Ξεδίπλωσαν το όραμα της επόμενης πενταετίας Αβέρωφ, Μαυρογιάννης, Χριστοδουλίδης

Γεύση από debate μεταξύ των τριών βασικών υποψηφίων για τις Προεδρικές Εκλογές, είχε το Cyprus Forum που πραγματοποιείται σήμερα και αύριο στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας. Αβέρωφ Νεοφύτου, Ανδρέας Μαυρογιάννης και Νίκος Χριστοδουλίδης, είχαν την ευκαιρία να καταθέσουν το όραμα τους για μια σειρά από ζητήματα που έχουν να κάνουν με το μέλλον της Κύπρου, το Κυπριακό, την οικονομία και τη διαφθορά.  

Η συζήτηση έμεινε μακριά από τις παραδοσιακές πολιτικές αντιπαραθέσεις, με τους τρεις υποψήφιους να καλούνται να απαντήσουν σε συγκεκριμένα ερωτήματα του δημοσιογράφου Αντρέα Κημήτρη εντός δύο λεπτών.

Στο ερώτημα, «πως οραματίζεστε την Κύπρο την επόμενη πενταετία», ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, σημείωσε πως αυτή είναι γεμάτη προκλήσεις για την πατρίδα μας. «Το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο θα συνεχίσουμε με τις ίδιες συνταγές ή να έχουμε αλλαγή. Η αλλαγή είναι για εμένα αυτό που επιζητά η πλειοψηφία της κοινωνίας. Για να αλλάξουμε τα πράγματα πρέπει να αλλάξουμε το ήθος και το ύφος της διακυβέρνησης κι αν είναι δυνατό να το πετύχουμε από τώρα», πρόσθεσε.

Η αλλαγή, συνέχισε ο κ. Μαυρογιάννης, «πρέπει να έρθει από τους εαυτούς μας ως δημόσια πρόσωπα που λειτουργούμε σεμνά και ταπεινά και έχουμε στόχο να υπηρετήσουμε τον τόπο μας. Πρέπει να έχουμε ως σημαία μας τη διαφάνεια, την καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα. Χρειάζεται επίσης ιδιαίτερα σε κρίσιμες ώρες η στήριξη της κοινωνίας κατά της ακρίβειας και μια ανάπτυξη βέβαια που θα σέβεται το περιβάλλον, να μοιράζεται δίκαια στην κοινωνία».

Από την πλευρά του ο Αβέρωφ Νεοφύτου, υπέδειξε πως κανένας από τους παρευρισκόμενους δεν θέλει να μην έχει το καλύτερο όραμα, το καλύτερο πρόγραμμα, το μεγαλύτερο κοινωνικό κράτος, τα πάντα. «Αλλά», πρόσθεσε, «πρέπει για να διασφαλίσουμε το μέλλον, να διασφαλίσουμε ό,τι έχουμε τώρα. Σήμερα ζούμε με μια επιθετική Τουρκία που δεν την είχαμε δει ποτέ έτσι από το 1974 που απειλεί την Ελλάδα και την Κύπρο. Ο κ. Ερντογάν έδωσε οδηγίες για να αυξηθούν τα στρατεύματα στην Κύπρο. Όλοι περιμένουν τον φετινό χειμώνα να είναι ο πιο δύσκολος από τον Β. ΠΠ. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τους εθνικούς και οικονομικούς κινδύνους.

Δεν κάνουμε βόλτα στο πάρκο, πρόσθεσε. «Ούτε γράφουμε ωραίες εκθέσεις ιδεών. Πρέπει να περάσουμε από ένα ναρκοπέδιο με ασφάλεια. Αυτή η χώρα απέδειξε στα δύσκολα, ότι μετατρέπει τις κρίσεις σε ευκαιρίες».

Για τον Νίκο Χριστοδουλίδη το όραμα του για την επόμενη πενταετία, είναι, όπως είπε, η δημιουργία ελπίδας και προοπτικής για τους νέους και τη μεσαία τάξη. «Επειδή οι νέοι σήμερα για πρώτη φορά μετά τον Β ΠΠ βρίσκονται μπροστά στον κίνδυνο να έχουν λιγότερες ευκαιρίες από αυτές που είχαν οι γονείς τους», πρόσθεσε.

«Η μεσαία τάξη», είπε, «διαχρονικά σε όλες τις χώρες είναι η ραχοκοκαλιά της οικονομίας και της κοινωνίας. ΤΑ τελευταία χρόνια όλες οι κρίσεις που περνούμε έχουν κατά κύριο λόγο χτυπήσει τη μεσαία τάξη. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στη μεσαία τάξη», πρόσθεσε.

«Όραμα», πρόσθεσε, «χωρίς λύση του Κυπριακού δεν υπάρχει. Η παρούσα κατάσταση είναι απαράδεκτη, το στάτους κβο είναι παράνομο και έχουμε ενώπιον μας μια ΕΕ που αντέδρασε στην Εισβολή στην Ουκρανία και πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε αυτό για να επιλυθεί το Κυπριακό.

Πώς θα ξεκλειδώσει το Κυπριακό

Ακολούθως οι τρεις υποψήφιοι κατέθεσαν τις θέσεις τους για το Κυπριακό, αφού κλήθηκαν να απαντήσουν στο ερώτημα, «πώς μπορεί η σχέση της ελληνοκυπριακής κοινότητας να καλλιεργηθεί και να αξιοποιηθεί στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού».

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου σημείωσε πως, «θέλω να επανενώσω την πατρίδα μου στο συμφωνημένο και ξεκάθαρο πλαίσιο που περιγράφεται στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Εμείς ως Ελληνοκύπριοι θέλουμε να απαλλαχθούμε από εγγυήσεις και κατοχικό στρατό. Θέλουμε ασφάλεια. Οι Τουρκοκύπριοι θέλουν ασφάλεια και αυτοί, αλλά θέλουν να ξέρουν ότι δεν θα αποφασίζουμε εμείς για αυτούς. Οι Ελληνοκύπριοι δεν θέλουν οι Τούρκοι να αποφασίζουν αυτοί μέσω των Τουρκοκυπρίων», εξήγησε και πρόσθεσε:

«Με τη λύση του Κυπριακού η Κύπρος στο ΝΑΤΟ, για ασφάλεια για όλους. Δεν είναι αρκετό να τα βρούμε οι δύο κοινότητες. Σημαντικό ρόλο παίζει η Τουρκία και πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το φυσικό αέριο για να κινήσουμε τις συνομιλίες. Ο Ερντογάν και η ηγεσία των Τ/κ γνωρίζουν ότι δεν θα πετύχουν δύο κράτη. Υπάρχει όμως κάτι χειρότερο. Η ενσωμάτωση των κατεχομένων στην Τουρκία».

Ακολούθως ο Αβέρωφ Νεοφύτου, υπογράμμισε πως, «θέλουμε δυνατούς φίλους και επιμένω ότι πρέπει να σταματήσουμε να ισορροπούμε μεταξύ δύο βαρκών, όπως κάναμε πριν το 1974».

Από την πλευρά του ο Νίκος Χριστοδουλίδης, ανέφερε πως, «προτού απαντήσω πρέπει να γίνουν τρεις παραδοχές. Ούτε εμείς, ούτε οι Τουρκοκύπριοι πιστέψαμε στην Κυπριακή Δημοκρατία το 1960. Πολλοί το είδαν ως μεταβατικό στάδιο. Μετά το 1974 έπρεπε να επενδύσουμε στην τουρκοκυπριακή κοινότητα και ειδικότερα σε όσους είναι υπέρ της ΔΔΟ. Η θέληση των Τ/κ για λύση στη βάση του πλαισίου δεν είναι ικανή για να λυθεί το Κυπριακό, επειδή υπάρχει η Τουρκία».

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση», πρόσθεσε ο κ. Χριστοδουλίδης, «προσφέρει όλες τις ασφαλιστικές δικλείδες για τα δικαιώματα του κάθε πολίτη της χώρας και η εργαλειοθήκη είναι πολύ ισχυρή και πρέπει να προσφέρει λύσης. Πρέπει να γίνουν συγκεκριμένες ενέργειες.

Ο κ. Μαυρογιάννης, εκτίμησε πως, «αυτό που είναι απολύτως απαραίτητο είναι να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των Τουρκοκυπρίων. Αυτό περνά από πολλά πράγματα που πρέπει να γίνουν, επειδή οι διπλωματικοί χειρισμοί, δεν αργεί για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες».

«Πρέπει», είπε, «να ξαναχτίσουμε αυτό που εμείς ονομάζουμε οργανικές συνθήκες ειρήνης. Αυτό περνά από την ενίσχυση του κράτους με δικοινοτικές δραστηριότητες και τη συνεργασία μεταξύ των νέων και την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών.

«Πρέπει», συνέχισε, «να δημιουργήσουμε γραφείο τουρκοκυπριακών υποθέσεων που θα έχει την ευθύνη της παρακολούθησης και το συντονισμό των θεμάτων που θα έχουν να κάνουν με τους Τουρκοκύπριους. Έτσι δεν θα υπάρχουν διακρίσεις».

Την ίδια ώρα ο κ. Μαυρογιάννης έθεσε το θέμα για το μέλλον της τουρκοκυπριακής κοινότητας. «Βλέπουν το μέλλον τους προς την ΕΕ ή προς την Τουρκία; Η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων ενδιαφέρεται για επανένωση, όμως πρέπει να τους δείξουμε ότι υπάρχει αυτή η επιλογή. Για αυτό πρέπει να βρούμε εκείνα τα εργαλεία που θα γείρουν την πλάστιγγα υπέρ της επανένωσης. Πιστεύω δεν είναι δύσκολο», κατέληξε.

Κοινό συμπέρασμα ότι νοσούν οι θεσμοί

Τρίτο κεφάλαιο στο debate του Cyprus Forum ήταν το θέμα του εκσυγχρονισμού των θεσμών του κράτους με το ερώτημα που τέθηκε από τον Ανδρέα Κημήτρη να είναι, «πώς σπάζουν τα δεσμά ανάμεσα σε εκτελεστική εξουσία και ανεξάρτητους αξιωματούχους».

Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης απάντησε πως, «δεν είναι μόνο η φιλοσοφία που χωλαίνει και πρέπει να διορθωθεί για να δημιουργήσουμε μια κατάσταση που το κράτος θα προστατεύει τους πολίτες του. Υπάρχει ανάγκη για προοδευτικό εκσυγχρονισμό του κράτους για να σπάσει ο ομφάλιος λώρος που συνδέει θεσμούς με ανθρώπους, πολιτικούς και καταστάσεις και δεν ωφελεί την άνθιση των θεσμών».

Είναι απόλυτα απαραίτητο, πρόσθεσε, « να δημιουργήσουμε μια χρηστή διοίκηση. Δεν είναι δύσκολο να επιτευχθεί αν υπάρχει βούληση και αποφασιστικότητα και δεν απαιτεί νομοθετική ρύθμιση. Οι θεσμοί πρέπει να φαίνονται αλλά κυρίως να είναι ανεξάρτητοι για να κάνουν αυτά που χρειάζονται. Αφενός απαιτείται το κράτος να είναι περισσότερο στον έλεγχο, παρά στους περιορισμούς.

Ο κ. Μαυρογιάννης εξέφρασε παράλληλα την άποψη πως, « έχουμε τεράστιες διαδικασίες γραφειοκρατίας που χρειάζονται μήνες για να ελέγχουν αιτήσεις. Είναι ανάγκη να βλέπουμε χαρτιά για μήνες; Είναι απίστευτο αυτό που γίνεται αλλά αφήνεται να γίνονται έτσι για να υπάρχουν πολιτικές εξυπηρετήσεις από το παράθυρο. Όλα πρέπει να αλλάξουν ριζικά και οι θεσμοί πρέπει να είναι ανεξάρτητοι για να δουλεύουν με σύμπνοια με τις ανάγκες της κοινωνίας», κατέληξε.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης μετέφερε στους παρευρισκόμενους, ένα μήνυμα, που ΄όπως είπε, βγήκε μέσα από το διάλογο του με την κοινωνία. «Ο εκσυγχρονισμός και η ανασύσταση του κράτους είναι άμεσα συνυφασμένη με την αλλαγή στην κοινωνία. Πρέπει να δούμε τις ολιστικές κινήσεις που πρέπει να κάνουμε. Πρέπει να κτίσουμε κουλτούρα διαφάνειας. Πρέπει να προχωρήσουμε σε Μεταρρυθμίσεις. Είδαμε τι προσφέρει η τεχνολογία μέσα από την πανδημία και εδώ ο τεχνολογικός μετασχηματισμός είναι σημαντικός».

Για τα θέματα λογοδοσίας, ο Νίκος Χριστοδουλίδης είπε πως, «εδώ αγγίζουμε τη Μεταρρύθμιση. Δεν μπορεί μια απόφαση σε ένα δικαστήριο να χρειάζεται οκτώ με δέκα χρόνια για να ληφθεί απόφαση. Δεν είναι μόνο αρνητικό για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, αλλά και την οικονομία, διότι όταν ένας επενδυτής το δει αυτό θα φύγει», εξήγησε.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου, έστειλε το μήνυμα πως οι Μεταρρυθμίσεις, «είναι ταυτόσημες με τις πολιτικές του ΔΗΣΥ. Έγιναν αρκετά όμως δεν ικανοποιούμαστε. Έχουμε Σύνταγμα και δομές του 1960 που η ισορροπία και έλεγχοι ήταν μεταξύ των κοινοτήτων. Έφυγαν οι Τουρκοκύπριοι το 1963. Το 2022 θέλουμε ένα κράτος με πλήρη διαφάνεια και λογοδοσία».

Ο κ. Νεοφύτου συμφώνησε με τον Ανδρέα Μαυρογιάννη για τη δημιουργία ενός επιτελικού κράτους, με όσο το δυνατό λιγότερες εργασίες να διεκπεραιώνονται. «Είναι μέσα από τη ψηφιοποίηση που έγινε αρκετή δουλειά και μπορούν σε τρία χρόνια από σήμερα όλες οι υπηρεσίες του κράτους να είναι σε μια οθόνη κινητού».

«Θέλουμε ένα πρόεδρο», είπε ο Αβέρωφ Νεοφύτου, «να είναι αυτοκράτορας». Δεν υπάρχει αλλού Πρόεδρος που εκλέγεται και διορίζει όλους τους φορείς και θεσμούς. Για αυτό άνοιξα τη συζήτηση για Συνταγματική Αναθεώρηση. Χρειάζεται να γίνει, να μπούμε σε διάλογο χωρίς όρους και προϋποθέσεις για να δημιουργήσουμε ένα σύγχρονο αποτελεσματικό κράτος με διαφάνεια που να μπορεί να προσαρμοστεί σε μια ευρωπαϊκή Κύπρο.

Διαφωνίες στο μεταναστευτικό

Στο debate συζητήθηκε και το τεράστιο θέμα του μεταναστευτικού με τους τρεις βασικούς υποψηφίους να καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα, τι πρέπει να γίνει για την αποτελεσματική διαχείριση του προβλήματος. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου επεσήμανε πως αρχικά θα πρέπει να γίνει ο διαχωρισμός των πραγματικών πολιτικών προσφύγων από τη στιγμή που δικαιούνται να παραμείνουν για τους οποίους θα πρέπει να υπάρχουν προγράμματα ενσωμάτωσης.

«Από την άλλη», είπε, «υπάρχουν και αυτοί που γίνονται θύματα από την Τουρκία η οποία χρησιμοποιεί ανθρώπινες ζωές για να δημιουργεί υβριδικούς κινδύνους. Για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα πρέπει να μειώσουμε τις εισροές με τη σωστή επιτήρηση της πράσινης γραμμής με ένα φράχτη που μπορεί να είναι φυσικός, με drones, με τους αστυφύλακες κτλ. Θα πρέπει επίσης να γίνουν διμερείς συμφωνίες για να μπορούμε να τους επαναπατρήσουμε».

«Δεν είναι τυχαία που πήγα στο Κονγκό», πρόσθεσε ο Αβέρωφ Νεοφύτου. «Χρειαζόμαστε αυτές τις συμφωνίες για να γίνουν επαναπατρισμοί.

Στο ερώτημα εάν θα προχωρήσει με την δημιουργία φράχτη, είπε ,ως «δεν είναι κατ' ανάγκη να είναι φυσικός. Πρέπει να μεριμνούμε να μην ταλαιπωρούμε τους περίοικους και όσους καλλιεργούν. Είμαστε στην 4η βιομηχανική επανάσταση. Μπορεί ο χάρτης να είναι τεχνολογικός

Από την πλευρά του ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, είπε πως για το Μεταναστευτικό, υπάρχουν σοβαρά προβλήματα και η επίλυση πρέπει να γίνει σε συνάρτηση με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Το πρώτο που απαιτείται είναι να πέτυχουμε αυτό που λέει ο κ. Αβέρωφ. Εμείς κάνουμε 8 χρονιά να αποφασίσουμε ποιοι είναι οι δικαιούχοι ασύλου. Πρέπει η διαδικασία να κρατά μήνες, όχι χρονιά και από εκεί και πέρα να υπάρχουν διαδικασίες επαναπατρισμού, επειδή είτε το πιστεύουμε είτε όχι υπάρχουν διαδικασίες που λειτουργούν εις βάρος μας.

«Οι φράκτες και τα συρματοπλέγματα δεν λύνουν προβλήματα, απλά προσθέτουν. Αυτό που γίνεται είναι το χειρότερο που μπορεί να γίνει και να έρθει κάποιος να μου πει ότι ο φράκτης απέτρεψε έστω και ένα να έρθει. Θα αφαιρέσω τον φράκτη αν εκλεγώ», πρόσθεσε.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, επεσήμανε πως, «θέλω να ξεκινήσω, επειδή βλέπω πρέσβεις από την ΕΕ, ότι η Ένωση θα κριθεί από το συγκεκριμένο θέμα. Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, το πρώτο που πρέπει να κάνουμε είναι να αντιμετωπίσουμε τους λόγους που φεύγουν από τις χώρες τους οι άνθρωποι αυτοί. Ένα άλλο θέμα είναι ότι δεν μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να σηκώσει ένα τόσο δυσβάστακτο βάρος από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ. Πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη. Πρέπει να υπάρχει διαχωρισμός για να ανταποκριθούμε στις διεθνής υποχρεώσεις μας.

Για το θέμα των αιτήσεων ο κ. Χριστοδουλίδης, είπε πως δεν πρέπει να έιμαστε ελκυστικός προορισμός. «Ένας εργάτης που έρχεται για να δουλέψει για γεωργικούς σκοπούς και έρχεται με όλα τα έγραφα, δεν μπορεί μετά από δυο-τρεις εβδομάδες να κάνει αίτηση για άσυλο. Πρέπει να γίνεται άμεσα επαναπατρισμός. Η λύση θα είναι να μαζευτούν όλες οι κρατικές υπηρεσίες του κράτους κάτω από το Υφυπουργείο Μετανάστευσης για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα.

Για το θέμα του φράκτη ο κ. Χριστοδουλίδης δήλωσε πως, «δεν πιστεύω ούτε ότι οι 300 αστυνομικοί, ούτε ο φράκτης θα επιλύσουν το πρόβλημα. Πρέπει η κάθε πολιτική να αξιολογείται συνεχώς. Το ΥΠΕΣ πρέπει να μας δώσει στοιχεία πως έφερε αποτελέσματα ο φράκτης.