«Άγνωστη μου έλεγε με μένος “είσαι gay”… Ήθελα να πάω σπίτι και να κλειδωθώ»

Έχει ανοίξει για τα καλά η συζήτηση, για τις «θεραπείες» και τις πρακτικές μεταστροφής, στις οποίες υπόκεινται τα άτομα της ΛΟΑΤΙ κοινότητας, για την μεταβολή ή την εξάλειψη του σεξουαλικού τους προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου τους, με τις αποκαλύψεις της ACCEPT για τις εν λόγω πρακτικές να έχουν προκαλέσει συγκλονισμό. 

Όσα ακούστηκαν τις τελευταίες ημέρες, για εξορκισμό παιδιών, δεμένα σε καρέκλες, για ορμονοθεραπείες, ώστε να αλλάξουν τα εξωτερικά χαρακτηριστικά παιδιών, αλλά και τα προξενιά με ετερόφυλα άτομα, τα οποία έφταναν μέχρι και σε γάμο, χωρίς να γνωρίζουν οι γυναίκες ότι οι μελλοντικοί τους σύντροφοι είναι gay, έχουν δημιουργήσει μία τεράστια μουτζούρα στην άσπιλη και αμόλυντη εικόνα που κάποιοι έχουν στο μυαλό τους, για την Κύπρο του 2022. 

Και μπορεί στην ACCEPT να υπάρχουν οι μαρτυρίες ανώνυμα, πολλές είναι οι επώνυμες αποκαλύψεις για τον εκφοβισμό, τον ρατσισμό και την ομοφοβία που έχουν βιώσει τα άτομα της κοινότητας των ΛΟΑΤΙ ατόμων, στην Κύπρο. 

«Ένα βράδυ, μόλις είχα παρκάρει και κατέβηκα από το αυτοκίνητό μου, για να πάω σε ένα μπαρ. Ήρθε μία εντελώς άγνωστη κοπέλα, μέσα στο σκοτάδι και μου έλεγε “είσαι gay, είσαι gay” με ένα ύφος λες και ήμουν δαιμονισμένη, μάγισσα και θα ρίξει στην πυρά, επειδή ήθελε να με κάψει. Ένιωσα ότι ήθελα να πάω σπίτι μου να κλειδωθώ και να μείνω εκεί. Τόσο έντονο ήταν. Ένα άτομο που δεν ξέρω, δεν είδα ποτέ στη ζωή μου, ήρθε και μου είπε αυτό το πράγμα, με τέτοιο μένος. Δεν ξέρω πώς μπορούσε να το κάνει, επειδή εγώ δεν θα το έκανα ποτέ».

Αυτή είναι η Φήμη Χατζηγιάννη. Μία γυναίκα που δεν έβλαψε κάποιον, δεν διέπραξε κάποιο έγκλημα, δεν προέβη σε καμία έκνομη πράξη. Το μόνο «κακό» που μπορεί να της προσάψει κάποιος είναι ότι ελκύεται από κάτι διαφορετικό, από ότι η μάζα των γυναικών. Και αυτό δεν πρέπει να αποτελεί «κακό», ούτε εντός, ούτε εκτός εισαγωγικών, αφού στον 21ο αιώνα που ζούμε, η διαφορετικότητα είναι απολύτως φυσιολογική.

Όμως, όχι για όλους. Αυτό μας διδάσκει, μέσα από την ιστορία της η γνωστή φωτογράφος, η οποία έχει έρθει αντιμέτωπη με πολλά περιστατικά διάκρισης, ομοφοβίας και ρατσισμού. Έχει γίνει στόχος πολλών αδιάκριτων βλεμμάτων, κυρίως από άνδρες, επειδή η σύντροφός της, τυγχάνει να είναι του ιδίου φύλου.

Η 39χρονη σήμερα Φήμη Χατζηγιάννη μιλά στον REPORTER και θυμάται πότε αντιλήφθηκε ότι δεν την ελκύει το ανδρικό φύλο, πότε άρχισε να το αντιμετωπίζει, πώς αντέδρασε η μητέρα της, στην αποκάλυψή της, ενώ στέλνει το δικό της μήνυμα με παραλήπτες όλους.

«Το αντιλήφθηκα από τότε που ήμουν στο Γυμνάσιο προς Λύκειο, ότι δεν με ελκύει το ανδρικό φύλο, όμως δεν υπήρχε τρόπος να καταλάβεις και να αντιληφθείς τι συμβαίνει, με την έλλειψη του διαδικτύου και την έλλειψη τρόπου επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους, εκτός από την οικογένειά σου, το περιβάλλον σου και τους συμμαθητές σου. Δεν ήταν εύκολο να καταλάβεις τότε ότι ήταν εντάξει αυτό το πράγμα, ότι υπάρχει, νόμιζες ότι ήσουν ο μοναδικός άνθρωπος πάνω στη Γη και δεν ήξερες τι να κάνεις. Δεν το αντιμετώπισα, επειδή για να το κάνεις πρέπει να ξέρεις και τον τρόπο. Ήμουν συγχυσμένη, δεν καταλάβαινα τι μου συμβαίνει, δεν ήξερα τι έπρεπε να κάνω.

Δεν υπήρχε στήριξη από κάπου, να απευθυνθείς σε κάποιο, να σε στηρίξει, να σου πει κάποια πράγματα. Ήμουν μόνη μέσα στον ωκεανό και σκεφτόμουν “θα πνιγώ, δεν θα πνιγώ;”. Οι σκέψεις μου τότε ήταν αν χρειάζεται να κάνω αλλαγή φύλου, για να μπορέσω να έχω μία ερωτική ζωή που να με αντιπροσωπεύει. Δεν είχαμε διαδίκτυο για να το ψάξω».

Όλα, όμως, άλλαξαν όταν βγήκε από το σχολείο και άρχισε να επεκτείνεται ο κοινωνικός της κύκλος. Τότε, κατάλαβε ότι δεν ήταν μόνη της. Τότε βρήκε και την οικογένειά της.  

«Μετά το Λύκειο, όταν γνώρισα άτομα που ήταν gay και ξεκίνησα να κάνω παρέα μαζί τους, είπα “δεν είμαι μόνη μου πάνω στον κόσμο, είναι εντάξει αυτό που νιώθω”. Εκεί ξεκίνησα να αντιμετωπίζω αυτό το πράγμα και με το αντιμετωπίζω εννοώ ένιωθα εγώ καλά με τον εαυτό μου και μπορούσα να μπλοκάρω οποιεσδήποτε συμπεριφορές από το περιβάλλον γύρω μου.

Τότε ξεκίνησα να αντιλαμβάνομαι τι μου συμβαίνει. Δεν είχα κάτι να αποδεχθώ, επειδή δεν μπήκα ποτέ στη διαδικασία να σκεφτώ για “ποιο λόγο είμαι έτσι, δεν θα είμαι έτσι, δεν πρέπει να είμαι έτσι, θα σταματήσω να είμαι έτσι και θα ακολουθήσω αυτό που κάνει η μάζα της Κύπρου”. Προσωπικά για τον εαυτό μου δεν είχα να αποδεχθώ κάτι. Μέσα μου ένιωθα πολύ καλά, επειδή ήξερα ότι υπήρχαν κι άλλοι, δεν ήμουν μόνη μου, είμαι καλά εδώ, δεν χρειάζεται να αλλάξω φύλο, για να ζήσω αυτό που ήθελα.

Όταν ξεκίνησα να κάνω παρέα με αυτά τα άτομα, ένιωθα όπως το λιονταράκι που βρίσκει την οικογένειά του ξανά, μετά που χάθηκε στην ζούγκλα. Ένιωθα εκείνη την ασφάλεια, ότι ανήκω εκεί, ότι θα με προστατεύσουν και θα με καταλάβουν. Αυτό ένιωσα, ότι ήμουν χαμένη μέσα στη ζούγκλα και ξαφνικά βρέθηκε το κοπάδι μου, η οικογένειά μου, οι δικοί μου άνθρωποι, που με καταλαβαίνουν. Δικός σου άνθρωπος δεν είναι αυτός που σε μεγαλώνει ή που μοιράζεστε το ίδιο αίμα. Δικός σου άνθρωπος είναι αυτός που σε καταλαβαίνει, αυτός που σε στηρίζει.

Όταν βρίσκεις άτομα που καταλαβαίνουν τι περνάς, μέσα σου έρχεται η ηρεμία, γαλήνη, νιώθεις καλά, ότι μπορείς να μιλήσεις ανοιχτά. Νιώθεις ότι μπορείς να υπάρχεις ως μέλος της κοινωνίας, χωρίς να είσαι περιθωριοποιημένος. Στο περιθώριο θα είσαι όταν είσαι μία μονάδα, όταν είσαι με άλλους, πλέον είναι ομάδα».

Η αποκάλυψη στην οικογένεια

Η αποκάλυψη στην μητέρα της έγινε όταν και η ίδια έκανε την πρώτη της σχέση. Το αποτέλεσμα της αποκάλυψης αρχικά δεν ήταν τόσο ενθαρρυντικό. Μάλιστα, χρειάστηκε να αποχωρήσει και από το σπίτι. Ωστόσο τα πράγματα άλλαξαν, όταν της δόθηκε ο χρόνος να σκεφτεί και να αποδεχθεί τα πράγματα.

«Της το είπα όταν έγινα 18 και έκανα την πρώτη μου σχέση. Δεν το αντιμετώπισε καλά, με την έννοια ότι ο κάθε γονιός θέλει τον χρόνο του να συνειδητοποιήσει και να χωνέψει το οτιδήποτε, όχι απαραίτητα αυτό. Εκείνο το καιρό χρειάστηκε να αποχωρήσω από το σπίτι, για να μην δημιουργούνται συγκρούσεις, να πάρει ο καθένας τον χρόνο του, μέχρι να ηρεμίσουν τα πράγματα. Η μητέρα μου ήταν ένας υποστηρικτικός άνθρωπος γενικά, απλά στο συγκεκριμένο κομμάτι χρειάστηκε τον χρόνο της για να καταλάβει. Ήταν ελλιπής η ενημέρωση, από όλες τις απόψεις τότε.

Ο κάθε γονιός έχει στο μυαλό του ένα κλασικό όνειρο, ότι το παιδί του θα μεγαλώσει, θα γίνει έτσι, θα γίνει αλλιώς, θα κάνει εκείνο, θα κάνει το άλλο. Αυτό είναι το μοτίβο που ζούνε όλοι οι γονείς, όταν τους πεις “είμαι ομοφυλόφιλος”, χρειάζονται τον χρόνο τους να πενθήσουν τα όνειρα που έχουν κάνει οι ίδιοι για το παιδί τους. Θα σκεφτούν ότι δεν είναι αυτό που ήθελαν εκείνοι για το παιδί τους, αλλά το παιδί τους θα είναι ευτυχισμένο με αυτό που επιλέγουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους.

Αυτή η διαδικασία είναι κάτι που χρειάζεται για τον κάθε γονιό, είτε είναι υποστηρικτικός, είτε όχι. Είναι υγιές, για μένα να υπάρξει αυτή η διαδικασία. Χρειάζεται να περάσεις από μία σειρά καταστάσεων μέσα σου, για να καταλήξεις κάπου. Αυτό είναι για όλα τα πράγματα. Δεν μπορείς να πας στο γονιό και να του πεις “αποδέξου με, επειδή είμαι παιδί σου”. Όχι, χρειάζεται χρόνος. Στο κάτω-κάτω και εσύ ο ίδιος χρειάστηκες τον χρόνο σου, για να αποδεχτείς ποιος είσαι.

Πολλές φορές, οι σχέσεις που έχω, μπορεί να ξαφνιάζονται από το πόσο φυσιολογικά μπορεί να κινηθεί η σχέση μας, μέσα στο οικογενειακό μου περιβάλλον. Για παράδειγμα, θα βγούμε για φαγητό και η μητέρα μου θα πει “πες και στη σχέση σου” ή θα μπει στο σπίτι και θα κάθεται και να μιλά μαζί της».

Η αντιμετώπιση από πλευράς κοινωνίας

Και μπορεί από την οικογένειά της να βρήκε αρκετή στήριξη, ωστόσο δεν βρήκε την ίδια και από την κοινωνία. Το αντίθετο θα έλεγε, αφού αρκετές φορές, ήταν δέκτης αδιάκριτων βλεμμάτων και στόχος απρεπών συμπεριφορών.

«Αντιμετώπισα πολύ ρατσισμό και ομοφοβία από την κοινωνία. Περιστατικά συνέβαιναν και στο σχολείο, που μπορούσαν να με δακτυλοδείχνουν ή να με περιθωριοποιούν. Αλλά και πάλι αυτό δεν ήταν εύκολο για μένα, από τη στιγμή που ήξερα ποια ήμουν και ήξερα πως να σταθώ στο ύψος μου και να αντιμετωπίσω τους άλλους. Δεν ήμουν από τα άτομα που θα κλειστώ στο καβούκι μου και να δεχτεί την επίθεση. Μπορούσα να το κάνω και αντιδρούσα.

Δεν ήταν οι συμμαθητές μου που με αντιμετώπιζαν διαφορετικά. Ήταν από παιδιά άλλων σχολείων που γινόταν τον bullying. Οι συμμαθητές μου ήξεραν ότι μπορούσα να απαντήσω και ότι δεν ήμουν ευάλωτη και ήξεραν ότι δεν επρόκειτο να τους περάσει. Τα παιδιά από τα άλλα σχολεία, επειδή δεν με ήξεραν προσωπικά, το δοκίμαζαν, αλλά το σταματούσα.

Στην κοινωνία έτυχε αρκετές φορές, παλιά, πριν από περίπου 15-20 χρόνια, να αντιμετωπίσω τέτοια περιστατικά, ειδικά στα καφέ. Πάρα πολλά περιστατικά. Πήγαινα σε κλαμπ και άκουγα προσβλητικά σχόλια, από άνδρες αλλά και γυναίκες. Δεν είναι συγκεκριμένα περιστατικά, κάτι wow. Μπορούσε να ήμουν στην καφετέρια και να έρθει κάποιος άγνωστος και να μου πει “είσαι έτσι, είσαι αλλιώς” και να με έκανε να νιώθω άβολα. Ένας άνθρωπος παντελώς άγνωστος να μιλά σε μένα, λες και το μόνο πράγμα που με χαρακτηρίζει να είναι αυτό. Αν με χαρακτηρίζεις έτσι, είναι λες και μου ακυρώνεις οτιδήποτε άλλο με κάνει άνθρωπο. Η Φήμη φωτογράφος, η εθελόντρια.

Το μόνο περιστατικό που θυμούμαι έντονα και το έχω στο μυαλό μου αυτή τη στιγμή είναι κάτι που συνέβη ένα βράδυ. Μόλις είχα παρκάρει και κατέβηκα από το αυτοκίνητό μου, για να πάω σε ένα μπαρ. Ήρθε μία εντελώς άγνωστη κοπέλα, μέσα στο σκοτάδι και μου έλεγε “είσαι gay, είσαι gay” με ένα ύφος λες και ήμουν δαιμονισμένη, μάγισσα και θα ρίξει στην πυρά, επειδή ήθελε να με κάψει. Ένιωσα ότι ήθελα να πάω σπίτι μου να κλειδωθώ και να μείνω εκεί. Τόσο έντονο ήταν. Ένα άτομο που δεν ξέρω, δεν είδα ποτέ στη ζωή μου, ήρθε και μου είπε αυτό το πράγμα, με τέτοιο μένος. Δεν ξέρω πώς μπορούσε να το κάνει, επειδή εγώ δεν θα το έκανα ποτέ».

-Πώς θα τους απαντούσατε σήμερα αν τους είχατε μπροστά σας;

«Τους έχω μπροστά μας αυτούς τους ανθρώπους. Δεν έχουν εξαφανιστεί. Σήμερα βρίσκονται και μέσα στη Βουλή. Δεν είναι απομακρυσμένοι και πολύ. Θα τους απαντούσα ότι πραγματικά λυπούμαι, που τρώνε το χρόνο τους, αυτά τα πολύτιμα λεπτά της ζωής τους, για να απορρίπτουν άτομα και να το κάνουν με τέτοιο τρόπο, που γεμίζουν τη δική τους ψυχή με κακία και δηλητήριο. Για μία ομάδα ατόμων, που πραγματικά θα συνεχίζει να κάνει τη ζωή της, θα συνεχίσει να είναι αυτό που είναι και θα προχωρά με την καθημερινότητά της. Είναι πραγματικά λυπηρό αυτό που συμβαίνει. Εμάς τους “παλιούς”, βέβαια, δεν μας αγγίζουν πλέον αυτά τα πράγματα.

Αν αυτά τα άτομα δεν έχουν να κάνουν κάτι καλύτερο στη ζωή τους, μπορούν να συνεχίζουν να γεμίζουν την ψυχή τους με δηλητήριο και να τρώνε το χρόνο τους. Εμείς θα συνεχίσουμε τη ζωή μας και δεν θα τους δώσουμε ούτε λογαριασμό».

Δράσεις και project για την ισότητα

Η Φήμη, μέσα από τις δικές της εμπειρίες, θέλει να βοηθά όσους το έχουν ανάγκη, να αποδεχτούν τον εαυτό τους. Είτε είναι ομοφυλόφιλοι, είτε απλά έχουν διαφορετικό σωματότυπο από την νόρμα, είτε επειδή έχουν κάποια ιδιαιτερότητα.

«Συμμετέχω σε διάφορες δράσεις, αλλά ταυτόχρονα κάνω και κάποια project και για την ισότητα και για διάφορα άλλα κοινωνικά θέματα. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας να διανύσουμε, για να αποδεχτούμε το διαφορετικό και ο καθένας μπορεί να συμβάλει με το δικό του τρόπο. Δεν χρειάζεται να είμαστε συνεχώς μπροστά στα φώτα της δημοσιότητας για να κάνουμε αλλαγές. Η αλλαγή γίνεται και πίσω από τα φώτα. Θεωρώ ότι χρειάζονται και τα δύο.

Πρόσφατα έκανα ένα project για την ισότητα. Η ιδέα ξεκίνησε από το γεγονός ότι τότε είχαμε lockdown και ο κόσμος ασχολείτο μόνο με αυτό και τα μέτρα. Όλοι ήταν σπίτι τους και κάθονταν συνεχώς στα computers τους. Ένιωσα την ανάγκη να πω και να δείξω κάτι διαφορετικό, χωρίς να έχω καν μέσα στο μυαλό μου ότι θα πάρει τις διαστάσεις που πήρε, δηλαδή να δημοσιευτεί σε σελίδες, να δώσω συνεντεύξεις κλπ. Το έκανα, απλά, για τους διαδικτυακούς μου φίλους.

Ήταν πολύ θετική η ανταπόκριση και πιστεύω ότι ο κόσμος το είχε ανάγκη, να δει δηλαδή κάτι διαφορετικό από τον κορωνοϊό, τα μέτρα, τους θανάτους και τις νοσηλείες. Ένιωθα μέσα μου ότι για χρόνια ήθελα να εκφραστώ γι’ αυτό το θέμα και δεν έβρισκα τον τρόπο. Όταν βρήκα τον τρόπο, μέσα από το φακό της φωτογραφικής μου, το έκανα. Δεν περίμενα ότι θα επηρέαζα θετικά άτομα και ότι θα έπαιρνα μηνύματα ότι ο κόσμος ένιωθε καλύτερα με αυτά που έγραφα. Πήρα μηνύματα από γονείς παιδιών, που είναι ομοφυλόφιλα, για το πώς θα τα αντιμετωπίσουν. Αυτό είναι κάτι πολύ μεγάλο, να μου στείλει κάποιος γονιός, από το να μου στείλει ένα παιδί.

Αυτό είναι η επιτυχία. Να κάνεις κάποια άτομα να νιώσουν καλά με τον εαυτό τους, ανάμεσα σε ένα κόσμο που πραγματικά θέλει να χτυπά τον άλλο. Δεν ξέρω γιατί.

Το μήνυμα προς όλους

«Θα πω εκείνο που λέω εδώ και χρόνια και θα συνεχίσω να το λέω, επειδή έκανα κι εγώ το λάθος να πέσω στο τρυπάκι της ταμπέλας. Η ζωή και οι άνθρωποι είναι πολύπλευροι για να τους βάζουμε ταμπέλες. Να ζει ο καθένας τη ζωή του, όπως το θέλει ο ίδιος, χωρίς να τον νοιάζει τι θα πει ο ένας και ο άλλος. Προσωπικά, πλέον, δεν αποδέχομαι τις ταμπέλες. Αν χαρακτηριστείς gay, αύριο μεθαύριο μπορεί να ερωτευτείς άτομο από το άλλο φύλο. Τότε τι κάνεις; Αλλάζεις ταμπέλα; Πρέπει να έχουμε πάνω μας ταμπέλες, όπως τα καταστήματα ανοιχτό/κλειστό; Σε υποβαθμίζει ως άνθρωπο αυτό. Μόνο από νομικής πλευράς χρειάζονται. Μέχρι εκεί. Πώς μπορείς να βάλεις ταμπέλα σε ένα άνθρωπο; Μόνο να σε δυσκολέψει θα κάνει η ταμπέλα. Το θεωρώ και λίγο bullying».  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• «Ζούσα bullying έξι χρόνια επειδή ήμουν διαφορετικός… Ένιωθα ντροπή, ένα μίασμα»
• «Με πήγαν σε πάτερ για εξομολόγηση, ακόμα και σε ψυχολόγο επειδή είμαι λεσβία»
• Γεννήθηκε σε λάθος σώμα, βίωσε ρατσισμό-Η απώλεια που άλλαξε τη ζωή του
• Η ιστορία του Έρικ που γεννήθηκε σε λάθος σώμα-«Οι γονείς μου το αποδέχτηκαν...»