Η συγκριτική ανάλυση του πολέμου στην Ουκρανία και της Μέσης Ανατολής-Οι μεγάλες διαφορές και η στάση του διεθνή παράγοντα

Η εξόντωση της Χαμάς είναι ένα πάρα πολύ δύσκολο εγχείρημα και αν αυτή γίνει θα είναι με πάρα πολύ μεγάλο τίμημα από πλευράς άμαχου πληθυσμού, γυναικόπαιδων, εκτιμά ο διεθνολόγος Χαράλαμπος Χρυσοστόμου σε δηλώσεις στο ΚΥΠΕ.

«Για να υπάρξει ειρήνευση θα πρέπει να υπάρχουν ηγεσίες με ανάστημα και στο Ισραήλ και από πλευράς Παλαιστινίων, που να μπορέσουν να προχωρήσουν σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, κάτι που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει», σημειώνει.   

Ο κ. Χρυσοστόμου στις δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ προβαίνει σε μια συγκριτική ανάλυση του πολέμου στην Ουκρανία και στο Παλαιστινιακό, ενώ αναφέρεται στο πώς αντικρίζουν το διεθνές δίκαιο οι διάφοροι παίκτες.

Η εντελώς διαφορετική προσέγγιση των μεγάλων διεθνών παικτών και της διεθνούς κοινότητας σε σχέση με τις κρίσεις στο Παλαιστινιακό (Πόλεμος Ισραήλ- Χαμάς και στο Ουκρανικό (πόλεμος Ρωσίας- Ουκρανίας) σχετίζεται με τα γεωπολιτικά συμφέροντα των ισχυρών στις δύο κρίσεις, αναφέρει.    

Όπως σημειώνει, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το τελευταίο ψήφισμα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για ανθρωπιστική εκεχειρία, στην ουσία τα κράτη τοποθετηθήκαν ανάλογα με τα δικά τους συμφέροντα έναντι στο θέμα αυτό.   

Αναλύοντας στο ΚΥΠΕ πώς αντικρίζουν το διεθνές δίκαιο οι διάφοροι παίκτες, συγκρίνοντας τον πόλεμο Χαμάς με το Ισραήλ με τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι με βάση το διεθνές δίκαιο, η στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία, συνιστά εισβολή ενώ και η επιχείρηση του Ισραήλ στη Γάζα, πάλι με βάση το διεθνές δίκαιο συνιστά και αυτό εισβολή  

«Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Στην περίπτωση του Ουκρανικού υπάρχει παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου με εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων και παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας. Στην περίπτωση της εισβολής του Ισραήλ στη Γάζα, υπάρχει παραβίαση του διεθνούς δικαίου και παλαιών ψηφισμάτων του ΟΗΕ όσον αφορά την προστασία των αμάχων», τονίζει.  

Και στις δύο περιπτώσεις, λέει, υπήρξε επίκληση από αυτούς που προβαίνουν σε εισβολή, δηλαδή τους Ρώσους στη μια περίπτωση, το Ισραήλ στην άλλη περίπτωση, του δικαιώματος της νόμιμης άμυνας και της εξάλειψης απειλής. Για το Ισραήλ, ανέφερε, «η εξάλειψη απειλής αφορά την οργάνωση Χαμάς και τις τρομοκρατικές επιθέσεις που εξαπέλυσε εντός της επικράτειας του Ισραήλ κατά αμάχων την 7η Οκτωβρίου. Για τη Ρωσία η απειλή ήταν η εξάλειψη των ταγμάτων Αζόφ που διέπρατταν τρομοκρατικές ενέργειες κατά ρωσόφωνου πληθυσμού εντός όμως της ουκρανικής επικράτειας .Η οργάνωση Χαμάς για τις ΗΠΑ, για το ΝΑΤΟ, την ΕΕ και γενικά τους Δυτικούς, είναι τρομοκρατική οργάνωση»,  ενώ για Άραβες και Μουσουλμάνους η Χαμάς διεξάγει ιερό θρησκευτικό αγώνα υπέρ της πατρίδας, συμπληρώνει.   

Αντιθέτως, αναφέρει, η Δύση δεν θεωρεί τα τάγματα Αζόφ στην Ουκρανία τρομοκρατική οργάνωση. «Και οι δύο αυτές οργανώσεις επικαλούνται πατριωτικούς λόγους. Η Χαμάς το δικαίωμα των Παλαιστινίων για πατρίδα και την προσάρτηση εδαφών από το Ισραήλ, ενώ τα τάγματα Αζόφ λειτουργούσαν για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία», αναφέρει ο κ. Χρυσοστόμου.   

Και στις δύο περιπτώσεις οι επιτιθέμενοι, (Ρωσία και Ισραήλ) επικαλέστηκαν, όπως λέει, το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας για εξάλειψη απειλής για την εισβολή σε Ουκρανία και τη Γάζα αντίστοιχα. «Στην μια περίπτωση η Χαμάς αντιμετωπίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση. Στην άλλη περίπτωση, τα τάγματα Αζόφ δεν θεωρήθηκαν από τους δυτικούς ως τρομοκρατική οργάνωση αλλά ως οργάνωση προάσπισης των δικαιωμάτων του ουκρανικού πληθυσμού».   

Υπάρχει κατοχή παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ εδώ και πάρα πολύ καιρό, όπως και κατοχή ουκρανικών εδαφών υπήρξε και υπάρχει στην περίπτωση της Ρωσίας, αναφέρει ο κ. Χρυσοστόμου.  

Υπήρξε εξαναγκασμός μετακίνησης και προσφυγοποίησης άμαχου πληθυσμού λόγω βομβαρδισμών και χερσαίων επιχειρήσεων  και στην περίπτωση της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία με το προσφυγικό κύμα στην Ευρώπη και στην περίπτωση εισβολής Ισραήλ στη Γάζα. Οι Ουκρανοί πρόσφυγες πολύ ορθά δέχθηκαν υποστήριξης και υποδοχής από ολόκληρη την Ευρώπη. Οι Παλαιστίνιοι αδυνατούν να διαφύγουν λόγω εγκλωβισμού στη Γάζα αλλά μπροστά στο ενδεχόμενο αναγκαστικής μετακίνησης τους αντιμετωπίζονται αρνητικά ακόμα και από αραβικά μουσουλμανικά κράτη όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία, επισημαίνει.  

Σύμφωνα με τον κ. Χρυσοστόμου υπάρχει στήριξη του Ισραήλ στην προσπάθειά του για νόμιμη άμυνα από τη διεθνή κοινότητα, ενώ στην περίπτωση της Ρωσίας υπήρξε καταδίκη της ενέργειας της Ρωσίας για εισβολή. 

Επίσης, μια άλλη τεράστια διαφορά, είπε, «είναι ότι στην περίπτωση της Ρωσίας υπήρχαν και υπάρχουν κυρώσεις με οκτώ πακέτα εμπορικών, ενεργειακών, οικονομικών μέτρων λόγω της εισβολής στην Ουκρανία για να εξαναγκαστεί να τερματίσει το πόλεμο. Στην περίπτωση του Ισραήλ, και οι ΗΠΑ, και η Βρετανία και άλλες δυνάμεις προβαίνουν σε ενίσχυση του Ισραήλ και στήριξή του και οικονομικά και στρατιωτικά στις επιχειρήσεις που διενεργεί».   

Όσον αφορά τον ΟΗΕ λειτουργεί δυστυχώς αναποτελεσματικά και στις δυο περιπτώσεις, αδυνατώντας να προστατεύσει τον άμαχο πληθυσμό και να θέσει τέρμα στις παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου που είναι η αποστολή του. Παρόλο που αξιωματούχοι του ΟΗΕ διαμαρτυρήθηκαν παραιτούμενοι, σημείωσε.  

«Η Ρωσία ως μόνιμο μέλος του ΣΑ έβαζε βέτο σε όλες τις αποφάσεις καταδίκης της εισβολής στην Ουκρανία. Τώρα γίνεται από την άλλη πλευρά ακριβώς το ίδιο, οι ΗΠΑ ως μόνιμο μέλος του ΣΑ, καταψήφισαν και απέρριψαν το ψήφισμα για ανθρωπιστική εκεχειρία στη Γάζα», αναφέρει περαιτέρω.   

Ερωτηθείς ποιος είναι ο λόγος που υπάρχει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση στις δύο κρίσεις, ο κ. Χρυσοστόμου απάντησε ότι αυτό έχει να κάνει ξεκάθαρα με τα γεωπολιτικά συμφέροντα των μεγάλων παικτών  στις δύο περιπτώσεις.    

Όπως εξήγησε, «στον πόλεμο στην Ουκρανία, ΕΕ, ΝΑΤΟ και Δυτικοί είναι εναντίον της Ρωσίας και ήθελαν επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολής για να συμπεριλάβουν την Ουκρανία.  Η Ουκρανία ήταν σύμμαχος των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και η υποστήριξη της εξυπηρετούσε τα στρατηγικά τους συμφέροντα».

Στην περίπτωση των Παλαιστινίων, όπως λέει, δεν συμβαίνει το ίδιο. «Στην προσπάθεια των ΗΠΑ για σύσφιξη των σχέσεων Αράβων κρατών με το Κράτος του Ισραήλ (με τις συμφωνίες του Αβραάμ όπως ονομάστηκαν) οι Αμερικανοί ήθελαν να γεφυρωθεί το χάσμα Αράβων και Ισραήλ και η υπόθεση των Παλαιστινίων  ήταν αγκάθι προς αυτήν την προοπτική για αυτό και την παραμέρισαν». Η ανάφλεξη του Παλαιστινιακού, «αποτελεί εμπόδιο στην προώθηση των συμφερόντων των ΗΠΑ. Η Χαμάς εκμεταλλεύτηκε αυτήν την κατάσταση με τις τρομοκρατικές ενέργειες που έκανε για να τορπιλίσει αυτή την προσπάθεια. Συνεπώς άρα η στάση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ  προς το παλαιστινιακό έχει να κάνει με το γεγονός ότι το Ισραήλ είναι σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή».   

Κληθείς να σχολιάσει την απόφασή της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ για την κρίση στη Γάζα, ο κ. Χρυσοστόμου είπε ότι στην ουσία τα κράτη τοποθετηθήκαν ανάλογα με τα δικά τους συμφέροντα. «Εκείνοι που συνταυτίζονται με το Ισραήλ διαφώνησαν με το ψήφισμα για ανθρωπιστική εκεχειρία, κάποιες χώρες της ΕΕ αντιλαμβανόμενες ότι η αιματοχυσία δεν μπορεί να συνεχιστεί αλλά δεν ήθελαν να δυσαρεστήσουν το Ισραήλ, πήραν μια στάση ουδέτερη, τηρώντας αποχή, και τα υπόλοιπα κράτη στήριξαν την ανθρωπιστική εκεχειρία. Δεν ξέρω αν θα μπορέσει να γίνει ανθρωπιστική εκεχειρία γιατί είναι μη δεσμευτικό το ψήφισμα. Η εκεχειρία δυστυχώς δεν μπορεί να επιβληθεί με ψηφίσματα. Στην περίπτωση της ρωσικής εισβολής πέραν των ψηφισμάτων οι ισχυρές χώρες προσπάθησαν με οικονομικές κυρώσεις και άλλες κυρώσεις να ασκηθεί πίεση για να τερματιστούν οι εχθροπραξίες. Στην περίπτωση του Ισραήλ δεν βλέπουμε άσκηση τέτοιου είδους πιέσεων για να σταματήσει η χερσαία επιχείρηση», εξήγησε ο κ. Χρυσοστόμου.   

Ερωτηθείς για το πώς θα εξελιχθεί η επόμενη μέρα στη Γάζα, είπε ότι υπάρχουν διάφορα σχέδια που είδαν το φως της δημοσιότητας. Υπάρχει σχέδιο - έγγραφο ημερομηνίας 15 Οκτωβρίου που παρουσίασε το WikiLeaks που κάνει λόγο για πλήρη κατάληψη όλης της περιοχής της Λωρίδας της Γάζας από το Ισραήλ και βίαιης μετακίνηση του πληθυσμού 2,5 εκατομμυρίων στη χερσόνησο του Σινά για μεσοπρόθεσμα μόνιμη εγκατάσταση τους εκεί. "Αντιλαμβάνεστε αν αυτό το πράγμα υλοποιηθεί και όντως είναι αυτό το σχέδιο του Ισραήλ, θα σημαίνει τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την κατοχή της περιοχής της Γάζας  που συνιστά ωμή παραβίαση του διεθνούς δικαίου», είπε.   

Το άλλο σχέδιο, πρόσθεσε, «είναι να γίνει αυτό το πράγμα μέχρι το βόρειο τμήμα της Γάζας και να αναγκαστεί ο πληθυσμός να μετακινηθεί στο νότιο μέρος. Το ερώτημα εδώ είναι αν μετακινηθεί ο πληθυσμός αλλά και η Χαμάς στο νότιο μέρος, δεν θα συνεχίσει η κατάσταση μετά; Απλά θα συρρικνωθεί η περιοχή στην οποία υπάρχουν οι Παλαιστίνιοι και η Χαμάς θα συνεχίσει να υπάρχει».   

Άρα, κατέληξε, είναι αδιέξοδη η κατάσταση. «Το Ισραήλ είχε πλάνο εισόδου στη Γάζα  και το βλέπουμε τώρα να υλοποιείται με αιματηρό τρόπο, αλλά δεν έχει πλάνο εξόδου από αυτή την κατάσταση. Και το έχει πει αυτό και ο ίδιος ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Παραλλήλισε τα γεγονότα τις 7 Οκτωβρίου του 2023 με τα γεγονότα της 11 Σεπτεμβρίου όπου οι ΗΠΑ μετά εξαπέλυσαν πόλεμο για να πατάξουν την τρομοκρατία από την Αλ Κάιντα, κατά αντίστοιχο τρόπο με τη Χαμάς τώρα το Ισραήλ. Οι ΗΠΑ έκαναν την εισβολή στο Αφγανιστάν, όπως κάνει την εισβολή τώρα το Ισραήλ στη Γάζα και μετά από τόσα χρόνια όχι μόνο δεν εξαλείφθηκαν οι Ταλιμπάν αλλά αναγκάστηκαν (οι Αμερικανοί) να υποχωρήσουν γιατί ήταν μια ανοικτή πληγή για τους ίδιους και επανήλθαν οι Ταλιμπάν». Άρα, πρόσθεσε, εκείνο που είπε ο Μπάιντεν, να μην επαναλάβει το ίδιο λάθος και το Ισραήλ.    

Σε ερώτηση πώς βλέπει ότι θα εξελιχθεί η κατάσταση, είπε ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση θα πάρει βδομάδες,  ίσως και μήνες με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον άμαχο πληθυσμό. Ο λόγος είναι ο εξής: “Είναι πάρα πολύ δύσκολη η εξόντωση της Χαμάς, ειδικά μέσα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και λόγω του γεγονότος  ότι υπάρχει ολόκληρη υπόγεια  πόλη με λαγούμια άρα θα χρειαστεί χρόνο. Παρόλο που το Ισραήλ υπερτερεί στρατιωτικά, θα χρειαστεί χρόνος να εξοντώσει, αν καταφέρει πλήρως, να εξοντώσει τη Χαμάς, αυτό όμως θα είναι με πάρα πολύ τίμημα από πλευράς ανθρώπων, άμαχου πληθυσμού, γυναικόπαιδων".  

Όταν θα τελειώσει όλο αυτό για να μπορεί να υπάρξει ειρήνευση,   που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει, είπε ο κ. Χρυσοστόμου, "πρέπει να υπάρχουν ηγεσίες και στο Ισραήλ και από πλευράς Παλαιστινίων που να μπορέσουν να προχωρήσουν σε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Αυτή τη στιγμή, ούτε ο Νετανιάχου έχει αυτό το ανάστημα, διότι είναι ακραία η συμπεριφορά όχι μόνο τώρα αλλά και προηγουμένως και περιστοιχίζεται από ακραίους υπερορθόδοξους Εβραίους και ακροδεξιούς Εβραίους. Αλλά ούτε η Χαμάς από την άλλη, με τους δικούς της τους ακραίους μπορεί να μπει μπροστά για ειρηνική  επίλυση. Ούτως ή άλλως, ο στόχος της Χαμάς είναι η διάλυση του κράτους του Ισραήλ και όχι η λύση των δύο κρατών που προτείνεται  από πλευράς του ΟΗΕ».

Δυστυχώς, συνέχισε, «ούτε και ο Μαχμούτ Αμπάς της Παλαιστινιακής Αρχής λόγω της ηλικίας του αλλά και της αποδυνάμωσής του είναι σε θέση να παίξει ένα τέτοιο ρόλο. Άρα χρειάζονται ηγεσίες που να μην είναι ακραίες, να είναι μετριοπαθείς για να μπορέσουν να προχωρήσουν  σε μια ειρηνική επίλυση. Θα συνεχίσει να είναι μια ανοικτή πληγή τουλάχιστον τις επόμενες βδομάδες και μήνες, όπως ήταν τα τελευταία 75 χρόνια», κατέληξε.   

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

• Η Αίγυπτος θα βοηθήσει στην απομάκρυνση περίπου 7.000 ξένων υπηκόων από Γάζα
• Το Ισραήλ επεκτείνει τις χερσαίες επιχειρήσεις, ενώ οι ΗΠΑ ζητούν ανθρωπιστική παύση των εχθροπραξιών
• Εικόνες από δορυφόρο αποκαλύπτουν το μέγεθος της καταστροφής στη Τζαμπαλίγια
• Έντονη διπλωματική κινητικότητα ΗΠΑ-Ο Μπλίνκεν πάει σε Ισραήλ, Ιορδανία αλλά και Τουρκία
• Κάλεσμα Μπάιντεν για παύση στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς για να φύγουν οι όμηροι από τη Γάζα
• Ο ισραηλινός στρατός ισχυρίζεται ότι παραβίασε την αμυντική γραμμή της Χαμάς στη Βόρεια Γάζα