Ώρες ευθύνης

Για μια ακόμα φορά η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ελληνική Κυπριακή πλευρά πολιτεύονται αμήχανα και σπασμωδικά σε ότι αφορά τη διαχείριση του κορυφαίου θέματος, της ανάγκης τερματισμού της τουρκικής κατοχής και της λύσης του Κυπριακού.

Την ίδια περίοδο διαδραματίστηκαν και διαδραματίζονται γεγονότα και εξελίξεις που θα έπρεπε να μελετούνται εις βάθος, προκειμένου να διαμορφωθεί μια επίκαιρη στρατηγική και τακτική στη διαχείριση του Κυπριακού.

Η Τουρκία έχει εγκαταλείψει κάθε πρόσχημα και απαιτεί «κυριαρχική ισότητα, ισότιμο  διεθνές καθεστώς» και λύση «δύο κρατών». Θέτει σε εφαρμογή το σχέδιο για εποικισμό της περιοχής των Βαρωσίων, κατά παραβίαση των ψηφισμάτων 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας.

• Με τις  απροκάλυπτες και απροσχημάτιστες παρεμβάσεις της Τουρκίας, επιβλήθηκε στους Τουρκοκύπριους η ηγεσία Τατάρ, ο οποίος καθ’ ομολογία του ιδίου, συμπεριφέρεται ως τοποτηρητής της Άγκυρας. Προωθείται το διαβόητο «πρωτόκολλο» από την Άγκυρα που αιχμαλωτίζει τους Τ/Κ. Μετατρέπει τις πτήσεις προς το αεροδρόμιο της Τύμπου σε «εσωτερικές» ως ένα πρώτο βήμα ενσωμάτωσης των κατεχομένων στην Τουρκία.
• Για πρώτη φορά μετά το 2003 οι Τουρκοκύπριοι κινητοποιούνται κατά της επιχειρούμενης ποδηγέτησης τους από την Τουρκία και διακηρύσσουν την αντίθεση τους στη μετατροπή της κοινότητας τους σε ισλαμικό – φανταμενταλιστικό μόρφωμα. Διαδηλώνουν την έντονη διαφωνία τους στο «πρωτόκολλο» αρνούμενοι την εξαφάνιση τους ως αυτόνομη οντότητα.
• Μετά το μπαράζ στρατιωτικών επεμβάσεων της Τουρκίας σε Λιβύη, Ιράκ, Συρία, Αζερμπαϊτζαν με την ανοχή της διεθνούς κοινότητας άρχισε ήδη νέα επιχείρηση στρατιωτικού ελέγχου της Βόρειας  Συρίας.

Την ίδια αυτή περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που επαναφέρει στην επικαιρότητα το ζήτημα της παραβίασης του διεθνούς δικαίου και της ανάγκης διαφύλαξης της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλα τα πιο πάνω θα έπρεπε να απασχολούν Λευκωσία και Αθήνα με στόχο να συνεκτιμούνται στη διαμόρφωση στρατηγικής και τακτικής στη διαχείριση της μεγαλύτερης πληγής του Ελληνισμού που είναι η κατοχή επί 48 χρόνια του 37% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία.

Αντί τούτου παρατηρείται αμηχανία, απουσία ουσιαστικής μελέτης και ανάλυσης των εξελίξεων. Η προβολή των Μ.Ο.Ε υπήρξε ένα «μετέωρο βήμα», ανεπίκαιρο και σε πλήρη διάσταση με τις εξελίξεις. Εγκαταλείψαμε το αίτημα για κυρώσεις επί της Τουρκίας σε επίπεδο Ε.Ε, την ίδια ώρα που επιβάλλονται τέτοιες κυρώσεις στη Ρωσία για πανομοιότυπες συμπεριφορές της Τουρκίας.

Σε ότι αφορά τον παράγοντα της τουρκοκυπριακής κοινότητας, παρέχεται ακόμα μια φορά η ευκαιρία να της απλώσουμε το χέρι για την οικοδόμηση κοινού μετώπου Ε/Κ και Τ/Κ για όλα όσα μας ενώνουν. Για Κύπρο ελεύθερη, ανεξάρτητη χωρίς εγγυητές και κηδεμόνες. Και αντί των επικίνδυνων Μ.Ο.Ε, θα έπρεπε να προτείνουμε γενναιόδωρα μέτρα στήριξης των Τ/Κ με Ευρωπαϊκή συνδρομή και στήριξη στοχεύοντας με ειλικρίνεια στην χειραφέτηση τους από τον θανάσιμο εναγκαλισμό της Άγκυρας.

Τέλος, απέναντι στις πληκτικά και κατ’ εντολή της Άγκυρας επαναλαμβανόμενες δηλώσεις Τατάρ περί λύσης δύο κρατών ή συνομοσπονδίας καμιά απολύτως από μέρους μας αμφισημία. Σταθερά προσηλωμένοι στο Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Ομοσπονδία ναι ως αμετάκλητη ιστορική παραδοχή. Χωρίς παραπομπή ωστόσο σε αυθαίρετες και δόλιες παραπομπές σε ερμηνείες που οδηγούν σε συνομοσπονδία και λύση δύο κρατών.

Με τη σαφή και σοφή τοποθέτηση ότι η ομοσπονδία πρέπει να παραπέμπει σε σωστό περιεχόμενο κατά τη διεθνή πρακτική και συναφή εφαρμογή της. Ένα κλασικό ομοσπονδιακό πολίτευμα, μακριά από διαιρετικά στοιχεία, με ενότητα κράτους, λαού, θεσμών και οικονομίας. Με πλήρως κατοχυρωμένα ανθρώπινα δικαιώματα και θεμελιώδεις ελευθερίες για το σύνολο των νόμιμων κατοίκων της Κύπρου. Χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις  και παράταση στο διηνεκές κηδεμονευτικών δικαιωμάτων επί της Κύπρου. Και χωρίς μόνιμες παρεκκλίσεις από τον ευρωπαϊκό νομικό πολιτισμό.

Ώρα για αποσαφήνιση στρατηγικής. Ώρες ευθύνης.

Γιαννάκης Λ. Ομήρου Πρώην Προέδρου Βουλής των Αντιπροσώπων