Πρόθεση για μαζικές αγωγές για υπερπληθυσμό στις Κεντρικές, παράπονα για μη ένταξη κρατουμένων στην Ανοιχτή Φυλακή

Αναμφίβολα, ο υπερπληθυσμός στις Κεντρικές Φυλακές, δεν είναι ένα καινούριο πρόβλημα που παρουσιάστηκε από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά είναι ένα φαινόμενο που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια, λόγω των μεταναστευτικών ροών στην Κύπρο. Ως εκ τούτου, δεν είναι ένα πρόβλημα που κληρονόμησε η νυν υπουργός Δικαιοσύνης από τους προηγούμενους, ούτε ο νυν αναπληρωτής Διευθυντής των Κεντρικών Φυλακών, ώστε να αποτελεί άλλοθι για την κατάσταση που επικρατεί στο Σωφρονιστικό Ίδρυμα.

Αντιθέτως, το πρόβλημα άρχισε να διογκώνεται επί υπουργίας Ιωνά Νικολάου, εξού και τότε, σε συνεργασία όλοι οι εμπλεκόμενοι, η τότε Διεύθυνση των Φυλακών και ο τότε Γενικός Εισαγγελέας, Κώστας Κληρίδης, με πλήρη συνεργασία και συνεννόηση, μελέτησαν και εφάρμοσαν λύσεις για διαχείριση της κατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη το μεταναστευτικό πρόβλημα.

Ως εκ τούτου, καθιερώθηκαν σωφρονιστικές πρακτικές, δίνοντας κίνητρα στους κρατούμενους, κάτι που είχε θετικό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, υπήρχε κρατούμενος που εξέτισε πάνω από το μισό της ποινής του, καταφέρνοντας μάλιστα να ολοκληρώσει με επιτυχία μέχρι και μεταπτυχιακό, με τη Διεύθυνση να προτείνει την αναστολή ποινής του και τον Εισαγγελέα να εγκρίνει, δίνοντας έτσι κίνητρο και σε άλλους κρατούμενους να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο. Εξάλλου, σε αυτά τα πλαίσια, είχαν καθιερωθεί και οι αποφυλακίσεις, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και κριτήρια, νοουμένου πως ένας κρατούμενος εξέτισε το μεγαλύτερο μέρος της ποινής του και δεν είχε καταδικαστεί για σοβαρό αδίκημα όπως φόνο, ως κίνητρο για τον κρατούμενο, με σκοπό να βελτιωθεί και να γίνει καλύτερος. Επιπρόσθετα, ο Γενικός Εισαγγελέας, συμφωνούσε στην απονομή της προεδρικής χάρης, που συνεπάγεται μείωση της ποινής, στη βάση και πάλι κριτηρίων, ενώ χρησιμοποιείτο το στάδιο της Ανοιχτής Φυλακής και της ηλεκτρονικής παρακολούθησης.

Τα πιο πάνω, υποδεικνύει από την πλευρά του και ο δικηγόρος του Συνδέσμου Φυλακισμένων, Αλέξανδρος Κληρίδης, ο οποίος επίσης βρισκόταν σε ανοιχτή γραμμή με τους αρμοδίους για επίλυση διάφορων ζητημάτων, με τον Αλέξανδρο Κληρίδη να τονίζει πως αυτές οι πρακτικές βοηθούσαν στην διαχείριση του υπερπληθυσμού, σε αντίθεση με τα σημερινά δεδομένα.

Με την ανάληψη των καθηκόντων της η υπουργός Δικαιοσύνης, ως λύση στο πρόβλημα, θέλησε να προωθήσει πρόταση για την ανέγερση ακόμη μίας πτέρυγας στον χώρο των φυλακών, ενώ σε δηλώσεις της όταν η πρόταση εγκρίθηκε από το Υπουργικό, «αναμένεται πως σε βάθος χρόνου θα ανακουφίσουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε εδώ και χρόνια ως Κυπριακή Δημοκρατία, δηλαδή τον υπερπληθυσμό στις Κεντρικές Φυλακές».

Όπως ανέφερε η ίδια η υπουργός, «σε βάθος χρόνου» θα υπάρξει ανακούφιση, ωστόσο το ερώτημα που τίθεται είναι μέχρι το καλοκαίρι του 2024, οπότε θα ολοκληρωθεί το έργο όπως ανακοινώθηκε, τι μέλλει γενέσθαι και ποια άλλα μέτρα εφαρμόζονται, ώστε η κατάσταση να τυγχάνει διαχείρισης, την ώρα που οι δεσμοφύλακες αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υποστελέχωσης, με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις δύο μέλη να έχουν την ευθύνη πέραν των εκατό ατόμων, και από την άλλη οι κρατούμενοι διαμαρτύρονται για τις συνθήκες διαβίωσης τους, αφού σε κελιά δύο ατόμων, αναγκάζονται να κοιμούνται τέσσερις ή πέντε.

Ο δικηγόρος του Συνδέσμου Φυλακισμένων, Αλέξανδρος Κληρίδης, αναφέρει πως η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο, χωρίς να λαμβάνονται άλλα μέτρα για διαχείριση της κατάστασης, τονίζοντας πως δεν έχουν δοθεί προεδρικές χάρες με τον τρόπο που δίνονταν τα τελευταία χρόνια, ενώ δεν εφαρμόζονται άλλες πρακτικές και να δίνονται κίνητρα, που θα βοηθούσαν την κατάσταση. Για παράδειγμα, όπως ανέφερε, στο παρελθόν όταν ένας κρατούμενος, που είχε καλή διαγωγή, συμμετείχε στις δραστηριότητες ή στα μαθήματα και του είχαν απομείνει ένας ή δύο μήνες ποινή, υπήρχε αίτημα από τη Διεύθυνση για αναστολή της φυλάκισης του, ενώ όπως είπε, αντίστοιχη εγρήγορση υπήρχε όταν υπήρχαν κρατούμενοι για ανεξόφλητα εντάλματα. Όπως θέλησε να τονίσει, σε τέτοιες περιπτώσεις, γινόταν άμεσα διακανονισμός και όλοι οι αρμόδιοι διαχειρίζονταν την κάθε περίπτωση ξεχωριστά αξιολογώντας όλα τα δεδομένα.

Ο κ. Κληρίδης σημείωσε πως αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με την ενημέρωση που τυγχάνει από τους κρατούμενους, δεν υπάρχουν ούτε μέτρα, ούτε κίνητρα, εν αναμονή απλώς της δημιουργίας της νέας πτέρυγας, για την οποία εκφράζει την άποψη πως δεν θα επιλύσει το πρόβλημα, αφού λόγω του μεταναστευτικού προβλήματος, σε θέμα χρόνου θα γεμίσει και αυτή. Είναι για αυτό το λόγο που τονίζει, πως θα πρέπει να εφαρμόζονται παράλληλα και άλλες πρακτικές.

Ο δικηγόρος ανέφερε πως κατά την τελευταία επίσκεψη του στις Κεντρικές Φυλακές, κρατούμενοι του εξέφρασαν την επιθυμία να προχωρήσουν σε μαζικές αγωγές κατά της Δημοκρατίας για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως εκ τούτου, όπως είπε, αφού ολοκληρώσει τις επαφές του με τα άτομα που θέλουν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη, αναμένεται να καθορίσει τα επόμενα του νομικά διαβήματα. Παράλληλα, ανέφερε πως ετοιμάζει σχετική καταγγελία και στην Επιτροπή Πρόληψης κατά των Βασανιστηρίων (CPT).

Την ίδια ώρα, αρκετά είναι τα παράπονα από κρατούμενος τον τελευταίο καιρό για «κατάργηση» του θεσμού της Ανοιχτής Φυλακής, αφού απορρίπτονται αρκετές αιτήσεις, ενώ παρόμοια παράπονα έρχονται και από δεσμοφύλακες, οι οποίοι αναφέρουν πως δεν εντάσσονται κρατούμενοι, παρά το γεγονός πως η ένταξη τους θα βοηθούσε στην αποσυμφόρηση της κλειστής Φυλακής.

Δέκτης αρκετών παραπόνων έγινε ο Σύνδεσμος Φυλακισμένων, με τον δικηγόρο Αλέξανδρο Κληρίδη να ζητά από την Διεύθυνση των Φυλακών ενημέρωση ως προς τον αριθμό των προσώπων που κρατούνται αυτή τη στιγμή στην Ανοιχτή Φυλακή και με βάση ποια κριτήρια εγκρίνεται η ένταξη ενός κρατούμενου στην Ανοιχτή Φυλακή.

Από ανεπίσημη ενημέρωση που έλαβε ο Σύνδεσμος, αυτή τη στιγμή στην Ανοιχτή Φυλακή κρατούνται περίπου 45 άτομα, ενώ η χωρητικότητα της είναι για περίπου 100 άτομα.

Πάντως, η υπουργός Δικαιοσύνης, σε πρόσφατες δηλώσεις της στον Άλφα, κληθείς να απαντήσει γιατί δεν εντάσσονται άτομα στην Ανοιχτή Φυλακή αφού η χωρητικότητα είναι για περισσότερους, ανέφερε πως «υπάρχουν διαδικασίες και κάποια κριτήρια. Δεν μπορείς να βάλεις ένα βιαστή ή ένα δολοφόνο στην Ανοιχτή Φυλακή. Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια».

Ο Σύνδεσμος Φυλακισμένων, θέλησε από την πλευρά του να ενημερώσει την υπουργό Δικαιοσύνης πως δεν εντάσσονται στη Φυλακή ούτε δολοφόνοι, ούτε βιαστές, και οι αναφορές της σε συγκεκριμένα αδικήματα δημιουργούν λανθασμένο κλίμα, που ως υπουργός Δικαιοσύνης, θα έπρεπε να αποφεύγει να βάζει ταμπέλες σε κρατούμενους με βάση το αδίκημα καταδίκης τους, εάν όντως η προσέγγιση της, όπως η ίδια ανέφερε με την ανάληψη των καθηκόντων της, είναι η ανθρωποκεντρική, καθώς τέτοιες δηλώσεις δεν συνάδουν με αυτή την πολιτική. Επίσης, για την κατηγοριοποίηση των κρατουμένων, αναλόγως αδικήματος, από την ίδια την υπουργό Δικαιοσύνης, εξέφρασαν σχετικά παράπονα κρατούμενοι και συγγενείς στον Σύνδεσμο, αφού όπως αναφέρεται, δεν είναι η πρώτη φορά που γίνονται τέτοιες δηλώσεις.