Γραμμικό Πάρκο Πεδιαίου: Πράσινος, αειφόρος άξονας της πρωτεύουσας

Το αστικό τοπίο της πρωτεύουσας, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ξεχωρίζει χάρη σε πολύ ορισμένα πράγματα: τα ενετικά τείχη, τις φοινικιές, τις αδέσποτες γάτες και τον Πεδιαίο. Δεν αποτελεί υπερβολή το ότι ο χείμαρρος της πόλης μας είναι συνυφασμένος με την ιστορία της, την ανάπτυξή της και την τύχη της ανά τους αιώνες. Οι παλαιότεροι θυμούνται τις καταστροφές που προκαλούσε όταν κατέβαινε ορμητικός. Μάλιστα, τον Μεσαίωνα είχε προκαλέσει φονικές πλημμύρες στη Λευκωσία, όπως καταγράφει στο Χρονικό του ο Λεόντιος Μαχαιράς «ἐχάλασεν πολλά σπιτία καί ἔπνιξεν πολλύν λαόν».

Έχοντας τα πιο πάνω υπόψη, ως Δήμος Στροβόλου, στο πλαίσιο της εκπόνησης της Στρατηγικής Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης της αστικής Λευκωσίας μαζί με τους άλλους πέντε Δήμους, Λευκωσίας, Λακατάμιας, Έγκωμης, Αγίου Δομετίου και Αγλαντζιάς, συναποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε την αναβάθμιση του Γραμμικού πάρκου του Πεδιαίου ποταμού. Πρόκειται για ένα έργο που αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για τους παραποτάμιους δήμους Λευκωσίας, Λακατάμιας και Στροβόλου και αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της σημασίας της διαδημοτικής συνεργασίας. 

Στόχος μας είναι να προστατευθεί και να αναδειχθεί το Γραμμικό πάρκο ολοκληρωμένα και βιώσιμα, επισημαίνοντας την ανάγκη εκπόνησης ενός ενιαίου διαχειριστικού σχεδίου για τον ποταμό. Έχει ήδη γίνει καταγραφή της βιοποικιλότητας και της υφιστάμενης κατάστασης, εντοπίστηκαν σημεία που είναι ευάλωτα απέναντι στην κλιματική αλλαγή και προτείνουμε βιώσιμες λύσεις για προστασία και αναβάθμιση του πράσινου πνεύμονα της πρωτεύουσας. 

Σημαντικό χαρακτηριστικό του έργου είναι οι εκτεταμένες φυτεύσεις στις οποίες θα προβούμε, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι θα έχουμε 19 εκτάρια νέων φυτεύσεων, που ισούνται με 27 γήπεδα ποδοσφαίρου. Η εν λόγω αύξηση του πρασίνου θα έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, παρέχοντας καλύτερη ποιότητα αέρα στους κατοίκους της πόλης και προωθώντας ένα υγιέστερο περιβάλλον για να ζει κανείς. 

Είναι απαραίτητο να προστατεύσουμε το οικοσύστημα του ποταμού και της κοίτης ένθεν και ένθεν. Η προσέγγισή μας είναι μέσω της μεθόδου «λύσεις βασισμένες στη φύση» (nature based solutions). Θα δημιουργηθούν πράσινοι κόμβοι για τη βιοποικιλότητα, διάδρομοι άγριας ζωής, θα αποκατασταθούν βιότοποι ενώ θα υποστηριχθεί το οικοσύστημα μέσω τεχνικών χαρακτηριστικών (π.χ. οικολογικές γέφυρες, οικολογικοί αγωγοί, σκάλες ψαριών). Παράλληλα, θα δημιουργηθούν επτά κήποι επικονιαστών, αναπαραγωγής της μέλισσας και της πεταλούδας. Οι Δήμοι Λακατάμιας και Στροβόλου διαθέτουν δύο τέτοιους κήπους, στους οποίους με χαρά παρατηρήσαμε ότι ήδη έκαναν τις φωλιές τους πουλιά και έντομα. 

Τα περισσότερα οχήματα και μηχανήματα που θα χρησιμοποιούνται για συντήρηση του έργου και ανεφοδιασμό των υποδομών θα λειτουργούν με βάση τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με σκοπό την περαιτέρω μείωση των ρυπογόνων εκπομπών. Μείωση στις ανάγκες για ενέργεια θα έχουμε και με την αναβάθμιση του φωτισμού, ο οποίος θα είναι βασισμένος σε έξυπνα συστήματα. Ο φωτισμός είναι έτσι σχεδιασμένος, ώστε όταν δεν υπάρχει κίνηση στο πάρκο να μειώνεται. Απώτερος σκοπός είναι η μείωση της φωτορύπανσης, που αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στον αστικό χώρο, προστατεύοντας παράλληλα και τα νυχτόβια είδη του οικότοπου του Πεδιαίου. 

Σημειώνουμε, ακόμα, επί τροχάδην ότι θα βελτιωθεί το σύστημα άρδευσης και επαναχρησιμοποίησης νερού που υπάρχει στο Γραμμικό πάρκο και θα ενισχυθεί η προσβασιμότητα με τη δημιουργία 14 νέων πεζογέφυρων και σημείων στάθμευσης ποδηλάτων. Θα κατασκευαστούν δύο νέες κεντρικές πλατείες και χώροι προώθησης του πολιτισμού (αμφιθέατρα). Στεκόμαστε ιδιαίτερα στην πλατεία που θα κατασκευαστεί στον χώρο βόρεια των γραφείων του Δήμου Στροβόλου, καθώς το συγκεκριμένο έργο σε συνάρτηση με την ανάπλαση του παλαιού πυρήνα Στροβόλου στο πλαίσιο του έργου Slow City θα διευκολύνει την πρόσβαση των πεζών στο Γραμμικό πάρκο Πεδιαίου και θα ενώσει τη σύγχρονη πόλη του Στροβόλου με το ιστορικό κέντρο. 

Αυτό που θέλουμε είναι να καταστεί ο Πεδιαίος σημείο αναφοράς για την προστασία και ανάπτυξη της βιοποικιλότητας στο αστικό περιβάλλον, με την προστασία ιδιαίτερα απειλούμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας και ειδών προστατευόμενων από την εθνική νομοθεσία, ευρωπαϊκές νομοθεσίες και διεθνείς συμβάσεις τα οποία απαντούν στον χώρο του Γραμμικού πάρκου. Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε έτσι ώστε οι επισκέπτες να απολαμβάνουν και να σέβονται αυτόν τον πράσινο πνεύμονα της πόλης μας, συμπεριλαμβάνοντας στο έργο σημεία πληροφόρησης και ένα περιβαλλοντικό κέντρο εκπαίδευσης, με καινοτόμο σχεδιασμό (εκτύπωση κτιρίων 3D από πηλό). 

Το έργο του Πεδιαίου είναι μια ευκαιρία για τις δημοτικές αρχές να δώσουν το παράδειγμα για μια ανάπτυξη αειφόρο, πράσινη με σεβασμό προς τη φύση. Αναμφίβολα, το έργο φέρνει μια νέα δυναμική του έτσι ώστε το Γραμμικό πάρκο Πεδιαίου να λειτουργήσει ως πράσινος αστικός άξονας στην πόλη μας και να είναι υπόδειγμα αειφορίας και βιώσιμης ανάπτυξης, συνεισφέροντας στην κάλυψη του 30% των εθνικών στόχων στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για το 2030. Επί της ευκαιρίας, ευχαριστώ τους δημάρχους Λευκωσίας και Λακατάμιας για τη συνεργασία και την προώθηση του οράματος για αναβάθμιση του ποταμού, διότι πλέον πρέπει να γίνει σε όλους μας κατανοητό ότι ο Πεδιαίος δεν αποτελεί μόνο σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της πρωτεύουσας αλλά και στο μέλλον της, εφόσον μέσω του έργου αυτού θα μπορέσουμε να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητά μας απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Του Ανδρέα Β. Παπαχαραλάμπους, Δημάρχου Στροβόλου