Άνοιξε ο διάλογος για την ειδική εκπαίδευση-«Επιδίωξη μας ο απόλυτος φραγμός στον αποκλεισμό»

Αμετάθετος στόχος μας είναι η δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος χωρίς αποκλεισμούς, ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας στην εκδήλωση για την έναρξη του διαλόγου για την αναβάθμιση και τον παιδαγωγικό εκσυγχρονισμό της ειδικής εκπαίδευσης. Η εκδήλωση έγινε το πρωί της Δευτέρας, στο Προεδρικό Μέγαρο, παρουσία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας και των φορέων που εμπλέκονται στον τομέα της εκπαίδευσης.

Από την πλευρά της η Υπουργός Παιδείας Αθηνά Μιχαηλίδου εξήγγειλε την έναρξη διαλόγου με τους εμπλεκόμενους φορείς για το θέμα, σημειώνοντας ότι στόχος είναι να αρχίσουν να εφαρμόζονται οι αλλαγές της πρώτης φάσης από τον Σεπτέμβριο του 2024. 

Αρχικά, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τόνισε ότι «η παιδεία και η υγεία αποτελούν τις πιο βασικές προτεραιότητες της διακυβέρνησής μας, και ειδικότερα τα θέματα παιδείας, για μένα και την Κυβέρνηση έχουν ξεχωριστή σημασία, αφού η οριζόντια διάστασή τους επηρεάζει και όλους τους υπόλοιπους τομείς της διακυβέρνησης». «Με την Υπουργό Παιδείας είμαστε σε συνεχή επαφή. Ο τομέας της Παιδείας είναι για τη διακυβέρνησή μας ο υπ’ αριθμόν ένα τομέας», υπογράμμισε.

Εν συνεχεία, αναφέρθηκε στο όραμα της Κυβέρνησης για τη μετάβαση στην ενιαία εκπαίδευση, η οποία μπορεί να επέλθει «μέσω ενός μακροπρόθεσμου προγραμματισμού». «To συμπεριληπτικό σχολείο θα πρέπει να διασφαλίζει σε όλα τα παιδιά το δικαίωμα για ίσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες, χωρίς αποκλεισμούς, ενισχύοντας τις δυνατότητές τους, για ενεργητική συμμετοχή στην κοινωνία», υπέδειξε ο Πρόεδρος.

Ακόμη, επεσήμανε ότι «η ισότιμη συμμετοχή όλων των παιδιών αποτελεί θεμελιώδη αρχή της Κυβέρνησης, του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, το οποίο αναγνωρίζει και διασφαλίζει τα δικαιώματα όλων των παιδιών με αναπηρία, αλλά και των παιδιών, των οποίων οι ανάγκες απαιτούν ενισχυμένη και εξειδικευμένη στήριξη». Ήδη, την τελευταία εικοσαετία, όπως είπε, «στο πλαίσιο της υφιστάμενης νομοθεσίας, καταβλήθηκαν σοβαρές και συστηματικές προσπάθειες, ώστε η εκπαιδευτική πολιτική να είναι εναρμονισμένη με τις σύγχρονες παιδαγωγικές και κοινωνικές αντιλήψεις, με απώτερο στόχο όλα τα παιδιά να έχουν ίσες ευκαιρίες και πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση».

Επιπλέον, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι ο περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες Νόμος και οι συναφείς Κανονιστικές Διατάξεις «χρήζουν περαιτέρω αναθεώρησης και εκσυγχρονισμού, για να συμβαδίζουν με τις σύγχρονες ευρωπαϊκές και διεθνείς τάσεις και να εναρμονίζονται στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό με τις διεθνείς συμβάσεις και ειδικότερα τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και τη Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού». 

Αναφερόμενος στην εκ νέου έναρξη του διαλόγου για τον παιδαγωγικό εκσυγχρονισμό της ειδικής εκπαίδευσης, ο Πρόεδρος τόνισε ότι «όλοι και όλες μαζί και ο καθένας και η καθεμιά, ξεχωριστά, φέρουμε την ευθύνη για τη διαμόρφωση μίας εκπαιδευτικής πολιτικής που θα ευνοεί την ολόπλευρη ανάπτυξη και την ακαδημαϊκή επιτυχία των παιδιών». Σημείωσε επίσης ότι «η συνεργασία όλων είναι απαραίτητη, στο πλαίσιο της συμμετοχικής δημοκρατίας που προωθούμε, για την επίτευξη του καλώς νοούμενου συμφέροντος των παιδιών μας».

Επιπρόσθετα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι στο πρόγραμμα της διακυβέρνησής του περιλαμβάνεται ρητή και σαφής αναφορά στην επαναξιολόγηση του θεσμού της ειδικής εκπαίδευσης. Προς αυτή την κατεύθυνση, συνέχισε, «προχωρούμε στον σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας νομοθεσίας, η οποία θα συμπεριλαμβάνει όλους τους μαθητές και όλες τις μαθήτριες, παρέχοντάς τους τις εύλογες προσαρμογές που χρειάζονται, ώστε το σχολείο να προσφέρει ποιοτική και συμπεριληπτική εκπαίδευση». «Για να το πετύχουμε αυτό θα πρέπει να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο το δημόσιο σχολείο, για να μπορεί να απευθυνθεί σε όλα τα παιδιά με τρόπο που θα σέβεται την διαφορετικότητα και τα ταλέντα τους», επισήμανε.

Ακόμη, είπε ότι «σε συνεργασία με πολυθεματικές ομάδες και τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις παιδιών με αναπηρίες, αναμένεται να προχωρήσει η εισαγωγή νέων πρακτικών, ευέλικτων αναλυτικών προγραμμάτων και υιοθέτηση διαφοροποιημένης διδασκαλίας, στη βάση των αρχών του καθολικού σχεδιασμού, ώστε όλοι και όλες να έχουν ισότιμες ευκαιρίες, πρόσβαση και συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κοινότητα του σχολείου τους, χωρίς οποιονδήποτε αποκλεισμό ή διάκριση».

Εν συνεχεία, ο Πρόεδρος σημείωσε ότι η αναθεώρηση και ο εκσυγχρονισμός της ειδικής εκπαίδευσης αποτελούν μια πολύπλοκη διαδικασία, κατά την οποία θα πρέπει να μελετηθούν και να αξιολογηθούν οι προκλήσεις που προκύπτουν, όπως η διαδικασία εντοπισμού και αξιολόγησης των παιδιών με ειδικές ανάγκες, η εκπαίδευση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών σε θέματα εκπαίδευσης παιδιών με αναπηρίες, η διαδικασία και τα κριτήρια πρόσληψης, τα προσόντα και καθήκοντα των σχολικών βοηθών/συνοδών.

Στις προκλήσεις συμπεριέλαβε την άμεση παροχή τεχνολογικών και άλλων μέσων για την πρόσβαση των παιδιών στα αναλυτικά προγράμματα, το διαφοροποιημένο εκπαιδευτικό υλικό, το γενικότερο πλαίσιο φοίτησης, την παροχή απολυτηρίου ή πιστοποιητικού φοίτησης και τη σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας. Ακόμη, αναφέρθηκε στις προκλήσεις της διυπουργικής συνεργασίας και της εμπλοκής επαγγελματιών, για τη στήριξη των παιδιών με αναπηρία και των οικογενειών τους, καθώς και της πολυεπίπεδης στήριξης των ατόμων που συμπληρώνουν το 21ο έτος της ηλικίας τους και χρειάζονται φροντίδα. 

«Βασικός μας στόχος δεν είναι μόνον η αλλαγή της υφιστάμενης νομοθεσίας και η υλοποίηση διαδικασιών και δράσεων έγκαιρης και ισότιμης πρόσβασης στην εκπαίδευση. Επιδίωξή μας είναι η εμπέδωση μιας νέας νοοτροπίας, μιας νέας κουλτούρας, με έντονο το στοιχείο της συμπερίληψης, του απόλυτου φραγμού στον αποκλεισμό», επεσήμανε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. 

Πέρα από τη σύμπραξη για την εκπόνηση δράσεων με άλλα συναρμόδια Υπουργεία, για τη στελέχωση των σχολείων με επαγγελματίες διάφορων ειδικοτήτων, ο Πρόεδρος ανέφερε ότι η Κυβέρνηση στοχεύει και στην πραγματοποίηση θεσμικών παρεμβάσεων, αλλά και στην τροποποίηση της νομοθεσίας για την κατάργηση ή αλλαγή των μη αποτελεσματικών διαδικασιών και την ανάπτυξη στοχευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων κοινωνικής ένταξης.

«Στοχεύουμε, επίσης, στην πραγματοποίηση ενημερωτικών σεμιναρίων και επιμόρφωσης των εμπλεκομένων στην εκπαίδευση των παιδιών με αναπηρία. Παράλληλα, επιδιώκουμε τη στήριξη των ακαδημαϊκών και τη συνεργασία με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας», πρόσθεσε.

«Όλες και όλοι μαζί, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μέλλον ίσων ευκαιριών, για την ολόπλευρη ανάπτυξη κάθε παιδιού», σημείωσε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας. «Αμετάθετος στόχος μας είναι η δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος, χωρίς αποκλεισμούς, που να ευθυγραμμίζεται με τις προτεραιότητες και τις υποχρεώσεις μας έναντι των πολιτών μας, αλλά και των ευρωπαϊκών και διεθνών υποχρεώσεών μας», ανέφερε καταληκτικά, καλώντας προτρέποντας τους εμπλεκόμενους φορείς να εργαστούν συστηματικά και μεθοδικά προς αυτή την κατεύθυνση.

Υπουργός Παιδείας: Στόχος η σταδιακή μετάβαση στην Ενιαία Εκπαίδευση

Από την πλευρά της, η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, Αθηνά Μιχαηλίδου, προέβη στην παρουσίαση της μεθοδολογίας που προτίθεται να εφαρμόσει το Υπουργείο της για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής στον τομέα της Ειδικής Εκπαίδευσης. 

Όπως εξήγησε, ο στόχος του Υπουργείου είναι η σταδιακή μετάβαση από την Ειδική στην Ενιαία και Συμπεριληπτική Εκπαίδευση. Ακόμη, παραδέχθηκε ότι η νομοθεσία του 1999 για την Ειδική Εκπαίδευση «πάσχει και μας δυσκολεύει».

Ακόμη, η κ. Μιχαηλίδου τόνισε ότι χρειάζεται «στοχευμένη και εστιασμένη πολιτική» στον τομέα της Ειδικής Εκπαίδευσης, σημειώνοντας ότι υπάρχουν προβλήματα σε όλα τα επίπεδα και στα στάδια φοίτησης ενός παιδιού.

Ως βασικά σημεία προς εξέταση η Υπουργός Παιδείας ήγειρε τον εντοπισμό και την έγκαιρη αξιολόγηση των παιδιών, καθώς και την πρώιμη παρέμβαση και στήριξή τους που θα συνοδεύονται από εύλογες προσαρμογές (όπως η έγκαιρη λήψη απόφασης και η άμεση υλοποίησή της), και την επιμόρφωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Ακολούθως, περιέγραψε τη μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί, η οποία συνίσταται στον διάλογο με τους φορείς για την ανταλλαγή απόψεων, στην κατάθεση γραπτών εισηγήσεων στο Υπουργείο Παιδείας, στην αξιοποίηση της διεθνούς βιβλιογραφίας και των καλών πρακτικών. Κατόπιν, όπως εξήγησε, αφού κωδικοποιηθούν οι θέσεις των φορέων, εντοπιστούν τυχόν συγκλίσεις και αποκλίσεις και συζητηθούν οι προτάσεις της Αρμόδιας Αρχής, θα ληφθούν πολιτικές αποφάσεις και θα υποβληθούν εισηγήσεις για τη νομοθεσία.

Ως δράσεις προτεραιότητας, η Υπουργός ανέφερε τη βελτίωση των διαδικασιών στην οποία περιλαμβάνεται οι σχολικοί βοηθοί/συνοδοί και τα καλοκαιρινά σχολεία και τη στήριξη των εκπαιδευτικών στην οποία περιλαμβάνεται η ετοιμασία υλικού που θα ενθαρρύνει τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Απαντώντας σε ερώτηση για το χρονοδιάγραμμα του εξαγγελθέντος διαλόγου, η κ. Μιχαηλίδου ανέφερε ότι ο στόχος είναι να αρχίσουν να εφαρμόζονται οι αλλαγές της πρώτης φάσης από τον Σεπτέμβριο του 2024. Ουσιαστικά, το χρονοδιάγραμμα θα λήξει τον Μάιο του 2024, οπότε θα υπάρξει ένα σχέδιο δράσης σε πλήρη συνεννόηση με τους εταίρους και τους συνεργάτες του Υπουργείου. «Τον Μάιο του 2024 θα έχουμε πλήρη εικόνα για τη νομοθεσία και για όλα τα θέματα», υπέδειξε.

Απαντώντας σε άλλη ερώτηση για το οικονομικό κόστος των αλλαγών που θα επιχειρηθούν, η Υπουργός εξήγησε ότι η κάθε πρόταση που θα υποβληθεί θα είναι κοστολογημένη, αλλά το κόστος δεν μπορεί να προβλεφθεί στο παρόν στάδιο. «Ήδη τα κονδύλια που δίνονται στην Εκπαίδευση και δη στην Ειδική Εκπαίδευση είναι πολύ ψηλά», τόνισε, υποδεικνύοντας ότι η λύση δεν είναι η περαιτέρω αύξηση των κονδυλίων αλλά η ανακατανομή τους και η εστιασμένη πολιτική που θα φέρει αποτελέσματα. 

«Σας θέλουμε όλους μαζί μας σε αυτό το ταξίδι, για ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας», κατέληξε.

Πηγή: ΚΥΠΕ