Οι συνέπειες του πολέμου στην παγκόσμια αγορά τροφίμων-Ελλείψεις και αυξήσεις «φωτιά»

Ελλείψεις τροφίμων, υψηλότερες τιμές , επιδείνωση της επισιτιστικής κρίσης ειδικά στις αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής. Δεν πρόκειται για σενάριο ταινίας για έναν δυστοπικό κόσμο αλλά για τις επιπτώσεις που θα επιφέρει στην παγκόσμια αγορά αγροτικών προϊόντων η συνέχιση του Ρωσοουκρανικού πολέμου.  

Ρωσία και Ουκρανία μόνο τυχαίες χώρες δεν είναι. Το 2021 είτε η μία είτε η άλλη είτε και οι δυο μαζί βρέθηκαν στους 3 πρώτους εξαγωγείς παγκοσμίως στο σιτάρι, τον αραβόσιτο, την ελαιοκράμβη, τους ηλιόσπορους και το ηλιέλαιο. Ειδικά η Ρωσία βρίσκεται στην κορυφή των εξαγωγών και στα λιπάσματα.  

Την τελευταία 5ετία, από το 2016 έως το 2021,  Ουκρανία και Ρωσία αντιπροσωπεύουν πάνω από το μισό της παγκόσμιας παραγωγής ηλιέλαιου ,  το 20% της παραγωγής κριθαριού, το 14% του σιταριού και το 4% του αραβόσιτου.

Με αποκλεισμένα όλα τα λιμάνια της, η Ουκρανία δεν μπορεί να εξάγει σιτηρά. Μόνο στην Οδησσό σύμφωνα με την Γερμανίδα Υπουργό Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ υπάρχουν αυτήν την στιγμή παγιδευμένοι 25 εκατομμύρια τόνοι σιτηρών.  

Για τη σοδειά του 2022-2023 η κατάσταση δεν δείχνει ενθαρρυντική. Αλλά και για την επόμενη σοδειά υπάρχουν πολλές αμφιβολίες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τροφίμων 1/3 στρέμματα που σπάρθηκαν το χειμώνα , θα μείνει αθέριστο. Οι πρώτες έρευνες που διενήργησε το Υπουργείο Αγροτικής Παραγωγής της Ουκρανίας δείχνουν ότι καλύπτεται μόλις το 20% σε καύσιμα αναγκαία για τις γεωργικές εργασίες. Ακόμη και σε περιοχές μακριά από το θέατρο του πολέμου οι γεωργοί υπολογίζουν ότι το 10% της γης τους έχει καταστραφεί από τους βομβαρδισμούς. 

Ο κίνδυνος ασθενειών των ζώων βοσκής είναι επίσης αυξημένος και ιδιαίτερα η απειλή του Αφρικανικού πυρετού των χοίρων.  

Στη Ρωσία, οι γεωργικές εργασίες προχωρούν ομαλά , εδώ όμως οι κυρώσεις είναι αυτές που εμποδίζουν τις εξαγωγές. Με μικρότερη παραγωγή και περιορισμούς ή και απαγόρευση στην διανομή της , μοιραία οι τιμές θα ανέβουν.

Σύμφωνα με τις προσομοιώσεις που έτρεξε ο παγκόσμιος οργανισμός τροφίμων η μεγάλη πτώση στις εξαγωγές σιτηρών και ηλιόσπορων δεν μπορεί να καλυφθεί εξ ολοκλήρου από τις υπόλοιπες χώρες με αποτέλεσμα να αναμένονται επιπλέον αυξήσεις έως 22% σε μια παγκόσμια αγορά τροφίμων που είναι ήδη επιβαρυμένη από τη διετή μάχη με την πανδημία. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2019 η τιμή του βοδινού κρέατος έχει αυξηθεί 30%, των πουλερικών 140%, του χοιρινού 30%, των ψαριών 30%,και των δημητριακών 120% 

Για τον αναπτυσσόμενο κόσμο και ειδικά για τις χώρες της Αφρικής το πρόβλημα δεν θα είναι οι αυξημένες τιμές αλλά κυριολεκτικά το πώς θα τραφούν. Χώρες όπως η Ερυθραία εξαρτώνται 100% από τη Ρωσία και την Ουκρανία για το σιτάρι που καταναλώνουν.   Ο δείκτης εξάρτησης είναι πάνω από 90% για τη Σομαλία και τη Μογγολία, πάνω από 80% για την Τουρκία και κοντά στο 75% για την Αίγυπτο και το Λίβανο.  

Σύμφωνα με τα μοντέλα του ΟΗΕ η συνέχιση του πολέμου θα μπορούσε να οδηγήσει το 2023 σε αύξηση του υποσιτισμένου πληθυσμού παγκοσμίως έως 13 εκατομμύρια κυρίως στην Υποσαχάρια Αφρική και την Ασία.

Πηγή: skai.gr