Η ευρωπαϊκή διαχείριση, το «όχι» σε πρόωρη ένταξη και η άλλη χώρα θύμα εισβολής

Μπορεί η Σύνοδος στις Βερσαλλίες να ήταν ανεπίσημη και άρα να μην είχε την αρμοδιότητα να λάβει καμία εκτελεστική απόφαση, αυτό, όμως, δεν εμπόδισε τους Ευρωπαίους ηγέτες να μείνουν ως…τα μαύρα μεσάνυχτα στο γαλλικό ανάκτορο, συζητώντας για την επόμενη μέρα μετά τη ρωσική εισβολή και για το πώς θα διαχειριστεί η Ευρώπη την κατάσταση. Σε ένα εντυπωσιακό σκηνικό δε, το οποίο και περιόρισε τις διαρροές στο ελάχιστο, τόσο κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας όσο και του δείπνου, οι ηγέτες είχαν παραδώσει τα κινητά τους, με αποτέλεσμα να μην έχουν επικοινωνία με τις ομάδες τους.

Ένα πρώτο συμπέρασμα που εξάγεται με ασφάλεια είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν είναι έτοιμοι σε αυτή τη φάση να προχωρήσουν με την ιδέα Μακρόν για ένα ευρωομόλογο, το οποίο θα κάλυπτε τις αναβαθμισμένες ανάγκες άμυνας και ενεργειακών δαπανών. Απέναντι στην πρόταση του Γάλλου προέδρου, την οποία στηρίζει ο Μάριο Ντράγκι, βρέθηκε η Γερμανία ως επί το πλείστον, ενώ ενστάσεις υπήρξαν και από άλλα κράτη μέλη της λεγόμενης «ομάδας των φειδωλών», κυρίως από την Ολλανδία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ

Η Ελλάδα, από την άλλη, ήταν εξαρχής υπέρ κάθε μέτρου αμοιβαιοποίησης χρέους, προκειμένου να μειωθεί το κόστος εξυπηρέτησης εκτάκτων δαπανών. Μένει να φανεί πώς και αν θα προχωρήσει αυτή η συζήτηση, καθώς, όπως έδειξε και η εμπειρία με το Ταμείο Ανάκαμψης, η Ευρώπη χρειάζεται χρόνο για να κάνει τόσο μεγάλα βήματα.

Κοινή συνισταμένη της συζήτησης ήταν ότι πρέπει να υπάρξουν νέα και πιο γενναία μέτρα για την στήριξη των αυξημένων ενεργειακών δαπανών στα κράτη-μέλη. Με δεδομένο ότι οι ηγέτες δεν επεξεργάζονται μέτρα, η μπάλα περνά τώρα στην Κομισιόν που θα πρέπει τις επόμενες εβδομάδες να ετοιμάσει μια δέσμη μέτρων, πέρα από την «εργαλειοθήκη» που ανακοίνωσε ήδη προχθές.

 Σε αυτό το πακέτο των έκτακτων μέτρων, υπόψιν θα ληφθεί και η πρόταση 6 σημείων του κ. Μητσοτάκη στην πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν με βασικές αιχμές το πλαφόν στη χονδρική τιμή του φυσικού αερίου, καθορισμό τιμών σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης, αλλά και πλαφόν στο περιθώριο κέρδους στη χονδρική αγορά της ηλεκτρικής ενέργειας. Την πρόταση του κ. Μητσοτάκη έχουν στηρίξει, ως τώρα, χώρες όπως η Ισπανία και το Βέλγιο. Ποιες από τις προτάσεις και πόσο άμεσα θα λάβουν σάρκα και οστά μένει να φανεί, ενώ στον ορίζοντα είναι και η τακτική Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες, στις 24 και 25 Μαρτίου, όπου η πίεση για κάποιες αποφάσεις θα είναι ακόμα μεγαλύτερη.

Στη λογική της αυτονόμησης

Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι οι ευρωπαίοι κινούνται σταδιακά στην λογική της αυτονόμησης από την ρωσική ενέργεια. Μάλιστα στο τραπέζι της συζήτησης η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν φαίνεται πως έβαλε ένα φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα, με διακοπή των προμηθειών πετρελαίου και αερίου ως το 2027, λέγοντας ότι η Κομισιόν θα παρουσιάσει μια συνολική πρόταση ως το τέλος Μαϊου. Πρόκειται για μια πρόταση, την οποία κάθε κράτος σταθμίζει διαφορετικά, με δεδομένο ότι κάποια, όπως π.χ. η Γαλλία, έχουν μικρή έκθεση στο ρωσικό αέριο, ενώ άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, η Αυστρία ή η Βουλγαρία θα ήταν αντιμέτωπες με «ξαφνικό θάνατο», σε περίπτωση που κάποιος «τραβούσε την πρίζα».

H προσέγγιση της Κομισιόν, πάντως, είναι ότι υπάρχουν παρεμβάσεις που επείγουν, όπως για την αναχαίτιση του κόστους για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και προτάσεις που χρειάζονται πιο προσεκτικό σχεδιασμό, με δεδομένο ότι η Ένωση δεν έχει ζήτημα ενεργειακής επάρκειας για το 2022.

Δεν υπάρχει ταχεία ένταξη

Στο άλλο σημαντικό ζήτημα των ευρωπαϊκών προσεγγίσεων, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέρριψε το αίτημα του Κιέβου για ταχεία ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τονίζοντας την ανάγκη να ακολουθηθεί η πορεία που σχεδιάστηκε το 2017, με τη Συμφωνία Σύνδεσης Ουκρανίας-ΕΕ.

Ο καγκελάριος επανέλαβε επίσης την αντίθεσή του σε ενδεχόμενη διακοπή της αγοράς ενέργειας από τη Ρωσία, μολονότι αντιμετώπισε πίεση από τις χώρες της Βαλτικής. "Είναι πολύ σημαντικό να συνεχίσουμε να επιδιώκουμε όσα έχουμε συμφωνήσει στο παρελθόν", δήλωσε ο κ. Σολτς κατά την άτυπη Σύνοδο Κορυφής, αναφερόμενος στη Συμφωνία Σύνδεσης Ουκρανίας-ΕΕ από το 2017.

Επέμεινε στο ότι "αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι κατάπαυση του πυρός". Ο Γερμανός καγκελάριος επισήμανε ακόμη ότι με 27 κράτη-μέλη η ΕΕ θα δυσκολευόταν ούτως ή άλλως να λάβει ομόφωνη απόφαση, επαναφέροντας με την ευκαιρία και το θέμα της εγκατάλειψης της αρχής της ομοφωνίας για θέματα εξωτερικής πολιτικής.

Αντίθετη άποψη για το αίτημα της Ουκρανίας εξέφρασαν η Εσθονία και η Λιθουανία, με την Εσθονή πρωθυπουργό Κάγια Κάλας να δηλώνει στη Suddeutsche Zeitung ότι στα μάτια της "υπήρχε ηθική υποχρέωση να επιτρέψουμε σε αυτούς τους ανθρώπους να πραγματώσουν το ευρωπαϊκό τους όνειρο".

 Ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε τόνισε από την πλευρά του ότι "δεν υπάρχει ταχεία ένταξη", ενώ ο ομόλογός του από το Λουξεμβούργο Ξαβιέ Μπέτελ διαβεβαίωσε ότι δεν έχει φετίχ με τους κανονισμούς, αλλά, πρόσθεσε, "υπάρχουν προϋποθέσεις για την ένταξη μιας χώρας".

Υπενθυμίζεται ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει καλέσει επανειλημμένα την ΕΕ να επισπεύσει τη διαδικασία ένταξης της χώρας του μετά την εισβολή του ρωσικού στρατού την 24η Φεβρουαρίου. Όμως η εισδοχή τείνει να είναι μια μακρά, τεχνική και πολιτικά δύσκολη διαδικασία. Το κείμενο Συμπερασμάτων της Συνόδου βάζει στον πάγο της ελπίδες του Κιέβου για επίσπευση της εισδοχής, αν και διαβεβαιώνει ότι «η Ουκρανία ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Απομακρύνεται η ταχεία ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ-Τα όχι Γερμανίας και οι αντιδράσεις

Όπως στην πανδημία

Αντιδράσεις προκάλεσε η στάση του Βερολίνου στο θέμα της προμήθειας ενέργειας από τη Ρωσία, με τη Λετονία να καθιστά σαφές ότι δεν θεωρεί πλέον βιώσιμη την άρνηση της Γερμανίας να σταματήσει τις εισαγωγές από τη Ρωσία. "Είμαι βέβαιος ότι πρέπει να λάβουμε την απόφαση να σταματήσουμε τις εισαγωγές ενέργειας από τη Ρωσία, προκειμένου να φέρουμε τον (Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ) Πούτιν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να σταματήσουμε τον πόλεμο", δήλωσε ο Λετονός πρωθυπουργός Κισιάνις Καρίνς. Υπέρ αυτού του βήματος έχουν ταχθεί ακόμη η Πολωνία και η Λιθουανία, με στόχο να στερηθεί το ρωσικό κράτος την κύρια πηγή εσόδων του και χρηματοδότησης του πολέμου στην Ουκρανία.

Βασικό θέμα της Συνόδου ήταν επίσης η αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών του πολέμου από την ΕΕ, με τη Γαλλία να εισηγείται την υιοθέτηση προγράμματος στήριξης ανάλογης φιλοσοφίας με αυτό για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Η Γερμανία και η Ολλανδία δεν το θεωρούν αυτή τη στιγμή απαραίτητο, κρίνοντας ότι θα πρέπει πρώτα να αξιοποιηθεί όλο το πακέτο βοήθειας για τον κορωνοϊό.

Η παρέμβαση Αναστασιάδη

Η Κύπρος, ούσα και η ίδια θύμα ξένης εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής εδαφών της και τελώντας υπό τη συνεχή απειλή της Τουρκίας, κατανοεί πλήρως τη δεινή θέση στην οποία βρίσκεται η Ουκρανία και ο λαός της, είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης, στη δική του παρέμβαση κατά τη διάρκεια του χθεσινού δείπνου των ηγετών των κρατών μελών της ΕΕ, που έγινε στο πλαίσιο της Άτυπης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις Βερσαλλίες.

Όπως δήλωσε από το Παρίσι ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Μάριος Πελεκάνος, «ολοκληρώθηκε το δείπνο των ηγετών των κρατών μελών της ΕΕ κατά το οποίο συζητήθηκε διεξοδικώς η κατάσταση στην Ουκρανία. «O Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην τοποθέτηση του καταδίκασε για άλλη μια φορά, τη συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, υπογραμμίζοντας τη στήριξη και την αλληλεγγύη της Κύπρου προς την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας», τόνισε.

Σημείωσε, επίσης, πως η Κύπρος, ούσα και η ίδια θύμα ξένης εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής εδαφών της και τελώντας υπό τη συνεχή απειλή της Τουρκίας, κατανοεί πλήρως τη δεινή θέση στην οποία βρίσκεται η Ουκρανία και ο λαός της, ιδιαιτέρως οι άμαχοι και οι άνθρωποι που προσφυγοποιούνται.

«Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επεσήμανε περαιτέρω ότι είναι κρίσιμης σημασίας ο διεθνής παράγοντας να εργαστεί για τη διασφάλιση, το συντομότερο δυνατόν, μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που θα τερματίσει την αιματοχυσία και θα ανοίξει τον δρόμο για τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων», ανέφερε ο κ. Πελεκάνος.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε επίσης ότι παρά το μη αμελητέο τίμημα στις οικονομίες των κρατών μελών της ΕΕ και χωρών ένεκα των κυρώσεων κατά της Ρωσίας,  η προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και ο σεβασμός στην εδαφική ακεραιότητα των κρατών της ΕΕ και όλων των υπολοίπων κρατών είναι εκ των ων ουκ άνευ. Όμως, όπως κατέγραψε ο Πρόεδρος, την ίδια ώρα, η Τουρκία, μια υποψήφια χώρα προς ένταξη στην ΕΕ, αρνείται να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις εκμεταλλευόμενη καθ΄αυτό τον τρόπο οικονομικά την κατάσταση, αλλά και υπονομεύοντας έτσι την επιδιωκόμενη αποτελεσματικότητα των κυρώσεων. Κάτι που αποτελεί διαχρονικά προσφιλή της μέθοδο.

Τέλος, αναφερόμενος στο προσφυγικό κύμα από την Ουκρανία, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι στην Κύπρο έχουν ήδη καταφθάσει και φιλοξενούνται πέραν των τριών χιλιάδων Ουκρανών προσφύγων, σημειώνοντας ότι η Κύπρος στηρίζει επίσης όλες τις προσπάθειες για να διασφαλιστεί η διαρκής πρόσβαση για τις αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας.

«Σε αυτό το πλαίσιο και ως αποτέλεσμα της άμεσης κινητοποίησης του κυπριακού λαού, η Κύπρος απέστειλε συμβολική χρηματική βοήθεια στο Κίεβο, ενώ την περασμένη Τρίτη, είχαμε αποστείλει το πρώτο πακέτο ανθρωπιστικής βοήθειας, το οποίο  περιλαμβάνει ιατροφαρμακευτικά προϊόντα, τρόφιμα και εξοπλισμό που αφορά την πολιτική προστασία», κατέληξε.  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αναστασιάδης: Κατανοούμε πλήρως τη δεινή θέση της Ουκρανίας, και η Κύπρος θύμα εισβολής