Δούρειος ίππος το σύστημα των Κεντρικών Φυλακών για παρακολουθήσεις;

Απόλυτα αποδεκτή και επιτακτική, είναι η ανάγκη, ένα κράτος όπως η Κύπρος η οποία εδώ και ακριβώς 48 χρόνια τελεί υπό τουρκική κατοχή, να κατέχει συστήματα παρακολούθησης και μάλιστα τελευταίας τεχνολογίας, για τα οποία υπεύθυνη είναι η Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών, η οποία λογοδοτεί απευθείας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.    

Η πτυχή που αφορά τη χρήση τέτοιων συστημάτων από την ΚΥΠ, όταν περιορίζεται στη χρήση από τα νόμιμα πρόσωπα που έχουν πρόσβαση σε αυτά, δεν αποτελεί καν θέμα συζήτησης ή έρευνας. Αυτή είναι μια σημαντική επισήμανση για όσους θεωρούν πως όποιος θέτει ζήτημα παράνομων παρακολουθήσεων και κατοχής τέτοιων συστημάτων από μη αδειοδοτημένα και προβλεπόμενα από το Νόμο πρόσωπο, ουσιαστικά πλήττει την ΚΥΠ.

Το θέμα των παρακολουθήσεων αν και διαχρονικό στην Κύπρο, μπήκε πιο έντονα στη δημόσια συζήτηση μετά τις ραγδαίες εξελίξεις στην Ελλάδα με την παρακολούθηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη και του δημοσιογράφου, Θανάση Κουκάκη. Η εμπλοκή σε αυτό του Ταλ Ντίλιαν, αναπόφευκτα έβαλε στον χάρτη του σκανδάλου και την Κύπρο. Ποιες είναι οι σχέσεις του Ταλ Ντίλιαν με την Αστυνομία, εάν τελικά αυτός συνδέεται με τον αδερφό του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα και όλα αυτά είναι μόνο μια πτυχή που ο ίδιος ο Σάββας Αγγελίδης πάντως απορρίπτει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πιέσεις εντός και εκτός για παρακολουθήσεις-Στο κάδρο κάθοδος κλιμακίου από ΕΚ

Αυτό που αξίζει να κρατήσουμε από την υπόθεση του κατασκοπευτικού βαν τη δεδομένη στιγμή, είναι πως από τη στιγμή που στην εταιρεία του κ. Ντίλιαν εκδόθηκαν πρόστιμα συνολικού ύψους ενός εκ. ευρώ, τότε είναι δεδομένο πως μιλούμε για μια υπόθεση παράνομης καταγραφής τηλεπικοινωνιακών δεδομένων. Υπενθυμίζεται ότι η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα επέβαλε πρόστιμο 925 χιλιάδων ευρών, αφού εντόπισε παραβίαση της Νομοθεσίας περί προσωπικών δεδομένων, αφού στις συσκευές του Ταλ Ντίλιαν που ελέγχθηκαν εντοπίστηκαν καταγεγραμμένες χιλιάδες διευθύνσεις συσκευών και καρτών SIM (MAC Adress IMEI κτλ). Εξάλλου αρχικά η Νομική Υπηρεσία καταχώρησε υπόθεση, τόσο εναντίον του Ντίλιαν όσο και κατά δύο συνεργατών του αλλά και της εταιρείας του με κατηγορίες για παράβαση του Νόμου περί τηλεπικοινωνιακών δεδομένων. Στην πορεία βέβαια αποφασίσθηκε να αποσυρθούν οι κατηγορίες κατά των προσώπων και απλά επιβλήθηκε πρόστιμο 76 χιλιάδων ευρώ κατά της εταιρείας.

Συνεπώς, το συμπέρασμα που προκύπτει από την υπόθεση του μαύρου βαν, είναι πως μια ιδιωτική εταιρεία η οποία παραπλάνησε τις Αρχές λέγοντας πως εισήγαγε μετεωρολογικό σταθμό, τελικά είχε εξοπλισμό που κατέγραφε τηλεπικοινωνιακά δεδομένα και το γεγονός ότι της επιβλήθηκε ένα πρόστιμο μαμούθ, ανεξάρτητα από το αν τελικά αποσύρθηκε το βαρύ κατηγορητήριο κατά του Ντίλιαν, αποδεικνύει πως κάτι τέτοιο είναι παράνομο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στον κλοιό των Βρυξελλών-Πιέζει για να ανοίξουν στόματα για παρακολουθήσεις η ΕΕ

Το θέμα των παρακολουθήσεων έχει τεράστιο εύρος και αγγίζει μια σειρά από Υπουργεία και κρατικές υπηρεσίες. Ξεκινά από το Προεδρικό, αφορά την ΚΥΠ, επηρεάζει την Αστυνομία, ελέγχεται από τα Δικαστήρια και τη Νομική Υπηρεσία, αφορά άμεσα και τις Ηλεκτρομηχανολογικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Μεταφορών, ενώ προστέθηκε πρόσφατα και το κομμάτι των Κεντρικών Φυλακών, από το οποίο λόγω της διαρροής της αλληλογραφίας της υπουργού, αποτελεί ένα σημαντικό παράδειγμα για τον τρόπο με τον οποίου, λειτουργεί το σύστημα στην Κύπρο.

Τι έγινε στις Κεντρικές Φυλακές; Η Διεύθυνση αναγνώρισε την ανάγκη να τοποθετηθεί ένα σύστημα, όπως τα τόσα συστήματα που υπάρχουν σε φυλακές του εξωτερικού, το οποίο εμποδίζει το σήμα των κινητών τηλεφώνων πίσω από τα τείχη των φυλακών, έτσι ώστε να επιλυθεί ένα σημαντικό θέμα. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης συμφώνησε και μετά από διαγωνισμό το σύστημα κατακυρώθηκε υπέρ μιας συγκεκριμένης εταιρείας. Αν και το σύστημα έπρεπε να αναβαθμιστεί για να συνάδει με την εξέλιξη της τεχνολογίας μέχρι τον Ιούνιο του 2021, κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα δεν συνέβη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Νέος γύρος αντιδράσεων για παρακολουθήσεις και Αγγελίδη-Ζητούν απαντήσεις

Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν πως όταν πήγαν να κάνουν δοκιμαστικό εντοπιστήκαν 200 κινητά, αφού η εμβέλεια του έπιανε και εκτός Φυλακών. Υπενθυμίζεται πως στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου Ανδρέα για μερικές μέρες οι κάτοικοι διαμαρτύρονταν πως δεν είχαν σήμα, ενώ το Υπουργείο Μεταφορών επίσημα απολογήθηκε στους κατοίκους λόγω των δοκιμών που γίνονταν. Τον Νοέμβριο του 2019 όταν γίνονταν οι δοκιμές, η τέως υπουργός Μεταφορών, Βασιλική Αναστασιάδη, υποχρεώθηκε σε απολογία έναντι των κατοίκων, αφού όπως είπε, έμεινε κατά λάθος αναμμένος ο πομπός του συστήματος απενεργοποίησης των Κεντρικών Φυλακών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αποκαλύψεων συνέχεια-Η NSO πώλησε το Pegasus σε 12 χώρες της Ε.Ε.

Στο μεσοδιάστημα προέκυψαν οι καταγγελίες της Αριστοτέλους, η οποία παρουσίασε στοιχεία ενώπιον των Αρχών για την παράνομη επικοινωνία του διοικητή της ΥΚΑΝ, Μιχάλη Κατσουνωτού με βαρυποινίτη, που είχε ως στόχο να «κάψει» τη Διεύθυνση των Φυλακών. Σε μια προσπάθεια από την πλευρά του Υπουργείου Δικαιοσύνης και την Αστυνομία να δικαιολογηθούν πράγματα και καταστάσεις, διέρρευσε στα μέσα η απόρρητη αλληλογραφία της υπουργού με τη Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών, όπου καταγράφεται ξεκάθαρα, η επιδίωξη της Στέφης Δράκου, έτσι ώστε το σύστημα που τοποθέτησε η ιδιωτική εταιρεία στις Κεντρικές Φυλακές, να μην απενεργοποιεί μόνο το σήμα των κινητών τηλεφώνων, αλλά να καταγράφει τα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα όσων κινητών τηλεφώνων βρίσκονται εντός της ακτίνας του συστήματος, που δεν μπορούσε για τεχνικούς λόγους να περιοριστεί μόνο στους χώρους των Κεντρικών Φυλακών. Μάλιστα έγραφε χαρακτηριστικά η υπουργός, πως «θα πρέπει να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες του συστήματος». Αυτές οι δυνατότητες, σύμφωνα με την απόρρητη επιστολή που διέρρευσε, είναι το ΙΜΕΙ του κινητού από το οποίο γίνεται η κλήση, το ΙΜSΙ της κάρτας κινητής τηλεφωνίας από το οποίο γίνεται η κλήση, τον τύπο/μοντέλο της συσκευής που χρησιμοποιείται, την ημερομηνία και ώρα της κλήσης και τις συντεταγμένες του τηλεφώνου από το οποίο γίνεται η προσπάθεια για κλήση.

Εδώ αρχίζουν να προκύπτουν τα ερωτήματα. Γιατί ένα χρόνο και κάτι μετά, ενώ υπάρχουν δημοσιευμένες οι επιστολές της Άννας Αριστοτέλους που ζητούσε να ενεργοποιηθεί το σύστημα απενεργοποίησης των κινητών τηλεφώνων, οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες, είτε του Υπουργείου Δικαιοσύνης, είτε του Υπουργείου Μεταφορών κωλυσιεργούσαν και δεν έκαναν τις απαιτούμενες ενέργειες για να ενεργοποιηθεί;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Γιατί επιβάλλεται να ανοίξει το θέμα παρακολουθήσεων στην Κύπρο

Από πότε και γιατί προέκυψε η ανάγκη, το σύστημα που θα τοποθετηθεί να καταγράφει τα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα, αντί να απενεργοποιεί το σήμα, κάτι που σύμφωνα με την υπόθεση Ντίλιαν είναι παράνομο να συμβαίνει χωρίς δικαστικό διάταγμα;

Ποιος έλεγξε αν η ιδιωτική εταιρεία που προμήθευσε το κράτος με το συγκεκριμένο σύστημα και που αποδεδειγμένα - σύμφωνα με την απόρρητη επιστολή - έχει τη δυνατότητα να καταγράφει δεδομένα, περιορίστηκε στο να πουλήσει το σύστημα μόνο στις Κεντρικές Φυλακές και δεν έχει άλλους ιδιώτες ως πελάτες ή ακόμα χειρότερα δεν το χρησιμοποιεί η ίδια για να καταγράφει τηλεπικοινωνιακά δεδομένα;

Ποιος είναι αυτός ο εποπτικός μηχανισμός ο οποίος ελέγχει ότι η συγκεκριμένη εταιρεία, είτε άλλες εταιρείες ξένων συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, δρουν μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας;

Από τη στιγμή που την περίπτωση της εταιρείας του Ταλ Ντίλιαν την μάθαμε μέσα από ένα διαφημιστικό βίντεο του Forbes ποιος μας λέει πως κι άλλες εταιρείες που δεν είχαν τη δυνατότητα να διαφημιστούν στο Forbes έχουν ανάλογα συστήματα εγκατεστημένα στην Κύπρο;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ανοίγει το κεφάλαιο παρακολουθήσεις με Pegasus στην Κύπρο-Το κατέχουν οι Αρχές;

Πηγαίνοντας πίσω στο θέμα των Κεντρικών Φυλακών, προκύπτουν και μια σειρά από άλλα ζητήματα. Ουσιαστικά με βάση την αλληλογραφία της υπουργού που διέρρευσε στον Τύπο, η κα. Δράκου ουσιαστικά επιθυμούσε η εταιρεία που εγκατέστησε το σύστημα να συνεργάζεται τόσο με τις Κεντρικές Φυλακές όσο και με την Αστυνομία, την οποία θα ενημέρωνε για τα όσα θα κατέγραφε.

Με απλά λόγια το κράτος επιθυμούσε την εγκατάσταση ενός συστήματος που θα έκανε ουσιαστικά αυτό που έκανε και το μαύρο βαν του Ταλ Ντίλιαν με την καταγραφή των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων, την καταγραφή του ΙΜΕΙ και όλων των άλλων στοιχείων από οποιαδήποτε τηλεφωνική επικοινωνία μέσω κινητών από την ευρύτερη περιοχή των φυλακών.

Και όλα αυτά βέβαια χωρίς τα απαιτούμενα διατάγματα και χωρίς να ακολουθείται η διαδικασία που πολύ ρητά προβλέπει η Νομοθεσία για τέτοια ζητήματα. Ουσιαστικά η Αστυνομία θα μετατρέπετο από ελεγκτής μιας εταιρείας που έχει τη δυνατότητα να καταγράφει τηλεπικοινωνιακά δεδομένα, είτε νόμιμα είτε παράνομα, σε συνεργάτη της, κάτι που από μόνο του εγείρει τεράστια ζητήματα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Η εγκύκλιος που εκθέτει Αστυνομία για Αριστοτέλους-Δεν είναι απόρρητα τα email

Και δεν είναι μόνο αυτό. Προκύπτει και ένα επιπλέον ζήτημα που έχει να κάνει με τον τρόπο που από τον Ιούνιο του 2021, όταν έπρεπε με βάση τη σύμβαση που υπογράφηκε να λειτουργήσει το σύστημα απενεργοποίησης των τηλεφώνων. Από τον Ιούνιο του 2021 μέχρι τον Ιούνιο του 2022, κι ενώ η Διεύθυνση των Κεντρικών Φυλακών με αλλεπάλληλες επιστολές ασκούσε πίεση στην Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία για να εγκατασταθεί το σύστημα απενεργοποίησης των κινητών, επιδείχθηκε τεράστια ολιγωρία με αποτέλεσμα το σύστημα αφενός να μην τεθεί σε λειτουργία και αφετέρου να υπάρχει η καταγεγραμμένη παράνομη επικοινωνία του διοικητή της ΥΚΑΝ με τον βαρυποινίτη.

Από τότε όμως που ήρθαν στο φως οι καταγγελίες της Άννας Αριστοτέλους και αφού ως απάντηση διέρρευσαν οι επιστολές που αντάλλαζαν οι εμπλεκόμενοι, μέσα σε δύο μήνες τα ζητήματα επιλύθηκαν και η υπουργός στην πρόσφατη ανακοίνωση που εξέδωσε δηλώνει έτοιμη για να ενεργοποιηθεί το σύστημα απενεργοποίησης των κινητών.

Και διερωτάται κανείς; Τι ήταν αυτό το τόσο σημαντικό ζήτημα που δεν επέτρεπε για ένα χρόνο το σύστημα να τεθεί σε λειτουργία και σήμερα μέσα στο μικρό διάστημα των δύο σχεδόν μηνών επιλύθηκε;

Γιατί οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν ήθελαν εξ αρχής την ενεργοποίηση του συστήματος απενεργοποίησης των κινητών τηλεφώνων και δημιουργούσαν προσκόμματα;

Πάντως σύμφωνα με πληροφορίες του REPORTER, το όλο θέμα, δηλαδή της ανάθεσης και της σύμβασης που υπογράφηκε μεταξύ της ιδιωτικής εταιρείας και της Ηλεκτρομηχανολογικής Υπηρεσίας, βρέθηκε στο μικροσκόπιο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η οποία μελέτησε τις συμβάσεις και κατέγραψε σε έκθεση που αναμένεται να δημοσιευθεί στο τέλος του μήνα, όλα τα στοιχεία για τις ενέργειες που έγιναν ή δεν έγιναν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μιλούν» οι επιστολές για παρακολουθήσεις-Τι ήθελε η Δράκου, ξεκάθαρη η εταιρεία