Ανοίγει ο δρόμος για υιοθεσία και από ζευγάρια που συνήψαν πολιτική συμβίωση

Πρόταση για τροποποίηση του περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμου, ώστε να επιτρέπεται σε πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης να μπορούν να προχωρήσουν σε υιοθεσίες, κατατέθηκε από τους βουλευτές του Κινήματος Οικολόγων Χαράλαμπο Θεοπέμπτου και Αλεξάνδρα Ατταλίδου.

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, με την πρόταση νόμου «σκοπείται η τροποποίηση του περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμου, έτσι ώστε πρόσωπα τα οποία έχουν συνάψει πολιτική συμβίωση να έχουν το δικαίωμα υποβολής αίτησης για σκοπούς υιοθεσίας δυνάμει των διατάξεων του περί Υιοθεσίας Νόμου, ως εάν να έχει τελεστεί γάμος δυνάμει του περί Γάμου Νόμου».

Ουσιαστικά η τροποποίηση αφορά το άρθρο 4 του Νόμου, το οποίο σήμερα αναφέρει ότι πολιτική συμβίωση που έχει συναφθεί έχει, τηρουμένων των αναλογιών, τα αντίστοιχα αποτελέσματα και συνέπειες ως να έχει τελεστεί γάμος δυνάμει των διατάξεων του περί Γάμου Νόμου και οποιαδήποτε αναφορά σε νομοθεσία της Δημοκρατίας σε «σύζυγο» θα ερμηνεύεται ως αναφορά και σε σύμβιο σε πολιτική συμβίωση, εξαιρουμένου του περί Υιοθεσίας Νόμου. Με την τροποποίηση η εξαίρεση θα απαλειφθεί, ανοίγοντας τον δρόμο στα ζευγάρια που επέλεξαν να επισημοποιήσουν την σχέση τους μέσω αυτής της οδού, να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τα παντρεμένα ζευγάρια.

Σημειώνεται ότι, ο Νόμος για τις υιοθεσίες, αναφέρει ότι αίτηση υιοθεσίας μπορούν να υποβάλουν δύο σύζυγοι για από κοινού υιοθεσία ή ένας εκ των φυσικών γονέων του παιδιού με τον/την σύζυγό τους ή ο σύζυγος της μητέρας ή η σύζυγος του πατέρα του υιοθετούμενου. Δηλαδή αποτελεί προϋπόθεση ο γάμος των γονέων. Και ενώ σε όλα τα υπόλοιπα ζητήματα τα πρόσωπα που συνάπτουν πολιτική συμβίωση είναι εξισωμένοι με τους συζύγους, η συγκεκριμένη πρόνοια αποτελεί εξαίρεση.

Η εξαίρεση αυτή ήταν αποτέλεσμα των διαφωνιών που εκφράζονταν το 2015, όταν ψηφίστηκε ο βασικός νόμος, για την υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια, τα οποία, όπως και τα ετερόφυλα, δικαιούνται να συνάπτουν Πολιτική Συμβίωση. Ενδεχομένως, ωστόσο, τώρα κρίνεται ότι είναι πολύ πιο ώριμες οι συνθήκες στην κυπριακή κοινωνία για να μπορεί να επιτραπεί αυτό. Ωστόσο αναμένεται πως και πάλι θα υπάρξουν αντιδράσεις, όταν το θέμα συζητηθεί στην Επιτροπή Νομικών, καθώς θρησκευτικοί και άλλοι κύκλοι διαχρονικά αντιτίθενται στην υιοθεσία από ζευγάρια του ιδίου φύλου. Πάντως, από την εποχή εκείνη, υπήρχαν φωνές πως η συγκεκριμένη εξαίρεση αποτελεί διάκριση, αλλά θεώρησαν πως ήταν ένα κεφάλαιο που θα έπρεπε να ανοίξει σε μεταγενέστερο στάδιο, όταν θα ήταν πιο ευνοϊκές οι συνθήκες.

Για την ιστορία, ο περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμος ψηφίστηκε τον Νοέμβριο του 2015 με 39 ψήφους υπέρ, 12 κατά (έξι από τον ΔΗΣΥ, μία από το ΑΚΕΛ, τρεις από το ΔΗΚΟ, μία από τη Συμμαχία Πολιτών και τον Ζαχαρία Κουλία που τότε ήταν ανεξάρτητος) και τρεις αποχές. Το βασικό επιχείρημα των διαφωνούντων σχετιζόταν με την προστασία της οικογένειας, των παιδιών και του κοινωνικού ιστού. Αρχικά το ΑΚΕΛ είχε καταθέσει τροπολογία ώστε να επιτρέπεται η υιοθεσία παιδιών από τα ζευγάρια που καλύπτονται από το σύμφωνο, ωστόσο την απέσυρε λόγω των αντιδράσεων που υπήρξαν.

Παρά το γεγονός ότι ψηφίστηκε με τη συμπερίληψη της εξαίρεσης, θεωρήθηκε μία ιστορική στιγμή για την ισότητα στην Κύπρο, καθώς δημιουργήθηκε μία νέα οδός νομικής κατοχύρωσης των ζευγαριών, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του ιδίου φύλου, χωρίς να είναι προϋπόθεση ο θρησκευτικός ή ο πολιτικός γάμος. Ωστόσο, από τότε υπήρχε η παραδοχή πως ο νόμος αυτός θα μπορούσε να ήταν πολύ καλύτερος, αφού στην πραγματικότητα ήταν αποτέλεσμα πολιτικών συμβιβασμών. Θα φανεί εάν τώρα θα είναι ευκολότερο να επέλθουν βελτιώσεις, σε μια κοινωνία και ένα πολιτικό σύστημα κατά σχεδόν μία δεκαετία ωριμότερα.