Ρώσοι και Ουκρανοί συμφώνησαν για τα σιτηρά, αλλά δεν κάθισαν στο ίδιο τραπέζι

Πλούσιο ήταν το παρασκήνιο των υπογραφών της συμφωνίας για την επανέναρξη εξαγωγών των σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία. 

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, κανένα από τα μέλη των δύο αντιπροσωπειών δεν κάθισε στο ίδιο τραπέζι, ενώ απέφυγαν ακόμα και να έχουν την τυπική χειραψία -ως είθισται σε αυτές τις περιπτώσεις.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ουκρανία και Ρωσία υπέγραψαν συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών

Για τη συγκεκριμένη εξέλιξη είχε προϊδεάσει νωρίτερα ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχαΐλο Ποντόλιακ. «Η Ουκρανία δεν υπογράφει έγγραφα με τη Ρωσία», έγραψε στον λογαριασμό του στο Twitter. «Η Ουκρανία δεν υπογράφει κανένα έγγραφο με τη Ρωσία. Υπογράψαμε συμφωνία με την Τουρκία και τον ΟΗΕ και αναλάβαμε υποχρεώσεις απέναντί ​​τους. Η Ρωσία υπογράφει ίδια συμφωνία με την Τουρκία και τον ΟΗΕ» τόνισε συγκεκριμένα ο Ποντόλιακ.

Την ίδια στιγμή, ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέϊ Σοϊγκού κάθισε απέναντι από τον Τούρκο ομόλογό του, Χουλουσί Ακάρ, και υπέγραψε το έγγραφο της συμφωνίας. Αμέσως μετά ήταν η σειρά του Ουκρανού υπουργού Υποδομών, Αλεξάντρ Κουρμπάκοβ, ο οποίος κάθισε απέναντι από τον Ακάρ, για να υπογράψει ένα πανομοιότυπο έγγραφο.

Μάλιστα και στις στις δύο περιπτώσεις, στη μέση του τραπεζιού κάθονταν ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Παράλληλα ακόμα και ο σημαίες των δύο χωρών δεν τοποθετήθηκαν δίπλα - δίπλα καθώς ανάμεσά τους βρισκόταν αυτή των Ηνωμένων Εθνών.

Η συμφωνία μεταξύ του Κιέβου και της Μόσχας προκείμενου ν' ανοίξουν ξανά οι εξαγωγές των σιτηρών από τα ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα θα βοηθήσει να κατευναστεί μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση, όπως δήλωσαν ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

«Σήμερα, υπάρχει ένας φάρος στη Μαύρη Θάλασσα. Ένας φάρος ελπίδας (και) δυνατότητας... και ανακούφιση σε έναν κόσμο που τον χρειάζεται περισσότερο από ποτέ», δήλωσε ο Γκουτέρες κατά την τελετή υπογραφής, καλώντας τη Ρωσία και την Ουκρανία να εφαρμόσουν πλήρως τη συμφωνία.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Από ασφαλείς διαδρόμους θα μπορούν να μετακινούνται τα εμπορικά πλοία στη Μαύρη Θάλασσα και οι δύο πλευρές (Ρωσία και Ουκρανία) δεσμεύονται «να μην επιτεθούν», σύμφωνα με έναν αξιωματούχο των Ηνωμένων Εθνών.

Ο στόχος είναι να βγουν από την Ουκρανία 20-25 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών που βρίσκονται σε σιλό στα λιμάνια, την ώρα που πλησιάζει η νέα συγκομιδή.

Στο κέντρο συντονισμού και ελέγχου της επιχείρησης, που θα εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη, θα βρίσκονται εκπρόσωποι και των τεσσάρων πλευρών (Ουκρανία, Ρωσία, Τουρκία, ΟΗΕ). Το κέντρο αυτό θα ορίζει το χρονοδιάγραμμα των δρομολογίων των πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα.

Από ποια λιμάνια;

Η Ουκρανία θεωρεί ότι οι εξαγωγές μπορούν να ξαναρχίσουν από την Οδησσό και από τα «δορυφορικά» λιμάνια της, το Πιβντένι και το Τσορνομόρσκ. «Μιλάμε για ουκρανικό σιτάρι από τα ουκρανικά λιμάνια που ελέγχονται από την Ουκρανία», είπε ο Πολ Τουρέ, ο διευθυντής του Ανωτάτου Ινστιτούτου Ναυτιλιακής Οικονομίας (Isemar), υπογραμμίζοντας ότι η Μαριούπολη εξαιρείται, αφού ελέγχεται από τους Ρώσους.

«Για τον λόγο αυτόν δεν μιλάμε για θαλάσσιο εμπόριο αλλά για μια διεθνή λύση στην επισιτιστική κρίση», πρόσθεσε.

Τι θα συμβεί με τις νάρκες;

Οι διαπραγματευτές εγκατέλειψαν την προσπάθεια εκκαθάρισης της Μαύρης Θάλασσας από τις νάρκες που τοποθέτησαν κυρίως οι Ουκρανοί για να προστατεύσουν τα παράλιά τους. «Η αποναρκοθέτηση θα έπαιρνε πάρα πολύ χρόνο», εξήγησε ο ΟΗΕ, διευκρινίζοντας ότι ουκρανικά πλοία-πιλότοι θα ανοίγουν τον δρόμο στα φορτηγά στα χωρικά ύδατα της χώρας, ώστε να αποφεύγουν τις νάρκες.

Η Τουρκία πάντως δήλωσε «έτοιμη» να βοηθήσει στην αποναρκοθέτηση. «Σε περίπτωση ανάγκης, προβλέπεται (από τη συμφωνία) ότι η αποναρκοθέτηση μπορεί να γίνει από τρίτη χώρα. Η Τουρκία είναι έτοιμη να προσφέρει τη βοήθειά της», είπε ο Ιμπραχίμ Καλίν, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, μιλώντας στο ιδιωτικό κανάλι NTV.

Με ποια πλοία;

Σύμφωνα με τον Τουρέ, θα πλοία που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι κατά κύριο λόγο τουρκικά ή ελληνικά πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου αφού η Ελλάδα, όπως υπενθύμισε, διαθέτει τον μεγαλύτερο στόλο. Τα πλοία αυτά μπορούν να μεταφέρουν 20-70.000 τόνους το καθένα.

Θα μπορούσαν επίσης να τεθούν στη διάθεση των Ουκρανών και μεγάλα, ευρωπαϊκά πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, για τα προϊόντα των οποίων έχει ήδη γίνει η επεξεργασία σε ουκρανικά εργοστάσια (άλευρα ή ζυμαρικά).

Τα πλοία αυτά θα επιθεωρούνται στην Κωνσταντινούπολη προτού αναχωρήσουν για την Ουκρανία, από τους εκπροσώπους των τεσσάρων μερών, για να διασφαλιστεί ότι δεν θα μεταφέρουν όπλα.

Θα ασφαλίζονται τα δρομολόγια;

Ένα μεγάλο μέρος της Μαύρης Θάλασσας και της Αζοφικής δεν καλύπτεται πλέον από τις εταιρείες ασφάλισης ποντοπόρων πλοίων και εμπορευμάτων, από την αρχή του πολέμου. Τα πλοία θα χρειαστούν επομένως «πρόσθετη κάλυψη, η οποία μένει να συζητηθεί», εξήγησε ο Σιλβέν Γκοντέν, της εταιρείας αντασφάλισης Scor.

«Θα τεθεί το ερώτημα πώς οι ασφαλιστές θα υπολογίσουν τον κίνδυνο και πώς θα τον αναλάβουν. Θα χρειαστεί να γίνει μια συζήτηση για το πώς θα οργανωθεί αυτός ο (θαλάσσιος) διάδρομος, οι αντισυμβαλλόμενοι να κατανοήσουν καλά ποια είναι τα μέτρα ασφαλείας, τα στρατιωτικά μέσα που διατίθενται για να εξασφαλιστεί ότι τα πλοία θα περνούν με ασφάλεια», εξήγησε.

Πόσο θα κοστίσει;

Τα έξτρα ασφάλιστρα για τη Μαύρη Θάλασσα ανέρχονταν στο παρελθόν στο 5-7% της ασφαλιζόμενης αξίας του πλοίου, είπε ο Γκοντέν, για να δώσει μια τάξη μεγέθους. Συνήθως, η ασφάλιση του φορτίου στοιχίζει μεταξύ 0,2-0,5% της αξίας του, φτάνοντας μέχρι και το 1% για τα γερασμένα πλοία. «Είναι τεράστιο ποσό!», σημείωσε.

«Όταν μιλάμε για εμπόλεμες ζώνες, η κοστολόγηση γίνεται κατά περίπτωση και το κόστος μπορεί πολύ γρήγορα να εκτιναχθεί στα ύψη», είπε ο Ματιέ Μπερουριέ, ο γενικός διευθυντής της ναυλομεσίτριας εταιρείας Eyssautier Verlingue.

Και το πλήρωμα;

«Είναι κρίσιμης σημασίας να εγγυηθούμε την ασφάλεια των πληρωμάτων, αν θέλουμε να εφαρμοστεί γρήγορα αυτή η συμφωνία», σχολίασε το Διεθνές Επιμελητήριο Εμπορικής Ναυτιλίας (ICS). «Τίθεται το ερώτημα (…) με ποιον τρόπο μπορούμε να εκπαιδεύσουμε αποτελεσματικά τα πληρώματα των πλοίων στην περιοχή ώστε να τηρηθούν οι προθεσμίες», πρόσθεσε.

Πόσο χρόνο θα διαρκέσει η επιχείρηση;

«Απομένει ακόμη να γίνει πολλή δουλειά», επέμεινε το ICS.

Σύμφωνα με ειδικούς που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, χρειάζονται ακόμη τρεις-τέσσερις εβδομάδες για να οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες και να καταστεί λειτουργική η συμφωνία. Ο υπουργός Άμυνας της Ρωσίας πάντως θεώρησε ότι είναι εφικτό να ξεκινήσει η διαδικασία «εντός των επόμενων ημερών».

Η συμφωνία ισχύει για τέσσερις μήνες, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να εξάγονται 8 εκατομμύρια τόνοι κάθε μήνα για να αδειάσουν τα ουκρανικά σιλό.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αυτά προβλέπει το σύμφωνο που Κιέβου και Μόσχας για τα σιτηρά-Πέφτουν οι υπογραφές