Επτά μήνες Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη-Τα καλά, τα κακά και οι άλλοι

1η Μαρτίου-1η Οκτωβρίου. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης συμπληρώνει σήμερα τις πρώτες 215 ημέρες στη διακυβέρνηση της χώρας και πλέον υπάρχει υπεραρκετό δείγμα για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Αναμφίβολα πρόκειται για ένα γεμάτο εξάμηνο, σαφώς πιο ήρεμο από αυτό που είχε ενώπιον του πριν από ακριβώς δέκα χρόνια ο Νίκος Αναστασιάδης, αλλά εξίσου έντονο, γεμάτο κρίσεις, δύσκολες αποφάσεις, κριτική και αμφισβήτηση.

Η συμπλήρωση των πρώτων επτά μηνών συμπίπτει με την επέτειο ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, που διαχρονικά αποτελεί ευκαιρία αναστοχασμού και ανασκόπησης, για το που ήμασταν και που φτάσαμε αυτά τα 63 χρόνια. Αυτή η περίοδος, αποτελεί και μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να κάνει τον δικό του απολογισμό για τη δική του παρουσία, όχι μόνο το τελευταίο εξάμηνο, αλλά ίσως από την ημέρα που ήταν υποψήφιος.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης κατάφερε πράγματα που κανένας άλλος δεν έχει πετύχει. Όσο κι αν τον κατηγορούν πως σχεδίαζε την υποψηφιότητα του εδώ και χρόνια, ο ίδιος ουσιαστικά ξεκίνησε μόνος του, είπε ότι «θα θέσω υποψηφιότητα για Πρόεδρος», και κατάφερε να προσδεθούν πάνω του, όχι μόνο τα τρία κόμματα του κέντρου αλλά και πολίτες, που έβλεπαν στο πρόσωπο του κάτι το διαφορετικό, έβλεπαν την ανανέωση, το φρέσκο, το αδιάφθορο.

Το ερώτημα που τίθεται σήμερα, επτά μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, είναι αν ο όγδοος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, εκπληρώνει τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν για το πρόσωπο του. Αναμφίβολα, η επιλογή του να τοποθετήσει σε υπουργικές καρέκλες ως επί το πλείστο άτομα που δεν προέρχονται από τον χώρο της πολιτικής, τον πίστωσε με επιπλέον χρόνο μέχρι την αξιολόγηση του κυβερνητικού σχήματος αλλά και του έργου.

Ωστόσο με επαρκές δείγμα πλέον, αυτή η αξιολόγηση μπορεί να γίνει και είναι ξεκάθαρο πως, τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά, ο Νίκος Χριστοδουλίδης, έκανε προσωπικά λάθη, κυρίως μέχρι την εκλογή του, ενώ και μετά η εικόνα που η Κυβέρνηση του εξέπεμψε προς τα έξω, δεν ήταν η ιδανική. Άλλωστε η κακή ημέρα από το πρωί φαίνεται και αυτό συνέβη από την πρώτη στιγμή της εξαγγελίας της υποψηφιότητάς του με τη λογοκλοπή από τον πρώην συνεργάτη του Γιώργο Φλέσσα.

Ακολούθησε το άλλο μέγα ζήτημα που ξέσπασε προεκλογικά, με τα μηνύματα του Μανώλη Κυριάκου και κορυφώθηκε με τα θέματα της χρηματοδότησης της καμπάνιας του. Σε όλη αυτή την πορεία, αυτό που ουσιαστικά αποδείχθηκε, ήταν πως όσο έμπειρος κι αν ήταν στο επικοινωνιακό κομμάτι και όσο κι αν τα κατάφερνε στην άμεση και προσωπική επαφή με την κοινωνία των πολιτών, άλλο τόσο ο Νίκος Χριστοδουλίδης, αδυνατούσε να λάβει τις ορθές αποφάσεις για τους συνεργάτες του.

Μετά την εκλογή του, είναι γνωστά τα όσα ακολούθησαν με τον διορισμό του Μιχάλη Μιχαήλ, τον διορισμό του Μιχάλη Χατζηγιάννη, πιο πρόσφατα της Δόξας Κωμοδρόμου και μιας σειράς άλλων προσώπων που για τον ένα ή τον άλλο λόγο βρέθηκαν στο στόχαστρο, των κομμάτων της αντιπολίτευσης, των μέσων και φυσικά των πολιτών. Συνεπώς αυτό που προεκλογικά διαπιστώθηκε μέσω της λανθασμένης επιλογής συνεργατών, ουσιαστικά επιβεβαιώθηκε και όταν ο Νίκος Χριστοδουλίδης κλήθηκε να πάρει αποφάσεις για τα πρόσωπα που θα τον περιστοιχίζουν. Σε καμία περίπτωση βέβαια, δεν θα ήταν ορθό η κριτική να είναι ισοπεδωτική, αφού ήδη κάποιοι εκ των υπουργών του, φαίνεται σιγά σιγά να ξεκλειδώνουν και να ανεβάζουν ρυθμούς και μαζί να βελτιώνουν την αμήχανη πρώτη εικόνα που είχε δημιουργήσει η Κυβέρνηση.

Πηγαίνοντας πίσω στην προεκλογική περίοδο, υπενθυμίζεται πως ένα από τα βασικά επιχειρήματα, ενός εκ των βασικών αντιπάλων του ήταν η απουσία συγκεκριμένων πολιτικών θέσεων. Θέσεων που θα προκαλούσαν τομές, θα τα έβαζαν με παγιωμένες καταστάσεις και κατεστημένα και που θα ήταν προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού και της απεμπλοκής του κράτους από ένα πεπαλαιωμένο σύστημα διακυβέρνησης. Αυτό υποστήριζε κυρίως ότι θα πράξει ο Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος κατηγορούσε τον Νίκο Χριστοδουλίδη για αόριστες τοποθετήσεις, χωρίς πολιτική χροιά. Έλεγε χαρακτηριστικά, ότι ο τόπος θέλει Πρόεδρο που να Κυβερνά και όχι που θα λειτουργεί διεκπαιρεωτικά.

Πώς λειτουργεί τελικά ο Νίκος Χριστοδουλίδης στους πρώτους επτά μήνες της προεδρίας του; Ως Κυβέρνηση παρήγαγε αυτός και οι υπουργοί του πολιτικές; Επιχείρησε να διορθώσει κάποια από τα αμέτρητα κακώς έχοντα αυτού του τόπου; Ο κάθε ένας μπορεί να έχει τη δική του προσέγγιση, είτε μηδενίζοντας, είτε αποθεώνοντας τις πολιτικές της Κυβέρνησης. Αφήνοντας κατά μέρος τα ζητήματα που προέκυψαν με τους διορισμούς συγγενών, κουμπάρων και φίλων και εστιάζοντας αυστηρά σε ζητήματα πολιτικής παρουσιάζονται δύο πρόσωπα.

Από τη μια σε κάποιους τομείς, έχουν γίνει βήματα, έχουν δοθεί λύσεις και έχουν δρομολογηθεί αποφάσεις, που από το σύνολο των κομμάτων πιστώθηκαν με θετικό πρόσημο. Συγκεκριμένα, η συμφωνία, έστω και προσωρινή για την ΑΤΑ, το σχέδιο κτιΖΩ για τους προσφυγικούς συνοικισμούς, οι ενέργειες για το Μεταναστευτικό, που άλλαξαν το ισοζύγιο αναχωρήσεων-αφίξεων, ο χειρισμός του θέματος των αμερικανικών κυρώσεων, η πρωτοβουλία του ΠτΔ για το Κυπριακό που ασχέτως αν δεν πέτυχε τον τελικό σκοπό, ελέω της άκαμπτης τουρκικής στάσης, αναμφισβήτητα ενεργοποίησε τον διεθνή παράγοντα, είναι μερικά από τα θετικά που μπορεί να πιστώσει κανείς στην Κυβέρνηση.

Την ίδια ώρα, ωστόσο παρατηρείται και ενός είδους δυστοκία στη λήψη γενναίων αποφάσεων. Θέματα που απασχολούν την κοινωνία, η οποία επιζητεί αποφάσεις και πολιτικές, αφήνονται στην άκρη μέχρι να ξεχαστούν και κατ΄ αυτόν τον τρόπο παραμένουν ανεπίλυτα. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, σε μια σειρά από ζητήματα, δεν επιδεικνύει την ανάλογη πυγμή που θα ανέμενε κανείς, δίνοντας χώρο στην κριτική.

Ένα εξ αυτών των θεμάτων είναι το καυτό ζήτημα της ακρίβειας. Όσο κι αν η Κυβέρνηση επιχειρεί να πείσει πως κατανοεί και λαμβάνει μέτρα για να βοηθήσει τους πολίτες, η αίσθηση που δίνεται στους πολίτες είναι πως οι ενέργειες της, σε καμία περίπτωση δεν είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Αυτό το μήνυμα άλλωστε έδωσε η άστοχη δήλωση υπουργού εν μέσω καύσωνα, οι πολίτες να κλείσουν τα κλιματιστικά και να ανοίξουν τα παράθυρα, ή η στάση του υπουργού Οικονομικών, απέναντι στο ζήτημα της επιδότησης των λογαριασμών της ΑΗΚ και τη μείωση του φόρου στα καύσιμα.

Το ίδιο ισχύει και με άλλα ζητήματα, αφού τα μέτρα που έχουν ληφθεί, όπως ο μηδενικός ΦΠΑ, επί της ουσίας, έχει αμυδρή επίδραση στους πολίτες. Πόσω δε μάλλον οι εντυπώσεις που δημιούργησε η ανακοίνωση μετά από συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, για νέα προϊόντα που θα έχουν μηδενικό ΦΠΑ, τα οποία τελικά ήταν ο καφές και η… ζάχαρη. Επιπλέον η δυστοκία που παρατηρήθηκε σε μέτρα προς την ορθή κατεύθυνση όπως για παράδειγμα το e-kalathi, καταδεικνύουν πως η Κυβέρνηση δεν δρα δυναμικά και επηρεάζεται από παρεμβάσεις και συμφέροντα ισχυρών οικονομικών παραγόντων.

Το ζήτημα της αναποφασιστικότητας και της δυστοκίας για λήψη δυναμικών αποφάσεων, αγγίζει προσωπικά και τον ίδιο τον Νίκο Χριστοδουλίδη. Σε κρίσεις όπως αυτό της Δόξας Κωμοδρόμου, ό,τι κι αν συνέβη, όποιος κι αν έλαβε τις λανθασμένες αποφάσεις, που άφησαν εκτεθειμένους και την ίδια την τέως αναπληρώτρια αλλά και τον Πρόεδρο, η καθυστέρηση στο να απομακρυνθεί από τη θέση της, ήταν αυτή που προκάλεσε και τον σάλο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το ότι ο ίδιος βρισκόταν στην Νέα Υόρκη, χρησιμοποιήθηκε ως δικαιολογία για την καθυστέρηση. Εκείνες τις ημέρες, όμως τόσο κάποια μέσα όσο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανέβαζαν στα μανταλάκια τα έγγραφα των υπερωριών της με την υπογραφή του κυβερνητικού εκπροσώπου.

Αν οι αποφάσεις λαμβάνονταν την ώρα που έπρεπε, ο Νίκος Χριστοδουλίδης, θα είχε γλιτώσει από τον διασυρμό και την ίδια τη συνεργάτιδα του, αλλά θα απορροφούσε με την αποφασιστικότητα του και τους κραδασμούς στην Κυβέρνηση. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση του Αρχηγού Αστυνομία, που μια σειρά δημοσιευμάτων τον παρουσίαζε με το ένα πόδι εκτός. Η άγνοια που δηλώνουν η στενή του συνεργάτες για το θέμα, το μόνο που επιτυγχάνουν, είναι να αυξάνεται η παραφιλολογία και να συντηρείται μια μη υγιής κατάσταση, που ώ μη γένοιτο, εάν επαναληφθούν οι εικόνες της Χλώρακας ή της Λεμεσού, θα αυξήσουν και την πίεση προς τον ίδιο.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, έδειξε όλο αυτό το εξάμηνο πως σε έκτακτες κρίσεις, δεν λαμβάνει αποφάσεις εν βρασμώ. Επιλέγει να συγκαλεί συσκέψεις και να συζητά το θέμα με τους αρμόδιους. Αυτό έκανε και με την υπουργό Υγείας και την Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου που είχαν μια άνευ προηγουμένου κόντρα. Η μη λήψη αποφάσεων όμως, παρά το γεγονός ότι από εκείνη τη σύσκεψη και μετά έπεσαν οι τόνοι, δεν λύνει το πρόβλημα, αφού στην πρώτη στραβή, όπου θα αναβιώσει η κόντρα των δύο, οι ευθύνες θα βαραίνουν και τον ίδιο.

Η ίδια τακτική ακολουθείται και σε άλλα ζητήματα, με τα αντανακλαστικά και τις παρεμβάσεις του Προέδρου να αναζητούνται. Αυτό δημιουργεί πρόβλημα, όχι μόνο στην εικόνα του που επιχείρησε να διορθώσει με τα όσα είπε στον Αρχηγό της Αστυνομίας και την υπουργό Δικαιοσύνης εκείνο το πρωινό του Σαββάτου, στην έκτακτη σύσκεψη που συγκάλεσε μετά το πογκρόμ της Λεμεσού, αλλά και στις δυνάμεις που στηρίζουν την Κυβέρνηση και που μια την άλλη βρίσκονται σε δύσκολη θέση, καλούμενες να δικαιολογήσουν, πράγματα για τα οποία δεν ευθύνονται.

Κι αυτό, είναι κάτι που αργά ή γρήγορα μπορεί να αλλάξει, εάν τα τρία κόμματα του κέντρου, συνεχίσουν να μένουν καθηλωμένα στις δημοσκοπήσεις, όπως καταγράφηκε πρόσφατα στη δημοσκόπηση της IMR, αφού έρχονται εκλογές και με κάποιον τρόπο θα πρέπει να δουν και το σπίτι τους. Από την άλλη θα πρέπει να σημειωθεί και η αδυναμία των δύο μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης να κεφαλαιοποιήσουν την μέτρια εικόνα της Κυβέρνησης. Από πλευράς ΔΗΣΥ, η εσωστρέφεια, αντί να αραιώνει, πυκνώνει, ενώ στο ΑΚΕΛ για κάποιο τρόπο δυσκολεύονται να αντιπολιτευτούν εύστοχα και ορθόδοξα.