Κρίσιμη σύσκεψη για ακρίβεια-Οι προτάσεις στο τραπέζι και ο προβληματισμός ΥΠΟΙΚ

Με τις τιμές των βασικών αγαθών, της ενέργειας και γενικότερα το κόστος διαβίωσης να έχει ανέβει στα ύψη, το επόμενο τριήμερο χαρακτηρίζεται από όλους ως εξαιρετικά κρίσιμο, αφού το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων, σε επίπεδο Κυβέρνησης και κομμάτων, θα κλειδώσει τον τρόπο με τον οποίο συντεταγμένα το κράτος, θα αντιμετωπίσει την νέα κρίση που ήδη βρίσκεται εντός των πυλών.

Αν είναι σε κάτι που όλοι συμφωνούν, είναι πως η αβεβαιότητα και η αλληλουχία των εξελίξεων, κυρίως σε παγκόσμιο επίπεδο, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να ακολουθεί μιας πανδημίας και το διεθνές οικονομικό σύστημα να βρίσκεται σε τεράστια ανισορροπία, οι μικρές, οι αδύναμες και οι εξαρτώμενες οικονομίες, όπως η κυπριακή, είναι οι πρώτες που καλούνται να πληρώσουν τη νύφη.

Κόμματα και Κυβέρνηση, έπεσαν με τα μούτρα, σε πρώτη φάση για να εξασφαλίσουν ότι δεν θα φτάσει στους καταναλωτές, που αποτελούν την κινητήριο δύναμης της κυπριακής οικονομίας, ολόκληρο το κόστος από την εκτόξευση του πληθωρισμού και κατ΄ επέκταση την ραγδαία αύξηση των τιμών βασικών αγαθών.

Αυτός ήταν εξάλλου, ο εξαγγελθείς στόχος όπως εκφράστηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και προς αυτή την κατεύθυνση, στην συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου, όπου το θέμα συζητήθηκε, αποφασίσθηκε όπως πραγματοποιηθεί μια δεύτερη σύσκεψη κομμάτων και κυβέρνησης, έτσι ώστε να αναλυθούν τα δεδομένα, να συζητηθούν οι προτάσεις που έχουν ήδη κατατεθεί από τα κόμματα και να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις, που άμεσα θα μετατραπούν σε Νομοσχέδια και θα κατατεθούν στη Βουλή προς ψήφιση, πριν το κλείσιμο των θερινών διακοπών.

Αυτή η σύσκεψη πραγματοποιείται σήμερα με τον Κωνσταντίνο Πετρίδη και τους τεχνοκράτες του Υπουργείου Οικονομικών, να συναντούν τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων και τα οικονομικά τους επιτελεία, σε μια προσπάθεια να βρεθεί η χρυσή τομή ή καλύτερα η μαγική συνταγή, που αφενός θα επιλύσει μέρος των σημαντικών ζητημάτων που δημιουργεί στα νοικοκυριά η υπό εκκόλαψη οικονομική κρίση και αφετέρου δεν θα θέσει σε κίνδυνο τα δημόσια οικονομικά.

Ήδη, στο γραφείο του υπουργού Οικονομικών, βρίσκονται εδώ και αρκετό καιρό μια σειρά από προτάσεις που κατατέθηκαν από τα κόμματα, οι οποίες ωστόσο δεν έγιναν στο σύνολο του αποδεκτές. Ουσιαστικά, σε πολιτικό επίπεδο τα κόμματα έχουν δύο επιλογές πριν από τη σημερινή συνάντηση. Η πρώτη είναι να μπουν σε ένα γόνιμο διάλογο με το Υπουργείο Οικονομικών και να καταλήξουν σε προτάσεις που ενδεχομένως να μην αποδίδουν στο 100% αυτό που προτείνουν και η δεύτερη είναι να απορρίψουν τη διαβούλευση, να παραμείνουν σταθεροί στις θέσεις που εξέφρασαν και που αποτυπώθηκαν στις προτάσεις που κατέθεσαν ενώπιον του Κωνσταντίνου Πετρίδη και στη συνέχεια, αφού συνασπίσουν ένα πλειοψηφικό αντιπολιτευτικό μέτωπο στη Βουλή, να τα υπερψηφίσουν.

Θα τα υπερψηφίσουν, βέβαια, με τον κίνδυνο για τα εν λόγω Νομοσχέδια να αναπεμφθούν από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα η Βουλή να κλείσει για τις καλοκαιρινές διακοπές, τα Νομοσχέδια να βρίσκονται κάπου μεταξύ Βουλής και Προεδρικού ανενεργά και οι πολίτες να παραμείνουν δέσμιοι των όσων ισχύουν σήμερα μέχρι τον Σεπτέμβριο όταν και θα ξανανοίξει η Βουλή.

Με αυτά τα δεδομένα, η σημερινή συνάντηση κρίνεται ως εξαιρετικά κρίσιμη για να παραμείνουν οικονομικά υγιή και να αντέξουν τις οικονομικές πιέσεις τα κυπριακά νοικοκυριά.

Τι προτείνουν τα κόμματα

Όπως είναι γνωστό, τα κόμματα κατέθεσαν μια σειρά από προτάσεις, που δεν έγιναν αποδεκτές από τον υπουργό Οικονομικών, με τον Κωνσταντίνο Πετρίδη ωστόσο, ενώπιον της επιτροπής Οικονομικών της βουλής, να έχει αφήσει ένα παραθυράκι, έτσι ώστε οι προτάσεις να τύχουν διαβούλευσης. Τα κόμματα μάλιστα επιχείρησαν να μετατρέψουν τις διάφορες προτάσεις που κατατέθηκαν σε μια, έτσι ώστε να κατατεθεί στη Βουλή ένα Νομοσχέδιο που να τις περιλαμβάνει συνολικά.

Μια από τις προτάσεις που κατατέθηκαν από ΔΗΚΟ και ΔΗΠΑ-Συνεργασία ήταν η υπαγωγή μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ, της αναπροσαρμογής της τιμής των καυσίμων που ενσωματώνεται από την Αρχή Ηλεκτρισμού στους τελικούς λογαριασμούς ρεύματος που παραλαμβάνουν οι καταναλωτές.

Επιπλέον η ΔΗΠΑ-Συνεργασία πρότεινε την υπαγωγή των τροφίμων και των φαρμάκων σε μηδενικό ΦΠΑ, καθώς επίσης και τη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ στο 5% για τις υπηρεσίες των εστιατορίων και του επισιτισμού. Η πρόταση αυτή της ΔΗΠΑ-Συνεργασίας προνοεί την ισχύ του εν λόγω μέτρου για περίοδο έξι μηνών.

Το ΑΚΕΛ από την πλευρά του προτείνει την κατάργηση της διπλής φορολογίας στα καύσιμα, επίσης μέχρι το τέλος του χρόνου. Αυτό σύμφωνα με την πρόταση Νόμου που κατατέθηκε από τον Στέφανο Στεφάνου, μπορεί να γίνει με την μη επιβολή ΦΠΑ επί του ειδικού φόρου κατανάλωσης με τον οποίο επιβαρύνονται οι καταναλωτές που αγοράζουν καύσιμα.

Γιατί δεν τα αποδέχτηκε το Υπουργείο Οικονομικών

Τα εν λόγω μέτρα τέθηκαν στο μικροσκόπιο της επιτροπής Οικονομικών, με τον αρμόδιο υπουργό να τα απορρίπτει στην ολότητα του, υποδεικνύοντας πως οι φορολογικές εκπτώσεις ισοδυναμούν με δημοσιονομική επέκταση και είναι εξ ορισμού πληθωριστικές. Μάλιστα κοστολόγησε τις εν λόγω προτάσεις, οι οποίες ανέρχονται στα 300 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Αυτό το ποσό, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών είναι υπερβολικά υψηλές και θέτουν σε κίνδυνο τα δημόσια οικονομικά. Μάλιστα τις χαρακτηρίζει, ως οριζόντιες και αστόχευτες προτάσεις που δυσχεραίνουν τις προσπάθειες που καταβάλλει η κυβέρνηση για στοχευμένες και κοινωνικά ευαίσθητες και αποτελεσματικές πολιτικές, από τις οποίες θα επωφεληθούν περισσότερο αυτοί που έχουν ανάγκη.

Επιπλέον πέραν του γεγονότος, ότι κάποιες από τις προτάσεις αντίκεινται στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, σύμφωνα με τον Κωσταντίνο Πετρίδη εάν οι προτάσεις εφαρμοστούν, θα μειωθούν τα κρατικά έσοδα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο όπου ήδη η επιβράδυνση της ανάπτυξης και ο πληθωρισμός έχουν δυσχεραίνει την εικόνα τους.

Επιπλέον το Υπουργείο Οικονομικών εκτιμά πως εάν εφαρμοστούν τα εν λόγω μέτρα θα δημιουργήσει την ανάγκη επιπλέον στήριξης των ευάλωτων ομάδων, αφού δεν επωφελούνται αυτοί που το έχουν πραγματικά ανάγκη, αλλά όλοι, πλούσιοι και φτωχοί.

Πλαφόν στα καύσιμα

Στο μεταξύ εκκρεμεί και η πρόταση που κατέθεσε ο Στέφανος Στεφάνου για να μπει πλαφόν στις τιμές των καυσίμων. Το θέμα συζητήθηκε στην επιτροπή Ενέργειας της Βουλής, με τον κ. Στεφάνου να σημειώνει πως πέραν της σύμφωνης γνώμης των κομμάτων, εξασφάλισε και το «ναι» του υπουργού Οικονομικών, Κωνσταντίνου Πετρίδη.

Στη Βουλή όμως το θέμα μπλοκαρίστηκε όταν το Υπουργείο Ενέργειας εξέφρασε επιφυλάξεις για ένα τέτοιο μέτρο, υποδεικνύοντας πως κάτι τέτοιο θα προκαλούσε τεράστια αναταραχή ανάμεσα στους πρατηριούχους.

Το θέμα εκκρεμεί και αναμένεται κατά τη διάρκεια της σημερινής ημέρας να ξεκαθαρίσει, αφού λεχθεί η τελική και επίσημη θέση της Κυβέρνησης.

Την Παρασκευή τα σπουδαία για λογαριασμούς ρεύματος

Οι διαβουλεύσεις για το πώς θα αντιμετωπιστεί η ακρίβεια και το αυξημένο κόστος που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές, θα κορυφωθούν την Παρασκευή, στη σύσκεψη που συγκάλεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, για να διερευνηθούν τρόποι μείωσης των τιμολογίων ρεύματος.

Στη σύσκεψη θα συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς καθώς και οι αρμόδιοι υπουργοί Οικονομικών και Ενέργειας. Εκ μέρους των αρμοδίων κλήθηκαν η Αρχή Ηλεκτρισμού και η ΡΑΕΚ.

Εκεί θα κλειδώσει και η όποια απόφαση ενδεχομένως συζητηθεί κατά τη διάρκεια της σημερινής συνεδρίας, σε σχέση με τη μείωση των φορολογιών που επιβαρύνουν τους λογαριασμούς ρεύματος. Τέτοια πρόταση ήταν αυτή που κατατέθηκε από τους βουλευτές του ΔΗΚΟ και της ΔΗΠΑ που προβλέπει τη μείωση του ΦΠΑ, μόνο σε σχέση με το κόστος αγοράς δικαιωμάτων για ρύπους, αλλά και η κατάργηση του ΦΠΑ στον φόρο κατανάλωσης.

Ένα άλλο θέμα που βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα είναι η αξιοποίηση των εσόδων 100 εκατομμυρίων που έλαβε το κράτος από το ΦΠΑ, από τους φουσκωμένους λογαριασμούς ρεύματος τους πρώτους μήνες του 2022. Το κράτος δεν είναι αρνητικό για τη διάθεση αυτού του ποσού,  πίσω στους καταναλωτές, ωστόσο εκκρεμεί να εξευρεθεί ο πιο ορθόδοξος τρόπος για να συμβεί.