Όταν ο Αρχιεπίσκοπος έμεινε αιχμάλωτος για δώδεκα ημέρες-«Η ψυχή μας λαχταρούσε»

Ήταν 19 Ιουλίου του 1989. Η μέρα, όπου οι Τούρκοι κατακτητές, έδειξαν για ακόμη μια φορά τη βιαιότητα και τη βαρβαρότητά τους, αφού κτύπησαν βάναυσα γυναίκες με ρόπαλα, ηλεκτροφόρα και λόγχες, σε εκδηλώσεις που πραγματοποιηθήκαν στην περιοχή του Αγίου Κασσιανού, ενώ συνελήφθησαν συνολικά 111 πρόσωπα, ανάμεσά τους και ο νυν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, Γεώργιος Παπαχρυσοστόμου, ο οποίος ήταν 40 ετών, που βρισκόταν μαζί με τον τέως Μητροπολίτη Κιτίου. 

Τη συγκεκριμένη ημέρα, δεκάδες γυναίκες πραγματοποιήσαν πορεία προς τα κατεχόμενα εδάφη που διοργάνωσε η Γυναικεία Κίνηση «Επιστροφή». Σύμφωνα με τα όσα μετέδιδαν οι εφημερίδες της τότε εποχής, η πορεία, ξεκίνησε γύρω στις 7 η ώρα από το Άγαλμα Σολωμού, όπου οι γυναίκες επιβιβάστηκαν σε λεωφορεία, τα οποία σχηματίζοντας μεγάλη φάλαγγα, κατευθύνθηκαν προς την ακριτική περιοχή του Αγίου Κασσιανού. Εκεί, η ηγεσία της πορείας, κατέδειξε τον χώρο από τον οποίο στις 7.13 μ.μ. οι γυναίκες εισήλθαν στη νεκρή ζώνη και μετέπειτα στο σχολείο του Αγίου Κασσιανού.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι κατά την προέλασή τους, οι γυναίκες γκρέμισαν το ξύλινο οδόφραγμα της Ειρηνευτικής Δύναμης, οι άντρες της οποίας ήταν ολιγάριθμοι και έτσι, αδυνατούσαν να συγκρατήσουν το πλήθους που ολοένα και αυξάνονταν και γοργά κινείτο προς τα κατεχόμενα. Οι γυναίκες, σύντομα ξεπερνώντας τα εμπόδια των συρματοπλεγμάτων και των αιχμηρών κιγκλιδωμάτων του σχολείου του Αγ. Κασσιανού, μπήκαν στην αυλή και μετά στο εσωτερικό του κατεστραμμένου κτιρίου, ενώ προχώρησαν προς το εγκαταλειμμένο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, όπου ύψωσαν την ελληνική και κυπριακή σημαία, παρά τις κάποιες αντιδράσεις των Οηέδων.

Χτυπούσε ξανά η καμπάνα μετά από 15 χρόνια

Στο μεταξύ, ο Μητροπολίτης Κιτίου, Χρυσόστομος και ο τότε Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Παπαχρυσοστόμου, μετάφεραν εκεί τη μικρή καμπάνα της γειτονικής εκκλησίας του Αγίου Κασσιανού, τοποθετώντας την στο καμπαναριό της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου.

Στις 7.35 μ.μ. η καμπάνα χτυπούσε χαρμόσυνα μετά από 15 χρόνια, σκορπώντας ρίγη συγκίνησης και τονώντας τον διακαή πόθο της επιστροφής. Ταυτόχρονα, οι κληρικοί μαζί με τις γυναίκες έψαλλαν συμβολικά το Χριστός Ανέστη, άλλους ύμνους και πατριωτικά τραγούδια.

Η πρώτη επίθεση στους Ελληνοκύπριους

Τους ύμνους όμως, διαδέχθηκε η αναπάντεχη παρουσία Τ/κ εξοπλισμένων «αστυνομικών» οι οποίοι άρχισαν να κτυπούν ανελέητα, ύπουλα και άνανδρα, τις ανυπεράσπιστες γυναίκες, οι οποίες με σθένος και θάρρος απαντούσαν με συνθήματα ειρήνης και λευτεριάς. Το πρώτο ύπουλο κτύπημα δέχθηκε στέλεχος της Γυναικείας Κίνησης «Επιστροφή», όταν μια κάννη όπλου την κατακρήμνισε από τοίχο του σχολείου όπου είχε ανεβεί, καθοδηγώντας τις συγκεντρωμένες γυναίκες.

Μετά το επεισόδιο αυτό, η κατάσταση ήταν εκτός ελέγχου. Τα αλλεπάλληλα κτυπήματα των οργάνων του Ντεκτασικού καθεστώτος, έπεφταν πια βροχή, ενώ στις κάννες των όπλων που πρότασσαν προκλητικά οι Τούρκοι στρατιώτες, οι γυναίκες αντιδρούσαν θαρραλέα. Σε μερικές περιπτώσεις εκτυλίσσονταν τραγικές σκηνές, καθώς ηλικιωμένες γυναίκες, οι οποίες έφεραν τις φωτογραφίες των αγνοουμένων παιδιών τους, σφάδαζαν στο έδαφος ποδοπατούμενες βάρβαρα από οπλισμένους Τούρκους στρατιώτες.

Στο μεταξύ, κατέφθασαν και περικύκλωσαν το εκκλησάκι νέες δυνάμεις των κατοχικών στρατευμάτων, καταδρομείς, παγιδεύοντας όσες γυναίκες βρίσκονταν εκεί μαζί με τον Μητροπολίτη Κιτίου και τον νέο Αρχιεπίσκοπο Γεώργιο. Μετά την επίθεση των Τούρκων αστυνομικών, οι γυναίκες υποχώρησαν στο προαύλιο του δημοτικού σχολείου του Αγίου Κασσιανού.

Μετά από μικρή ανάπαυλα και αφού ανασυντάχθηκαν, οι ψευδοαστυνομικοί, διενέργησαν δεύτερη έφοδο χτυπώντας και πάλι τις γυναίκες τις οποίες απώθησαν στο δρόμο μπροστά από το σχολείο. Εκεί , οι γυναίκες πραγματοποιούσαν καθιστική εκδήλωση με πρόθεση να παραμείνουν εκεί μέχρι την επόμενη ημέρα, μέρα της εισβολής και μέχρι να απολυθούν οι συλληφθέντες από το καθεστώς του Ντεντκτάς.

Έκλεισαν ερμητικά το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου

Ερμητικά, ασφαλίστηκαν πόρτες και παράθυρα στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στον Άγιο Κασσιανό από Τούρκους στρατιώτες που βρίσκονταν εκεί, μετά τα επεισόδια. Μάλιστα, ο τότε υπουργός Άμυνας, Ανδρέας Αλωνεύτης, προέβη σε έντονα διαβήματα στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ, καταγγέλλοντας και αυτή την ενέργεια.

Σύμφωνα με δηλώσεις Καναδού αξιωματικού της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, είχαν συλληφθεί από τα τουρκικά στρατεύματα κατοχής 111 άτομα, μεταξύ των οποίων οι δύο ιεράρχες και δημοσιογράφοι. Στο μεταξύ, οι τουρκοκυπριακές αρχές, είχαν ανακοινώσει ότι δεν άφηναν ελεύθερο κανένα, μέχρις ότου έφευγαν οι διαδηλωτές από την περιοχή της νεκρής ζώνης. Επίσης, ανακοίνωσαν ότι στην περιοχή του Αγίου Κασσιανού στη νεκρή ζώνη, εξακολουθούσαν να παραμένουν 400 γυναίκες διαδηλωτές.

Δώδεκα ημέρες μετά απελευθερώθηκε ο Γεώργιος

Ο Αρχιεπίσκοπος, Γεώργιος, όπως και ο Μητροπολίτης Κιτίου, αφέθηκαν ελεύθεροι ύστερα από 12 ολόκληρες μέρες αιχμαλωσίας, με εμφανή στα πρόσωπά τους τα σημάδια από τις κακουχίες και τις άλλες δοκιμασίες στα μπουντρούμια.

Όπως ανέφεραν μετά την απελευθέρωση τους από τα μπουντρούμια του ψευδροκράτους του Ντεκτάς, «η πλειοψηφία του Τ/κ λαού θέλει ειρήνη, θέλει να ζήσουμε όλοι μαζί. Και αυτό το διαπιστώσαμε μέσα ακόμα και από αυτούς τους φύλακες μας και τους φρουρούς μας και όλους τους φυλακισμένους. Γι’ αυτό θα πρέπει να προσέξουμε τον αγώνα μας. Με όλα τα μέσα ενάντια στον κατακτητή και τον Αττίλα, με όλη μας την αγάπη προς τους Τουρκοκύπριους, οι οποίοι ζητούν και αυτοί την ειρήνη».

Μάλιστα, ο τότε Αρχιμανδρίτης Γεώργιος, ανέφερε μετά την απελευθέρωσή του ότι έκαναν απλώς το καθήκον τους και ότι θα ήταν ανάξιοι και της αποστολής και της παράδοσης του Ορθόδοξου Κλήρου, αλλά και του Ελληνικού λαού αν δεν έκαναν αυτά που έκαναν και εξέφρασε ευχαριστίες προς όλους για τη συμπαράσταση. Η ψυχή μας, συνέχισε, «λαχταρούσε να προχωρήσει λίγο πιο πέρα, εκεί που βρίσκονται οι τάφοι των ηρώων μας και τα άταφα σώματά τους, για να τους δείξουμε ότι η αποφασιστικότητά μας είναι πάρα πολύ μεγάλη και θα προσπαθήσουμε θυσιάζοντας ακόμα και τη ζωή μας να ελευθερώσουμε αυτόν τον τόπο».

Όπως αναφέρεται στα δημοσιεύματα, στον Αστυνομικό σταθμό Περιστερώνας, στον Μητροπολίτη Χρυσόστομο και στον Αρχιμανδρίτη Γεώργο επιφυλάχθηκε συγκινητική και ενθουσιώδης υποδοχή. Συγκεντρωμένοι στον αστυνομικό σταθμό, ήταν το ιερατείο της Μητρόπολης Κιτίου, ιερείς των χωριών της γύρω περιοχής και πλήθος κόσμου.

Υπενθυμίζεται ότι σε συνέντευξή του στον REPORTER, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι, «τότε, οι Τούρκοι μου είχαν σκίσει τα ρούχα, μου έβγαλαν τα γένια, με χτύπησαν με τα ρόπαλα και μας πήγαν σε “αστυνομικό σταθμό”. Μετά μας οδήγησαν σε λεγόμενο “δικαστήριο”, μας καταδίκασαν σε κάποιο πρόστιμο που εμείς δεν πληρώσαμε και μείναμε στις φυλακές. Τότε, τις γυναίκες, που ήταν περίπου 100, τις άφησαν στις τρεις ημέρες και δέκα άνδρες απελάθηκαν στις δέκα μέρες. Εμένα με τον τέως Κιτίου, μας απέλυσαν στις δώδεκα μέρες, επειδή είχαμε αρχίσει απεργία πείνας και φοβήθηκαν μην ακουστεί αυτό στο εξωτερικό και κάνει κακό στην εικόνα τους».

Όπως προσθέτει, «απευθύνθηκα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για Ανθρώπινα Δικαιώματα και πράγματι, καταδίκασε την Τουρκία για στέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας και για τον βασανισμό μας και τους επέβαλε πρόστιμο, που αναγκάστηκε να το καταβάλει, το 1994». 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μητροπολίτης Πάφου: H Εκκλησία θα εξακολουθήσει να έχει φωνή στο εθνικό ζήτημα