Φωνές γονιών παιδιών με αναπηρίες για συνοδούς-«Κάθε χρόνο, το ίδιο πρόβλημα»

Δεν έχουν κλείσει καλά-καλά τα σχολεία και τα προβλήματα για το Υπουργείο Παιδείας έχουν ήδη ξεκινήσει, αφού δεν κατάφερε να κλείσει τα ανοιχτά μέτωπα που υπάρχουν. Ένα από αυτά είναι και το θέμα των συνοδών, το οποίο προκαλεί πονοκέφαλο τόσο στις οργανώσεις που εκπροσωπούν τα παιδιά με αναπηρίες και τις οικογένειές τους, αφού κάθε χρόνο καταλήγουν να είναι θεατές στο ίδιο έργο, αλλά και στο Υπουργείο Παιδείας, καθώς δέχεται πυρά από όλους. Μάλιστα, το θέμα είχε απασχολήσει την Επιτροπή Παιδείας, στην τελευταία συνεδρία που πραγματοποίησε, με τον πρόεδρό της να ξεκαθαρίζει πως αν δεν λυθεί αυτό το πρόβλημα, δεν θα δεχθεί να συζητήσει οτιδήποτε άλλο.

Τα παράπονα των γονιών παιδιών με αναπηρίες, που περιμένουν με αγωνία να λάβουν απαντήσεις στο αίτημά τους για συνοδό για τα παιδιά τους, έχουν ήδη ξεκινήσει, με τις οργανώσεις που τους εκπροσωπούν να αναφέρουν πως έχουν αρχίσει οι ενημερώσεις, από πλευράς σχολείων, ότι τα παιδιά δεν θα έχουν προσωπικό συνοδό και τις ανάγκες των παιδιών θα καλύπτουν συνοδοί που υπάρχουν στα σχολεία και θα καθοριστούν από συνδετικό λειτουργό.

«Αυτό λένε στους γονείς οι σχολικές εφορίες και αναφέρουν πως είναι απόφαση του Υπουργείου Παιδείας. Είναι πολύ σημαντικό το θέμα. Ναι, μεν υπογράφτηκε η σύμβαση της μονιμότητας, έχουμε ένα τετελεσμένο μπροστά μας, το οποίο δημιουργεί προβλήματα και αντί να το αναγνωρίσουν και να βρουν λύση, συνεχίζουν και μάλιστα πιο οργανωμένα, επειδή οι εφορίες ενημερώνουν τους γονείς ότι δεν θα έχουν λόγο για το συνοδό του παιδιού τους», επεσήμανε η πρόεδρος του Συνδέσμου «Αγκαλιά Ελπίδας», Γιούλα Πιτσάλη.

Η εν λόγω κίνηση του Υπουργείου Παιδείας έχει προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων, ακόμη κι αν είναι νωρίς, με τους γονείς να φωνάζουν και να την χαρακτηρίζουν απαράδεκτη, καθώς πρόκειται για την υγεία και την ασφάλεια των παιδιών τους, εντός των σχολικών μονάδων.

«Αντί να φτιάξουν όλα τα υπόλοιπα, να δουν τις προδιαγραφές των θέσεων, τον τρόπο με τον οποίο εγκρίνει η Επαρχιακή Διοίκηση το συνοδό για ένα παιδί, που σήμερα είναι αόριστα, έρχονται και παίρνουν αυτή την απόφαση. Έπρεπε η Επαρχιακή να ορίζει για ποιο παιδί είναι ένας συνοδός, τι ανάγκες θα εξυπηρετεί, τι προσόντα θα έχει, πόση ώρα θα εξυπηρετεί το παιδί και να πηγαίνει αυτή η συγκεκριμένη έκθεση στην Εφορία. Αντ’ αυτού, παίρνουν μία αόριστη απόφαση, δίνουν το ελεύθερο στις Εφορίες να αναθέτουν στο συνοδό κι άλλα παιδιά, αφού δεν ορίζουν τις αρμοδιότητές τους, επειδή πλέον είναι σχολικός συνοδός».

Η κα. Πιτσιάλη ήταν ξεκάθαρη και υπέδειξε πως αυτό που πρέπει να καταλάβουν οι αρμόδιοι είναι το γεγονός πως ο συνοδός του κάθε παιδιού είναι προσωπική υπόθεση και εξυπηρετεί συγκεκριμένη ανάγκη. «Αντί να έρθουν να εξυπηρετήσουν τη διαδικασία πρόσληψης του Συνοδού, που πρέπει να υπάρχουν κριτήρια, τη μισθοδοσία, ήρθαν και μονιμοποίησαν 1,200 άτομα, χωρίς κριτήρια και χωρίς αξιολόγηση από τους γονείς, για να δουν αν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των παιδιών».

Πλαφόν σε συνοδούς

Οι αναφορές, αλλά και το γεγονός ότι το Υπουργείο Παιδείας παρουσιάστηκε απροετοίμαστο στην τελευταία δημόσια συζήτηση για το θέμα, προκάλεσαν έντονη ενόχληση στις οργανώσεις, οι οποίες χαρακτηρίζουν την όλη στάση απαράδεκτη. Μάλιστα, έγινε αναφορά για πλαφόν στους συνοδούς, οι οποίοι πρέπει να ανταπεξέρχονται στις ανάγκες όλων των παιδιών.

«Ακούσαμε ότι υπάρχουν 200 συνοδοί και θα πρέπει να ανταποκριθούν στον αριθμό των μαθητών που υπάρχει. Αν υπάρχουν, δηλαδή, παγκύπρια 500 παιδιά, είτε μπορούν, είτε όχι, να συμβιβαστούν με αυτούς τους συνοδούς. Αν είναι δυνατόν. Αντί να βλέπουν τις ανάγκες και να δημιουργούν θέσεις, λένε ότι υπάρχουν τόσες θέσεις και μετά βλέπουν τις ανάγκες. Αν γινόταν σωστά η αξιολόγηση, θα ήξεραν και τις ανάγκες».

Η κα. Πιτσιάλη σημείωσε πως το θέμα συζητείται εδώ και τέσσερα χρόνια, από όλους τους συνδέσμους και όχι μόνο δεν έγιναν βήματα μπροστά, αλλά έγινε πισωγύρισμα στερώντας το δικαίωμα στην οικογένεια ή στα παιδιά να επιλέγουν από μόνοι τους, το συνοδό τους.

Το θέμα του πλαφόν στους συνοδούς αναφέρθηκε και η πρόεδρος του συνδέσμου για άτομα με ΔΕΠΥ, Μαρίνα Γεωργίου, η οποία σημείωσε πως είναι απαράδεκτη αυτή η αντιμετώπιση. «Είμαστε οι πρώτοι που θέλουμε να εξυπηρετούνται τα παιδιά μας μόνα τους, αλλά αν αυτό δεν μπορεί να γίνει και χρειάζεται ο ατομικός συνοδός και όχι ένας που θα τους εξυπηρετεί με άλλα δύο παιδιά, αυτό πρέπει να δίνεται. Είναι εύλογη προσαρμογή και είναι δικαίωμα με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών».

Μέσα από τις αναφορές των γονιών των παιδιών με αναπηρίες, αυτό που γίνεται ξεκάθαρο είναι το γεγονός πως το πρόβλημα με τους συνοδούς είναι διαχρονικό, με τους αρμόδιους αντί να ψάχνουν λύσεις για το επιλύσουν, με τις αποφάσεις που λαμβάνουν, το εντείνουν.

«Πέρσι ήταν ακόμη πιο έντονο επειδή τον Απρίλιο υπογράφηκε η συλλογική σύμβαση του Υπουργείου Παιδείας, η οποία έλεγε πως αν υπάρχει πλεονάζον προσωπικό με τους συνοδούς θα τους τοποθετούσαν για να εξυπηρετεί τις ανάγκες ενός παιδιού. Το πρόβλημα είναι ότι τα παιδιά έχουν εξατομικευμένες ανάγκες και πρέπει να εξυπηρετούνται αυτές οι ανάγκες. Δεν μπορεί ένα άτομο να εξυπηρετήσει τις ανάγκες όλων των παιδιών».

Η κα. Γεωργίου τονίζει πως η κάθε περίπτωση παιδιών που χρειάζεται συνοδό πρέπει να αντιμετωπίζεται ξεχωριστά, με βάση τις ανάγκες του, υπογραμμίζοντας, μάλιστα, ότι το παιδί πρέπει να έχει την επιλογή να διαλέγει τον συνοδό του. Αυτό που θα λύσει τα προβλήματα που υπάρχουν, είναι ότι πρέπει να δημιουργηθεί μία νομοθεσία, που θα διέπει τους συνοδούς και τον τρόπο που θα εργάζονται.  

«Δεν είμαστε εναντίον των συνοδών, όμως πρέπει να γίνει μία νομοθεσία, μία ρύθμιση για τους συνοδούς. Το κυριότερο είναι ότι δεν πρέπει να είναι σχολικοί, δεν μπορούν οι σχολικές εφορίες να μας λένε ότι είναι δικοί τους οι συνοδοί, δεν εξυπηρετεί το παιδί, αλλά εξυπηρετεί το σχολείο. Οι συνοδοί πρέπει να εξυπηρετούν τις ανάγκες των μαθητών, ακόμη κι αν είναι να πάνε στην τουαλέτα ή μπορεί να είναι θέματα μάθησης, διαχείρισης της συμπεριφοράς τους».

Οι γονείς των παιδιών με αναπηρίες είναι έντονα ενοχλημένοι με τη στάση του Υπουργείου Παιδείας και τον τρόπο που τους αντιμετωπίζει, αφού θεωρούν πως οι πόρτες είναι πάντα κλειστές γι’ αυτούς. «Είναι ετσιθελική η στάση του και η συμπεριφορά του και αυτό φαίνεται και από τον τρόπο που αντιμετωπίζει το θέμα των συνοδών αλλά και από το γεγονός ότι οι πόρτες είναι πάντα κλειστές για μας. Ζητήσαμε συνάντηση και δεν έχουμε λάβει απάντηση. Οι πόρτες είναι κλειστές και φαίνεται ξεκάθαρα ότι για εκείνους τα παιδιά μας είναι ενός κατώτερου Θεού. Τα παιδιά μας έχουν δικαιώματα και δεν θα αποφασίζουν αυτοί για τα παιδιά μας».

Η κα. Γεωργίου τόνισε πως έχουν ήδη ξεκινήσει να μελετούν τρόπο που θα αντιδράσουν, με τις δυναμικές κινητοποιήσεις να είναι στο τραπέζι, σε συνεργασία με την ΚΥΣΟΑ. «Δεν θα είναι μόνο για την εκπαίδευση η αντίδρασή μας, είναι για όλα τα θέματα που αφορούν τα άτομα με αναπηρίες».

Κάθε χρόνο, το ίδιο πρόβλημα

Από πλευράς της, η γραμματέας του Παγκύπριου Συνδέσμου για Αυτισμό, Χριστίνα Τρύφωνος, υπέδειξε πως το πρόβλημα είναι τεράστιο και κάθε χρόνο συζητείται, χωρίς ωστόσο να λύνεται. Μάλιστα, σημείωσε πως τα παράπονα που λαμβάνουν κάθε χρόνο είναι πολλά και δεν πρόκειται να δεχθούν να αποφασίζει το σχολείο για τους συνοδούς, χωρίς να δίνεται έγκριση των γονιών.

«Αυτό το πράγμα δεν θα το δεχτούμε εμείς. Πρέπει ο γονιός να έχει τον τελευταίο λόγο για το συνοδό των παιδιών τους. Και το παιδί το ίδιο έχει το δικαίωμα να επιλέξει. Ο συνοδός πρέπει να επιλέγεται με βάση προσόντων, να είναι ο κατάλληλος για κάθε παιδί. Υπάρχουν παιδιά που χρειάζονται νοηματική για να μιλήσουν, υπάρχουν παιδιά που έχουν κινητικές δυσκολίες, υπάρχουν παιδιά που είναι ογκώδη και χρειάζονται βοήθεια και βάζουν ένα μικροκαμωμένο άτομο ή μπορεί ένας άνδρας συνοδός να πρέπει να εξυπηρετήσει ένα κορίτσι».

Η κα. Τρύφωνος υπέδειξε πως για να λυθούν τα προβλήματα, θα πρέπει να υπάρχει μία επιτροπή, η οποία θα αποφασίζει βάσει κριτηρίων, ενώ τον τελευταίο λόγο θα έχουν οι γονείς των παιδιών. Πάντως, όσον αφορά στα επόμενα τους βήματα, οι γονείς θέλουν να περιμένουν τις απαντήσεις του Υπουργείου και μετά εξετάσουν τον τρόπο αντίδρασης. «Πρέπει να βρεθούν λύσεις. Δεν θα δεχθούμε να ανοίξει η χρονιά με εκκρεμούντα ζητήματα. Δεν θα δεχθούμε να παραταθεί άλλο το θέμα της νομοθεσίας και δεν θα δεχθούμε να επιβάλλονται οι συνοδοί. Θυματοποιούνται τα παιδιά μας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Συγκρατημένοι οι γονείς παιδιών με ΑμεΑ, περιμένουν πράξεις για τα δοκίμια
• Έκκληση βουλευτών προς Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τους σχολικούς συνοδούς
• Πήρε μπρος το Υπ. Παιδείας, ετοιμάζει αλλαγές για τα δοκίμια για παιδιά με αναπηρία