Αντιπαράθεση Αρείου Πάγου-ΑΔΑΕ για τις παρακολουθήσεις στην Ελλάδα

Έντονη αντιπαράθεση μεταξύ του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου και της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) ξέσπασε το απόγευμα της Τρίτης, ύστερα από τη γνωμοδότηση του δικαστικού λειτουργού ότι η ανεξάρτητη Αρχή δεν έχει αρμοδιότητα ενημέρωσης από τηλεφωνικούς παρόχους για τις περιπτώσεις παρακολούθησης άρσης του απορρήτου πολιτών για λόγους εθνικής ασφάλειας.

Συγκεκριμένα, σε γνωμοδότησή του ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ισίδωρος Ντογιάκος, κατόπιν σχετικού ερωτήματος που του υπέβαλαν ο ΟΤΕ και η COSMOTE, απεφάνθη ότι η ΑΔΑΕ δεν μπορεί να διεξάγει έλεγχο σε αρχεία των τηλεφωνικών παρόχων ούτε να ζητεί ενημέρωση από τους παρόχους, σε περιπτώσεις άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών για λόγους εθνικής ασφάλειας.

Στη γνωμοδότησή του, ο κ. Ντογιάκος σημειώνει ότι η ενημέρωση για το μέτρο άρσεως του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφαλείας έχει ανατεθεί πλέον αποκλειστικά στο Τριμελές Όργανο, στο οποίο προεδρεύει Εισαγγελικός λειτουργός.

«Ουδείς άλλος φορέας νομιμοποιείται προς τούτο ούτε και προβλέπεται από το Νόμο, άλλος τρόπος η διαδικασία ενημέρωσης. Η ΑΔΑΕ δεν έχει πλέον αρμοδιότητα για έλεγχο στους παρόχους ώστε να απαντήσει σε θιγόμενο ιδιώτη. Κυριαρχικός είναι ο ρόλος του Τριμελούς Οργάνου, στο οποίο προεδρεύει Εισαγγελικός Λειτουργός και ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ είναι μέλος», αναφέρεται.

Επιπλέον, η γνωμοδότηση σημειώνει ότι ουδείς άλλος πέραν του θιγόμενου πολίτη μπορεί να ζητήσει να ενημερωθεί αν το τηλέφωνό του έχει παρακολουθηθεί, ενώ αναφέρεται και στην πιθανότητα επιβολής ποινών, σε περίπτωση παραβίασης των διατάξεων, της ΑΔΑΕ συμπεριλαμβανομένης.

«Λόγω του ιδιαίτερα ευαίσθητου χαρακτήρα του θέματος της άρσεως του απορρήτου των επικοινωνιών, οι προβλεπόμενες από το ήδη ισχύον νομοθετικό καθεστώς ποινικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των σχετικών διατάξεων τόσο εκ μέρους κάποιου μέλους της ΑΔΑΕ όσο και εκ μέρους άλλων προσώπων, τα οποία αναφέρονται σαφώς στο Νόμο, είναι ιδιαίτερα σοβαρές, με προβλεπόμενη ποινή, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ακόμα και πρόσκαιρης κάθειρξης», αναφέρει η γνωμοδότηση.

Όπως υποστηρίζει ο κ. Ντογιάκος, η νομοθεσία δεν αναγνωρίζει στην ΑΔΑΕ «λευκή επιταγή» για τη διενέργεια ελέγχων.

Άμεση ήταν η απάντηση του Προέδρου της ΑΔΑΕ Χρήστου Ράμμου στη γνωμοδότηση του δικαστικού λειτουργού, με την οποία αμφισβητεί την αρμοδιότητα Ντογιάκου να παρέχει τέτοιες γνωμοδοτήσεις. Η ΑΔΑΕ αποτελεί ανεξάρτητη Αρχή, με συνταγματικά κατοχυρωμένο ρόλο, για την οποία κανένα κρατικό όργανο δεν μπορεί να ασκεί προληπτικό έλεγχο και εποπτεία, αναφέρει ο κ. Ράμμος.

«Σύμφωνα με το Ελληνικό Σύνταγμα, όπως αναθεωρήθηκε το 2001, αλλά σύμφωνα και με τα ισχύοντα ευρύτερα στα κράτη  του ευρωπαϊκού νομικού πολιτισμού, στα οποία ανήκει η χώρα μας, ο θεσμός των ανεξαρτήτων αρχών προϋποθέτει την πραγματική και όχι απλώς στα χαρτιά ανεξαρτησία της λειτουργίας τους και δεν είναι συμβατός  με την άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτών υπό κηδεμόνευση ή καθ’ υπαγόρευση», τονίζει ο κ. Ράμμος.

Όπως επισημαίνει, η συνταγματική κατοχύρωση της ΑΔΑΕ ως ανεξάρτητης αρχής έχει την έννοια ότι «κανένα κρατικό όργανο δεν μπορεί να ασκήσει επί της εν λόγω Αρχής οιαδήποτε μορφή προληπτικού ελέγχου ή προληπτικής εποπτείας (εντολή, κατευθυντήρια ερμηνευτική οδηγία κ.λ.π.)».

«Ο Εισαγγελεύς του Αρείου Πάγου δεν δύναται, επικαλούμενος τη γενική αρμοδιότητά του να γνωμοδοτεί επί “νομικών ζητημάτων γενικού ενδιαφέροντος”, να διατυπώνει γνώμη επί της ερμηνείας και εφαρμογής διατάξεων που αφορούν τις συνταγματικές αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ, απευθύνοντας  σε αυτήν κατευθυντήριες οδηγίες και απειλώντας μάλιστα με πρωτοφανή τρόπο τα μέλη της με βαρύτατες  ποινικές κυρώσεις, αν ασκήσουν τις αρμοδιότητες τους με τρόπο διαφορετικό από τον από αυτόν υιοθετούμενο», λέει ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ για τη γνωμοδότηση Ντογιάκου.

«Η επίμαχη γνωμοδότηση του κ. Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, πέρα από το γεγονός ότι νομικά  δεν έχει παράγει καμία απολύτως δέσμευση (ως γνωστόν δέσμευση στην ελληνική έννομη τάξη παράγουν μόνο οι δικαιοδοτικές αποφάσεις των δικαστηρίων), παραβιάζει εξόφθαλμα την ευθέως εκ του Συντάγματος εκπορευόμενη ανεξαρτησία της ΑΔΑΕ, η οποία μέχρι σήμερα είχε πάντοτε γίνει σεβαστή», καταλήγει ο Πρόεδρος της ΑΔΑΕ.  

Έντονη σύγκρουση Kυβέρνησης-ΣΥΡΙΖΑ

Σύγκρουση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και της Kυβέρνησης σημειώθηκε στην Ελλάδα με αφορμή τη γνωμοδότηση του Αρείου Πάγου αναφορικά με το αν η Ανεξάρτητη Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών μπορεί να ζητά ενημέρωση από τηλεφωνικούς παρόχους για το αν κάποιος πολίτης παρακολουθείται για λόγους εθνικής ασφαλείας.

Έντονη ήταν η αντίδραση του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα ο οποίος σε ανακοίνωσή του δηλώνει στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ισίδωρο Ντογιάκο ότι παραιτείται της βουλευτικής του ασυλίας και τον καλεί να προβεί στα νόμιμα σε βάρος του, ενώ κάνει λόγο για απόπειρα «εκφοβισμού» των λειτουργών της Ανεξάρτητης Αρχής που αναζητούν στοιχεία για τις παρακολουθήσεις, αλλά και του ίδιου προσωπικά από τον ανώτατο εισαγγελικό λειτουργό.

Ο κ. Τσίπρας σε δήλωσή του αναφέρει πως ένα μήνα μετά την επίσκεψή του στον κ. Ντογιάκο όπου εξέθεσε τους προβληματισμούς του για τις παρακολουθήσεις πολιτικών και μελών των Ενόπλων Δυνάμεων, ο ανώτατος εισαγγελέας όχι μόνο δεν ανταποκρίθηκε αλλά «σήμερα επιχειρεί με τρόπο πρωτόγνωρο να εμποδίσει την κατά το Σύνταγμα αρμόδια ανεξάρτητη Αρχή να ασκήσει τα καθήκοντά της και να αναζητήσει την αλήθεια».

Επιπλέον ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει ότι η γνωμοδότηση του κ. Ντογιάκου για την ΑΔΑΕ «αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του Συντάγματος» και προσθέτει ότι «κανένας νόμος και καμία γνωμοδότηση δε μπορεί να ακυρώσει το Σύνταγμα και την εκεί οριζόμενη αποστολή της ΑΔΑΕ να ελέγχει και να διασφαλίζει το απόρρητο των επικοινωνιών». Ο Αλέξης Τσίπρας σημειώνει ότι ο εισαγγελέας «δε στέκεται μόνο στη γνωμοδότηση, αλλά επιχειρεί και να εκφοβίσει τους λειτουργούς της Ανεξάρτητης Αρχής, διατυπώνοντας απειλές περί κάθειρξης όσων τολμήσουν να πράξουν το καθήκον τους και αντισταθούν στην εκτροπή αναζητώντας την αλήθεια».

«Οι απειλές αυτές είναι γνωστές και διατυπωμένες από τους ενόχους και όσους τρέμουν την αποκάλυψη των παρανομιών που διέπραξαν, εδώ και μήνες», αναφέρει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και συνεχίζει: «Ωστόσο μιας και τις επαναλαμβάνει ο κ. Εισαγγελέας, επισημαίνοντας μάλιστα ότι ουδείς άλλος πέραν του θιγόμενου έχει δικαίωμα να αναζητήσει στοιχεία, είναι προφανές ότι οι απειλές αυτές δεν αφορούν μόνο τα στελέχη της ΑΔΑΕ αλλά και εμένα προσωπικά. Αφού ως γνωστόν, έχω καταθέσει από τις 7 Δεκεμβρίου 2022, αίτημα ενώπιον της ΑΔΑΕ προκειμένου να αναζητηθούν στοιχεία σχετικά με την άρση του απορρήτου συγκεκριμένων προσώπων με κρίσιμο ρόλο στο δημόσιο βίο».

Στη συνέχεια ο κ. Τσίπρας καλεί τον κ. Ντογιάκο να τον συλλάβει, λέγοντας πως «αν αυτή η ενέργεια, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, διώκεται ποινικά, του δηλώνω ότι παραιτούμαι της βουλευτικής μου ασυλίας και τον καλώ να προβεί στα νόμιμα σε βάρος μου».

Επιπλέον αναφέρει: «Κύριε Εισαγγελέα, Πλατεία Ελευθερίας 1, είναι το γραφείο μου. Σας περιμένω να με συλλάβετε. Ας γνωρίζετε, όμως, τόσο εσείς όσο και όσοι απεργάζονται αυτές τις πρωτοφανείς και κατάφωρα αντισυνταγματικές ενέργειες πως ό,τι και να κάνετε, δεν θα εμποδίσετε την αλήθεια να λάμψει, ούτε θα καταφέρετε να φιμώσετε τη δημοκρατία. Έχει βαθιές ρίζες σε αυτόν το τόπο».

Απαντώντας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου σχολιάζει ότι «ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ συνηθίζουν να τιμούν την Δικαιοσύνη μόνο όταν οι αποφάσεις της είναι σύμφωνες με τις επιδιώξεις τους». «Αντίθετα, η Κυβέρνηση σέβεται και τιμά σταθερά την Δικαιοσύνη και την Δημοκρατία: χωρίς ιδιοτελείς προϋποθέσεις, υποσημειώσεις και αστερίσκους. Εμείς σταθερά με τους κανόνες και τους θεσμούς της Δημοκρατίας, ο κ. Τσίπρας συνεχίζει σταθερά να αναζητά ταυτότητα μέσα στην τοξικότητα» προσθέτει.

Τέλος σε υστερόγραφο σχολιάζει ότι «θα περιμέναμε από τον κ. Τσίπρα, έναν πρώην Πρωθυπουργό, να αντιλαμβάνεται ότι τέτοιους είδους θεατρινισμοί ταιριάζουν περισσότερο σε κάποιον σαν τον κ. Βαρουφάκη. Τελικά, φαίνεται ότι οι δύο τους εξακολουθούν να μοιάζουν σε πολλά».

Πηγή: ΚΥΠΕ