«Οι Δυτικοί είναι αυτοί που θα πιέζουν να γίνει ο EastMed»

Ραγδαίες είναι οι παγκόσμιες γεωπολιτικές εξελίξεις, καθώς ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία έχει αλλάξει άρδην τα δεδομένα στη διεθνή σκακιέρα και η Ευρωπαϊκή Ένωση τρέχει πανικόβλητη να βρει τρόπους να προσαρμοστεί στη νέα τάξη πραγμάτων. Με τη στρόφιγγα του ρωσικού φυσικού αερίου να κλείνει, ο χειμώνας που έρχεται μοιάζει εφιαλτικός για τους Ευρωπαίους και η ενεργειακή κρίση είναι πλέον γεγονός.

Την ίδια ώρα, η Τουρκία συνεχίζει να εξαπολύει πολεμικές απειλές κατά της Ελλάδος και την Κύπρου, την ώρα που η κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας φαίνεται να μυρίζει μπαρούτι.

Πώς όμως ο ελληνισμός και δη ο κυπριακός ελληνισμός μπορεί να αποκομίσει οφέλη από το μομέντουμ, που δημιουργείται;    

Ο Διδάκτωρ Γεωπολιτικής, Γιώργος Φίλης, μιλά στον REPORTER επί παντός επιστητού, δίδοντας εκτιμήσεις και απαντήσεις σε φλέγοντα θέματα.

Θεωρείτε ότι ως ελληνισμός της Κύπρου, αξιοποιήσαμε προς όφελός μας το μομέντουμ, που πιθανόν να δημιούργησε ο πόλεμος στην Ουκρανία;

Στα ενεργειακά φαίνεται ότι η Κύπρος βρίσκεται 10 χρόνια μπροστά από την Ελλάδα. Εκεί η μητρόπολη θα πρέπει να δει πώς έχουν λειτουργήσει οι αδελφοί Κύπριοι, ώστε να μπορέσουμε κι εμείς επιτέλους ως ελληνισμός, ως μία ολότητα στην Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο, να εκμεταλλευτούμε κάτι για τον λαό και το έθνος μας. Κάτι το οποίο επί της ουσίας, οι ίδιοι οι Δυτικοί θα μας πιέζουνε να κάνουμε, όπως θα γίνει και με τον EastMed.

Θα επισπευσθεί, λοιπόν, η διαδικασία κατασκευής του αγωγού EastMed;

Νομίζω θα επισπευσθεί όλη η διαδικασία τόσο στην έρευνα και ανάπτυξη των πεδίων υδρογονανθράκων και στόχων, τα οποία έχουν βρεθεί και αναμένεται να βρεθούν στην Κύπρο και στην Ελλάδα, αλλά θα φτιαχτούν και πολλαπλές διαδρομές αγωγών και LNG εγκαταστάσεων για την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή μας. Αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι θα επιβιώσουμε τα επόμενα 1-2 χρόνια, γιατί όπως επίσης καταλαβαίνει κάποιος, όλες αυτές οι εγκαταστάσεις και οι σχεδιασμοί δεν γίνονται απ τη μια στιγμή στην άλλη. Οι διάφοροι πολιτικοί στη Βόρεια Ευρώπη είπαν ότι οι επόμενοι 5-10 χειμώνες θα είναι πολύ δύσκολοι. Καταλαβαίνετε ότι πλέον είναι οριακές οι καταστάσεις. Tο να συζητάμε ακόμα εάν θα γίνει και κατά πόσο έχει αξία ο EastMed, ο οποίος είναι μία μικρή ανάσα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι γελοίο. Άρα νομίζω ότι θα γίνει αυτό, ότι θα προχωρήσει και η αξιοποίηση των κοιτασμάτων στην Κύπρο, θα υπάρξουν περαιτέρω έρευνες και θα αρχίσουν έρευνες στην ΑΟΖ της Ελλάδος.

Μας επηρεάζει καθόλου η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ;

Εάν το Ισραήλ ήτανε κάποιο κράτος μη σοβαρό, θα μπορούσαμε να το σκεφτούμε αυτό. Η τοποθέτησή μου ήταν, εδώ και χρόνια, ότι κάποια στιγμή το Ισραήλ θα τα βρει με την Τουρκία, γιατί δεν το συμφέρει το Ισραήλ να είναι απολύτως εχθρικό έως και σε πολεμικό επίπεδο με την Τουρκία. Το ερώτημα είναι αν τα βρει με την Τουρκία και δημιουργήσει μία λειτουργική σχέση, πόσο αυτό θα επηρεάσει πλέον την Ελλάδα. Η εκτίμησή μου λοιπόν είναι ότι μετά το βίωμα της πλήρους διάρρηξης των σχέσεων με την Τουρκία για πάνω από 10 χρόνια, η Ιερουσαλήμ δεν υπάρχει ουδεμία περίπτωση να βάλει όλα της τα αυγά στο ίδιο καλάθι. Εάν κι εφόσον λειτουργήσουν τα πράγματα, θα ‘ναι μια πιο λειτουργική σχέση μεταξύ δύο γειτονικών κρατών, ενώ θα εξακολουθήσει να ενισχύεται η τακτική έως και στρατηγική σημασία της σχέσης του κράτους του Ισραήλ με τον ελληνισμό, δηλαδή την Κύπρο και την Ελλάδα. Σε περίπτωση που υπάρξει πολεμική εμπλοκή με Άραβες ή με τους Ιρανούς, οι κλειδοκράτορες δεν είναι οι Τούρκοι, οι κλειδοκράτορες είναι ο ελληνισμός. Άρα λοιπόν, νομίζω ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε και δεν πρέπει να βλέπουμε τις σχέσεις αυτές μέσω μίας άποψης άσπρο ή μαύρο. Θα πρέπει να έχουμε μία αυτόνομη και αυτοδύναμη πολιτική και μία αυτοπεποίθηση σε σχέση με το τι μπορούμε εμείς να προσφέρουμε σ’ αυτή τη χώρα αλλά και με το τι αυτή η χώρα μπορεί να προσφέρει σε μας.

Σ’ ό,τι αφορά το Κυπριακό, πώς μπορούμε να τα συνθέσουμε όλα αυτά υπέρ μας;

Αυτή τη στιγμή έτσι όπως είμαστε, δεν καιγόμαστε ή δεν θα πρέπει να καιγόμαστε για οποιαδήποτε επίλυση του Κυπριακού. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία, όσο περνάει ο καιρός, δεν ενδυναμώνεται αλλά αποδυναμώνεται επί της ουσίας. Θα φανούν πολύ σύντομα όλες οι αβελτηρίες και τα εσωτερικά προβλήματα διότι θα επιταχυνθεί η εκλογική διαδικασία. Αν ο κ. Ερντογάν αποφασίσει με οποιαδήποτε πρόφαση να μην πάει σε εκλογές, γιατί υπάρχει και αυτή η περίπτωση όπως καταλαβαίνετε, τότε θα δημιουργηθεί ακόμη μεγαλύτερη αστάθεια μέσα στην Τουρκία. Φυσικά αυτό μπορεί να την κάνει πιο νευρική, αλλά σίγουρα η Τουρκία δεν θα ενδυναμωθεί στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Του εναντίον θα βρεθεί σε ακόμη πιο δύσκολη θέση, διότι η κατάσταση στην Ουκρανία δεν αποκλιμακώνεται αλλά κλιμακώνεται, ενώ ταυτοχρόνως κλιμακώνεται και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή. Άρα λοιπόν, δεν έχουμε κανέναν λόγο αυτή την στιγμή να συζητάμε επί της ουσίας με την Τουρκία, ενώ γνωρίζουμε ότι η πιθανότητα να οδηγηθούμε σε μια κατάσταση όπου η Τουρκία θα οδηγηθεί στο μάτι του κυκλώνα ακόμη περισσότερο, είναι προ των πυλών. Νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε συντήρηση, κι από ‘κει και ύστερα θα πρέπει να έχουμε αποφασιστικότητα, να δηλώσουμε ξεκάθαρα και με αποφασιστικό τρόπο τη θέλησή μας και τη θέληση του κυπριακού κράτους να προχωρήσει στην υπεράσπιση και την εκμετάλλευση των ενεργειακών του κοιτασμάτων. Εγώ θα σας έλεγα ότι δεν περιποιεί τιμή τον ελληνισμό να έρχεται ιταλικό σκάφος να προστατεύσει την ιταλική επένδυση στην κυπριακή ΑΟΖ. Θα περιποιούσε τιμή να ήτανε το ελληνικό και κυπριακό ναυτικό, αλλά εδώ τώρα θα πάμε στα ερωτήματα τι έχουμε κάνει για την ναυτική ισχύ μας τα τελευταία χρόνια ως έθνος και ως Λευκωσία και ως Αθήνα. Η ουσία του πράγματος είναι ότι η Κύπρος δεν είναι ισραηλινό νησί, ούτε ιταλικό νησί, ούτε γαλλικό νησί, ούτε ρωσικό νησί, ούτε αγγλικό νησί. Η Κύπρος είναι ένα νησί όπου διαβιούν Έλληνες εδώ και χιλιάδες χρόνια και θα έπρεπε ο βασικός παράγων ισχύος εκεί να ήταν οι κυπριακές και οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις.

Αναφορικά με τις εκλογές στην Τουρκία, θεωρείτε ότι θα αλλάξει κάτι με μια αλλαγή κυβέρνησης;

Τίποτα. Τα πράγματα θα πάνε χειρότερα. Σε κάθε περίπτωση ο κ. Ερντογάν έχει ανοίξει τον ασκό του αιόλου στα ελληνοτουρκικά, γιατί παρέλαβε μία ελληνοτουρκική διαφορά, η οποία ήταν,κατά βάση το Κυπριακό και τα Ίμια και την έχει αναγάγει πλέον σε ζήτημα υδρογονανθράκων. Αυτό έχει να κάνει με το τι συνέβη τα τελευταία 20 χρόνια, αλλά και σίγουρα η “Γαλάζια Πατρίδα”, έτσι όπως εμφανίστηκε σ’ αυτόν τον περίφημο κατάπτυστο χάρτη του κ. Μπαχτσελί, που δείχνει ότι ολόκληρη η Κρήτη θα πρέπει να είναι υπό τουρκικό έλεγχο, αυτή θα είναι η κληρονομιά του κ. Ερντογάν για τους επομένους.

Θα τους έρθει μπούμερανγκ λέτε; Η απληστία τιμωρείται; 

Στους φοιτητές μας λέμε, ακόμα από το πρώτο έτος των Διεθνών Σχέσεων, ότι τα κράτη και οι αυτοκρατορίες πέφτουνε με δύο τρόπους. Είτε λόγω της υπερεξάπλωσης, άρα λοιπόν νομίζουν ότι έχουν περισσότερη δύναμη και ισχύ απ’ αυτή την οποία έχουνε, είτε εκ των έσω. Η Τουρκία είναι η κλασική περίπτωση ενός κράτους το οποίο νομίζει ότι είναι αυτοκρατορία και θα υποστεί τα επίχειρα της πολιτικής αυτής την οποία έχει ακολουθήσει. Κι αυτό δεν θα έχει σχέση κατά βάση μόνο με την Ελλάδα, θα ισχύει και με τους Άραβες, με τους Σύριους, θα έχει σχέση και με τους Ρώσους κατά την άποψή μου, θα έχει και σχέση πάρα πολλή με τους Κούρδους και με τους Ιρανούς. Από ‘κει και ύστερα τα κράτη πέφτουν και εκ των έσω. Αυτό θα πρέπει να κοιτάξουμε εμείς λίγο, ν’ αναστοχαστούμε το τι έχουμε κάνει στη μεγάλη μας πατρίδα, την Ελλάδα και την Κύπρο και να δούμε τι μπορούμε ν’ αποφύγουμε για το μέλλον. Αν μπορούμε να αποφύγουμε κάτι και να αλλάξουμε.

Σ’ ό,τι αφορά το ΝΑΤΟ, η Τουρκία φαίνεται να παίρνει αυτά που θέλει, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της Σουηδίας και της Φινλανδίας.

Κατά βάση, η ουσία του πράγματος είναι ότι κανένας δεν εμπιστεύεται την Τουρκία. Μπροστά στην μεγάλη εικόνα και το δράμα αυτό που εκτυλίσσεται, αυτά που κέρδισε είναι δευτερεύοντα σε επίπεδο υψηλής πολιτικής. Δεν έχει πάρει επί της ουσίας κάτι απτό από την άρση του βέτο της ή των αντιρρήσεών της, τουλάχιστον σε πρώτο επίπεδο, για τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Αυτό το οποίο πραγματικά κάποιος είναι για να απορεί – και το εκφράζω εγώ που στο παρελθόν είχα πει πολλές φορές ότι ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, είναι και ΓΓ της Τουρκίας και της Ελλάδας, άρα το να έχει μία στάση ουδέτερη είναι κάτι το λογικό – είναι το tweet του κ. Στόλτενμπεργκ να δίνει, πριν λίγες μέρες, συγχαρητήρια στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις για την μικρασιατική καταστροφή. Είναι κάτι το οποίο με ξεπερνάει. Θα έπρεπε κατά την άποψή μου να κάνουμε φασαρία στο ΝΑΤΟ, όχι διπλωματική τώρα λόγω του συγκεκριμένου tweet, αλλά λόγο του τρόπου με τον οποίο ο κ. Στόλτενμπεργκ κάνει τη δουλειά του ή μάλλον δεν κάνει τη δουλειά του. Και θα πρέπει να καταλάβει ότι δεν είμαστε εμείς υπάλληλοι δικοί του, αυτός είναι υπάλληλος δικός μας. Κι ότι για να μείνει σ’ αυτή τη θέση, χρειάζεται η αποδοχή απ’ όλους τους συμμάχους, συμπεριλαμβανομένου και της Ελλάδας, του πλέον, όπως έχει αποδειχθεί, σημαντικού συμμάχου της νατοϊκής συμμαχίας αυτή τη στιγμή στη νοτιοανατολική Ευρώπη.

Υπάρχει χώρος στο ΝΑΤΟ για την Κύπρο;

Όχι απλά υπάρχει χώρος στο ΝΑΤΟ για την Κύπρο, το ΝΑΤΟ πρέπει να έρθει στην Κύπρο και θα έπρεπε να κάνουμε αίτηση.  Προφανώς, όπως καταλαβαίνετε, αυτό δεν μπορεί να περάσει λόγω της Τουρκίας, καθώς πρέπει να υπάρχει ομοφωνία, αλλά τους δημιουργείς στους Τούρκους ακόμη μία πίστα δυσκολίας. Και φυσικά θα πρέπει όντως να επεκτείνουμε στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις συνεννοήσεις μας με τις νατοϊκές χώρες, αρκεί όμως οι νατοϊκές χώρες να λειτουργούν ως συμμαχικές χώρες του ελληνισμού.

Στα ελληνοτουρκικά, η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση και έχουμε αυτές τις επαναλαμβανόμενες απειλές του κ. Ερντογάν. Μπορεί, τελικά, να ‘ρθει ένα βράδυ, όπως ισχυρίζεται;

Ότι θα ‘ρθουνε μια νύχτα με φεγγάρι, μας τα ‘λεγε κι ο Μουσολίνι αυτά. Επίσης ότι θα ΄ρθουν και κολυμπώντας όπως θα ‘λεγε ο κ. Ακάρ, πάλι έχουμε παραδείγματα στο παρελθόν, που λέγαμε ότι θα ‘ρθουν να πιουν κάποιοι καφέ κάτω από την Ακρόπολη των Αθηνών. Είμαι σίγουρος ότι θα προσπαθήσουν να ‘ρθουν να σας πω την αλήθεια, όμως καλό θα είναι αφού θα ‘ρθουν κολυμπώντας να βάλουν μπρατσάκια κι αφού θα έρθουν νύχτα να βάλουνε και λάδι. Όλα αυτά επειδή είναι σίγουρο ότι αυτό που θα συμβεί μετά, θα το θυμούνται στους αιώνες των αιώνων αμήν. Τώρα, εάν αυτό θεωρηθεί απάντηση μη ακαδημαϊκή, αυτό το οποίο μπορώ να σας πω, είναι ότι αυτού του τύπου οι εκφοβισμοί αποτελούν ξεκάθαρες απειλές και προσπάθεια εκφοβισμού μέσα στα πλαίσια του υβριδικού πολέμου, που έχει κηρύξει η Τουρκία απέναντι στην Ελλάδα και τον ελληνισμό γενικά τα τελευταία χρόνια. Και σίγουρα θα πρέπει να ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη απ’ την Ελλάδα. Για ποιο λόγο; Διότι πάντα η Τουρκία αυτό που θέλει να κάνει το προαναγγέλλει χρόνια πριν. Το ότι θα εισέβαλλε στην Κύπρο, δεν ήταν κάτι το οποίο έγινε το 1974 και δεν ξέραμε. Απ’ το ‘55, επί της ουσίας, η Τουρκία μας έλεγε το τι θα γίνει ή τι επιδιώκει στην Κύπρο. Τα δικά μας λάθη της επέτρεψαν να εισβάλει και τα δικά μας λάθη θα επιτρέψουνε στην Τουρκία να οδηγήσει την κατάσταση σε αποκαλυπτικές διαστάσεις στην περιοχή μας, εάν κι εφόσον δεν προσέξουμε και συνεχίσουμε να ακολουθούμε την τακτική του κατευνασμού και του καλού παιδιού, που ακολουθούμε από το 1955.

Οι κυβερνήσεις Κύπρου και Ελλάδος κάνουν, τελικά, τα βήματα που χρειάζεται;  

Σίγουρα κάνουμε κάποια βήματα μπροστά, αλλά πάμε καρκινικά. Δηλαδή κάνουμε και πλάγια βήματα και κάποιες φορές κάνουμε και πίσω βήματα. Η αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία είναι πραγματικά μοναδική στα δυτικά χρονικά, τουλάχιστον μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κι ύστερα. Δηλαδή δύο χώρες του ΝΑΤΟ έχουν κάνει ξεχωριστή στρατιωτική συμφωνία. Άρα, σίγουρα κάνουμε κάποια βήματα σωστά, αλλά όταν μαζί μ’ αυτό ταυτοχρόνως το μήνυμα είναι κατευνασμός στην Τουρκία έναντι κάθε κόστους, νομίζω ότι την Τουρκία την έχουμε βραχυκυκλώσει. Δεν ξέρει ακριβώς πώς λειτουργεί η Ελλάδα με την κακή έννοια. Είναι τρομερό ένας Τούρκος να μιλάει και να λειτουργεί έτσι απέναντι στην Ελλάδα, γνωρίζοντας ότι η Ελλάδα έχει στρατιωτική συμμαχία με τη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη της Ευρώπης. Είναι τρομερό το να υποκρίνονται ότι δεν συμβαίνει αυτό. Άρα, το τι μας λέει, είναι ότι οι άνθρωποι είναι είτε αλαζόνες και ό,τι και να τους συμβεί μετά αυτοί θα φταίνε, είτε δεν μας πιστεύουν ότι πρόκειται να ενεργοποιήσουμε μία τέτοια συμφωνία. Αν συμβαίνει το δεύτερο είναι δικό μας θέμα, δεν είναι δικό τους. Πρώτον, πρέπει να είμαστε πειστικοί με το ζήτημα, ότι αν κι εφόσον γίνει οποιαδήποτε στρατιωτική κρίση με την Τουρκία δεν θα είναι υπό τους όρους των Τούρκων, αλλά θα οδηγηθούμε σε πλήρη αντιπαράθεση και με τη συμμετοχή της Γαλλίας. Και δεύτερον, θα πρέπει στην Κύπρο να έχουμε στον νου μας ότι δεν έχουμε το θέμα της λύσης έναντι κάθε κόστους. Άρα, υπάρχουν κόκκινες γραμμές, οι οποίες θα τηρηθούν.