του ΑΚΕΛ, ενώ προσπαθεί να κατακτήσει τη νέα εποχή.

Πιο έντονα η αλλαγή στην προσέγγιση του ΑΚΕΛ έχει παρατηρηθεί στον τρόπο που πολιτεύεται μέχρι στιγμής. Το τελευταίο διάστημα και ιδιαίτερα μετά τις Προεδρικές Εκλογές και την ανάληψη της εξουσίας από τη νέα Κυβέρνηση, έχει αλλάξει το αντιπολιτευτικό του στυλ. Σε αυτό βοηθά, βεβαίως, το γεγονός πως στο τιμόνι του κράτους δεν βρίσκεται πλέον ο «αιώνιος εχθρός» ΔΗΣΥ και ο Νίκος Αναστασιάδης, αλλά ο λιγότερο συγκρουσιακός Νίκος Χριστοδουλίδης, με συμπολίτευση τα κόμματα του Κέντρου. Ωστόσο, είναι ξεκάθαρη η στροφή του ΑΚΕΛ προς μια μορφή αντιπολίτευσης που είναι λιγότερο συνυφασμένη με την σκληρή κριτική και περισσότερο με την παραγωγή πολιτικής. Ακόμη και οι παρεμβάσεις που έχουν καθαρά καταγγελτικό χαρακτήρα, πέραν από πιο σπάνιες, έχουν και διαφορετικό ύφος, καθώς επιλέγεται μια λιγότερο ξύλινη γλώσσα από ό,τι στο παρελθόν και λιγότερο επιθετικό ύφος.

Σε αυτές τις σταδιακές αλλαγές θα προστεθούν και οι τροποποιήσεις που προωθούνται στο Καταστατικό, οι οποίες θα απλοποιήσουν τις κομματικές διαδικασίες, αυξάνοντας την ταχύτητά τους, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις τη συμμετοχικότητά τους. Μεταξύ άλλων, η εκλογή του ΓΓ θα γίνεται από το Συνέδριο αντί από την Κεντρική Επιτροπή, πολλαπλασιάζοντας τα μέλη που έχουν δικαίωμα ψήφου. Επίσης, πλέον τα έμμισθα στελέχη του κομματικού μηχανισμού δεν θα υπερβαίνουν το 40% της της Κεντρικής Επιτροπής, ώστε να μπορούν σε αυτή να συμμετέχουν περισσότερα κομματικά μέλη προερχόμενα από διάφορους επαγγελματικούς κλάδους, καθιστώντας την πιο αντιπροσωπευτική. Επίσης προωθείται μια πιο δομημένη διαδικασία στον τρόπο επιλογής του υποψηφίου που θα υποστηρίζει το κόμμα τις Προεδρικές Εκλογές.

Μεγάλη αλλαγή συνιστά ο περιορισμός θητειών, σε συνδυασμό με το ασυμβίβαστο. Πλέον, ελάχιστα άτομα θα μπορούν να κάνουν περισσότερες από δύο θητείες ως βουλευτές ή ευρωβουλευτές, ενώ οι ρόλοι αυτοί θα είναι ασυμβίβαστοι με κάποια κομματικά αξιώματα. Αυτό θα επιτρέψει την προώθηση περισσότερων προσώπων και την ταχύτερη εναλλαγή, όπως επίσης και θα καταργήσει «διπλοθεσίτες» σε κομματικά και πολιτειακά αξιώματα, σε κάποιο τουλάχιστον βαθμό.

Είναι ξεκάθαρο πως το ΑΚΕΛ προσπαθεί να εισέλθει σε μια νέα εποχή. Να θέσει βάσεις για ένα πιο σύγχρονο κόμμα, που να ανταποκρίνεται καλύτερα στα σημεία των καιρών. Αλλά την ίδια στιγμή, είναι εξίσου σαφές, πως θέλει να το κάνει σταδιακά, με τρόπο προσεκτικό και αποδεκτό, που δεν θα αγγίζει τον χαρακτήρα του και τις ιδεολογικές του παρακαταθήκες. Κάποιοι επικριτές ίσως θεωρούν ότι το κόμμα της Αριστεράς δεν φτάνει αρκετά μακριά και φοβάται να κάνει το ένα βήμα παραπάνω. Κάποιοι στο εσωτερικό του, ωστόσο, ενδεχομένως πιστεύουν πως έχουν ήδη γίνει περισσότερα από όσα έπρεπε και θα πρέπει να διαφυλαχτεί η ταυτότητά του. Για αυτό και το εγχείρημα είναι δυσκολότερο από όσο ενδεχομένως φαίνεται εκ πρώτης όψεως.