Τα ψάρια εισβολής, τα τέσσερα δηλητηριώδη και τα προβλήματα που προκαλούν

Τα ψάρια εισβολείς που αφίχθηκαν στην Κύπρο μετά το διάνοιγμα της διώρυγας του Σουέζ, που ενώνει την Ερυθρά θάλασσα με την Μεσόγειο, άλλαξαν το οικοσύστημα της θάλασσας. Μερικά απ’ αυτά τα είδη ψαριών, θεωρούνται μάλιστα επικίνδυνα, αφού είτε μπορούν να προκαλέσουν δηλητηρίαση κατά την κατανάλωσή τους, είτε προκαλούν προβλήματα υγείας εάν τσιμπήσουν τον άνθρωπο.

Τα τέσσερα επικινδυνότερα είδη από τα δεκάδες που πέρασαν στην Μεσόγειο θάλασσα, είναι ο λαγοκέφαλος, το λεοντόψαρο, η προσφυγοπούλα και ο Ρώσος. Το κάθε ένας έχει διαφορετικούς τρόπου που επηρεάζει πέραν του ανθρώπου και το ίδιο το οικοσύστημα.

Για παράδειγμα, ο λαγοκέφαλος ή κουνελόψαρο το οποίο έκανε την εμφάνισή του στις κυπριακές θάλασσες τα τελευταία χρόνια, κινείται σε κοπάδια σε όλων των τύπων τα υποστρώματα, από τον βυθό μέχρι την επιφάνεια, και σε βάθη μέχρι 100 μέτρα τουλάχιστον.

Σύμφωνα με το Τμήμα Αλιείας, το συγκεκριμένο είδος είναι ευκαιριακός θηρευτής και τρέφεται με μια μεγάλη ποικιλία οργανισμών, όπως κεφαλόποδα, μαλακόστρακα και ψάρια ακόμα και του είδους του. Πολύ συχνά επιτίθεται σε ψάρια που είναι ήδη πιασμένα σε δίχτυα ή αγκίστρια, προκαλώντας ζημιές στα εργαλεία και στα αλιεύματα με το ισχυρό ράμφος του. Παράλληλα, περιέχει στους ιστούς του την ισχυρή νευροτοξίνη τετροδοτοξίνη (TTX), η οποία συγκεντρώνεται κυρίως στο πεπτικό σύστημα, το συκώτι και τις γονάδες, και για τον λόγο αυτό η εμπορία του απαγορεύεται βάσει ευρωπαϊκών κανονισμών.

Τα συμπτώματα μετά από κατανάλωση του λαγοκέφαλου, είναι μεταξύ άλλων μούδιασμα στα χείλη και τη γλώσσα, παραισθησία στο πρόσωπο και τα άκρα, πονοκέφαλο, πόνο στο στομάχι, διάρροια και τάση εμετού, παράλυση, αναπνευστική δυσκολία μέχρι και θάνατο από παράλυση του αναπνευστικού συστήματος.

Σύμφωνα με την βιβλιογραφία, η κατανάλωση περίπου 25 μιλιγκράμ TTX, μπορεί να σκοτώσει ένα άτομο βάρους 75 κιλών. «Δυστυχώς, δεν υπάρχει αντίδοτο στην τετροδοτοξίνη και ο ασθενής θα πρέπει να μεταφερθεί άμεσα σε ιατρικό κέντρο για υποστηρικτική θεραπεία μέχρι ο οργανισμός να αποβάλει την τοξίνη.

Στοιχεία ψαριού:

Μήκος: 110 εκατοστά

Βάρος: 7 κιλά

Χρώμα: Πρασινοκαφέ ράχη με μαύρα ισομεγέθη και κανονικά διατεταγμένα στίγματα, μια ασημένια λωρίδα από το στόμα μέχρι την άκρη της ουράς, άσπρη κοιλιά και μια ασημένια βούλα μπροστά από κάθε μάτι.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Διευκρινίσεις Τμήματος Αλιείας για το ψάρεμα-Τι ισχύει με βάση τα νέα μέτρα

Το λεοντόψαρο που μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα υγείας

Ένα άλλο είδος είναι το λεοντόψαρο, το οποίο εξαπλώθηκε στα παράκτια νερά της χώρας, επίσης τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για ένα είδος το οποίο τρέφεται με μικρά ψάρια, μαλάκια και άλλα ασπόνδυλα. «Οι σκληρές ακτίνες του ραχιαίου, εδρικού και θωρακικού πτερυγίου του λεοντόψαρου περιέχουν ισχυρή τοξίνη. Το λεοντόψαρο δεν είναι επιθετικό είδος και τα περισσότερα ατυχήματα συμβαίνουν σε ψαράδες που τα συλλαμβάνουν. Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν ακραίο πόνο, πονοκέφαλο, εμετό, δύσπνοια και ίσως αλλεργικό σοκ με σοβαρές επιπλοκές. Πολύ μικρά παιδιά και άτομα με επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό ή αλλεργίες διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο», αναφέρει το Τμήμα Αλιείας.

Για αντιμετώπιση του τσιμπήματος, το οποίο θερμαίνει την περιοχή, ο τραυματίας θα πρέπει να μεταβεί αμέσως σε ιατρό για περίθαλψη. Τα λεοντόψαρα εκτός του ότι είναι τοξικό αναπαράγεται πάρα πολύ γρήγορα και έχει αντίκτυπο στα είδη τα οποία καταναλώνει.

Στοιχεία ψαριού:

Μήκος: 35 εκατοστά

Χρώμα: Έχει εντυπωσιακή εμφάνιση με έντονες κάθετες ραβδώσεις στο σώμα και πτερύγια με έντονα μαύρα στίγματα και πολυάριθμες μακριές σκληρές ακτίνες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Διευκρινίσεις Τμήματος Αλιείας για το ψάρεμα με ψαροντούφεκο

Οι φυτοφάγες κουρκούνες που… τσιμπούν

Η κουρκούνα ή προσφυγοπούλα, είναι από τα πιο δημοφιλή ψάρια για κατανάλωση από τους ανθρώπους, ωστόσο είναι επίσης επικίνδυνα από το τσίμπημα τους.  

Η προφυγοπούλα είναι δύο είδη που εμφανίζονται συνήθως σε μεγάλα κοπάδια, σε περιοχές με λιβάδια του θαλάσσιου φανερόγαμου ποσειδώνια (Posidonia oceanica) ή βραχώδεις βυθούς, από την ακτή μέχρι και σε βάθος 60 μέτρων. Πρόκειται για φυτοφάγα είδη, που τρέφονται με φύκια και άλγη, τα οποία αλιεύονται με καλάμι, στατικά δίχτυα, γυροβολιά, σκαρκές και ψαροντούφεκο.

Όπως αναφέρει το Τμήμα Αλιείας «στις κουρκούνες, οι σκληρές ακτίνες του ενιαίου ραχιαίου πτερυγίου είναι δηλητηριώδεις. Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν τοπικό πόνο, πρήξιμο και κοκκίνισμα στο σημείο επαφής, πυρετό και δύσπνοια. Άμεσο ανακουφιστικό μέτρο είναι η θέρμανση της περιοχής για περιορισμό της δράσης της τοξίνης, και αν η ενόχληση είναι έντονη καλό είναι να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή».

Η κουρκούνα επηρεάζει τη θαλάσσια βόσκηση, δεν αφήνουν οποιοδήποτε χόρτο απ' όπου κι αν περνούν. 

Στοιχεία ψαριού:

Μήκος: 25-40+ εκατοστά

Χρώμα: Άσπρη κουρκούνα που έχει αστραφτερό πρασινοασημί χρώμα, που σκουραίνει ραχιαία και ασπρίζει κοιλιακά, κάποτε με κιτρινωπές γραμμές, ενώ η μαύρη κουρκούνα έχει μονόχρωμο σκούρο πρασινοκαφέ σώμα.

Ο επικίνδυνος… Ρώσος

Τελευταίο είδος από τα επικίνδυνα ψάρια είναι ο Ρώσος, ο οποίος το πρωί κρύβεται σε τρύπες και δραστηριοποιείται κυρίως τις νύχτες. Τρέφεται με πολύχαιτους, μικρά ψάρια, μαλάκια, αρθρόποδα και κυρίως δεκάποδα, ενώ αλιεύεται με στατικά δίχτυα, παραγάδια, σκαρκές και καλάμι.

Ο Ρώσος φέρει ένα μεγάλο και εμφανές δηλητηριώδες αγκάθι σε κάθε προβραγχιακό επικάλυμμα. Τα συμπτώματα μετά από τσίμπημα περιλαμβάνουν τοπικό πόνο, πρήξιμο και κοκκίνισμα στο σημείο επαφής, πυρετό και δύσπνοια. Άμεσο ανακουφιστικό μέτρο είναι η θέρμανση της περιοχής για περιορισμό της δράσης της τοξίνης, και αν η ενόχληση είναι έντονη καλό είναι να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή.

Στοιχεία ψαριού:

Μήκος: 10 με 20 εκατοστά

Χρώμα: Έντονα κοκκινοπορτοκαλί χρώμα με λευκές οριζόντιες ραβδώσεις στο σώμα.

Άλλα γνωστά είδη ψαριών τα οποία έφθασαν στην Μεσόγειο μέσω της διώρυγας του Σουέζ και τα οποία δεν θεωρούνται επικίνδυνα, είναι η Αθερίνα, η Στρογγυλόρεγγα, η Σφύρνα και το χελιδονόψαρο.