Εκτέλεση Ενταλμάτων Έρευνας στις Κεντρικές Φυλακές

Όλα τα είδη έρευνας που διεξάγονται στις Κεντρικές Φυλακές, είτε είναι έρευνας κελιού ή έρευνας ατόμου, για να είναι νόμιμες πρέπει πάντα να επιτρέπονται από τον ίδιο το νόμο και να μπορούν να χαρακτηριστούν ως ανάλογες και αναγκαίες. Σε περίπτωση που η έρευνα δεν έχει ως βάσει τον νόμο και υπο τις περιστάσεις δεν είναι αναγκαία ή είναι δυσανάλογη του σκοπού της, τότε το ένταλμα / ή η οδηγία που την επέτρεψε μπορεί και θα πρέπει να ακυρωθεί από το Δικαστήριο.

Έρευνα κελιού ή ατόμου μπορεί να γίνει είτε από άτομα της Κεντρικής Φυλακής ή την Αστυνομία. Η Αστυνομία χρειάζεται ένταλμα έρευνας από Δικαστήριο για να μπορέσει να εισέλθει στις Φυλακές και να εκτελέσει το ένταλμα, στην οποία περίπτωση εφαρμόζονται οι πρόνοιες της ποινικής δικονομίας. Η διεύθυνση της Κεντρικής Φυλακής δεν φαίνεται να έχει κάποιο ανάλογο δικαίωμα έρευνας κελιού στην βάσει της ειδικής νομοθεσίας ή των κανονισμών της φυλακής, όπως έχει για σκοπούς έρευνας ατόμου.

Οι ίδιοι οι Κανονισμοί που αφορούν τα δικαιώματα των ατόμων που βρίσκονται στην Κεντρική Φυλακή, ξεκινούν με το να αναφέρουν ξεκάθαρα ότι "οι κρατούμενοι δεν έχουν άλλες υποχρεώσεις ούτε υπόκεινται σε άλλους περιορισμούς εκτος απ αυτούς που προβλέπονται ρητά στους νόμους, τους κανονισμούς και τις οδηγίες ή διαταγές που εκδίδονται από το Διευθυντή μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών του"

Οι Ευρωπαϊκοί Κανόνες Φυλακής αλλά και γενικά η νομολογία από Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υποστηρίζει ότι ο κάθε κρατούμενος κατέχει όλα του τα δικαιώματα πλην το δικαίωμα ελευθερίας και όλα τα δικαιώματα αυτά θα πρέπει να τυγχάνουν σεβασμού από τα κράτος και τους αρμόδιους. Συνεπώς ο κάθε κρατούμενος έχει δικαίωμα στην προσωπική του περιουσία αλλά και στο να θεωρεί τον τόπο διαμονής του ως την οικία του και ως χώρο που δικαιούται να έχει ιδιωτική ζωή. Οποιαδήποτε επέμβαση σε άλλα δικαιώματα του κρατούμενου, πέραν από αυτό της ελευθέριας θα πρέπει να γίνονται πάντα και μόνο όταν προκύπτει θέμα ασφάλειας στην λειτουργία της φυλακής και πάντα να είναι αναλογική και αναγκαία.

Έρευνα κελιού θα πρέπει να γίνεται πάντα στην παρουσία του επηρεαζόμενου και πάντα στην παρουσία δύο ατόμων από την πλευρά Αστυνομίας ή Φυλακής. Ακόμα ορθότερο θα ήταν να υπάρχουν πάντα και άτομα της Φυλακής ασχέτως της Αστυνομίας για να επιτηρούν την εφαρμογή των κανονισμών της Φυλακής που μόνο οι ίδιοι γνωρίζουν. Αν πρόκειται για έρευνα η οποία γίνεται στη βάσει εντάλματος έρευνας τότε αυτό πρέπει να εκτελεστεί μεταξύ των ωρών και μερών που αναφέρει ο νόμος (5πμ μέχρι 8μμ) εχτός και αν το Δικαστήριο που το έκδωσε ρητά αναφέρει διαφορετική ρύθμιση. Θα πρέπει να δίδεται αντίγραφο του εν λόγω εντάλματος στον επηρεαζόμενο και να υπάρχει μεταφραστής όπου χρειάζεται όπως επίσης και να εξηγούνται τα δικαιώματα του ατόμου, όπως το να έχει δικηγόρο της επιλογής του κατά την διαδικασία έρευνας. Πριν την εκτέλεση εντάλματος έρευνας επιβάλλεται να δίδεται προηγούμενος εύλογη ενημέρωση / προειδοποίηση οτι θα γίνει τέτοια έρευνα στον επηρεαζόμενο ωπου αυτό είναι δυνατό και είναι κατ εξαίρεση που μπορεί να γίνει έρευνα χωρίς την προηγουμένη ενημέρωση.

*Δικηγόρος, Αλέξανδρος Κληρίδης