«Να αξιοποιήσουμε τα εμπλεκόμενα συμφέροντα εν μέσω γεωστρατηγικών εξελίξεων στην περιοχή»

Η διεθνής νομιμότητα είναι σημαντική διάσταση αλλά πιο σημαντική είναι η ισορροπία δυνάμεων και τα εμπλεκόμενα συμφέροντα και αυτά πρέπει να αξιοποιήσουμε, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Καθηγητής Ανδρέας Θεοφάνους, Πρόεδρος του Κυπριακού Κέντρου Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων καθώς και του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, κληθείς να σχολιάσει τις γεωστρατηγικές εξελίξεις στην περιοχή μας.  

Ο κ. Θεοφάνους τόνισε ότι σε αυτή την συγκυρία είναι σημαντικό οι ηγεσίες της Κύπρου και της Ελλάδας να σκεφτούν και να λειτουργούν «έξω από το κουτί», όπως επίσης είναι σημαντικό το ισοζύγιο δυνάμεων με την Ελλάδα να παραμείνει σε ένα τέτοιο επίπεδο ούτως ώστε η Τουρκία να θεωρεί ότι μία τυχόν επιθετική της ενέργεια θα έχει περισσότερο κόστος παρά όφελος για αυτήν.

Ερωτηθείς πώς η πώληση F16 στην Τουρκία θα αλλάξει τις ισορροπίες, αφού επισήμανε ότι ακόμη δεν έχει αποφασιστεί αν θα δοθούν τα F-16 στην Τουρκία, είπε ότι η Τουρκία προσπαθεί να ενισχύσει ακόμα περισσότερο την δύναμη που έχει στην περιοχή, σημειώνοντας πως ήδη έχει διάφορα μέτωπα τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό. Απειλεί διαρκώς και την Αθήνα και τη Λευκωσία καθώς και άλλες χώρες, είπε, συμπληρώνοντας πως θα πρέπει να αξιολογούμε συνεχώς την κατάσταση.

Ανέφερε ότι είναι θετικό το γεγονός ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν κάποιες φωνές που θέλουν να βάλουν κάποιους όρους και προϋποθέσεις στην Τουρκία πριν από την πώληση των εν λόγω αεροπλάνων. Από την άλλη, είπε, η Ελλάδα προσπαθεί με τα δικά της εξοπλιστικά προγράμματα να είναι σε θέση να εξισορροπεί την κατάσταση που προσπαθεί να δημιουργήσει η Άγκυρα.

Υπάρχει αυτή τη στιγμή ένας ανταγωνισμός και είναι σημαντικό το ισοζύγιο δυνάμεων να παραμείνει σε ένα τέτοιο επίπεδο ούτως ώστε η Τουρκία να θεωρεί ότι μία τυχόν επιθετική της ενέργεια θα έχει περισσότερο κόστος παρά όφελος για αυτήν, τόνισε ο κ. Θεοφάνους.

Κληθείς να σχολιάσει την επικείμενη επίσκεψη του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών στην περιοχή, χαρακτήρισε σημαντικό που ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ θα επισκεφθεί την περιοχή Ισραήλ – Ελλάδα- Τουρκία σημειώνοντας πως υπάρχει ιστορικά ενδιαφέρον από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή.

Στη συγκεκριμένη συγκυρία, συνέχισε ο κ. Θεοφάνους, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ήθελαν να αποτρέψουν μία σύγκρουση μεταξύ των συμμάχων τους στην περιοχή, επιθυμούν να μειωθούν οι εντάσεις και να υπάρξει μία μορφή συνεργασίας στα ενεργειακά ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου που ασφαλώς επηρεάζει την Ελλάδα και την Κύπρο.

Ερωτηθείς τι αντίκτυπο έχουν αυτές οι εξελίξεις για την Κύπρο και την Ελλάδα, ο Καθηγητής είπε ότι σε αυτή τη συγκυρία είναι σημαντικό οι ηγεσίες της Κύπρου και της Ελλάδας να σκεφτούν και να λειτουργήσουν «έξω από το κουτί», δηλαδή, είπε, να μπουν κάποιες προϋποθέσεις ούτως ώστε να μειωθούν οι εντάσεις και τυχόν ενεργειακή συνεργασία στην περιοχή να γίνει με τρόπο που να εξυπηρετούνται και τα ευρύτερα εθνικά συμφέροντα.

Στην περίπτωση της Κύπρου, είπε, επειδή έχει γίνει λόγος για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων και την εμπλοκή με κάποιο τρόπο της Τουρκίας «εκείνο το οποίο έχει σημασία είναι κατά τη δική μου άποψη αυτές οι κινήσεις να εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο το οποίο να εξυπηρετεί και τους δικούς μας στόχους».

Εξέφρασε την άποψη ότι η Κύπρος θα ήταν θετική σε μία κατάσταση συνεργασίας για ζητήματα ενέργειας όπου, μεταξύ άλλων, θα γίνει μία de facto οριοθέτηση αποκλειστικής ζώνης μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας, κάτι ανάλογο που είχε γίνει μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου όπου οι Αμερικανοί είχαν πρωταγωνιστήσει.

«Να δούμε πώς και εμείς μπορούμε να ζητήσουμε κάτι ανάλογο για την περίπτωση τη δική μας. Μία τέτοια κατάσταση πραγμάτων θα διευκολύνει την ενεργειακή συνεργασία των χωρών της περιοχής, μπορεί να οδηγήσει και σε άλλα αποτελέσματα» ανέφερε και έφερε ως παράδειγμα την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας με τέτοιο τρόπο «όπου θα επωφεληθεί και η Κύπρος».

Σημειώνοντας πως οι Αμερικανοί έχουν τους δικούς τους στόχους στην ευρύτερη περιοχή και θέλουν να μειωθεί η ρωσική παρουσία ακόμα περισσότερο, είπε ότι οι ΗΠΑ θα ήθελαν να δουν τη μείωση των ενεργειακών και οικονομικών σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας και θεωρούν ότι ο ενεργειακός πλούτος στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να εξυπηρετήσει τέτοιους στόχους. Ο κ. Θεοφάνους εξέφρασε την εκτίμηση ότι η Τουρκία θα εξακολουθήσει να θέλει τη συνέχιση των σχέσεων και με τη Ρωσία.

Ενώ υπάρχουν οι αμερικάνικοι στόχοι στην ευρύτερη περιοχή, είπε, η ουσία είναι να δούμε πως εμείς αντιλαμβανόμενοι τα ευρύτερα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή να αξιολογήσουμε «πώς μπορούμε και εμείς να κινηθούμε και να εξυπηρετήσουμε τα δικά μας συμφέροντα".

"Άρα εκτός από παθητικοί δέκτες ιδεών να έχουμε και εμείς μία ενεργητική στάση να λαμβάνουμε πρωτοβουλίες με δικές μας ιδέες και έχει σημασία να μπορούμε να σκεφτόμαστε και να λειτουργούμε έξω από το κουτί. Για χρόνια τώρα εμείς δίναμε μεγάλη σημασία στη διεθνή νομιμότητα που είναι σημαντική διάσταση, αλλά πιο σημαντική διάσταση είναι η ισορροπία δυνάμεων και τα εμπλεκόμενα συμφέροντα και αυτά πρέπει να αξιοποιήσουμε» κατέληξε.

(ΚΥΠΕ/ΑΑΡ/ΑΓΚ)