Επιβεβαίωσαν τις διαφωνίες για το ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία-Ψάχνει λύσεις η Βουλή

Επιβεβαίωσαν ότι διαφωνούν, όσον αφορά στο θέμα της στοχευμένης επιβολής ΦΠΑ στο 5% στην παράδοση ή ανέγερση κατοικίας, η οποία να καλύπτει τα πρώτα 140 τ.μ. της κατοικίας με μέγιστο εμβαδό τα 200 τ.μ., στο πλαίσιο άσκησης κοινωνικής πολιτικής, οι εμπλεκόμενοι φορείς, με την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής να ψάχνει τη χρυσή τομή.

Για ακόμη μία φορά, το θέμα τέθηκε επί τάπητος στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, όπου παρουσιάστηκε το Υπουργείο Οικονομικών, αλλά και όλοι οι επιμέρους φορείς, που είχαν καταθέσει διάφορες απόψεις για το θέμα, με το συμπέρασμα, μετά το τέλος της συνεδρίας να είναι ένα, ότι συνεχίζουν να διαφωνούν σε σημαντικά θέματα.

Ανοίγοντας το χορό των τοποθετήσεων, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι κατέθεσαν νομοσχέδιο τον Ιανουάριο του 2022 και μετά από επιστολή που λήφθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μετά από σειρά διαβουλεύσεων, κατέθεσαν τον Ιούνιο, αναθεωρημένο νομοσχέδιο που προέβλεπε ότι θα πρέπει να καλύπτει τα πρώτα 170 τ.μ. της κατοικίας, με μέγιστο εμβαδό τα 240 τ.μ., για τις κατοικίες και για τα διαμερίσματα τα 90 τ.μ. από τα 110 με συγκεκριμένες αξίες 200,000 και 250,000 ευρώ. Η πρόταση αυτή υποβλήθηκε, όπως ανέφερε η εκπρόσωπος του Υπουργείου, επειδή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να βασίζεται σε συγκεκριμένα στοιχεία, με την εκπρόσωπο να τονίζει ότι μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου, είχε σταλεί επιστολή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μέχρι στιγμής δεν υπήρξε ενημέρωση ή απάντηση.

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο Έφορος Φορολογίας, ο οποίος υπέδειξε πως ορίστηκε στη θέση τον περασμένο Ιούλιο και είναι στη διάθεση της Επιτροπής για ό,τι χρειαστεί.

Οι θέσεις των εμπλεκόμενων

Πιστοί στις θέσεις τους παρέμειναν οι εμπλεκόμενοι φορείς, οι οποίοι εξέφρασαν έντονες διαμαρτυρίες, ως προς τις πρόνοιες του νομοσχεδίου. Ο εκπρόσωπος του ΚΕΒΕ, στον οποίο δόθηκε πρώτα ο λόγος, σημείωσε ότι αυτή τη στιγμή είναι σε δύσκολη περίοδο, λόγω της πανδημίας, αλλά και του πολέμου στην Ουκρανία. Ανέφερε πως η εισήγηση για τα 90 τ.μ. δεν θα βοηθήσει τα ζευγάρια, τα οποία θα θέλουν να χτίσουν ένα διαμέρισμα τριών υπνοδωματίων. Ξεκαθάρισε, δε, ότι δεν πρέπει να γίνεται διαχωρισμός διαμερισμάτων και οικίας.

Στην τοποθέτηση ότι δεν πρέπει να γίνεται διαχωρισμός των διαμερισμάτων και των σπιτιών συμφώνησε και ο εκπρόσωπος της ΟΕΒ, ο οποίος τόνισε ότι με αυτό τον τρόπο αποκλείονται οι νέοι και δεν μπορούν να έχουν στέγη, καθώς οι πολύτεκνες οικογένειες δεν θα μπορούν να έχουν τα επιπλέον 15 τ.μ. Υπέδειξε, παράλληλα, ότι δεν πρέπει να υπάρχει και διαχωρισμός όσον αφορά στις αξίες, σημειώνοντας ότι η θέση τους είναι το όριο να μπει στις 500,000 ευρώ.

Επέκταση της μεταβατικής περιόδου, που θα ισχύσει το εν λόγω νομοσχέδιο ζήτα η ΕΤΕΚ, με τον εκπρόσωπό της να αναφέρει ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών ότι πρέπει να δοθεί χρόνος, ώστε όσοι έχουν ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία να μπορούν να την συμπληρώσει όπως είχαν υπόψη τους τα δεδομένα, με τη διαδικασία που θα πρέπει ή θα δικαιούται να υποβάλει το αίτημα για να εξαιρεθεί. Εξάλλου, υπέδειξε ότι υπάρχει πρόβλημα με το θέμα των εμβαδών για τα διαμερίσματα, ξεκαθαρίζοντας ότι θα πρέπει να είναι πιο προσιτό το κόστος και τα 90 τ.μ. να γίνουν 100, για να μπορούν να επωφεληθούν οικογένειες με το 5% συν 20 τ.μ.  

Στο παράδειγμα της Ελλάδας, η οποία από το 2019 εφαρμόζει την πολιτική του 0% για την ανάπτυξη γης, αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος του Παγκύπρου Συνδέσμου Επιχειρηματιών Ανάπτυξης Γης και Οικοδομών. Όπως σημείωσε, πριν την επιβολή της συγκεκριμένης πολιτικής, στην Ελλάδα ίσχυε το 24% ΦΠΑ για όλες τις κατοικίες, ωστόσο από το 2019 πήρε την απόφαση για 0%, ώστε να γίνουν αναπτύξεις, μία απόφαση που θα συνεχιστεί μέχρι και το 2024, αφού θεωρεί η Κυβέρνηση ότι πρόκειται για ένα αρκετά σημαντικό τομέα. Όπως σημείωσε ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου, το πιο σημαντικό, για το οποίο πρέπει να μελετήσουν οι βουλευτές είναι το θέμα της αναλογικότητας, καθώς αν κάποιος αγοράσει σπίτι 350,000 ευρώ θα πληρώσει 17,000 ευρώ ΦΠΑ, ενώ αν κάποιος αγοράσει σπίτι 351,000 ευρώ, το ΦΠΑ θα είναι σχεδόν 67,000 ευρώ ΦΠΑ.

Αναφέροντας αυτό το παράδειγμα, ο εκπρόσωπος του συνδέσμου θέλησε να ξεκαθαρίσει πως δεν είναι δίκαιο και να τονίσει ότι πρέπει να εφαρμοστεί το θέμα της αναλογικότητας, ώστε να μην υπάρχουν στρεβλώσεις και παραοικονομία. Σε αντίθετη περίπτωση, όλοι θα αγοράζουν μεταχειρισμένα, δεν θα υπάρχει νέα δραστηριότητα και τα ενοίκια θα είναι στα ύψη. Υπέδειξε πως οι πολιτικές που εφαρμόζει το κράτος είναι αντίθετες με αυτά που θέλει να κάνει.

Παίρνοντας το λόγο, ο εκπρόσωπος του ΟΣΕΟΚ υπέδειξε πως κατέθεσαν τις απόψεις τους, κατά την προηγούμενη συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών, οι οποίες δεν διαφοροποιούνται και αναφέρθηκε και στην πολιτική του 0%. Υπέδειξε ότι δεν πρέπει να υπάρχει ανώτατο όριο και θα πρέπει να δοθεί μεταβατική περίοδος, για όσους βρίσκονται στη διαδικασία, αυτή τη στιγμή, ώστε να μπορούν να συμπεριληφθούν στο σχέδιο.

Στις τοποθετήσεις των άνωθεν συμφώνησε και ο εκπρόσωπος του Συνδέσμου εκτιμητών ακινήτων, ο οποίος δήλωσε ότι η διαδικασία πρέπει να είναι απλή, ώστε ο καθένας στην αγορά να μπορεί να καταλαβαίνει τι θα εφαρμοστεί. Τάχθηκε, δε, υπέρ της άποψης ότι δεν πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σε διαμερίσματα και σπίτια, αφού όπως το χαρακτήρισε είναι έμμεση παρέμβαση στην αγορά, αλλά θα μπορούσε να θεωρηθεί και αντισυνταγματικό.

Οι τοποθετήσεις των βουλευτών

Μετά τους προσκεκλημένους, το λόγο πήραν οι βουλευτές, με την πρόεδρο της Επιτροπής Οικονομικών, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου να απευθύνει σειρά ερωτήσεων προς το Υπουργείο Οικονομικών. Όπως σημείωσε, συνεπεία της μεγάλης οικονομικής αναταραχής, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, πολλές κυβερνήσεις ζητούν από τις Βρυξέλλες εξαιρέσεις για διαφορετικές πολιτικές. Η βουλεύτρια και αναπληρώτρια πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος έθεσε το ερώτημα κατά πόσο υπάρχει περιθώριο να αλλάξει η πολιτική αυτή στην Κύπρο. Το δεύτερο ερώτημα που υπέβαλε η κα. Ερωτοκρίτου ήταν κατά πόσο, αν οι πρόνοιες του νομοσχεδίου παραμείνουν οι ίδιες, θα οδηγήσουν στην αποκλειστική ενασχόληση των ενδιαφερόμενων με όχι καινούργια σπίτια και αν αυτό ευνοεί του ιδιώτες και τους οργανισμούς. Καταλήγοντας, διερωτήθηκε κατά πόσο, αν υπάρχει οριζόντια προσέγγιση, θα είναι αντίθετη με τις προτροπές της ΕΕ.

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο επίσης βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσης Παντελίδης, ο οποίος σημείωσε πως βάσει των συνθηκών που επικρατούν, ευνοούν την παράταση της υφιστάμενης κατάστασης. Αναφερόμενος στα όσα ακούστηκαν, εξέφρασε την άποψη ότι στον ιδιωτικό τομέα υπάρχει μία ιεράρχηση των αναγκών και ζήτησε από το Υπουργείο Οικονομικών όπως καταθέσει μία παρόμοια ιεράρχηση.

Από πλευράς του, ο τέως υπουργός Οικονομικών και νυν βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού, Χάρης Γεωργιάδης, υπέδειξε ότι δεν συμφωνεί με όλες τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς όπως ανέφερε, υπάρχουν κάποιες που δεν είναι λογικές, είναι γραφειοκρατικές και δημιουργούν βαρίδια για την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών οικονομιών. Τόνισε ότι, την ίδια ώρα γνωρίζει ότι η συμμετοχή στην ΕΕ συνεπάγεται με οφέλη που είναι σημαντικά και υποχρεώσεις. Απαντώντας στις αναφορές για την πολιτική του 0% από την Ελλάδα, ο κ. Γεωργιάδης υπέδειξε ότι υπάρχει μία διάκριση μεταξύ παλαιών και καινούργιων κρατών-μελών της ΕΕ και ένα κράτος όπως η Ελλάδα, δικαιούται να καθορίζει τέτοια θέματα, κατά την κρίση του. Ανέφερε πως η μεγάλη ομάδα των κρατών που εντάχθηκε το 2004 είναι νομικά δεσμευμένη να ακολουθεί άλλη πολιτική.

Ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΣΥ ξεκαθάρισε πως η Κύπρος ήταν υποχρεωμένη να επιβάλει ΦΠΑ στις τιμές των οικοπέδων, ενώ ξεκαθάρισε πως δεν μπορεί να ψηφίσουν 0% στα ακίνητα. Υπέδειξε, εξάλλου, ότι όσα ακούστηκαν στη συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών, ο ίδιος τα είχε ακούσει και το 2016, όταν βρισκόταν στη θέση του υπουργού Οικονομικών. Θέλησε να απαντήσει και στην τοποθέτηση του κ. Παντελίδη υποδεικνύοντας ότι αυτό που κατάλαβε από τις οδηγίες της ΕΕ είναι ότι πρέπει να υπάρχουν κριτήρια αποκλεισμού και δεν υπάρχει επιλογή. Πριν να ολοκληρώσει την τοποθέτησή του, θέλησε να θέσει ξανά το ερώτημα, με ποια λογική υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σε οικίες και διαμερίσματα.

Στις αναφορές του κ. Γεωργιάδη απάντησε η πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών, η οποία σημείωσε πως ως παράταξη συμφωνούν να επιστρέψει η κατάσταση στο καθεστώς του 2016, υποδεικνύοντας πως το πρόβλημα δεν είναι αυτό. Το πρόβλημα, όπως ανέφερε, είναι ότι το 2020 ενημερώθηκε η ΕΕ ότι στην Κύπρο ισχύουν αυτά που υπήρχαν πριν το 2016.

Από πλευράς του, ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ονούφριος Κουλλά σημείωσε πως το θέμα είναι πολύ σημαντικό και το συζητούν εξ ανάγκης, καθώς είναι επί της ουσίας το πρόβλημα και όχι επί της διαδικασίας, όπως σημείωσε η κα. Ερωτοκρίτου. Ο κ. Κουλλά τόνισε πως η κοινωνική πολιτική είναι να καλύπτονται εκείνοι που το έχουν περισσότερο ανάγκη και είναι οι λίγοι και όχι οι πολλοί. Έθεσε, δε, το ερώτημα αν μπορεί η Κύπρος να προχωρήσει μόνη της να βελτιώσει κάποια πράγματα και μετά να ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή αν πρέπει πρώτα να κάνει βολιδοσκόπηση και να λάβει οδηγίες.

Στην τοποθέτησή του, ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Καυκαλιάς, αναφέρθηκε στα παραδείγματα όσων περιλαμβάνονται στην έκθεση των ΚΕΠ, τονίζοντας πως αγόρασαν κατοικίες με μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, με αποτέλεσμα το κράτος να χάσει εκατοντάδες εκατομμύρια ως εισόδημα και έθεσε το ερώτημα κατά πόσο υπάρχει συγκεκριμένη αναφορά για να ελεγχθούν αυτές οι περιπτώσεις ή όχι, αλλά και αν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία να ελεγχθούν αυτές οι περιπτώσεις, κατά πόσο αφορούν πρώτη κατοικία αυτές οι αγορές.

Από πλευράς του, ο βουλευτής του ΕΛΑΜ, Σωτήρης Ιωάννου ξεκαθάρισε πως δύο μήνες μετά την κατάθεση του αναθεωρημένου νομοσχεδίου, έγινε ξανά η ίδια συζήτηση, τονίζοντας πως το μόνο καινούργιο που ακούστηκε είναι ότι το Υπουργείο Οικονομικών έστειλε επιστολή στην ΕΕ. Σημείωσε πως από πλευράς ΕΕ, έγινε αναφορά στις υποχρεώσεις που έχει η Κύπρος και δεν μπορεί να τις αποφύγει, ωστόσο δεν δόθηκαν οδηγίες για τα τμ. ενός σπιτιού ή ενός διαμερίσματος.

Οι δηλώσεις μετά τη συνεδρία

Μιλώντας μετά το τέλος της Επιτροπής, η Πρόεδρος της, Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χριστιάνα Ερωτοκρίτου αναφέρθηκε σε πλημμελή και λανθασμένη εφαρμογή του νόμου για 5% ΦΠΑ αλλά και μη σωστής ενημέρωσης των ευρωπαϊκών αρχών όταν ζητήθηκαν στοιχεία για την εφαρμογή αυτού του μέτρου.

Παράλληλα ανέφερε ότι το ΔΗΚΟ θα αναλάβει πρωτοβουλία μαζί με όλους τους εμπλεκόμενους, ακόμα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να υπάρξει κατάληξη σε διαφοροποιήσεις επί του κειμένου του νομοσχεδίου, που θα επιτρέψουν να συνεχιστεί ένα πρόγραμμα που όντως θα έχει κοινωνικό χαρακτήρα και θα τερματίσει τη διαδικασία επί παραβάσει που έχει ξεκινήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο στόχος ανέφερε θα πρέπει να είναι να ενθαρρυνθούν και να υποστηριχθούν τα νέα ζευγάρια που επιθυμούν να αποκτήσουν τη δική τους στέγη, με μια απλή, αλλά πρωτίστως διαφανή και δίκαιη νομοθεσία που όντως να είναι κοινωνικά ευαίσθητη που να βοηθά την κοινωνία να αναπτυχθεί και όχι να βοηθά ζάμπλουτους επιχειρηματίες και «αγοραστές φαντάσματα», ακινήτων πολυτελείας.  

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς δήλωσε ότι ο λόγος που οδήγησε να τεθεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο υπό πίεση με όρους και δεδομένα αρνητικά για τη Δημοκρατία, είναι ο λανθασμένος τρόπος που η Κυβέρνηση εφάρμοσε την παραχώρηση του μειωμένου συντελεστή 5% για σκοπούς ανέγερσης η αγοράς κατοικίας. Ο συγκεκριμένος τρόπος, ανέφερε, αποτελεί μνημείο θεσμικής διαπλοκής, διαφθοράς, σύγκρουσης συμφερόντων, συγκάλυψης και βολέματος ημετέρων.

Όσον αφορά το τροποποιημένο νομοσχέδιο, είπε ότι υπάρχουν σημαντικά προβλήματα και ζητήματα που πρέπει να ρυθμιστούν, όπως το ανώτατο εμβαδόν και οι συνολικές αξίες και η μεταβατική περίοδος. Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη η συγκεκριμένη νομοθεσία να καλύπτει και την επέκταση της κατοικίας κάτι που περιλαμβάνει η πρόταση νόμου που κατέθεσε το ΑΚΕΛ. Σημείωσε τέλος ότι η όποια απόφαση δεν μπορεί να αγνοεί και τη χρονική συγκυρία με τις οικονομικές και κοινωνικές πιέσεις που περνά ο τόπος.

Παράλληλα, είπε ότι κάλεσαν τον Έφορο Φορολογίας και το ΥΠΟΙΚ να προχωρήσουν σε έρευνα/εξέταση ώστε να υπάρξει διαδικασία για επιστροφή των απολεσθέντων εσόδων του κράτους στις περιπτώσεις που «δεν έπρεπε να παραχωρηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ σε ζάμπλουτους επενδυτές».

O Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ανέφερε ότι σήμερα το Υπουργείο Οικονομικών «συνεχίζει να εμμένει σε ένα απαράδεκτο νομοσχέδιο», το οποίο δεν διορθώνει καμιά στρέβλωση που υπήρχε στο παρελθόν, αλλά πετυχαίνει να θυματοποιήσει και να επιτεθεί απευθείας στις κυπριακές οικογένειες και στα νεαρά ζευγάρια. Πρόσθεσε ότι η ΚΔ θα πρέπει να προχωρήσει με ένα γενναιόδωρο σχέδιο για τις κυπριακές οικογένειες, για τα νεαρά ζευγάρια, να επιλύσει το μεγάλο πρόβλημα του δημογραφικού και να μην στέκεται ενάντιά του με αυτές τις μεσοβέζικες λύσεις.

Σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος, ανέφερε ότι το  προτεινόμενο νομοσχέδιο όχι μόνο δεν πρόκειται να λύσει το όποιο πρόβλημα αλλά αντίθετα θα δημιουργήσει τεράστιες περιπλοκές. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε, θα καταργήσει την ισότητα ανάμεσα στους πολίτες και αυτοί που περισσότερο θα αδικηθούν είναι οι νέες οικογένειες, οι πολύτεκνες οικογένειες και οι κάτοικοι των αγροτικών, των ημιορεινών και των ορεινών περιοχών, μέσα από τη μείωση του συντελεστή δόμησης το οποίο θα επιβάλλεται το επιλεγμένο ΦΠΑ. 

Την ίδια στιγμή, πρόσθεσε, δεν υπολογίζει τις ανεξέλεγκτες, ενδεχομένως λόγω διεθνών καταστάσεων, αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων, με αποτέλεσμα να χρειάζονται συστηματικές αναθεωρήσεις με ότι αυτό συνεπάγεται. Είπε ακόμα ότι η υιοθέτηση ενός τέτοιου νομοσχεδίου θα οδηγήσει στην ουσία σε περαιτέρω ενίσχυση της παραοικονομίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, ως απώλεια εσόδων προς το κράτος, αλλά και την ίδια στιγμή στη μείωση της κοινωνικής πολιτικής, η οποία θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της πολιτικής μας. 

«Από την πλευρά της ΕΔΕΚ δηλώνουμε με υπευθυνότητα ότι ένα τέτοιο νομοσχέδιο δεν πρόκειται να το ψηφίσουμε», ανέφερε.

Ο Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών Σταύρος Παπαπδούρης είπε ότι αυτή τη στιγμή δεν γίνεται οποιαδήποτε διαβούλευση ή διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κάτι που είναι καθαρά θέμα της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας να γίνει, με το να βρεθεί η σωστή φόρμουλα για να υπάρξει μια κοινωνική πολιτική και να αποφευχθούν μελλοντικές καταχρήσεις. Φαίνεται, όπως είπε, να υπάρχει κατάληξη μέσα από τις εισηγήσεις σε μια οροφή ύψους κατοικίας και διαμερίσματος κοντά στις 500, 000 χιλιάδες ευρώ για οικίες και για διαμερίσματα και ταυτόχρονα σε ένα μέγιστο εμβαδό μεταξύ 170-185 τ.μ. Πρόσθεσε ότι οτιδήποτε αποφασιστεί θα πάει πάλι για αξιολόγηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Είπε ακόμα ότι το κόστος κατασκευής σήμερα έχει ανεβεί σημαντικά σε σχέση με τα στατιστικά του 2000-2021 στα οποία βασίστηκε το Υπουργείο Οικονομικών και πρέπει να καθοριστεί ένα ποσό που όντως να καλύπτει το ποσό της πρώτης κατοικίας για να μην οδηγηθούμε, όπως είπε, σε θέματα παραοικονομίας με τη δήλωση ποσών εκτός συμβολαίου. Εξέφρασε παράλληλα την ελπίδα το θέμα να προχωρήσει σύντομα ώστε να γνωρίζει ακριβώς ο κόσμος τα δεδομένα και να διαχειριστούν καλά τα οικονομικά τους.