Ευρώπη και Σοσιαλδημοκρατία

Στις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα οι λαοί της Ευρώπης επιχειρούν ήδη να υλοποιήσουν ένα φιλόδοξο όραμα. Να κτίσουν κοινωνίες που να βασίζονται στις κοινές αξίες της δημοκρατίας, της ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης, των ίσων ευκαιριών και των κοινών πολιτικών δικαιωμάτων. Άρρηκτα συνδεδεμένο με αυτό το όραμα είναι η εμπέδωση ενός αισθήματος ασφάλειας, με επενδύσεις σε σύγχρονες υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών στην παιδεία, την υγεία, την κοινωνική ασφάλιση, τις μεταφορές και την πρόνοια. Ακόμα με θεώρηση του περιβάλλοντος σαν ενός περιουσιακού στοιχείου το οποίο θα είναι κοινό για όλους και για τις μελλοντικές γενιές και με την πεποίθηση ότι η βελτίωση της ποιότητας ζωής επιτυγχάνεται μόνο με την προστασία της ποιότητας του περιβάλλοντος.

Η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία έχει σταθερή προσήλωση προς ένα τέτοιο όραμα. Απορρίπτοντας σταθερά την αντίληψη μιας ανεξέλεγκτης αγοράς που εκθέτει τους ασθενέστερους στον παγερό αέρα ενός απάνθρωπου οικονομικού φιλελευθερισμού και επιμένοντας στον επιμερισμό των κερδών σε όλες τις κοινωνικές ομάδες. Με επιμονή σε οικονομίες που να μην παγιοποιούν μια κοινωνική εξέλιξη με μόνιμα χαρακτηριστικά την ανεργία και την περιθωριοποίηση.

Για τους Ευρωπαίους σοσιαλδημοκράτες η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων στις διεθνείς χρηματαγορές είναι θετική γιατί διαχέει την ανάπτυξη. Με μια σημαντική προϋπόθεση. Τον έλεγχο. Γιατί αν η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων αποκτήσει ανεξέλεγκτα χαρακτηριστικά θα προκαλεί αναπόφευκτα κρίσεις που θα απειλούν την σταθερότητα του διεθνούς οικονομικού συστήματος, την ευημερία των πολιτών και τη συνοχή των κοινωνιών.

Το είδαμε να συμβαίνει τα τέλη της δεκαετίας του ’90 στην Ασία και τη Ρωσία, το βλέπουμε σήμερα στον απόηχο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Η ασύδοτη οικονομία της αγοράς χωρίς εποπτεία, κρατικό έλεγχο και ρυθμιστικούς μηχανισμούς οδήγησε στην κατάρρευση οικονομικών κολοσσών αρχικά στις ΗΠΑ και στη συνέχεια στην παρατεταμένη οικονομική κρίση σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία έδωσε μια καθαρή απάντηση και στο κρίσιμο ερώτημα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια εθεωρείτο θέσφατο και αξίωμα η επίτευξη της δημοσιονομικής και νομισματικής σταθερότητας, τα μηδενικά ελλείμματα και ο μηδενικός πληθωρισμός. Όμως τα μηδενικά ελλείμματα συνέβαλαν με τη σειρά τους στην δραματική μείωση των επενδύσεων και μάλιστα των δημοσίων επενδύσεων. Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλδημοκράτες σήμερα απαντούν με σαφήνεια ότι ο οικονομικός ορθολογισμός που εξικνείται στα όρια του υπερσυντηρισμού δεν είναι ο ορθός δρόμος για ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη.

Άλλωστε η στρατηγική της Λισσαβόνας έδωσε την κατεύθυνση για δημόσιες επενδύσεις στη νέα οικονομία.

Μόνο έτσι θα εξαλειφθεί η τεχνολογική καθυστέρηση της Ευρώπης έναντι των ΗΠΑ και θα καταστήσει την ευρωπαϊκή την παραγωγικότερη οικονομία του κόσμου. Αλλά και να αποκαταστήσει την πλήρη απασχόληση και να εξαλείψει την ανεργία.

Ένα στοίχημα που είναι κρίσιμης πολιτικής αλλά και ιδεολογικής σημασίας για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία είναι αν θα πρωταγωνιστήσει για μια Ευρώπη που δεν θα ξεχνά τον Τρίτο Κόσμο. Δεν θα ξεχάσει την πλειονότητα της ανθρωπότητας που εξακολουθεί να σηκώνει ένα αβάσταχτο σταυρό μαρτυρίου. Της πείνας, των ασθενειών, του αναλφαβητισμού και της τεχνολογικής καθυστέρησης.

Το ζητούμενο συνεπώς είναι να χαράξουμε και να περπατήσουμε τους καινούργιους δρόμους μιας πραγματικά προοδευτικής Ευρώπης με ευαισθησίες για την κοινωνική συνοχή, την ανάπτυξη που θα εξασφαλίζει ευημερία για όλους και θα έχει μια οικουμενική συνείδηση για την παγκόσμια ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ίση κατανομή πλούτου σε διεθνή κλίμακα.