Παρεμβάσεις, απόπειρα φίμωσης ΜΜΕ και προσπάθεια καταστρατήγησης μιας εξουσίας

Κάποτε, ο Άγγλος συγγραφέας, Τόμας Καρλάιλ, είχε πει πως ο Τύπος είναι η τέταρτη εξουσία του βασιλείου. Κάποιοι συμφωνούν μαζί του, υπάρχουν όμως και αυτοί που θεωρούν πως η δημογραφία είναι η πρώτη εξουσία. Αυτή που μπορεί να καθορίσει τα πάντα, αν και πλέον η ραγδαία εξέλιξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία δύσκολα μπορούν να ελεγχθούν, έφερε νέα δεδομένα στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης.  

Κάποιοι θεωρούν πως ο δημοσιογράφος είναι ο ταχυδρόμος της είδησης. Άλλοι πως είναι αυτός που θα πρέπει να ξεσκεπάζει σκάνδαλα, να παρουσιάζει όλα τα γεγονότα με αντικειμενικότητα και με διαφάνεια, να αναδεικνύει προβλήματα, να βρίσκεται κοντά στον άνθρωπο. Άλλοι θεωρούν πως ο δημοσιογράφος είναι μέρος του συστήματος.

Αναμφίβολα, η αμερόληπτη δημοσιογραφία, ειδικότερα τα τελευταία χρόνια, έχει τεθεί υπό τεράστια αμφισβήτηση και δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί πως οι λειτουργεί των ΜΜΕ δεν χαίρουν και ιδιαίτερης εκτίμησης από την κοινή γνώμη, αφού αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν πως συμβάλουν στην συγκάλυψη σκανδάλων, λόγω οικονομικής εξάρτησης, και πως παίζουν στην σκακιέρα που τους καθορίζει η εξουσία.

Θα ήταν ουτοπία να πιστεύει κανείς πως υπάρχει πλήρης ανεξαρτησία στα ΜΜΕ, ωστόσο από την άλλη είναι άδικο να εκμηδενίζεται το λειτούργημα των δημοσιογράφων. Τα ΜΜΕ διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση μιας εικόνας, εξού και τα τελευταία χρόνια ανέβηκαν οι μετοχές των επικοινωνιολόγων που αναλαμβάνουν να δώσουν - ή τουλάχιστον να επιχειρήσουν να δώσουν - κατευθυντήριες γραμμές.

Τα γραφεία τύπου διάφορων υπηρεσιών, θεσμών, κομμάτων κτλ, έχουν ρόλο πλέον... big brother, ώστε να ελέγχουν τον Τύπο, ενώ την ίδια ώρα, με διπλωματία, που είτε πείθει είτε όχι, οι εκπρόσωποι έχουν την ευθύνη να βγαίνουν μπροστά, προστατεύοντας το σπίτι τους, ακόμη και στις περιπτώσεις που το πυροβολούν, χωρίς μάλιστα εύκολα να υποκύπτουν. Επίσης, είναι επιφορτισμένοι για την ενημέρωση των ΜΜΕ για διάφορα ζητήματα, ενώ αποτελεί κοινό μυστικό πως μπορεί να κρύβονται πίσω από κατευθυνόμενες διαρροές ειδήσεων που διαμορφώσουν αναλόγως την κοινή γνώμη. 

Αναμφίβολα ο κάθε ένας κάνει τη δουλειά του, αν και η ενημέρωση για σοβαρά ζητήματα, δεν θα έπρεπε να αποτελεί αλα κάρτ. Αυτή μας κάνει, αυτή όχι δεν μας συμφέρει κατά το δεδομένο χρόνο, και ούτω καθεξής. Είναι ένας από τους λόγους που η κοινή γνώμη πολλές φορές πυροβολεί τα ΜΜΕ και τα κατηγορεί για συγκάλυψη, αγνοώντας όμως η συγκάλυψη δεν πηγάζει από τους ίδιους. Δυστυχώς όμως, η εξάρτηση κάποιων, που βρίσκονται σε θέσεις κλειδιά, να διατηρήσουν την ωραιοποιημένη εικόνα τους, μη δεχόμενοι την κριτική ή την αποτυχία ή την αντίθετη άποψη και ανάγνωση γεγονότων, που και αυτά στο παιχνίδι είναι, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο για τι ειδήσεις, από επίσημα χείλη, που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Παρόλα αυτά, είναι στην ευχέρεια του δημοσιογράφου να αποφασίζει για το πώς θα κάνει τη δουλειά του, με βάση τα δικά του κριτήρια, τις γνώσεις και τις αρχές του, έχοντας πλήρη ελευθερία και χωρίς λογοκρισία, νοουμένου πως υπηρετεί την αλήθεια. Κανένας αξιωματούχος δεν έχει το δικαίωμα να του επιβάλει κάτι διαφορετικό, κάτι που μπορεί να τον βολεύει καλύτερα, επειδή μπορεί να θεωρεί πως αυτός είναι σε θέση ισχύος, νομιζόμενος πως μπορεί να κινεί και τα νήματα. 

Ως γνωστόν, ο δημοσιογράφος έχει σχεδόν καθημερινή επαφή με αξιωματούχους, εκπροσώπους, πολιτικούς κτλ, για διεκπεραίωση της εργασίας του. Επαφή και συνεργασία που κάποιοι ενδεχομένως να παρερμηνεύουν, αφού μπορεί να θεωρούν πως η καλή συνεργασία σημαίνει και υποταγή ή μονόπλευρη κάλυψη των γεγονότων ή τυφλή εμπιστοσύνη στα λεχθέντα τους, επειδή μπορεί να κατέχουν μια θέση, τα οποία μάλιστα δεν θέλουν να τυγχάνουν αμφισβήτησης λες και επρόκειτο για ευαγγέλιο. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις, μπερδεύουν τον ρόλο τους και αναλαμβάνουν καθήκοντα δημοσιογράφου ή αρχισυντάκτη, θέλοντας να καθορίσουν τις γραμμές που τους βολεύουν, παρεμβαίνοντας στο έργο των δημοσιογράφων, ακόμη και με αθέμιτους τρόπους. 

Κάτι, που μπορεί να ερμηνευτεί και ως κατάχρηση εξουσίας, αφού είναι διαφορετικό να σου υποδείξει κάποιος ένα λάθος ή να σου εκφράσει και τη δική του άποψη, από το να σου επιβάλει τον τρόπο που θα πρέπει να κάνεις εσύ τη δουλειά σου ή και ακόμη να έχει την απαίτηση να μην την κάνεις σε κάποιες περιπτώσεις, για ευνόητους λόγους.  

Δυστυχώς, οι παρεμβάσεις δεν είναι νέο φρούτο και ούτε εξεπλάγην ο δημοσιογραφικός κόσμος με το κόψιμο τηλεφωνικής παρέμβασης στην εκπομπή του Ντίνου Φοινικαρίδη, στο ΡΙΚ. Μεταξύ του δημοσιογραφικού κόσμου, και όχι μόνο, λίγο πολύ γνωστές οι παρεμβάσεις που γίνονται από όσους επιχειρούν να ελέγξουν καταστάσεις που δεν τους βολεύουν. Και αν δεν το καταφέρουν, ο Ντίνος Φοινικαρίδης και ο κάθε Φοινικαρίδης, αποτελεί για αυτούς κόκκινο πανί, που με κάποιο τρόπο «πρέπει να δουν τι θα κάνουν», αφού χαλάνε την παρτίδα που στήθηκε με τα σημαδεμένα τραπουλόχαρτα που θα μοιραστούν στην κοινή γνώμη.