Οι σύγχρονες «Μαστόρισσες» που θέλουν να κρατήσουν ζωντανή την κυπριακή παράδοση

Η Άντρεα και η Σουζάνα είναι δύο φίλες, οι οποίες από τα φοιτητικά τους χρόνια ήθελαν να συνεργαστούν. Το πεδίο που επέλεξε η κάθε μία, εκ φύσεως δεν θα τους πρόσφερε αυτή τη δυνατότητα, όμως οι ίδιες το κατάφεραν και δημιούργησαν τις «Μαστόρισσες», μία έκθεση χειροποίητων νυφικών και εικαστικών κοσμημάτων, που συνδυάζει το νέο με το παλιό, το μοντέρνο με την παράδοση.

Το όνομα της έκθεσης δεν είναι καθόλου τυχαίο. Μέσα από αυτό, η Άντρεα Ροτσάκη και η Σουζάνα Πετρή θέλησαν να δείξουν ότι πίσω από την έκθεσή τους κρύβεται μεράκι και σκληρή δουλειά μίας ομάδας γυναικών, ανάμεσά τους και οι μητέρες τους, οι θείες τους, αλλά και συνεργάτιδές τους, που όλες μαζί, έβαλαν όλη τη μαεστρία τους, για να φτιάξουν αυτή την συλλογή.

Ήρθαν πιο κοντά με τις ρίζες της παράδοσης, έμαθαν ιστορίες από τα παλιά, όπως για παράδειγμα ότι όλες οι γυναίκες της τότε εποχής έπρεπε να ξέρουν να ράβουν και κάποιες το εξασκούσαν ως επάγγελμα, ενώ άλλες το έκαναν για βιοποριστικούς λόγους, ώστε να φτιάξουν την προίκα τους. Μία τέχνη, που αποδείχτηκε τελικά σωτήρια, ειδικά μετά την εισβολή, αφού έδωσε την ευκαιρία σε κάποιες γυναίκες να μεγαλώσουν τα παιδιά τους και να τα σπουδάσουν.

Από την άλλη, η έκθεση ήθελε να θυμίσει και μία άλλη τέχνη, που με το πέρασμα του χρόνου, δυστυχώς ξεχάστηκε. Ένας επισκέπτης έβλεπε παραδοσιακά κοσμήματα και στέφανα γάμου, χειροποίητα, που έφτιαξε η Σουζάνα.

Μέσα από τη συγκεκριμένη συνεργασία, οι δύο δημιουργοί θέλουν να στείλουν και ένα μήνυμα προς όλη την κοινωνία. Προς τους νέους, να επιστρέψουν στην παράδοση, να ασχοληθούν με αυτή και να μην την αφήσουν να χαθεί. Προς τους κυβερνώντες, να δώσουν περισσότερα κίνητρα στη νέα γενιά να ασχοληθεί με την παράδοση.

Πώς προέκυψαν οι «Μαστόρισσες»

Η Άντρεα και η Σουζάνα άνοιξαν την πόρτα της έκθεσής τους και μας υποδέχθηκαν με χαμόγελο. Με την είσοδο στο χώρο, καταλαβαίνει κανείς ότι δεν πρόκειται για μία απλή έκθεση. Αρχικά, στη βιτρίνα έβλεπε κάποιος τη λέξη «Μαστόρισσες» και μπαίνοντας μέσα έβλεπαν τις δημιουργίες των δύο τους. Την κουβέντα άνοιξε η Άντρεα, η οποία εξήγησε «οι Μαστόρισσες, την τότε εποχή, ήταν οι πολυμήχανες γυναίκες, που ασχολούνταν με κάποιου είδους τέχνης, όπως το κέντημα, το ράψιμο, το πλέξιμο. Βασικά, η συγκεκριμένη συλλογή βγήκε μέσα από την ανάγκη μας να αναδείξουμε την παράδοση και την κουλτούρα της Κύπρου και ότι η κάθε γυναίκα, από την πιο χαμηλή τάξη, μέχρι την πιο υψηλή, ήξερε να κεντά, να κάνει βούφα, να ράβει».

«Όσα είχαμε στην έκθεση, νυφικά, φουστάνια, κοσμήματα, είναι χειροποίητα. Χρησιμοποιήσαμε παραδοσιακές τεχνικές, με σύγχρονες τροποποιήσεις. Αυτό χρειάστηκε πολλές ώρες και πολλά χέρια. Υπήρξαν στιγμές που βρεθήκαμε να δουλεύουμε με τις μαμάδες μας, τις θείες μας, τις ξαδέλφες μας. Ήταν όπως παλιά, που μαζεύονταν οι γυναίκες της γειτονιάς και στήριζαν η μία την άλλη. Για μας, ήταν όλος ο περίγυρός μας δίπλα μας και αυτό ήταν το πιο σημαντικό».

Η ανάγκη για δημιουργία αυτής της έκθεσης

Ο σπόρος να δημιουργήσουν κάτι από κοινού, είχε καλλιεργηθεί από τα φοιτητικά τους χρόνια.

Η Σουζάνα, η οποία σπούδασε κεραμίστρια-μεταλλουργός και πλέον έχει το δικό της εργαστήρι κεραμικής στην παλιά Λευκωσία, ένιωσε την ανάγκη να αναδείξει την παράδοση της δημιουργίας στεφάνων για το γάμο, αφού δουλεύει αρκετά με το θεσμό της αναβίωσης της κεραμικής και της μεταλλουργίας της Κύπρου, μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα. Τότε ήρθε και η επικοινωνία με την Άντρεα, η οποία σπούδασε σχεδιάστρια μόδας και ήθελε να φτιάξει τη δική της συλλογή με ρούχα, που να δείχνουν την παράδοση της Κύπρου.

Από την άλλη, η Άντρεα που είναι σχεδιάστρια μόδας, έχει εδώ και πέντε χρόνια το δικό της brand, με την ονομασία «RΟTS» και ανάλογα με τη θεματική, το concept ή τη συνεργασία, δημιουργούνται διαφορετικές συλλογές.

«Η γιαγιά μου ήταν μία από τις μαστόρισσες της Αμμοχώστου και νομίζω από εκεί γεννήθηκε η θέληση να γίνω σχεδιάστρια. Έτσι, ήθελα κι εγώ να βάλω το λιθαράκι μου, για να επαναφέρουμε την παράδοση και κάποιες από τις τέχνες να μην πεθάνουν και η Σουζάνα ήταν η καλύτερη συνεργάτιδα. Αυτός ήταν και ο λόγος που θέλαμε να αφιερώσουμε την έκθεση στις Μαστόρισσες

Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να δημιουργηθούν όλα τα φορέματα και τα κοσμήματα, ενώ οι δύο τους χρειάστηκε να ταξιδέψουν και στο εξωτερικό, ώστε να καταφέρουν να βρουν τα κατάλληλα υλικά.

«Όλο αυτό γινόταν σιγά-σιγά και τον τελευταίο χρόνο, αφήσαμε τα πάντα στην άκρη και εστιάσαμε σε αυτό. Όσον αφορά στα κοσμήματα, η έμπνευσή μου ήταν τα παραδοσιακά, που γίνονταν από το λεμονανθό, από το κερί και κράτησα κάποια από αυτά τα στοιχεία. Όμως, βγήκαν με μία μοντέρνα προσέγγιση».

Οι δημιουργίες που παρουσιάστηκαν

Μπαίνοντας στην έκθεση, ο καθένας θα μπορούσε να δει τις δημιουργίες της Άντρεας και της Σουζάνα και από την πρώτη ματιά ήταν σε θέση να καταλάβουν ότι είναι επηρεασμένες από την παράδοση, ωστόσο είχαν μία μοντέρνα πινελιά. Όπως εξήγησε η Άντρεα, εκτός από τα ρούχα και τα κοσμήματα, στην έκθεση υπήρχε και ένα βιβλίο, το οποίο περιείχε τις δημιουργίες των δύο τους, αλλά και φωτογραφίες από ρούχα και κοσμήματα, που χρονολογούνται από το 1920-1990.

Η ηχηρή απουσία του κράτους για στήριξη προς τους νέους

Μέσα από την εμπειρία τους, οι δύο δημιουργοί θέλησαν να στείλουν ένα μήνυμα προς τους διάφορους φορείς του κράτους, ώστε να στηρίξουν τους νέους καλλιτέχνες και τις ιδέες τους. Η Σουζάνα μας εξήγησε ότι απευθύνθηκαν σε διάφορους κρατικούς φορείς, χωρίς να έχουν την απαιτούμενη ανταπόκριση και πλέον ελπίζουν ότι το project τους ίσως κεντρίσει το ενδιαφέρον κάποιας άλλης υπηρεσίας, ώστε να προωθηθεί.

«Αυτό είναι μία αναβίωση της παράδοσης και παραδίδει κάτι καινούργιο στις νέες γενιές. Η παράδοση είναι το πιο σημαντικό που έχουμε και αυτό που θέλουμε εμείς είναι να δούμε περισσότερους νέους να ασχολούνται με αυτή.

Τα επόμενα βήματα

Οι επόμενοι μήνες είναι γεμάτοι για τις δύο δημιουργούς, αφού παρά το γεγονός ότι οι «Μαστόρισσες» ήταν μία έκθεση, που διήρκησε δύο εβδομάδες, οι ίδιες θέλουν να δώσουν συνέχεια και να απευθυνθούν σε όλους, ακόμη και σε εκείνους που δεν επισκέφτηκαν τον χώρο τους.

«Θα εκδώσουμε το βιβλίο που ετοιμάσαμε, μαζί με τις φωτογραφήσεις, τις αναμνήσεις και ιστορίες των Μαστόρισσων, που είχαμε την ευκαιρία και τη χαρά να δουλέψουμε μαζί τους.

 

Δειτε Επισης

Το Mall με τις αντίκες που πηγαίνει από γενιά σε γενιά από το 1978 και κρατά ζωντανή την ιστορία
«Δεν μιλούσα, δεν περπατούσα, με έκαναν μπάνιο… Πλέον είμαι συνεχώς στο σπίτι»
«Ίσως το πρωί να μην μπορεί να σηκωθεί από το κρεβάτι, να έχει πόνους σε όλο το σώμα»
«Δεν χρειάζονται πολεμικά ανακοινωθέν, ''έχασε ή νίκησε'' τη μάχη ένα παιδί… Γιατί κατάφεραν να αγωνιστούν»
Αυτός ήταν 28 και εκείνη 17... «Ερωτευμένοι για 62 χρόνια, η αγάπη μας δεν φθάρηκε ποτέ»
Η σοπράνο που τραγουδά για σαράντα χρόνια στη Σχολή Τυφλών-«Εάν δεν ήμουν εδώ, δεν ξέρω τι θα έκανα»
Ποιος είναι ο twenty three; Ο Κύπριος καλλιτέχνης του δρόμου που συνδυάζει το παλιό με το σύγχρονο
Ο ράφτης στην παλιά Λευκωσία που επιμένει παραδοσιακά-Η τέχνη του κουστουμιού και η γνωστή πελατεία
Το... κρυμμένο μουσείο της Coca Cola του Μάριου στην Ακρόπολη-«Ζούμε για το “82” και μία Coca Cola»
Η αυτοδίδακτη ζωγράφος που διατηρεί μαγαζάκι με χειροποίητα στην καρδιά του Παλαιχωρίου (pics)