Ούτε φάρμακα, ούτε εμβόλια διαθέτει ακόμη η Κύπρος για την ευλογιά των πιθήκων

Άγνωστο παραμένει το πότε η Κύπρος θα αποκτήσει το εμβόλιο vaccinia Ankara (Imvanex), το οποίο έχει συσταθεί από την Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή Εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας, ενώ άγνωστο παραμένει και το ερώτημα πότε θα έχουμε φάρμακα για την πρόληψη και αντιμετώπιση της ευλογιάς των πιθήκων.

Όπως έγινε γνωστό, το εν λόγω εμβόλιο προτείνεται διεθνώς και έχει αποτελεσματικότητα 85% και συστήνεται από την Επιτροπή Εμβολιασμών για να χορηγείται σε συγκεκριμένες ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως επαγγελματίες υγείας, που θα κληθούν να διαχειριστούν πιθανά ύποπτα ή επιβεβαιωμένα περιστατικά, πριν ή μετά την έκθεση τους και σε άτομα, στενές επαφές επιβεβαιωμένου περιστατικού, μετά την έκθεσή τους.

Η Κύπρος, όπως και άλλες χώρες, έχει προχωρήσει με δήλωση συμμετοχής σε κοινή ευρωπαϊκή προκήρυξη για αγορά του εμβολίου και μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει γνωστή η ποσότητα, ούτε ο χρόνος που θα χρειαστεί για να είναι διαθέσιμα από τις χώρες παραγωγής τους. Αυτή τη στιγμή, μάλιστα, δεν υπάρχουν συγκεκριμένα φάρμακα αλλά η Κύπρος διαθέτει υποστηρικτική θεραπεία για την αντιμετώπιση περιστατικών.

Σε δηλώσεις της η Αναπληρώτρια Διευθύντρια των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας, Έλενα Παναγιωτοπούλου, είπε πως «οι ποσότητες του εμβολίου είναι περιορισμένες και οι χώρες της Ευρώπης αναμένουν την παραγωγή του, ώστε να το προμηθευτούν. Τα φάρμακα δεν είναι κοινό καταναλωτικό αγαθό και εμπίπτουν σε μια πολύ ευαίσθητη κατηγορία, αφού έχουν ημερομηνία λήξης και χρειάζονται κατάλληλες συνθήκες φύλαξης».

Παρόλα αυτά, οι αρμόδιες και άμεσα εμπλεκόμενες υπηρεσίες εκφράζουν την πλήρη ετοιμότητά τους μετά και τον καταρτισμό των πρωτοκόλλων.

Μιλώντας στον REPORTER, ο εκπρόσωπος Τύπου του Οργανισμούς Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ), Χαράλαμπος Χαριλάου, είπε πως ο οργανισμός κατέθεσε το Σχέδιο Δράσης για την ενδονοσοκομειακή νοσηλεία και τις υπηρεσίες ασθενοφόρων. «Το κοινό που έχουν τα πρωτόκολλα της ευλογιάς των πιθήκων και του κορωνοϊού,  όσοι ασθενείς χρίζουν νοσηλείας, πρέπει να μπαίνουν σε απομόνωση. Είμαστε έτοιμοι για όλα τα ενδεχόμενα ώστε να μπορούν οι υπηρεσίες να αντιμετωπίσουν ένα πιθανόν περιστατικό», ανέφερε.

Στο παρόν στάδιο, το Νοσοκομείο Λευκωσίας έχει καθοριστεί ως το νοσοκομείο αναφοράς για ενήλικες ασθενείς και το Μακάρειο Νοσοκομείο, για παιδιά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Περιορισμένες οι ποσότητες του εμβολίου για την ευλογιά των πιθήκων-Προκήρυξη για αγορά

Νέες οδηγίες από το Υπουργείο Υγείας

Πάντως, με αφορμή την αύξηση των περιστατικών κρουσμάτων σε πολλές χώρες, το Υπουργείο Υγείας, έδωσε νέες οδηγίες στο κοινό για τη νόσο της ευλογιάς των πιθήκων. Σύμφωνα με το Υπουργείο, η μετάδοση, από ζώο σε άνθρωπο (ζωονοσογόνος) μπορεί να συμβεί από, άμεση επαφή με αίμα, τα σωματικά υγρά, δερματικές ή βλεννογονικές βλάβες μολυσμένων ζώων, την κατανάλωση ανεπαρκώς μαγειρεμένου κρέατος και άλλων ζωικών προϊόντων μολυσμένων ζώων.

Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο δεν είναι συχνή, μπορεί όμως να οφείλεται σε στενή επαφή με αναπνευστικές εκκρίσεις ή δερματικές βλάβες ενός μολυσμένου ατόμου ή πρόσφατα μολυσμένων αντικειμένων, σε μετάδοση μέσω σταγονιδίων αναπνευστικών σωματιδίων συνήθως με παρατεταμένη πρόσωπο με πρόσωπο επαφή, σε μετάδοση μέσω του πλακούντα από τη μητέρα στο έμβρυο (που μπορεί να οδηγήσει σε συγγενή ευλογιά των πιθήκων), σε στενή επαφή κατά τη διάρκεια της γέννησης και μετά τη γέννηση, σε στενή επαφή με μέλη του νοικοκυριού, σεξουαλικούς συντρόφους, άλλες στενές επαφές (συμπεριλαμβανομένων ορισμένων επαφών σε ξενοδοχείο και άμεσης πτήσης), άτομα που παρέχουν φροντίδα σε περιστατικό, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών υγείας που δεν προστατεύονταν επαρκώς.

Επιβεβαιωμένο κρούσμα θεωρείται το άτομο που έχει έναρξη συμπτωμάτων από 1η Μαρτίου 2022 και μετά και επιβεβαιώνεται με εργαστηριακή επιβεβαίωση λοίμωξης από ιό της ευλογιάς των πιθήκων μέσω δοκιμασίας PCR.

Διευκρινίζει ακόμα ότι πιθανό κρούσμα θεωρείται άτομο με εξάνθημα αγνώστου αιτιολογίας σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος και ένα ή περισσότερα συμπτώματα ευλογιάς των πιθήκων με έναρξη από 1η Μαρτίου 2022 και μετά όπως πυρετός (συνήθως υψηλός >38,5°C), κεφαλαλγία, ραχιαλγία, κόπωση, λεμφαδενοπάθεια (εντοπισμένη ή γενικευμένη) και είτε θετικό αποτέλεσμα σε δοκιμασία ανίχνευσης ιών του γένους Orthopoxvirus, επιδημιολογική σύνδεση με επιβεβαιωμένο ή πιθανό κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων, αναφερόμενο ιστορικό ταξιδιού σε χώρες ενδημικές για ευλογιά των πιθήκων κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων, άτομο (οποιουδήποτε σεξουαλικού προσανατολισμού) που είχε πολλαπλούς ή άγνωστους ερωτικούς συντρόφους κατά τις 21 ημέρες πριν την έναρξη των συμπτωμάτων ή Άτομο με εξάνθημα αγνώστου αιτιολογίας, γενικευμένο ή εντοπισμένο, κηλιδοβλατιδώδες ή φυσαλιδώδες/φλυκταινώδες με φυγόκεντρη κατανομή, με βλάβες που εμφανίζουν εμβυθισμένο κέντρο δίκην ομφαλού ή εσχάρα (κρούστα) και λεμφαδενοπάθεια και ένα ή περισσότερα από τα υπόλοιπα συμβατά με την ευλογιά των πιθήκων συμπτώματα όπως πυρετός (συνήθως υψηλός >38,5°C), κεφαλαλγία, ραχιαλγία και κόπωση.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Νέες οδηγίες Υπ. Υγείας για την ευλογιά των πιθήκων-Μικρός ο κίνδυνος στην Κύπρο

Ως στενές επαφές κρούσματος, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας θεωρούνται ο σεξουαλικός σύντροφος του κρούσματος, άτομο/α που διαβιούν στο ίδιο οικιακό ή σε παρόμοιο περιβάλλον (π.χ. κατασκήνωση, χώρος κοινής διανυκτέρευσης), άτομο/α που έκαναν κοινή χρήση ρουχισμού, ιματισμού, σκευών κτλ., ενόσω το κρούσμα είχε εξάνθημα, άτομο/α που έκαναν κοινή χρήση εργασιακού χώρου/γραφείου με το κρούσμα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ακόμα στενή επαφή θεωρούνται οι φροντιστές ενός κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων κατά την περίοδο που αυτό είχε συμπτώματα χωρίς τη χρήση κατάλληλου Ατομικού Προστατευτικού Εξοπλισμού (ΑΠΕ), οι επαγγελματίες υγείας που είχαν επαφή με κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων (δερματικές βλάβες ή παρατεταμένη επαφή πρόσωπο με πρόσωπο) χωρίς τη χρήση κατάλληλου Ατομικού Προστατευτικού Εξοπλισμού (ΑΠΕ), επαγγελματίες υγείας ή άλλα άτομα που υπέστησαν τραυματισμό με αιχμηρά αντικείμενα ή εκτέθηκαν σε σωματικά υγρά κρούσματος ευλογιάς των πιθήκων ή σε διαδικασία που ενείχε παραγωγή αερολύματος χωρίς τη χρήση ΑΠΕ, το προσωπικό εργαστηρίων που εκτέθηκε σε επαγγελματικό ατύχημα με δείγμα που περιέχει ιό (εκτίναξη βιολογικών υγρών, τραυματισμός με αιχμηρό αντικείμενο, έκθεση σε αερόλυμα κτλ.), οι συνεπιβάτες κρούσματος σε απόσταση 1-2 θέσεων περιμετρικά του κρούσματος ενόσω αυτό ήταν συμπτωματικό, σε αεροπλάνο, λεωφορείο ή τρένο σε ταξίδι διάρκειας ≥8 ωρών.

Το Υπουργείο Υγείας αναφέρει ακόμα τα επιβεβαιωμένα περιστατικά θα πρέπει να απομονώνονται από 2 έως 4 εβδομάδες και η αποδέσμευση των κρουσμάτων θα πρέπει να γίνεται μετά από αξιολόγηση από τον θεράπων ιατρό/προσωπικό ιατρό για επιβεβαίωση της επούλωσης των εξανθημάτων. Ακόμα θα πρέπει να παραμένουν στο δικό τους δωμάτιο, όταν βρίσκονται στο σπίτι και να χρησιμοποιούν ξεχωριστά είδη από τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού (ρούχα, κλινοσκεπάσματα, πετσέτες, σκεύη φαγητού, πιάτα, ποτήρια), θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με ανοσοκατεσταλμένα άτομα, θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με κατοικίδια θηλαστικά, και ιδιαίτερα τρωκτικά (ποντίκια, αρουραίους, χάμστερ, γερβίλους, ινδικά χοιρίδια, σκίουρους κ.λπ.), λόγω της πιθανότητας μετάδοσης από άνθρωπο σε κατοικίδιο.

Τα κρούσματα που διαμένουν στο σπίτι τους αυτοπεριορισμένα, σε περίπτωση που επιδεινωθεί η συμπτωματολογία τους να ενημερώνουν τον Προσωπικό τους Ιατρό και να μεταφέρονται σε νοσηλευτήριο.

Οι στενές επαφές επιβεβαιωμένων των περιστατικών, σύμφωνα με το αρμόδιο Υπουργείο, θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με κατοικίδια θηλαστικά, και ιδιαίτερα τρωκτικά  (ποντίκια, αρουραίους, χάμστερ, γερβίλους, ινδικά χοιρίδια, σκίουρους κ.λπ.), λόγω της πιθανότητας μετάδοσης από άνθρωπο σε κατοικίδιο.

Δεν αυτοπεριορίζονται, παρά μόνο αν εμφανίσουν ύποπτα συμπτώματα, όπως αναφέρονται πιο πάνω. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να επικοινωνούν άμεσα με τον προσωπικό τους Ιατρό, Δερματολόγο ή Παιδίατρο ώστε να τους δοθούν κατάλληλες οδηγίες, διευκρινίζεται.

«Δεν θα οδηγήσει σε πανδημία»

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν πιστεύει ότι η έξαρση της ευλογιάς των πιθήκων εκτός Αφρικής θα οδηγήσει σε πανδημία, δήλωσε σήμερα αξιωματούχος, καθώς παραμένει ασαφές εάν μπορούν να μεταδώσουν την ασθένεια αυτοί που έχουν μολυνθεί αλλά δεν εμφανίζουν συμπτώματα.

Τον Μάιο έχουν αναφερθεί πάνω από 300 ύποπτα και επιβεβαιωμένα κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων, μια συνήθως ήπια νόσος που εξαπλώνεται μέσω στενής επαφής και προκαλεί συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης καθώς και ένα χαρακτηριστικό εξάνθημα.

Οι περισσότερες περιπτώσεις εντοπίζονται στην Ευρώπη αντί σε χώρες της κεντρικής και δυτικής Αφρικής, όπου ο ιός είναι ενδημικός. Έως τώρα δεν έχουν αναφερθεί θάνατοι.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έτοιμα τα πρωτόκολλα για ευλογιά των πιθήκων-Σε ποιους συστήνεται εμβολιασμός