Με γεμάτη ατζέντα το τηλεφωνικό ραντεβού ΠτΔ και Γκουτέρες-Συζητήσεις για Πύλα, απεσταλμένο και Γάζα

Το θέμα της Πύλας, του διορισμού απεσταλμένου και της πρότασης του Προέδρου για τον ανθρωπιστικό διάδρομο στη Γάζα, θα συζητήσουν απόψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, μετά την αναβολή της τηλεφωνικής τους επικοινωνίας που ήταν προγραμματισμένη για χθες.

Στην ενημέρωση που έκανε στους λειτουργούς των ΜΜΕ, ο κ. Λετυμπιώτης ανέφερε πως, «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έχει , απόψε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών κ. Αντόνιο Γκουτέρες. Όπως είναι γνωστό, η τηλεφωνική επικοινωνία η οποία ήταν προγραμματισμένη για χθες, αναβλήθηκε λόγω καθυστέρησης της πτήσης του Προέδρου της Δημοκρατίας προς το Βερολίνο».

Κατά την τηλεφωνική επικοινωνία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα θέσει, για ακόμη μια φορά, ενώπιον του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών την ανάγκη για διορισμό απεσταλμένου από πλευράς του, το συντομότερο δυνατόν. Σημειώνουμε τη θετική απάντηση από πλευράς μας στη συγκεκριμένη προσωπικότητα που ο Γενικός Γραμματέας πρότεινε, απάντηση που δόθηκε εντός 24 ωρών. Αναμένουμε επίσημη ενημέρωση ως προς την τοποθέτηση της τουρκικής πλευράς και τα επόμενα βήματα προς τον διορισμό απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα, για να διερευνήσει τις προοπτικές επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα συζητήσει επίσης με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών τις τελευταίες εξελίξεις στην Πύλα, και θα υπογραμμίσει την προσήλωσή μας στην υλοποίηση όσων η συναντίληψη προνοεί, τα οποία αποτελούν άλλωστε αποτέλεσμα διεξοδικών και εντατικών διαβουλεύσεων και ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από πλευράς μας οτιδήποτε διαφορετικό πλην των προνοιών της συναντίληψης.

«Η Κυπριακή Δημοκρατία», ανέφερε ο Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, «με ειλικρινή πολιτική βούληση ανέλαβε πρωτοβουλία, επιστρατεύοντας τη διπλωματία με αποτέλεσμα την επίτευξη μιας συναντίληψης που αφενός διαφυλάττει το καθεστώς της νεκρής ζώνης και αποτρέπει την παραβίαση του στάτους-κβο και αφετέρου περιλαμβάνει πρόνοιες επωφελείς για όλους τους κατοίκους της Πύλας, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Αναμένουμε από τα Ηνωμένα Έθνη και την ειρηνευτική δύναμη να διασφαλίσουν την επανέναρξη των εργασιών στην Πύλα, μετά την προσωρινή παύση που ζητήθηκε από πλευράς της ΟΥΝΦΙΚΥΠ μετά την ένταση που δημιουργήθηκε από πλευράς του κατοχικού καθεστώτος, αφού όπως και ο ίδιος ο Βοηθός ΓΓ κ. Ζαν – Πιέρ Λακρουά τόνισε κατά την επίσκεψή του στην περιοχή, η εφαρμογή της συναντίληψης που επιτεύχθηκε είναι ουσιαστικής σημασίας».

Τέλος, είπε, «ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα συζητήσει με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών την πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη δημιουργία ενός θαλάσσιου διαδρόμου μέσω της Κύπρου, για απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Η συζήτηση για την πρωτοβουλία αποτελεί συνέχεια σχετικής επιστολής που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απέστειλε την προηγούμενη εβδομάδα στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, όπως επίσης και στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λαϊεν με την οποία αναλύει και αναπτύσσει λεπτομερώς τις πτυχές υλοποίησης της πρωτοβουλίας».

Υπενθύμισε παράλληλα πως, «η πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά τη στήριξη που τυγχάνει τόσο από πλευράς κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και από τα κράτη της περιοχής έχει πλέον περάσει από το πολιτικό στο τεχνικό επίπεδο. Η πολυπλοκότητα, το μέγεθος και η έκταση μιας τέτοιας πρωτοβουλίας επιτάσσει την εμπλοκή και συμβολή κρατών, θεσμών και διεθνών οργανισμών. Η συμμετοχή διαφόρων σωμάτων των Ηνωμένων Εθνών στην επιτυχή λειτουργία της πρωτοβουλίας είναι επιτακτική – το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC), το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) και η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA) διαδραματίζουν ρόλο στη διευκόλυνση του συντονισμού, του ελέγχου και της παρακολούθησης. Όπως αναφέρει και στην επιστολή του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου στη Νέα Υόρκη είναι έτοιμος να συζητήσει και να συμμετάσχει άμεσα στα βήματα πριν από την επιχειρησιακή εφαρμογή της πρότασης με τον Αναπληρωτή Γενικό Γραμματέα Ανθρωπιστικών Υποθέσεων και Συντονιστή Έκτακτης Βοήθειας, κ. Μάρτιν Γκρίφιθς».

«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενημερώσει τον Γενικό Γραμματέα επίσης για το αποτέλεσμα της επίσκεψης τεχνικής ομάδας από την Κύπρο στο Ισραήλ όπου συζητήθηκαν συγκεκριμένα τεχνικά στοιχεία της υλοποίησης της πρωτοβουλίας και τα οποία θα αναπτυχθούν περαιτέρω τις επόμενες μέρες όπου μαζί με την τεχνική ομάδα θα μεταβεί εκ νέου στο Ισραήλ ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Κωνσταντίνος Κόμπος», κατέληξε ο κ. Λετυμπιώτης.

Οι απαντήσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου

Ερωτηθείς πού βρίσκεται η διαδικασία για το θέμα της Πύλας, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με με την ειρηνευτική δύναμη, αναμένουμε το συντομότερο δυνατόν να επαναρχίσουν οι εργασίες κανονικά σύμφωνα με τις πρόνοιες της συναντίληψης. Είναι ένα από τα ζητήματα που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα συζητήσει και κατά την αποψινή τηλεφωνική επικοινωνία του με τον ΓΓ των ΗΕ».

Σε ερώτηση αν τίθεται θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της συναντίληψης από τουρκικής πλευράς, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν έχουμε κάτι τέτοιο εμείς υπόψη μας. Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι αυτή η συναντίληψη έχει επιτευχθεί μέσα από διεξοδικές και εντατικές διαβουλεύσεις και αναμένουμε από την ειρηνευτική δύναμη να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή των προνοιών της συναντίληψης και τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο».

Πρόσθεσε ότι η ενημέρωση που υπάρχει από πλευράς ειρηνευτικής δύναμης είναι ότι η επανέναρξη των εργασιών θα καταστεί εφικτή το αμέσως επόμενο διάστημα, που αυτός είναι και ο στόχος της ολιγοήμερης παύσης εργασιών.

Κληθείς να πει αν θα επιλυθεί το πρόβλημα ή αν θα υπάρξει επαναδιαπραγμάτευση, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν συζητάμε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση». Πρόσθεσε ότι οι πρόνοιες της συναντίληψης άρχισαν να εφαρμόζονται κανονικά από τις 23 Οκτωβρίου 2023 χωρίς κανένα πρόβλημα και ένσταση. «Είναι ακριβώς αυτό το ζήτημα που θα εγείρει και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατά την αποψινή τηλεφωνική του επικοινωνία με τον ΓΓ των ΗΕ θέτοντας για ακόμα μια φορά την ανάγκη να επαναρχίσουν οι εργασίες το συντομότερο δυνατόν», επεσήμανε.

Σε ερώτηση αν διαφαίνεται κίνδυνος να μην επαναρχίσουν οι εργασίες, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «δεν μπορούμε να προκρίνουμε τη στάση της τουρκικής πλευράς. Αυτό που λέμε εμείς είναι ότι αυτή η συναντίληψη είναι μεταξύ εμάς και της ειρηνευτικής δύναμης που έχει τον έλεγχο και τον συντονισμό των εργασιών, και αναμένουμε να διασφαλίσει την επανέναρξη των εργασιών».

Σε ό,τι αφορά το θέμα του θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου, και σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι η Κυβέρνηση δέχεται επικρίσεις ότι η πρωτοβουλία της αυτή έγινε για εσωτερική κατανάλωση διότι δεν είναι υλοποιήσιμη αφού δεν υπάρχει λιμάνι στη Γάζα, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «το γεγονός ότι δεν υπάρχει λιμάνι ήταν υπόψη μας από την πρώτη στιγμή και συνεπώς και στους σχεδιασμούς που έγιναν.

Τυγχάνει αναγνώρισης η πρωτοβουλία, μεταξύ άλλων, και από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η οποία έκανε και σχετική αναφορά σε ενημέρωση της προς Πρέσβεις, από τον Πρόεδρο της Γαλλίας, από τους ηγέτες όλων των κρατών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου και του Ισραήλ το οποίο εν μέσω μιας τέτοιας περιόδου δεν θα συζητούσε μια πρόταση που θα ήταν άνευ αντικειμένου, όπως ανέφεραν κάποιοι.

Την ίδια στιγμή, υπάρχει το έγγραφο που έχει μοιραστεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και με τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος ήρθε στην Κύπρο ακριβώς για αυτή την πρωτοβουλία. Δεν νομίζω ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών να επισκέφθηκε τη χώρα μας για εσωτερική κατανάλωση.

Είναι ένα λεπτομερές σχέδιο 25 σελίδων που έχει εξετάσει σε βάθος όλα τα σενάρια».

Πρόσθεσε ότι υπάρχει το βραχυπρόθεσμό, το μεσοπρόθεσμο και το μακροπρόθεσμο σενάριο για το πώς μπορεί να φτάσει με ασφάλεια η βοήθεια στη Γάζα.

Εξήγησε ότι «το βραχυπρόθεσμο αφορά τη μεταφορά βοήθειας από τη Λάρνακα σε παραλία μέσω αποβατικών σκαφών και έχουν αποταθεί κοντά μας κράτη για να μας το προσφέρουν.

Μεσοπρόθεσμα εξετάζεται η λύση για τη δημιουργία πλωτής πλατφόρμας, και μακροπρόθεσμα η δημιουργία κλειστού λιμανιού στην ευρύτερη περιοχή.

Εμείς έχουμε παρουσιάσει αυτή την πρωτοβουλία μέσω της οποίας παρέχεται ασφάλεια του φορτίου μέσω του λιμανιού και για αυτό προσφέρεται όχι μόνο η γεωγραφική γειτνίαση της Κύπρου και η αξιοπιστία μας ως κράτος μέλος της ΕΕ, αλλά και οι διαχρονικά εξαιρετικές σχέσεις που έχουμε με τα κράτη της περιοχής».

Ερωτηθείς πού θα βρεθούν τα τεχνικά μέσα ώστε σκάφη να προσεγγίσουν τις ακτές της Γάζας, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι «το ότι υπάρχουν τεχνικά ζητήματα ως προς την υλοποίηση μιας πρωτοβουλίας που η πολυπλοκότητα, η έκταση και η ένταση της είναι πρωτόγνωρη, όχι μόνο για την Κύπρο αλλά και για την περιοχή, αυτό είναι δεδομένο.

Όμως, προτού παρουσιαστεί αυτή η πρωτοβουλία, όχι μόνο των ηγετών των κρατών μελών, αλλά και στη Διάσκεψη στη Γαλλία πρόσφατα, έχουν εξεταστεί όλα τα τεχνικά ζητήματα. Βρισκόμαστε σε επαφή με κράτη, κράτη έχουν αποταθεί σε εμάς για να παρέχουν την τεχνική αυτή υποστήριξη. Ούτως ή άλλως θα χρειαστεί, είναι τέτοιο το μέγεθος αυτής της πρωτοβουλίας που η συνδρομή και συμβολή άλλων κρατών και διεθνών οργανισμών είναι επιτακτική».

Σε ερώτηση αν υπάρχει εξέλιξη σε σχέση με το θέμα διορισμού απεσταλμένου από πλευράς ΕΕ για το Κυπριακό, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «ο διορισμός απεσταλμένου από τον ΓΓ των ΗΕ θα αποτελέσει και το πρώτο βήμα ως προς τον διορισμό ενός Ευρωπαίου απεσταλμένου, που ήταν άλλωστε μέρος της πρότασης του Προέδρου της Δημοκρατίας, και είναι σχετικό το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου στο οποίο θα συζητηθούν τα ευρωτουρκικά ή αυτό ήταν ο αρχικό σχεδιασμός. Αυτό που προκρίνεται ως πρώτο βήμα είναι ο διορισμός απεσταλμένου από πλευράς του ΓΓ των ΗΕ των εργασιών του οποίου θα συνδράμει πολύ ουσιαστικά και παραγωγικά και η ΕΕ».

Σε ερώτηση αν το Ισραήλ είναι θετικό σε αυτά που σχεδιάζει η Κύπρος για την ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα, ο Εκπρόσωπος επανέλαβε ότι ομάδα τεχνοκρατών έχει επιστρέψει από το Ισραήλ και θα μεταβεί εκ νέου μαζί με τον Υπουργό Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι θα υπάρξουν ανακοινώσεις τις επόμενες μέρες. Σημείωσε ότι είναι βασικό συστατικό η αποδοχή από πλευράς Ισραήλ και μέχρι στιγμής αυτή η συνεργασία υπάρχει.

Σε άλλη ερώτηση είπε ότι η πρόταση για τη Γάζα αφορά πέντε στάδια, και τώρα εξετάζονται οι τεχνικές λεπτομέρειες της πρωτοβουλίας, η οποία εμπεριέχει πολυπλοκότητα.

«Εμείς θα διασφαλίσουμε ότι από πλευράς μας οι σχεδιασμοί είναι έτοιμοι και μπορούμε να ξεκινήσουμε άμεσα», είπε.