Καμπανάκι Βρυξελλών για παρακολουθήσεις-Εξετάζει αυτεπάγγελτη έρευνα η Europol

Για άλλη μια φορά η χθεσινή συζήτηση ενώπιον της επιτροπής PEGA του Ευρωκοινοβουλίου, η οποία έχει στους όρους εντολής της τη διεξαγωγή έρευνας σε σχέση με τη χρήση κακόβουλών λογισμικών παρακολούθησης εντός της Ε.Ε., ανέδειξε την κρισιμότητα του ζητήματος, τη σοβαρότητα των καταγγελιών και την ανάγκη ώστε να αναληφθούν ευθύνες για να διερευνηθεί ενδελεχώς η παράνομη χρήση τέτοιων λογισμικών, είτε εντός της Ε.Ε. είτε από τρίτους που προμηθεύτηκαν τα εν λόγω συστήματα μέσω ευρωπαϊκών χωρών. 

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης κάποιοι εκ των προσκεκλημένων, αλλά και αρκετοί ευρωβουλευτές, ανέδειξαν τα κενά στον έλεγχο χρήσης τέτοιων λογισμικών. Ειδικότερα διαφάνηκε ότι σε περίπτωση που κάποιο κράτος-μέλος παρανομεί ή γενικότερα δεν επιθυμεί να διερευνήσει τη χρήση τέτοιων λογισμικών είτε από κρατικές υπηρεσίες, είτε από ιδιώτες, η Ε.Ε. μέχρι σήμερα έμενε απαθής.  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κυπριακές εταιρείες εμπλεκόμενες στο παράνομο εμπόριο λογισμικού παρακολουθήσεων

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αυτά τα φαινόμενα να πυκνώσουν σε τέτοιο βαθμό που οι εταιρείες πώλησης κακόβουλων λογισμικών να έχουν αποθρασυνθεί και στο βωμό του κέρδους άρχισαν να διαφημίζουν και να μιλούν περισσότερο για τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Ακούστηκαν μάλιστα αρκετά παραδείγματα ευρωπαϊκών εταιρειών που αποδείχθηκε πως λειτουργούσαν ως το μακρύ χέρι κυβερνήσεων. Ωστόσο, ποτέ σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν υπήρξε αντίδραση. Ένα κράτος-μέλος δηλαδή παρανομούσε ή καλύτερα γνώριζε και συνέδραμε σε μια παράνομη πράξη, την οποία όπως ήταν φυσικό στη συνέχεια δεν επιθυμούσε να διερευνήσει.

Στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα στοιχεία που κατατέθηκαν, λειτουργούν πέραν των οκτώ εταιρειών που νόμιμα αναπτύσσουν κακόβουλα λογισμικά παρακολουθήσεων. Υπάρχουν όμως και πολλές εταιρείες τρίτων χωρών, ειδικά του Ισραήλ που με όχημα εταιρείες βιτρίνες, σε πολλές περιπτώσεις μέσω Κύπρου, εξήγαγαν το λογισμικό τους σε άλλες χώρες. Κι αυτό διότι η εξαγωγή τέτοιου λογισμικού από το Ισραήλ ελέγχεται από το Υπουργείο Άμυνας του Ισραήλ, ενώ μέσω Κύπρου, μέσω ενός λαβύρινθου εταιρειών, καθιστούν εφικτή η προμήθεια κακόβουλων λογισμικών σε άγνωστους αγοραστές.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κύπρος και παρακολουθήσεις: Η παραδοχή, η σιωπή και τι έλεγαν τα Wikileaks

Όλα αυτά βέβαια δεν μπορούν να αποδειχθούν με αποδείξεις, από τη στιγμή που ο εν λόγω τομέας, λειτουργούσε στα όρια της νομιμότητας και δρούσε με μυστικοπάθεια, ενώ η εμπλοκή των μυστικών κρατικών υπηρεσιών, περιόριζαν στο ελάχιστο τις διαθέσιμες πληροφορίες και στοιχεία που επιβεβαιώνουν τις καταγγελίες που ακούγονται ενώπιος του Ευρωκοινοβουλίου.

Η Κύπρος αποτελεί μια μικρογραφία των όσων ακούγονται στις Βρυξέλλες. Εξάλλου στις πρόσφατες περιπτώσεις του μαύρου βαν, παρά το γεγονός ότι υπήρξαν τα χρηματικά πρόστιμα, η υπόθεση αποφασίσθηκε να κλείσει λόγω έλλειψης στοιχείων και υπό το φόβο να μην καταρρεύσει ενώπιον Δικαστηρίου, σύμφωνα με την θέση της Νομικής Υπηρεσίας. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ανοίγει το κεφάλαιο παρακολουθήσεις με Pegasus στην Κύπρο-Το κατέχουν οι Αρχές;

Σε συνδυασμό με τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα για το σκάνδαλο παρακολούθησης Κουκάκη-Ανδρουλάκη, όπου η ελληνική κυβέρνηση κατηγορείται ότι αρνείται τον έλεγχο, κατηγορία η οποία εμμέσως αποδίδεται και στην κυπριακή κυβέρνηση από την αντιπολίτευση, το ερώτημα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι προσκεκλημένοι στην επιτροπή PEGA και ειδικά το στέλεχος της Europol, ήταν πώς η Ε.Ε. ως θεσμός, και συγκεκριμένα η Europol, μπορούν να ελέγξουν παρανομίες που γίνονται εντός των κρατών-μελών, όταν οι κυβερνήσεις δεν δείχνουν προθυμία να διερευνήσουν.

Ο ρόλος της Europol βρέθηκε στο μικροσκόπιο της επιτροπής, με τον εκπρόσωπο της να επισημαίνει πως ο ρόλος της ευρωπαϊκής αστυνομίας περιορίζεται στο να επικουρεί τις τοπικές αρχές, εκεί και όπου το ζητούν. Μάλιστα έφερε ως παράδειγμα την περίπτωση του μαύρου βαν στην Κύπρο, όπου η κυπριακή Αστυνομία ζήτησε τη συνδρομή της Europol για να συλλέξει και να αναλύσει τα δεδομένα και τα συστήματα που ήταν εγκατεστημένα στο βαν του Ταλ Ντίλιαν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η έκθεση που συνδέει Κύπρο με παρακολουθήσεις μέσω Pegasus-Αρνείται η Αστυνομία

Αυτό όμως που ήρθε να προστεθεί στη συζήτηση, ήταν η σημαντική αλλαγή που προέκυψε πριν από δύο μήνες σε σχέση με τους κανονισμούς λειτουργίας της Europol. Κατά τη διάρκεια της επιτροπής, ασκήθηκε πίεση από Ευρωβουλευτές για το γεγονός ότι η Europol παραμένει άπραγη, όταν ένα κράτος παραμένει με σταυρωμένα τα χέρια την ώρα που υπάρχει πλήρης μυστικότητα για τη χρήση τέτοιων λογισμικό, ενώ η εισηγήτρια της επιτροπής Σόφι ιν 'τ Βελντ, πρόσθεσε πως μόλις πρόσφατα έχουν αλλάξει οι κανονισμοί της Europol και προστέθηκαν νέες αρμοδιότητες.

«Είναι καθήκον σας να προστατεύεται τους Ευρωπαίους πολίτες», είπε η Σόφι ιν 'τ Βελντ απευθυνόμενοι στο επιχειρησιακό διευθυντή της Europol Ζιάν-Φιλίπ Λεκούφ και πρόσθεσε πως, «σας έχουν δοθεί νέες αρμοδιότητες και είναι καθήκον σας να προστατεύετε τους πολίτες. Μελετώντας τις εξουσίες που σας έχουν δοθεί, υπάρχουν περιπτώσεις και εγώ στην προκειμένη περίπτωση εντοπίζω τρεις για τις οποίες μπορείτε να παρέμβετε.  Κυβερνοέγκλημα, διαφθορά και εκβιασμός. Επομένως θεωρώ ότι υπάρχουν λόγοι και μάλιστα από τη στιγμή που υπάρχουν οι καταγγελίες δεν μπορεί η Europol να απαντάει ''δεν το ξέραμε το μάθαμε από τον Τύπο''. Εσείς πώς θα προστατεύσετε τους Ευρωπαίους πολίτες. Η Europol δεν δουλεύει για τις κυβερνήσεις. Αυτό τι σημαίνει; Ότι αν οι κυβερνήσεις είναι διεφθαρμένες η Europol θα τις καλύψει; Αυτό είναι ανεπίτρεπτο», υπέδειξε.

Μάλιστα λίγο αργότερα με ανάρτηση της στο twitter η εισηγήτρια της επιτροπής έγραψε πως, «οι νέες εξουσίες της Europol δεν είναι α λα καρτ. Έχουν χορηγηθεί με σκοπό την προστασία των πολιτών της ΕΕ. Η άρνηση χρήσης αυτών των εξουσιών είναι ξεκάθαρη παράβαση καθήκοντος».

Απαντώντας το διευθυντικό στέλεχος της Europol, επιχειρώντας να υπεραμυνθεί των ενεργειών της υπηρεσίας του, εξήγησε πως οι κανονισμοί που επιτρέπουν στην Europol να παρέμβει στα εσωτερικά των κρατών-μελών άλλαξαν μόλις πριν από δύο μήνες. «Είπα ότι εξετάζουμε την κατάσταση για να καταλήξουμε κατά πόσον θα ζητήσουμε από τα κράτη μέλη να ξεκινήσουμε μια έρευνα. Δεν θέλουμε να αποφύγουμε τις ευθύνες μας. Απλώς αξιολογούμε την κατάσταση για να δούμε τι θα κάνουμε. Χαιρόμαστε που έχουμε νέες εξουσίες και έχουμε πολλά πράγματα να κάνουμε για να εφαρμόσουμε αυτές τις αρμοδιότητες που έχουμε εδώ και δύο μήνες. Τώρα το πόσο πρέπει να περιμένουμε δεν μπορώ να το απαντήσω. Βρισκόμαστε στη φάση αξιολόγησης. Πήραμε το μήνυμα και θα δούμε με τον διευθυντή τι μπορούμε να κάνουμε».

Την ίδια ώρα σημείωσε πως, «για άλλη μια φορά δεν έχουμε κανένα λόγο να πούμε στα κράτη μέλη τι πρέπει να κάνουμε στο εσωτερικό τους επίπεδο. Εμείς δεν είμαστε πάνω από ένα δικαστή σε ένα κράτος μέλος. Είναι θέμα κράτους δικαίου».

Δείτε τις δυνατότητες του Pegasus εδω