Ρεκόρ υπερπληθυσμού λόγω μεταναστών, πέφτουν στο πάτωμα-Χωρίς σύνθεση το Parole

Την ώρα που οι Κεντρικές Φυλακές υπολειτουργούν λόγω της απεργίας των περίπου 200 δεσμοφυλάκων της Συντεχνίας Ισότητας, η κατάσταση με τον υπερπληθυσμό φαίνεται να έχει ξεφύγει από κάθε όριο, αφού ο αριθμός των κρατουμένων, που άγγιξε του χίλιους, έσπασε κάθε ρεκόρ, λόγω και των παράνομων μεταναστών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα διαβίωσης. Γεγονός, που κρίνει επιτακτική την παρέμβαση της Κυβέρνησης προκειμένου να υπάρξει αποσυμφόρηση, αφού τινάζεται στον αέρα η πολιτική της ως προς το σωφρονιστικό έργο, ενώ υπάρχει κίνδυνος λόγω του υπερπληθυσμού, για κατσάδιασμα από το Συμβούλιο της Ευρώπης. 

Αυτή τη στιγμή στις Φυλακές κρατούνται 992 πρόσωπα, εκ των οποίων οι περίπου 350 είναι υπόδικοι, με τον χρόνο κράτησης ορισμένων να αγγίζει τα δύο χρόνια χωρίς η δίκη τους ακόμη να έχει ολοκληρωθεί, ενώ στα αξιοσημείωτα είναι πως με βάση τα στατιστικά, ποσοστό της τάξεως του 50% των υποδίκων, αθωώνονται ή καταδικάζονται σε άλλες ποινές, όχι σε ποινή φυλάκισης, ανεξαρτήτως εάν παρέμειναν στην Φυλακή για μήνες.

Την ίδια ώρα, ένας μεγάλος αριθμός του συνόλου, περίπου 200, είναι παράνομοι αλλοδαποί, με τον αριθμό να αυξάνεται τους τελευταίους μήνες όλο και περισσότερο, αφού καθημερινά, επτά στους δέκα νεοεισερχόμενους κρατούμενους, δηλαδή το 70%, είναι μετανάστες που συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν για παράνομη είσοδο στην Κυπριακή Δημοκρατία και οι οποίοι στη συνέχεια, αφού εκτίσουν την ποινή τους απελαύνονται, κάτι για το οποίο υπάρχει η θέση πως αυτό θα έπρεπε να γίνεται εξαρχής, όταν η απόφαση δεν αναμένεται να ανατραπεί. 

Επιπρόσθετα, στην ήδη βεβαρημένη κατάσταση, έρχεται να προστεθεί και ο αριθμός των προσώπων που βρίσκονται στη Φυλακή για ανεξόφλητα εντάλματα και χρέη, που ανέρχονται στην παρούσα φάση στους 20, ενώ είναι ο μεγαλύτερος αριθμός που καταγράφηκε ποτέ για τέτοιου είδους αδίκημα. 

Παράλληλα, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός κρατουμένων, που είτε βρίσκονται ως υπόδικοι είτε ως κρατούμενοι, για μικροαδικήματα, η ποινή των οποίων δεν προβλέπετε πάνω από έξι μήνες ή δύο χρόνια. Ενδεικτικό το γεγονός πως βρίσκεται πρόσωπο για το αδίκημα «αλήτες και περιπλανώμενοι» ή για επετεία ή για κατοχή εργαλείων που πιστεύεται πως το πρόσωπο θα έκανε διάρρηξη. Αδικήματα για τα οποία, όπως ειπώθηκε πολλές φορές και προκειμένου να μην υπάρχει συμφόρηση, θα μπορούσαν να εφαρμοστούν οι εναλλακτικές ποινές ή εναλλακτικοί τρόποι, ώστε να διασφαλιστεί η παρουσία τους στο Δικαστήριο.  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ο ένας «μέσα» για κλοπή ουίσκι και οι γονείς για κακοποίηση της κόρης τους «έξω»

Κοιμούνται εκ περιτροπής 

Αξίζει να σημειωθεί πως η χωρητικότητα των Φυλακών είναι για 424 άτομα και αυτή τη στιγμή κρατούνται σχεδόν χίλιοι, με αποτέλεσμα να υπάρχουν περιπτώσεις όπου σε ένα κελί του ενός, να κοιμούνται μέχρι και τέσσερα άτομα, ενώ κάποιοι κοιμούνται... εκ περιτροπής. Δηλαδή, λόγω της έλλειψης κρεβατιών, υπάρχουν περιπτώσεις όπου κοιμάται ο ένας εκ των δύο κρατουμένων και αφότου ξυπνήσει στη συνέχεια κοιμάται ο άλλος, ενώ σε άλλα κελιά, κρατούμενοι κοιμούνται στο έδαφος. Κάτι που ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους αφού παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και ενδεχομένως να υπάρξει επίπληξη από την Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων (CPT). 

Υπενθυμίζεται πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είχε υπογραμμίσει σε έκθεση του πως ο υπερπληθυσμός οδηγεί στην αύξηση του ποσοστού αυτοκτονιών και αυτοτραυματισμών, στη ριζοσπαστικοποίηση και άλλων αρνητικών συνεπειών για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κρατουμένων που καταγράφονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την ασφάλεια και τάξη στις Φυλακές, καλώντας τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν με τις σχετικές συστάσεις του ΣτΕ που αφορούν τη λήψη μέτρων για τη μείωση ή/και εξάλειψη του υπερπληθυσμού στις Φυλακές.

Σημειώνεται, πως με βάση τις ευρωπαϊκές εκθέσεις, οι χώρες που εφαρμόζουν εναλλακτικά μέτρα αντί της ποινής φυλάκισης, έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού και η υποτροπή στις χώρες αυτές είναι χαμηλότερη από αυτές που εφαρμόζουν περισσότερο τις ποινές φυλάκισης. Το 70% των κρατών μελών του ΣτΕ, εφαρμόζουν τα εναλλακτικά μέτρα αντί της ποινής φυλάκισης για το 50% των καταδικαστικών αποφάσεων. Μάλιστα 17 χώρες του ΣτΕ εφαρμόζουν περισσότερο εναλλακτικά μέτρα αντί της ποινής φυλάκισης, αναστέλλοντας τις εργασίες σε Φυλακές. Τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η Ολλανδία, η οποία έχει κλείσει 17 Φυλακές σε 6 χρόνια, ενοικιάζοντας ορισμένες από αυτές σε γειτονικές χώρες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τον έστειλαν υπόδικο για έναν... ουίσκι 32 ευρώ-Στα συρτάρια οι εναλλακτικές ποινές

Χωρίς Συμβούλιο Αποφυλακίσεως, καθυστέρηση από Δράκου

Η κατάσταση χαρακτηρίζεται δραματική, εξού και κρίνεται επιτακτική η παρέμβαση της Κυβέρνησης για αποφάσεις, αφού την προηγούμενη φορά όπου παρατηρήθηκε το ίδιο σοβαρό πρόβλημα, ο Πρόεδρος σε συνεννόηση με τον Γενικό Εισαγγελέα, προχώρησε με αναστολές ποινών, κυρίως μεταναστών, ώστε να υπάρξει αποσυμφόρηση. 

Την ίδια ώρα, στην ζυγαριά των αρνητικών παραγόντων που πιέζουν το σύστημα, είναι και το γεγονός ότι από το καλοκαίρι δεν υπάρχει Συμβούλιο Αποφυλακίσεως (Parole), αφού έληξε η θητεία του προηγούμενου, χωρίς η υπουργός Δικαιοσύνης να προχωρήσει στον διορισμό νέας σύνθεσης. 

Σύμφωνα με τον δικηγόρο του Συνδέσμου Προστασίας των Δικαιωμάτων Φυλακισμένων, Αλέξανδρο Κληρίδη, μετά από αρκετά παράπονα που έλαβε από κρατούμενους πως οι αιτήσεις για αποφυλάκιση βρίσκονται στον πάγο, απέστειλε επιστολή στο Συμβούλιο Αποφυλακίσεως, με την γραμματέα να του απαντά πως έληξε η θητεία του από τις 27 Ιουλίου. 

Έκτοτε, η υπουργός Δικαιοσύνης, δεν προχώρησε στην σύσταση νέου Συμβουλίου, το οποίο εγκρίνεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με αποτέλεσμα οι αιτήσεις, οι οποίες υπολογίζονται περίπου στις 100, να παραμένουν στηβασμένες, κάτι που επιβαρύνει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού.  

Όπως ενημερώθηκε ο κ. Κληρίδης μέσω επιστολής, όλες οι αιτήσεις θα εξεταστούν από την νέα σύνθεση του Συμβουλίου, ο πρόεδρος του οποίου πρέπει να είναι πρώην Δικαστής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αφήνουν ελεύθερους παιδεραστές, φυλακίζουν άτομα για €10-Αποκαλυπτικά στοιχεία

Μέτρα για μείωση του υπερπληθυσμού με βάση το Συμβούλιο της Ευρώπης 

Ορισμένα από τα εναλλακτικά μέτρα και κυρώσεις που εφαρμόζονται με επιτυχία σε χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης για αποσυμφόρηση των Φυλακών, με περισσότερα θετικά αποτελέσματα από αυτά της ποινής φυλάκισης μειώνοντας το ποσοστό υποτροπής είναι:

• Αποποινικοποίηση της παράτυπης μετανάστευσης.
• Αποποινικοποίηση ορισμένων αδικημάτων τα οποία έχουν αντικατασταθεί με διοικητικές ποινές και διατάγματα θεραπείας, όπως η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλης, η οχληρία λόγω χρήσης αλκοόλης και η χρήση παράνομων ουσιών.
• Άλλα μέτρα αντί της προφυλάκισης, π.χ. η κράτηση στο σπίτι, η ηλεκτρονική παρακολούθηση, η επιτήρηση.
• Άλλες διευθετήσεις εκτός της ποινικής διαδικασίας όπως είναι η αναστολή ποινής, αναστολή πριν την απόφαση του δικαστηρίου, σχέδια αποζημίωσης των θυμάτων, εξωδικαστικές διευθετήσεις (mediation).
• Αντικατάσταση ποινών φυλάκισης για ορισμένα αδικήματα με κοινοτικά μέτρα και ποινές όπως είναι οι ενταλματίες, καθώς και αδικήματα με μικρές ποινές συνήθως μέχρι 2 χρόνια και σε κάποιες χώρες μέχρι και 5 χρόνια.

Ποια τα οφέλη από τη μείωση του υπερπληθυσμού;

Οι περισσότερες Φυλακές των χωρών-μελών του ΣτΕ, έχουν επιλύσει το πρόβλημα του υπερπληθυσμού με την εφαρμογή εναλλακτικών μέτρων και κυρώσεων αντί της κράτησης και φυλάκισης, με όλα τα θετικά συνεπακόλουθα για τον κρατούμενο, την κοινωνία και το κράτος:

• Μείωση του υπερπληθυσμού και αποφυγή των αρνητικών συνεπειών του στην ασφάλεια και εύρυθμη λειτουργία των Φυλακών.
• Σοβαρές εξοικονομήσεις στον προϋπολογισμό των Φυλακών και του κράτους, αφού η εκτός Φυλακών επιτήρηση του παραπτωματία, στοιχίζει πολύ λιγότερα (10 φορές λιγότερα) χωρίς να επιβαρύνεται ο φορολογούμενος αχρείαστα.
• Εφαρμογή προγραμμάτων με περισσότερες ευκαιρίες για όλους εντός των Φυλακών, ομαδοποίηση για θεραπευτικές παρεμβάσεις, αποτελεσματικός σωφρονισμός και αναμόρφωση, ελαχιστοποίηση της ενδοτμηματικής βίας, μείωση των στρεσογόνων παραγόντων κ.τ.λ.
• Χωρίς να αποκόπτεται από την κοινωνία ο παραπτωματίας, επιτυγχάνεται ο σκοπός του σωφρονισμού και της αναμόρφωσης και διευκολύνεται η διαδικασία επανένταξης του.
• Δεν χάνει την εργασία του και έτσι η ομάδα των ανέργων δεν διευρύνεται.
• Δεν ταμπελώνεται με το στίγμα του φυλακισμένου για μικροαδικήματα και συνεπώς δεν παρουσιάζει θέματα στην καθημερινότητά του ενόψει στίγματος, για την επιβίωσή του (εξεύρεση εργασίας, ενοικίασης χώρου, διατροφής κ.τ.λ.).
• Μειώνονται οι κίνδυνοι για τη δημόσια ασφάλεια και το ποσοστό της υποτροπής. Σημειώνεται πως τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό υποτροπής στην Κύπρο από 50%, μειώθηκε στο 14%. 

Σε αρκετές χώρες του ΣτΕ, εφαρμόζεται ο θεσμός των half-way houses για τους πρώτους έξι μήνες μετά την αποφυλάκιση, στηρίζοντας όσους κρατούμενους δεν έχουν χώρο διαμονής ή/και χρειάζονται θεραπευτικές παρεμβάσεις ή για να συνεχίσουν τη θεραπεία τους, καθώς και για εξεύρεση εργασίας, με τη συνέργεια του κράτους και εργοδοτών στους οποίους προσφέρονται ορισμένα κίνητρα (π.χ. μείωση ή απαλλαγή ορισμένων φόρων) από το κράτος. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Στοιβάζουν» υπόδικους και τελικά αθωώνεται-Τα... παράδοξα της Δικαιοσύνης