Ο εφιάλτης μεταξύ α’ και β’ γύρου κι αυτοί που θα χάσουν τον ύπνο τους

  Παρά το γεγονός πως διψήφιος αριθμός υποψηφίων αναμένεται να διεκδικήσουν εκλογή στις Προεδρικές Εκλογές του 2023, είναι σαφές από τα νούμερα των δημοσκοπήσεων εδώ και πολύ καιρό πως τη μάχη για είσοδο στον δεύτερο γύρο θα τη δώσουν μόνο τρεις. Νίκος Χριστοδουλίδης, Αβέρωφ Νεοφύτου και Ανδρέας Μαυρογιάννης, οι υποψήφιοι δηλαδή που συγκεντρώνουν και σχεδόν το σύνολο της κομματικής στήριξης, είναι αυτοί που θα κονταροχτυπηθούν για τα δύο εισιτήρια που οδηγούν στη δεύτερη Κυριακή και ένας εκ των τριών αναμένεται να είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας.  

Το γεγονός πως ένα μήνα πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει ποιοι θα είναι οι δύο του δευτέρου γύρου, δίνει μια ιδιαίτερη βαρύτητα στις τελευταίες εβδομάδες της προεκλογικής εκστρατείας, που έτσι κι αλλιώς είναι πολύ σημαντικός πολιτικός χρόνος. Κάθε νέα ψήφος αποκτά ιδιαίτερη αξία, καθώς μπορεί να συμβάλει στην ανάδειξη των τελικών διεκδικητών του ύπατου αξιώματος του κράτους και τα τρία επιτελεία ρίχνονται με όλες τους τις δυνάμεις στον αγώνα για να την κερδίσουν.

Πέραν των ίδιων των υποψηφίων, όμως, ο δεύτερος γύρος αποτελεί στοίχημα και για τις πολιτικές δυνάμεις. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου είναι ο υποψήφιος του ΔΗΣΥ. Οι άλλοι δύο κατέρχονται ως ανεξάρτητοι με την υποστήριξη κοινοβουλευτικών κομμάτων, ο μεν Ανδρέας Μαυρογιάννης του ΑΚΕΛ, ο δε Νίκος Χριστοδουλίδης του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και της ΔΗΠΑ. Και το διακύβευμα της εισόδου στον δεύτερο γύρο δεν αφορά μόνο τους ίδιους αλλά -πρωτίστως θα έλεγαν κάποιοι- τις ηγεσίες των κομμάτων που τους υποστηρίζουν, αφού θα κριθούν από την πορεία που θα έχουν οι επιλογές τους.

Τα δεδομένα διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση. Για παράδειγμα, οι ηγεσίες των κομμάτων του Κέντρου σε μεγάλο βαθμό πήραν την απόφασή τους για υποστήριξη του Νίκου Χριστοδουλίδη μετά που ξεκαθάρισε πως ήταν η επιλογή της πλειοψηφίας των ψηφοφόρων τους. Διαχρονικά στις δημοσκοπήσεις διαφαινόταν αυτή η υποστήριξη και, ως εκ τούτου, εκ των υστέρων πιο δύσκολα μπορούν να επικριθούν από τα μέλη, σε περίπτωση αποτυχίας του υποψηφίου. Την ίδια στιγμή, οι πολιτικές δυνάμεις δεν έχουν πολύ ενεργό συμμετοχή στην προεκλογική εκστρατεία και ο ρόλος τους είναι κυρίως υποστηρικτικός παρά πρωταγωνιστικός, γεγονός που μειώνει και το μέγεθος της ευθύνης τους σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά.

Με βάση, δε, τα νούμερα που έδιναν οι δημοσκοπήσεις μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου, ο κ. Χριστοδουλίδης προηγείται στην κούρσα και, εκτός αν υπάρξει μεγάλη ανατροπή τον Ιανουάριο, αναμένεται ότι θα βρίσκεται στον δεύτερο γύρο, λόγω της ψαλίδας που τον χωρίζει δημοσκοπικά από τους άλλους δύο βασικούς υποψηφίους. Εάν τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων μεταφραστούν σε ψήφους στην κάλπη, τότε τα τρία κοινοβουλευτικά κόμματα που υποστηρίζουν τον τέως ΥΠΕΞ θα έχουν την πιο ήρεμη εβδομάδα μεταξύ πρώτης και δεύτερης Κυριακής.

Αν και αναμένεται, εφόσον περάσει ο ίδιος, να υπάρξουν συζητήσεις με τον χαμένο και το κόμμα που τον υποστηρίζει για το ενδεχόμενο συνεργασίας, τα τρία κόμματα του Κέντρου (και τα δύο εξωκοινοβουλευτικά) δεν δεσμεύονται από μεταξύ τους συμφωνία αλλά από διμερείς συμφωνίες με τον υποψήφιο. Ως εκ τούτου, δεν θα έχουν απαραιτήτως πρωταγωνιστικό ρόλο (αν και μπορούν να αναλάβουν, εάν κριθεί σκόπιμο) στις όποιες διαβουλεύσεις γίνουν μεταξύ πρώτης και δεύτερης Κυριακής, ιδιαίτερα από τη στιγμή που, όπως έχει πολλές φορές επιβεβαιωθεί από όλες τις πλευρές, δεν έχουν ποσοτικές συμφωνίες για τη συμμετοχή τους σε μία πιθανή διακυβέρνηση Χριστοδουλίδη, οι οποίες θα επηρεαστούν με την προσθήκη κι άλλου κόμματος. Ακόμη και αν προστεθεί άλλη μια δύναμη στο στρατόπεδο, όμως, τα κόμματα του Κέντρου ενδεχομένως να ετοιμάζονται για το βάθρο, παρά για την εσωστρέφεια, δεδομένου πως αυτό θα σημαίνει ενδυνάμωση του υποψηφίου τους.

Αντιθέτως, με βάση την υφιστάμενη εικόνα, ένα εκ των δύο μεγάλων κομμάτων είναι που αναμένεται να βρεθεί προ πολύ σοβαρών διλημμάτων μόλις ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των ψήφων. Και μάλιστα, εάν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις, θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που είτε ο ΔΗΣΥ είτε το ΑΚΕΛ δεν θα έχουν δικό τους υποψήφιο στον δεύτερο γύρο των Προεδρικών Εκλογών και θα πρέπει να αποφασίσουν τι θα πράξουν αλλά και να προετοιμαστούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες που θα φέρει η επόμενη ημέρα, δεδομένου ότι θα βρεθούν ενώπιον μιας ιστορικής ήττας.

Το εφιαλτικό δίλημμα δεν είναι για κανένα από τα δύο κόμματα εύκολο, καθώς είτε θα πρέπει να επιλέξουν να μην πάρουν θέση στον δεύτερο γύρο, μια ενέργεια μη συμβατή με το μέγεθος τον πολιτικό ρόλο των κομμάτων τους, είτε να κάνουν μια μεγάλη πολιτική υπέρβαση μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Κανένα από τα δύο σενάρια δεν είναι ιδανικό και θεωρείται δεδομένο πως η όποια απόφαση ληφθεί θα έχει διαφωνούντες και πολύ μεγάλο απόηχο.

Στην περίπτωση του ΔΗΣΥ, εάν μείνει εκτός ο Αβέρωφ Νεοφύτου, θα πρέπει να βάλει την ουρά στα σκέλια και να υποστηρίξει την υποψηφιότητα Νίκου Χριστοδουλίδη, τον οποίο η Πινδάρου κατηγορεί εδώ και μήνες ότι προσπαθεί να διασπάσει το κόμμα. Η άλλη του επιλογή είναι να ενώσει δυνάμεις με τον «αιώνιο εχθρό» ΑΚΕΛ, που επί δέκα χρόνια του ασκούσε την σκληρότερη αντιπολίτευση και τους χωρίζει μια ιδεολογική άβυσσος στα περισσότερα ζητήματα.

Μια αντίστοιχη υπέρβαση θα πρέπει αν κάνει και το ΑΚΕΛ, αν μείνει εκτός ο Ανδρέας Μαυρογιάννης. Θα πρέπει να διαλέξει μεταξύ «των δύο Συναγερμικών υποψηφίων», όπως αρέσκεται να αποκαλεί τους κυρίους Νεοφύτου και Χριστοδουλίδη και να αλλάξει εντελώς πορεία. Οι δύο περιπτώσεις, βεβαίως, διαφέρουν, υπό την έννοια ότι ο ΔΗΣΥ είναι ο «αιώνιος αντίπαλος», όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, ενώ ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι ο υποψήφιος των κομμάτων του Κέντρου, τους οποίους το ΑΚΕΛ θεωρεί κατά κάποιο τρόπο φυσικούς συνεργάτες του και το plan a του ήταν να συμπορευθεί μαζί τους στις Προεδρικές Εκλογές.

Και στις δύο περιπτώσεις, αναμένεται πως, πέραν αυτού του εφιάλτη, η ηγεσία του κόμματος που θα μείνει εκτός θα χάσει και τον ύπνο της. Θα κληθεί να διαχειριστεί την αμφισβήτηση των επιλογών της από τη βάση αλλά και από στελέχη που παραμονεύουν και αυτή δεν αποκλείεται να είναι πολύ σκληρή και να οδηγήσει σε ανακατατάξεις. Άλλωστε, και τα δύο κόμματα είχαν πάντοτε κι άλλες επιλογές, άρα θα πρέπει να εξηγήσουν πώς και γιατί έκαναν αυτή που δεν είχε καν τη δυνατότητα να περάσει στον δεύτερο γύρο.

Το ΑΚΕΛ θα μπορούσε να δημιουργήσει αντιπολιτευτικό μέτωπο, όπως σχεδίαζε προτού οδηγηθούν οι συνομιλίες του με το ΔΗΚΟ σε ναυάγιο. Ο ΔΗΣΥ, από την πλευρά του, είχε την επιλογή να πορευθεί με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος ακόμη και σήμερα συνεχίζει να δηλώνει Συναγερμικός, εάν ακολουθούσε διαφορετικές διαδικασίες και πιθανότατα να είχε και τη συνδρομή και κάποιων εκ των κομμάτων που τώρα υποστηρίζουν τον πρώην Υπουργό του στην προσπάθεια.

Προφανώς και μία τόσο μεγάλη ήττα δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στην επιλογή του ατόμου, καθώς προφανώς και συμβάλλουν κι άλλοι παράγοντες. Οι στρατηγικές που επιλέγηκαν, ο τρόπος που εργάστηκε ο μηχανισμός του χαμένου κόμματος, η επικοινωνιακή διαχείριση καταστάσεων, ο σχεδιασμός της εκστρατείας και άλλα πολλά στοιχεία θα προσμετρηθούν κατά την αξιολόγηση. Όμως πρωταγωνίστρια σε όλα τα πιο πάνω είναι και πάλι η ηγεσία, είτε στο επίπεδο κομματικών αξιωματούχων είτε στο επίπεδο των «μικρών» συλλογικών οργάνων. Γι’ αυτό και πάλι οι ευθύνες επιστρέφουν στο ίδιο σημείο.

Όποια κι αν είναι η έκβαση των εκλογών, είτε ανατραπεί η εικόνα είτε όχι, από τη στιγμή που μπορούν μόνο δύο υποψήφιοι να περάσουν στον δεύτερο γύρο, το βράδυ της 5ης Φεβρουαρίου θα είναι πολύ δύσκολο για κάποιους. Κι οι μέρες που ακολουθούν ακόμη δυσκολότερες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Με τη συσπείρωση σε πρώτο πλάνο επαναρχίζει η μάχη των Προεδρικών
• Το διακύβευμα της τελευταίας στροφής για Αβέρωφ, Χριστοδουλίδη και Μαυρογιάννη
• Οι τρεις προτάσεις που «σπάνε αυγά» των τριών βασικών υποψηφίων