Ταμπού, ελλείψεις και κενά για αμβλώσεις-Ανήλικη αναγκάστηκε να πάει κατεχόμενα

Ιδιαίτερη ανησυχία προκάλεσαν τα όσα ακούστηκαν ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αναφορικά με την κατοχύρωση των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων της γυναίκας. Ζητήματα, τα οποία δυστυχώς, η κοινωνία μας έχει αρκετά βήματα να διανύσει, ώστε αυτά τα θέματα να μην αποτελούν πλέον ταμπού και η κάθε γυναίκα να έχει το αναφαίρετο δικαίωμα της επιλογής στη ζωή της και πόσο μάλλον κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της. 

Άλλωστε, το ότι ανήλικη αναγκάστηκε να μεταβεί στα κατεχόμενα για να λάβει φαρμακευτική έκτρωση, ενώ σε άλλες περιπτώσεις γυναίκες νεαρής ηλικίας, ψάχνουν απεγνωσμένα τρόπους ώστε να προχωρήσουν σε άμβλωση, καθώς δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να το πράξουν στον ιδιωτικό τομέα, είναι μερικά από τα παραδείγματα που εκπέμπουν SOS. Την ίδια ώρα, η μηδαμινή εκπαίδευση που υπάρχει στα σχολεία γύρω από το συγκεκριμένο θέμα, με τους τρόπους πρόληψης, αντισύλληψης αλλά και των ανεπιθύμητων εγκυμοσύνων, είναι κάτι που προβληματίζει τους αρμόδιους, που ψάχνουν τις κατάλληλες λύσεις, ώστε η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση να γίνεται ακόμη και από τα νηπιαγωγεία. 

Η αντιμετώπιση που τυγχάνουν γυναίκες με ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες φαίνεται να μην είναι και η καλύτερη σύμφωνα με τον Κυπριακό Σύνδεσμο Οικογενειακού Προγραμματισμού, αφού όπως ανέφερε χαρακτηριστικά η κα. Μαρία Επαμεινώνδα , «μέχρι το 2020 υπήρχαν γυναίκες που πήγαιναν στα κρατικά νοσηλευτήρια και οι επαγγελματίες υγείας τους αρνούνταν το δικαίωμα της έκτρωσης, γιατί το θεωρούσαν παράνομο. Γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά το στίγμα που περιστρέφεται γύρω από την έκτρωση δυστυχώς. Υπάρχουν ακόμη επαγγελματίες υγείας που αρνούνται. Έχουμε γυναίκες, που σηκώνουν το τηλέφωνο, επειδή δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια, να πάνε στον ιδιωτικό τομέα, και να ζητήσουν έκτρωση. Μια γυναίκα μπορεί να είναι σε μια κακή ψυχολογική κατάσταση, και δεν έχει τα λεφτά για να το πράξει αυτό. Είχαμε περίπτωση ακόμη ανήλικης που η λύση της ήταν να τρέξει στα κατεχόμενα για να λάβει τη φαρμακευτική έκτρωση». 

Οι δυο βασικοί πυλώνες για την αντιμετώπιση του πολύκροτου θέματος, είναι η εκπαίδευση και η ενημέρωση, κάπου που φαίνεται ότι υστερούμε, υπέδειξε η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Ιωσηφίνα Αντωνίου. «Εξυπακούεται ότι η πολιτεία οφείλει να διασφαλίζει την υγεία και των σεξουαλικών και αναπαραγωγικών δικαιωμάτων των πολιτών της. Είναι θέματα ενημέρωσης, εκπαίδευσης και επιμόρφωσης τα οποία είναι πολύ βασικά. Προγραμματίζονται σεμινάρια σε μαθητές και γονείς, αλλά αυτά τα μαθήματα φαίνεται να μην είναι αρκετά, γι' αυτό και πρέπει να περιλαμβάνονται όλα στο πρόγραμμα των σχολείων. Ένας νέος μεγαλώνοντας πρέπει να νιώθει ότι η γυναίκα έχει δικαίωμα στις επιλογές της. Μάλιστα, πρέπει να περιορίζεται και η βία κατά των γυναικών μέσα από αυτό το ζήτημα. Οι γυναίκες δεν γνωρίζουν τους νέους τρόπους αντισύλληψης δυστυχώς και πρέπει να επικεντρωθούμε εδώ, στην εκπαίδευση. Πρέπει σαν κράτος να ξεκινήσουμε να μετρούμε επίσης, καθώς δεν είναι δυνατόν να μην γνωρίζουμε πόσες αμβλώσεις γίνονται». 

Εκ μέρους του Υπουργείου Υγείας και των σχολιατρικών υπηρεσιών, η κα. Ειρήνη Κότερ υπέδειξε ότι σήμερα η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση παρέχεται μέσα από τα προγράμματα της σχολιατρικής υπηρεσίας, που πραγματοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα υγείας σε όλα τα δημόσια σχολεία, τόσο για τα κορίτσια και για τα αγόρια. «Κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων γίνεται συζήτηση, όπου οι μαθητές μπορούν να εκφράσουν την απορία τους  και αν δεν θέλουν να την πουν, μπορούν να την γράψουν. Μάλιστα, ετοιμάζεται ειδικό πρωτόκολλο σε συνεργασία με παρόμοιες υπηρεσίες της Ελλάδας για επαγγελματίες υγείας για το πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε στην πρόληψη και αντιμετώπιση θεμάτων σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα και προγραμματίζονται εκπαιδευτικά πρόγραμμα με τις υπηρεσίες της Ελλάδας για να ολοκληρώσουμε ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο στα κυπριακά δεδομένα».

Παράλληλα, ο ΟΑΥ, υποστηρίζει ότι δεν είναι ο αρμόδιος που θα καθορίσει ποιος γιατρός και ποιος ασθενής θα προβεί σε οποιαδήποτε ιατρική πράξη άμβλωσης. Όπως ανέφερε η κα. Μόνικα Κυριάκου, «δεν παίρνουμε θέση ως προς την άμβλωση και την αντισύλληψη. Κρίθηκε ότι οι μέθοδοι αντισύλληψης δεν μπορούν να βρίσκονται μέσα στο ΓΕΣΥ και έτσι οι υπηρεσίες αντισύλληψης δεν συμπεριλαμβάνονται καθώς δεν βρίσκονται στα πλαίσια ιατρικής πρόληψης και δεν κρίθηκαν ιατρικά αναγκαίες. Έχει να κάνει με το πλαίσιο υγείας αυτή η απόφαση. Η ουσία που πρέπει να δούμε είναι γιατί δεν καλύπτεται και δεν αποζημιώνεται αυτό το ζήτημα».  

Κοινή παραδοχή από τους Βουλευτές

Την ανάγκη εκσυγχρόνησης του συστήματος αλλά και βελτιώσεις που χρειάζεται το εκπαιδευτικό μας σύστημα, υπέδειξαν από την πλευρά τους οι Βουλευτές στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Όπως ανέφερε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς, «η απαγόρευση των αμβλώσεων δεν έχει οδηγήσει ποτέ σε θετικά αποτελέσματα. Η απαγόρευση των αμβλώσεων έχει και μια κοινωνικοοικονομική διάσταση στην κοινωνία. Είναι γνωστό ότι στην Κύπρο έχει εκσυγχρονιστεί το 2018 η Νομοθεσία. Πρέπει να δούμε πέραν από τη Νομοθεσία όμως, πως λειτουργεί και στην πράξη μέσα από το ΓΕΣΥ. Είναι τεράστιας σημασίας για τις γυναίκες χαμηλών και μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων. Πρέπει να μειώσουμε τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, για αποφυγή και των αμβλώσεων. Έτσι και το ζήτημα αντισύλληψης είναι ένα ζήτημα που οφείλουμε να δούμε και είναι κάτι που πρέπει να έχουν εις γνώση και οι γυναίκες και όχι μόνο οι άνδρες».  

Με τη σειρά της, η βουλευτής του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου, υπέδειξε ότι «είμαστε όλοι στην ίδια γραμμή και είναι θετικό αυτό το γεγονός. Αυτό που πρέπει να δούμε, είναι το ζήτημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης να είναι υποχρεωτικό από το νηπιαγωγείο και όχι από το λύκειο. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας πώς να προστατεύουν το σώμα τους και πως να προστατεύουν τους γύρω τους. Είναι σεβασμός του ενός φύλου προς το άλλο».  

Στην πράξη και όχι στη θεωρία πρέπει να επικεντρωθούμε σύμφωνα με τη βουλευτή του ΔΗΣΥ, Ρίτα Σούπερμαν. «Το πιο σημαντικό είναι η πρόληψη. Οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες γίνονται σε μεγαλύτερο αριθμό νεαρών ηλικιών και διερωτώμαι πώς φθάνουμε κοντά σε αυτές τις ηλικίες για να τις ενημερώσουμε σωστά. Υπάρχει μια ανομοιογένεια στον πληθυσμό μας σήμερα. Δεν είναι μόνο νεαρές Κύπριες, καθώς σήμερα η κοινωνία μας αποτελείται από μετανάστες και από κοπέλες που έρχονται από άλλες χώρες. Όλα αυτά τα θέματα πρέπει να τα αγγίξουμε και θα είναι ευχής έργων να καταλήξουμε σε κάποιες ουσιαστικές εισηγήσεις».  

Ιδιαίτερα έντονη ήταν η βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, η οποία σημείωσε πως οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες πάντοτε θα υπάρχουν. «Επειδή είμαστε μια κοινωνία που κρύβεται πίσω από το δάκτυλο της όμως, δυστυχώς δεν γνωρίζουμε ακριβώς τις εκτρώσεις που υπάρχουν. Δεν γίνεται εν έτη 2022, και οι πόρτες που έπρεπε να ήταν ανοιχτές να μην είναι. Πρέπει να έχουμε μια διεπιστημονική επιτροπή η οποία θα καθορίσει τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών. Επίσης η ισότητα των γυναικών στην πρόσβαση στην υγεία είναι απαραίτητη. Θεωρώ απαράδεκτο να πρέπει να διαπραγματεύεται μια γυναίκα η οποία είναι σε κατάσταση ταλαιπωρημένη για να τις κάνει μάθημα διαφόρων πεποιθήσεων γύρω από το ζήτημα ο κάθε γιατρός. Το κλίμα και οι συνθήκες στην Κύπρο δυστυχώς δεν είναι υποστηρικτές για τις γυναίκες που θέλουν να καταφύγουν στην άμβλωση».