Τα 20 «θέλω» της Ένωσης Κοινοτήτων για τη Μεταρρύθμιση ΤΑ-Τι ζητούν από ΥΠΕΣ

Κατόπιν πρωτοβουλίας της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου στις 31/8/2022, πραγματοποιήθηκε συνάντηση με τον Υπουργό Εσωτερικών και άλλους λειτουργούς του Υπουργείου Εσωτερικών. Στην εν λόγω συνάντηση, η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου έθεσε διάφορα θέματα τα οποία δεν έχουν επιλυθεί και θα πρέπει να τύχουν ρύθμισης, ούτως ώστε τα συμπλέγματα των Κοινοτήτων να μπορούν να προσφέρουν αναβαθμισμένες υπηρεσίες στους κατοίκους των Κοινοτήτων.   

Στη συνάντηση μεταξύ της Ένωσης Κοινοτήτων και του Νίκου Νουρή, συμφωνήθηκε να αρχίσει άμεσα εντατικός διάλογος μεταξύ της Ένωσης Κ και του Υπουργείου Εσωτερικών με σκοπό τον καθορισμό της υπηρεσιακής δομής που θα πρέπει να έχει το κάθε σύμπλεγμα. Ο καθορισμός της υπηρεσιακής δομής, κρίθηκε απαραίτητος γιατί, με βάση αυτόν, θα πρέπει στη συνέχεια να στελεχωθούν τα συμπλέγματα, για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες τους με βάση τον περί Κοινοτήτων Νόμο. 

Στα πλαίσια του πιο πάνω διαλόγου, να εξεταστεί η μεταφορά πρόσθετων αρμοδιοτήτων στις Κοινότητες και κατ' επέκταση στα συμπλέγματα τους και η ρύθμιση ορισμένων κενών που υπάρχουν στο Νόμο. Επιπλέον συμφωνήθηκε να επανακαθοριστεί το ύψος της κρατικής χορηγίας προς τις Κοινότητες λαμβάνοντας υπόψη δύο βασικές αρχές.

Η πρώτη αρχή είναι ότι αυτή θα καθοριστεί κατ' ανάλογο τρόπο όπως έγινε στην περίπτωση των Δήμων λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό των Κοινοτήτων. Η δεύτερη αρχή είναι ότι η κρατική χορηγία θα αντανακλά την επιθυμία του κράτους να επενδύσει στο θεσμό των συμπλεγμάτων των Κοινοτήτων, παρέχοντας τους αναγκαίους πόρους ώστε να είναι σε θέση να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες που θα παρέχουν στους πολίτες, να εφαρμόζουν με αναμφισβήτητη επάρκεια της νομοθετικές απαιτήσεις, αλλά και για να αποκτήσουν τη δυνατότητα να αναλαμβάνουν ιδιαίτερο ρόλο στην ανάπτυξη των περιοχών τους.

Στο μεταξύ, η Ένωση Κοινοτήτων Κύπρου, προγραμματίζει να πραγματοποιήσει το επόμενο διάστημα ενημερωτικές παρουσιάσεις προς τα μέλη και το προσωπικό των Κοινοτικών Συμβουλίων σχετικά με το νέο περιβάλλον που δημιουργείται για τις κοινότητες λόγω της Μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τη λειτουργία των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης και την ένταξη των κοινοτήτων σε συμπλέγματα υπηρεσιών. 

Τα αιτήματα της Ένωσης Κοινοτήτων

Θητείες Προέδρων και Μελών Κοινοτικών Συμβουλίων

Το θέμα του περιορισμού θητειών των αξιωματούχων των Τοπικών Αρχών έχει τεθεί αρκετές φορές κατά την συζήτηση στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής. Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων όπως εκφράστηκε στις συζητήσεις αυτές είναι ότι θα έπρεπε οι θητείες να περιορίζονταν εάν θα περιορίζονταν οι θητείες σε όλους τους πολιτειακούς αξιωματούχους, θέση η οποία δυστυχώς δεν υιοθετήθηκε, με αποτέλεσμα να υπάρξει δυσμενής διάκριση. Σημειώνεται ότι, με την ψήφιση του νέου νόμου προβλέφθηκε περιορισμός των θητειών των Κοινοταρχών και των μελών των κοινοτικών συμβουλίων σε τρεις χωρίς να προσμετράται η παρούσα θητεία. 

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να γίνει νέα τροποποίηση του Νόμου ώστε να δίνεται το δικαίωμα σε όλους να διεκδικήσουν ακόμη μία θητεία ανεξάρτητα εάν συμπλήρωσαν τρεις ή και περισσότερες θητείες, για τον λόγο ότι οι κοινοτάρχες που συμμετείχαν τα τελευταίο διαμόρφωση του Νομοσχεδίου θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη σωστή μεταφορά των κοινοτήτων τους στην Νέα Νομοθεσία και τη σωστή λειτουργία των Συμπλεγμάτων Υπηρεσιών. 

Σημειώνεται ότι δεν ισχύει το ίδιο με τους κοινοτάρχες τους οποίους οι Κοινότητες του μετατρέπονται ως Διαμερίσματα Δήμων. Όλοι όσοι από αυτούς έχουν ξεπεράσει τις 3 θητείες δικαιούνται να επανεκλεγούν στη θέση του αντιδημάρχου ή και του δημάρχου. Ακόμα και αυτό το θεωρούμε ότι είναι μια αδικία εις βάρος των κοινοταρχών των κοινοτήτων που παραμένουν στα Συμπλέγματα. 

Αύξηση κρατικής χορηγίας προς τις Κοινότητες

Στο άρθρο 64Α του περί Κοινοτήτων Νόμου, αναφέρεται ότι: «Ο προϋπολογισμός εσόδων κάθε κοινότητας επιδοτείται ετησίως με χορηγία της Δημοκρατίας προτεινόμενης από το Υπουργικό Συμβούλιο και εγκρινόμενης από τη Βουλή των Αντιπροσώπων». 

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων όπως εκφράστηκε κατά την συζήτηση της μεταρρύθμισης ήταν ότι η χορηγία θα έπρεπε να θεσμοθετηθεί κατ' ανάλογο τρόπο με τους Δήμους. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 94 του περί Δήμων Νόμου, ορίζεται το ποσό των €117.000.000 ως ετήσια χορηγία προς τους Δήμους. 

Νοείται ότι, η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι η ετήσια χορηγία θα πρέπει να αυξηθεί κατ' ανάλογο τρόπο όπως αυξήθηκε και στους Δήμους. Η ετήσια κρατική χορηγία σήμερα προς τις κοινότητες είναι €11.417.000 και η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να επανέλθει στα €18.000.000 ποσό το οποίο αποτελούσε τη χορηγία πριν το 2013. 

Κατά τον ίδιο τρόπο θα πρέπει να θεσμοθετηθεί και Κρατική Χορηγία προς τα Συμπλέγματα Υπηρεσιών αφού αυτή ήταν και η υπόσχεση της κυβέρνησης για αυξημένες χορηγίες προς τις κοινότητες αλλά και τα Συμπλέγματα Υπηρεσιών. 

Υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων, όπως είχε εκφραστεί και στο παρελθον, κατά την συζήτηση της Μεταρρύθμισης, είναι ότι θα πρέπει να γίνει προσθήκη στον περί Κοινοτήτων Νόμο ώστε το Σύμπλεγμα να μπορεί να διατηρεί υπηρεσίες Εσωτερικού Ελέγχου τόσο για το ίδιο το Σύμπλεγμα όσο και για να εξυπηρετεί τα Κοινοτικά Συμβούλια που το αποτελούν, στελεχωμένες με προσοντούχο προσωπικό το οποίο θα υποστηρίζει τα Κοινοτικά Συμβούλια κατά τη λειτουργία τους. 

Σημειώνεται ότι, στον νέο περί Δήμων Νόμο υπάρχουν σχετικές πρόνοιες (Άρθρα 71 και 109 περί Δήμων Νόμου) για τη δημιουργία Επιτροπής Εσωτερικού Ελέγχου και Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου ενώ στον περί Κοινοτήτων Νόμο δεν γίνεται καμία αναφορά. 

Κοιμητήρια

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να θεσμοθετηθεί η οικονομική στήριξη των μικρών Κοινοτήτων από το κράτος για σκοπούς δημιουργίας/ επέκτασης κοιμητηρίων, αφού στις μικρές κοινότητες οι μόνιμοι κάτοικοι που μπορούν να φορολογηθούν είναι λίγοι ενώ το κόστος δυσανάλογα μεγάλο. 

Επίσης, θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι τα έργα επέκτασης / δημιουργίας κοιμητηρίων, θα πρέπει να μπορούν να περιλαμβάνονται στον αναπτυξιακό προϋπολογισμό έργων των Τοπικών Αρχών, με την ταυτόχρονη ενοποίηση των ταμείων Κοιμητηρίου και Κοινοτικών Υπηρεσιών. 

Έλεγχος Νομιμότητας αποφάσεων Κοινοτικού Συμβουλίου

Ο έλεγχος Νομιμότητας των αποφάσεων των Κοινοτικών Συμβουλίων είναι ατταρχαιομένη πρακτική που αντανακλά την μειωμένη διοικητική αυτοτέλεια των Κοινοτικών Συμβουλίων καθώς και δημιουργεί προβλήματα στη εκτέλεση των αποφάσεων των Κοινοτικών Συμβουλίων λόγω καθυστερήσεων που παρατηρούνται. 

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι όπως η πρόνοια στο Νόμο που αφορά τον έλεγχο νομιμότητας από τον Έπαρχο των αποφάσεων των Κοινοτικών Συμβουλίων (άρθρο 42) θα πρέπει να διαγραφεί για τους πιο κάτω λόγους: 

(α) Τα νέα συμπλέγματα που θα δημιουργηθούν θα πρέπει να έχουν προσοντούχο επιστημονικό προσωπικό το οποίο θα μπορεί να εφαρμόζει τη σχετική με τις αρμοδιότητες των Κοινοτικών συμβουλίων και των  συμπλεγμάτων νομοθεσία και κανονισμούς.

(β) Το κάθε σύμπλεγμα καθώς και οι κοινότητες μπορούν να διαθέτουν νομικούς  συμβούλους για την υποβοήθηση του έργου τους. 

(γ) Το κάθε σύμπλεγμα καθώς και οι κοινότητες υπόκεινται σε ελέγχους (Γενικό Ελεγκτή, Επίτροπο Διοικήσεως, δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη), ενώ η θέση της Ένωσης είναι όπως διατηρεί και σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, το οποίο θα υποβοηθά στην σωστή τήρηση της Νομοθεσίας από τα Κοινοτικά Συμβούλια. 

Λειτουργία Γραφείου Εξυπηρέτησης του κοινού σε κάθε κοινότητα

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι, θα πρέπει σε κάθε κοινότητα, με απόφαση του Συμπλέγματος, να λειτουργεί ένα τοπικό γραφείο εξυπηρέτησης του κοινού. Στο εν λόγω γραφείο πέραν της εξυπηρέτησης του κοινού για τα θέματα αρμοδιότητας του Κοινοτικού Συμβουλίου αλλά και του Συμπλέγματος, θα μπορούν να παρέχονται σε συνεργασία με άλλες κρατικές υπηρεσίες ή οργανισμούς (π.χ. Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης) και άλλες σχετικές υπηρεσίες. 

Το εν λόγω γραφείο μπορεί να λειτουργεί σε ημέρες και ώρες ανάλογα με απόφαση του Συμπλέγματος και μέσα από τις πραγματικές ανάγκες που θα έχει η κάθε κοινότητα. 

Το εν λόγω γραφείο επίσης θα μπορεί να καλύπτει ανάγκες του Συμπλέγματος δεδομένου ότι, όπως προβλέπεται, θα παρατηρηθεί το φαινόμενο η έδρα του συμπλέγματος να μην έχει τους απαιτούμενους χώρους για την κάλυψη όλων του των αναγκών και θα πρέπει το προσωπικό να εργάζεται για το Σύμπλεγμα και από κάποια άλλη κοινότητα. 

Έδρα του υπηρετούντος προσωπικού

Στο άρθρο 98E (παράγραφος 3) του Νόμου αναφέρεται ότι η έδρα του υπηρετούντος προσωπικού είναι η έδρα του συμπλέγματος.  Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι, θα πρέπει η έδρα να είναι τα όρια των κοινοτήτων που συμμετέχουν στο Σύμπλεγμα, ώστε το προσωπικό να μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του σε όλες τις κοινότητες ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες της κάθε κοινότητας. 

Σε διαφορετική περίπτωση το προσωπικό για να μετακινηθεί για εργασία σε άλλη κοινότητα από την έδρα του Συμπλέγματος θα απαιτείται επιπλέον κόστος. 

Έδρα Συμπλέγματος

Δεδομένου ότι στο Νόμο δεν υπάρχει πρόνοια σχετικά με τον καθορισμό της έδρας του Συμπλέγματος, η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι όπως το θέμα του καθορισμού της έδρας του Συμτιτλέγματος ρυθμιστεί νομοθετικά μέσα από κριτήρια τα οποία θα λαμβάνονται υπόψη, τις υφιστάμενες κτηριακές δυνατότητες της κάθε κοινότητας, τη γεωγραφική της θέση σε σχέση με τις υπόλοιπες κοινότητες του συμπλέγματος και την πληθυσμιακή κατανομή των κατοίκων του συμπλέγματος. 

Χώροι Πρασίνου & Στάθμευσης

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι τα έσοδα που προκύπτουν από την εξαγορά χώρων στάθμευσης και χώρων πρασίνου κατά την εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας και άδειας οικοδομής, κατατίθενται σε ειδικό ταμείο της κοινότητα και όχι του Επάρχου όπως συμβαίνει σήμερα. Τα εν λόγω χρήματα θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για σκοπούς συντήρησης, επέκτασης, δημιουργίας και ανακατασκευής των χώρων αυτών. 

Ετοιμασία οργανογράμματος προσωπικού Συμπλέγματος και σχεδίων υπηρεσίας

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να ετοιμαστεί άμεσα το οργανόγραμμα του κάθε Συμπλέγματος, ώστε οι νέες προσλήψεις που προχωρούν τα Κοινοτικά Συμβούλια να εντάσσονται σε αυτά τα πλαίσια. 

Το οργανόγραμμα θα πρέπει να στηρίζεται στα καθήκοντα του Συμπλέγματος όπως αυτά αναφέρονται στο Νόμο. 

Με βάση τα καθήκοντα των Συμπλεγμάτων, η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι το οργανόγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει θέσεις Γραμματέα (1 θέση), Διοικητικού Λειτουργού (0-1 θέση), Επιθεωρητή Καθαριότητας (0-1 θέση), Τεχνικού (0-1 θέση), Λογιστικού Λειτουργού (1 θέση), Υγειονομικού Λειτουργού (0-1 θέση), Τροχονόμου (0-1 θέση), Γραφειακού Προσωπικού (1-3 θέσεις) και Εργατικού Προσωπικού. Νοείται ότι ο αριθμός των θέσεων και η απόφαση για την πλήρωση της κάθε θέσης θα λαμβάνεται από το κάθε Σύμπλεγμα κατόπιν έγκρισης του Υπουργείου Εσωτερικών. 

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ετοιμαστούν νέα σχέδια υπηρεσίας των θέσεων ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των Συμπλεγμάτων καθώς και να διασφαλίζουν ότι το προσωπικό θα είναι δεόντως καταρτισμένο και προσοντούχο. 

Ετοιμασία νέων Κανονισμών

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να αρχίσει άμεσα η διαδικασία για την ετοιμασία και έγκριση νέων Κανονισμών σχετικά με τη λειτουργία των συμπλεγμάτων, ώστε οι κοινότητες και τα Συμπλέγματα να είναι έτοιμες να λειτουργήσουν με βάση το νέο νομοθετικό πλαίσιο. 

Διαχείριση Κρατικής Χορηγίας για αναπτυξιακά έργα Κοινοτήτων

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι όπως τα Κοινοτικά Συμβούλια να συνεχίσουν να υποβάλλουν προϋπολογισμό για την εκτέλεση των αναπτυξιακών τους έργων έτσι ώστε να υπάρχει ένας ορθός και συνεπής προγραμματισμός, ωστόσο για να γίνεται καλύτερη διαχείριση των χρημάτων που εγκρίνονται για κάθε Κοινότητα, αλλά και να μειωθεί το κόστος εκτέλεσης των εργασιών, θα πρέπει να κατατίθενται στο ταμείο του Κοινοτικού Συμβουλίου, το οποίο αφού κάνει όλες τις Νόμιμες διαδικασίες, να προχωρεί από μόνη της στην υλοποίηση των έργων. Ουσιαστικά, προτείνεται η ενοποίηση του προϋπολογισμού αναπτυξιακών έργων ώστε να μπορεί η κάθε Κοινότητα από μόνη της να διαθέτει τα χρήματα για τα υπό αναφορά έργα, πάντοτε μέσα από τον έλεγχο των αρμόδιων Κυβερνητικών Τμημάτων. 

Απαλλοτριώσεις

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να γίνει τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας (Άρθρο 63) ούτως ώστε και οι κοινότητες και τα συμπλέγματα τους να εφαρμόζουν τον περί απαλλοτριώσεως νόμο χωρίς καμία διαφορά σε σχέση με τους Δήμους. 

Αναπροσαρμογή αποζημίωσης Κοινοταρχών και αποκατάσταση του ύψους της συνταξιοδοτικής αποζημίωσης των συνταξιούχων Κοινοταρχών

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να αυξηθεί η αποζημίωση των Κοινοταρχών, δεδομένου ότι είναι στα ίδια επίπεδα εδώ και 15 χρόνια. Επίσης, θα πρέπει η σύνταξη των συνταξιούχων Κοινοταρχών να επανέλθει στο αρχικό ποσό το οποίο ίσχυε πριν από την οικονομική κρίση του 2013 και αυτά να θεσμοθετηθούν στον Περί Κοινοτήτων Νόμο ανάλογα κατά ανάλογο τρόπο με αυτά που ισχύουν και με τους Δημάρχους. 

Έκδοση αδειών

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να μεταφερθούν στις κοινότητες (συμπλέγματα) αρμοδιότητες/εξουσίες για την έκδοση εντός των διοικητικών τους ορίων οι άδειες που εκδίδονται και από τους Δήμους (άρθρο 44) (π.χ. Άδεια λειτουργίας χώρων αναψυχής και ψυχαγωγίας, άδεια εκπομπής ήχου, άδεια πώλησης οινοπνευματωδών ποτών, άδεια εμπορίας ή πώλησης βιομηχανοποιημένου καπνού, κ.ο.κ) 

Αστυνόμευση

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι μπορεί να εισαχθεί κοινοτική αστυνόμευση και να λειτουργεί ανά Σύμπλεγμα Κοινοτήτων ή να επανέλθει ο Θεσμός του πρώην αγροφύλακα με αυξημένες αρμοδιότητες ή να αναβαθμιστεί Ο ρόλος του Τροχονόμου με αυξημένες αρμοδιότητες, ούτως ώστε να λειτουργούν και ως εποπτεύων στα όρια του Συμπλέγματος (π.χ. να έχουν εξουσία μετακίνησης ή απομάκρυνσης αντικειμένων όπως στο άρθρο 131 του περί Δήμων Νόμου ) και να μπορούν να επιλαμβάνονται και παραβάσεων που προβλέπονται στις διατάξεις και άλλων νόμων ή (π.χ. περί Αποφυγής της Ρύπανσης Δημόσιων Δρόμων και Δημόσιων Χώρων Νόμου). 

Απαλλαγή Κοινοτικών Συμβουλίων από συγκεκριμένες φορολογίες

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει τα Κοινοτικά Συμβούλια και τα Συμπλέγματα να ανταλλάσσονται της καταβολής οποιουδήποτε δικαιώματος που καταβάλλεται δυνάμει των διατάξεων του περί Μεταβιβάσεως και  Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμου, κατά τον ίδιο τρόπο που απαλλάσσονται και Οι Δήμοι (άρθρο 107 νέου περί Δήμων Νόμου). 

Οχληρίες

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να προστεθούν στον περί Κοινοτήτων Νόμο, τα άρθρα του περί Δήμων Νόμου που αναφέρονται στην οχληρία (άρθρα 118, 121 -129). Τα εν λόγω άρθρα είναι αναλυτικά και λεπτομερή ενώ στον περί Κοινοτήτων Νόμο το θέμα της οχληρίας είναι γενικό και υποβαθμισμένο [άρθρα 82(στ) και (82(ιβ)]. 

Αδικαιολόγητη απουσία μελών Κοινοτικού Συμβουλίου από τις συνεδρίες 

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων είναι ότι θα πρέπει να προστεθεί στον περί Κοινοτήτων Νόμο, πρόνοια με την οποία να δίνεται η δυνατότητα όταν κάποιο Μέλος του Κοινοτικού Συμβουλίου απουσιάζει αδικαιολόγητα από τρεις συνεχόμενες συνεδρίες του Συμβουλίου, να εκπίπτει της θέσης του. 

Τέλεση Πολιτικών Γάμων στις Κοινότητες 

Η θέση της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου είναι ότι θα πρέπει να τροποποιηθεί ο περί Γάμου Nόμος, ώστε να δίνεται το δικαίωμα να τελούνται πολιτικοί γάμοι εντός των Κοινοτήτων και να ενεργούν ως Λειτουργοί Τέλεσης Γάμων, οι Κοινοτάρχες, οι Αναπληρωτές Κοινοτάρχες, ή γραπτώς εξουσιοδοτημένα από τον Υπουργό Εσωτερικών, προς το σκοπό αυτό, μέλη του κοινοτικού συμβουλίου ή άλλα πρόσωπα.