Αδήριτη ανάγκη για ρύθμιση ειδικής νομοθεσίας για επιδόματα σε άτομα με αναπηρίες

Την ανάγκη να υπάρξει μία ολοκληρωμένη νομοθεσία, όσον αφορά στα επιδόματα που παρέχονται από το κράτος προς τα άτομα με αναπηρία, αναγνώρισαν Βουλή, Κυβέρνηση και αρμόδιες οργανώσεις που εκπροσωπούν τα εν λόγω άτομα, ενώ έγινε ξεκάθαρο πως υπάρχει μία καθυστέρηση αρκετών χρόνων.

Για ακόμη μία φορά, όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς, όσον αφορά στα θέματα αναπηρίας, βρέθηκαν στην Επιτροπή Εργασίας και συζήτησαν την ανάγκη που υπάρχει να καλυφθούν κενά και να διορθωθούν στρεβλώσεις που υπάρχουν, αναφορικά με την καταβολή των επιδομάτων στα άτομα με αναπηρία. Ο πρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Καυκαλιάς, στην αρχική του τοποθέτηση, σημείωσε πως είναι υπάρχει μία κυρίαρχη ανάγκη για να ρυθμιστεί ειδική νομοθεσία για τα επιδόματα για τα άτομα με αναπηρίες.

«Είναι ένα ζήτημα που συζητούμε εδώ και δέκα χρόνια και ελάχιστα έχουν γίνει. Δεν έχει γίνει τίποτε, όσον αφορά στην ειδική νομοθεσία, στο πλαίσιο που θα πρέπει να κινηθεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Έχουμε γίνει δέκτες παρατηρήσεων από ειδικές επιτροπές που παρακολουθούν την προσαρμογή της Κύπρου στη βάση της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα άτομα με αναπηρίες, αλλά και σειρά παρατηρήσεων και εκθέσεων από την Επίτροπο Διοικήσεως και την Επίτροπο για τα Δικαιώματα των παιδιών, αλλά και από οργανώσεις».

Από πλευράς των βουλευτών τέθηκε η ανάγκη θέσπισης ειδικής νομοθεσίας για ΑμέΑ, ανεξαρτήτως των κριτηρίων της νομοθεσίας που αφορά το ΕΕΕ. Διατυπώθηκαν, επίσης, προβληματισμοί για τις αδυναμίες, τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις που παρουσιάζονται σε σχέση με τη λειτουργία του Συστήματος Αξιολόγησης της Αναπηρίας και της Λειτουργικότητας, καθώς και σε σχέση με τα πρωτόκολλα που εφαρμόζονται στο πλαίσιο της λειτουργίας του Συστήματος.

Επίσης, η Επιτροπή ανέδειξε την ανάγκη γνωστοποίησης των μη αναστρέψιμων ή μόνιμων αναπηριών, όπως επίσης και την ανάγκη αναθεώρησης των επιδομάτων που παρέχονται σε άτομα με μέτρια αναπηρία.

Στην τοποθέτησή της, η υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, ανέφερε πως θεσμοθετείται ο προσωπικός βοηθός για άτομα με αναπηρίες, με νέα νομοθεσία, ενώ ενημέρωσε την Επιτροπή για ενέργειες που προωθούνται με σκοπό τη βελτίωση των διαδικασιών και των μέτρων στήριξης για ΑμεΑ, μεταξύ των οποίων είναι και ο θεσμός του Προσωπικού Βοηθού, που αναμένεται να λειτουργήσει εντός του 2024.

Η κ. Ευαγγέλου, αναφερόμενη στα παράπονα που ακούγονται, αναφορικά με τα επιδόματα, τόνισε πως όσες περιπτώσεις φτάνουν στο Υφυπουργείο, αποστέλλονται σε λειτουργό και διερευνώνται. «Έχουμε εντοπίσει αδυναμίες, μέσα από τη διερεύνηση των παραπόνων και έχουμε διορθώσει στρεβλώσεις. Είναι προτεραιότητα οι περιπτώσεις παιδιών ή ατόμων που υπάρχει κίνδυνος θνησιμότητας. Επίσης, έχουν δοθεί οδηγίες για να είναι άμεση η ενημέρωση των πολιτών, για τις αιτήσεις τους. Αυτό που θέλω να πω για το θέμα, είναι ότι οι πόρτες στο Υφυπουργείο και η δική μου είναι πάντα ανοιχτές, για όλους. Θέλουμε να εξετάζουμε τα πάντα που έχουμε ως παράπονα».

Η κ. Ευαγγέλου στις δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση, εξήγησε ότι ο Προσωπικός Βοηθός για ΑμεΑ περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, στο Νέο Δίκτυο Υπηρεσιών που προβλέπει η προωθούμενη νομοθεσία για ΑμεΑ. Το σκέλος του Νέου Δικτύου Υπηρεσιών θα προωθηθεί αμέσως, όπως είπε, κατόπιν συμφωνίας και με την Κυπριακή Συνομοσπονδία Οργανώσεων Αναπήρων (ΚΥΣΟΑ). Σημείωσε, ακόμα, ότι ο Προσωπικός Βοηθός για ΑμεΑ «θεωρείται διεθνώς μείζονος σημασίας για την υποστήριξη των ΑμεΑ στο κοινωνικό σύνολο».

Αναφέρθηκε, επίσης, στη δημιουργία ενός νέου μηχανισμού υποβολής ηλεκτρονικών παραπόνων, σε ξεχωριστό e-mail, στο οποίο θα υπάρχει άτομο αναφοράς που θα χειρίζεται τα διάφορα θέματα, κάτι το οποίο θα βοηθήσει και στην αμεσότερη επικοινωνία, αλλά και εξυπηρέτηση των πολιτών. Η Υφυπουργός εξήγησε ότι είναι μία κίνηση που επίσης έχει συναποφασιστεί με την ΚΥΣΟΑ.

Παράλληλα, ανέφερε, ότι προωθείται η αποδέσμευση των αναπηρικών παροχών από το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. «Το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας έχει τις αρχές και τις παραμέτρους της πρότασης, η ΚΥΣΟΑ έχει τις απόψεις της για το θέμα και το αμέσως επόμενο διάστημα θα ακολουθήσει εντατικός διάλογος για να προωθηθεί και αυτό μετά την απαραίτητη διαβούλευση», ανέφερε.

Όσον αφορά το Σύστημα Αξιολόγησης Αναπηρίας του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, η Υφυπουργός διευκρίνισε ότι υιοθετεί επιστημονικά πρωτόκολλα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, και το European Disability Forum το κατατάσσει, μαζί με άλλα συστήματα άλλων χωρών, ως ένα από τα πιο κατάλληλα για αξιολόγηση της αναπηρίας.

Επεσήμανε, όμως, ότι μετά από 10 χρόνια λειτουργίας εντοπίστηκαν αδυναμίες και ανέφερε ότι «το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας έχει προχωρήσει σε συνεργασία με Συμβούλους Ποιότητας, οι οποίοι θα υποβάλουν εισηγήσεις για αναβάθμιση των υπηρεσιών και των ελέγχων, ενώ θα ετοιμάσουν και Κώδικα Δεοντολογίας των Αξιολογητών, πέραν του Κώδικα Δεοντολογίας των επαγγελματικών συνδέσμων, ο οποίος δεσμεύει όλους τους ιατρούς στην Κύπρο».

Η κ. Ευαγγέλου εξέφρασε τη θέση ότι μέσα από εποικοδομητικό διάλογο και συνεργασία, όλοι μαζί, Κυβέρνηση, Βουλή και Οργανώσεις, μπορούν να βρουν κοινές συνισταμένες που να απαντούν στις προκλήσεις. Εξάλλου, ενώπιον της Επιτροπής ανέφερε ότι «στα θέματα αυτά τα οποία είναι εξαιρετικά σοβαρά και ευαίσθητα δεν χωρούν κομματικές ή άλλες αποχρώσεις, ούτε αντιπαραθέσεις».

Η βουλευτής του ΔΗΣΥ, Σάβια Ορφανίδου, ανέφερε σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση ότι θα πρέπει να αλλάξουν πολλές διαδικασίες και πρακτικές σε ό,τι αφορά την πολιτική στήριξης των ΑμεΑ και τα θέματα των καθυστερήσεων.

Αναφέρθηκε ιδιαίτερα σε θέμα που ενέγραψαν οι Βουλευτές του ΔΗΣΥ, το οποίο αφορά τα παιδιά και τα άτομα που αξιολογούνται μέσω των διαδικασιών με ήπια και μέτρια αναπηρία. «Θεωρούμε ότι θα πρέπει να ενδυναμωθεί, να ενισχυθεί σε όλα τα επίπεδα η στήριξη αυτών των ατόμων», είπε η κ. Ορφανίδου, σημειώνοντας ότι κάποια άτομα παίρνουν πολύ πιο λίγα απ' όσα άτομα που έχουν διαγνωστεί με βαριά αναπηρία.

«Θεωρούμε ότι η καθημερινότητά τους επηρεάζεται ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα παιδιά», είπε «προσθέτοντας ότι, αν λάβουν από τώρα τη σωστή στήριξη, ενδεχομένως το πρόβλημα να μειωθεί στην ενήλική τους ζωή». Σημείωσε ότι αναμένονται από την Υφυπουργό μέτρα για αυτό το συγκεκριμένο θέμα, και δράσεις για να ενισχυθούν αυτά τα άτομα που αξιολογούνται με ήπια και μέτρια αναπηρία.