Επιχείρηση… σκούπα για τους παράνομους-Οι δουλειές που βρίσκονται στο στόχαστρο

Εντατικούς ελέγχους σε συγκεκριμένους κλάδους πρόκειται να πραγματοποιήσει το επόμενο διάστημα σε Παγκύπρια βάση η υπηρεσία Επιθεωρήσεων του Υπουργείου Εργασίας, σε μια προσπάθεια που καταβάλλεται για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας. Σημειώνεται, ότι μέσα σε ένα μήνα, τον Ιανουάριο, σε μαζικούς ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν, εντοπίστηκαν πέντε αδήλωτοι μισθωτοί και εκδόθηκαν τσουχτερά πρόστιμα τόσο σε αυτούς αλλά και στους εργοδότες τους. 

Αισθητή πάντως είναι η μείωση του ποσοστού αδήλωτης εργασίας τα τελευταία χρόνια, ωστόσο δεν παύει να υφίσταται σε μερίδα εργαζομένων, που είναι ένα φαινόμενο το οποίο επιχειρεί να αντιμετωπίσει η Υπηρεσία Επιθεωρήσεων, που λειτουργεί από το 2017, σε μια συγκροτημένη προσπάθεια ελέγχου της αδήλωτης εργασίας. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, από το 2009, όπου ήταν και τα πρώτα κλιμάκια επιθεωρητών, υπήρχε σχεδόν 27% αδήλωτη εργασία. Σταδιακά, φθάσαμε στο 2017, όπου η αδήλωτη εργασία ήταν γύρω στο 15% και η στόχευση που τέθηκε ήταν ότι μέχρι το τέλος του 2021 να φθάναμε στο 10%. Έτσι, την περσινή σεζόν, το ποσοστό αδήλωτης εργασίας έφθασε το 8,73%, μετά από 4,343 επιθεωρήσεις και 10,166 ελέγχους σε εργαζόμενους.

Σε αυτή τη βάση, συνεχίζονται και οι ενέργειες της Υπηρεσίας Επιθεωρήσεων, με τον Αναπληρωτή Διευθυντή του Τμήματος Εργασιακών Σχέσεων, κ. Άντη Αποστόλου, να αναφέρει στον REPORTER, ότι «εκτός από τη σύσταση της Υπηρεσίας, πρόσφατα με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, υπάρχει πλέον και η υποχρέωση του εργοδότη να δηλώνει ηλεκτρονικά την πρόσληψη εργοδοτούμενου στο πρόγραμμα ‘ΕΡΓΑΝΗ’, κάτι το οποίο βοήθησε για να είναι πιο εύκολη και ξεκάθαρη η διαδικασία, δήλωσης πρόσληψης. Έτσι είναι και πιο αποτελεσματικές και οι επιθεωρήσεις μας, καθώς εντοπίζονται πιο εύκολα τυχόν αδήλωτοι εργαζόμενοι».

Σημειώνεται, ότι το «ΕΡΓΑΝΗ» θεωρείται από τα πλέον σύγχρονα συστήματα για καταγραφή και παρακολούθηση των εργασιακών δεδομένων, καθώς ο κάθε εργοδότης οφείλει να τηρεί μητρώο προσλήψεων, στο οποίο θα πρέπει να καταχωρεί, κατά σειρά ημερομηνίας πρόσληψης, προσωπικά στοιχεία για κάθε μισθωτό εργαζόμενο. 

Μάλιστα, πρόκειται να αναβαθμιστεί το συγκεκριμένο σύστημα, καθώς, η Υπηρεσία Επιθεωρήσεων, «προχωρεί με συγκεκριμένα βήματα και ήδη έχουμε έγκριση για να προχωρήσει μέσα στα επόμενα χρόνια ένα σύγχρονο και πλήρες σύστημα. Δηλαδή, στο ‘ΕΡΓΑΝΗ’ δεν θα δηλώνεται μόνο η πρόσληψη, αλλά αρκετά πράγματα που έχουν να κάνουν με όρους εργοδότησης και δήλωση εργασίας, όπως επίσης ολόχρονα εκτός από τον προγραμματισμό των επιθεωρήσεων, γίνονται επιθεωρήσεις σε καθημερινή βάση, που λαμβάνουμε καταγγελίες και πληροφορίες, μέσα από τη γραμμή για την αδήλωτη εργασία. Γίνονται επαφές με κοινωνικούς εταίρους επίσης για σεμινάρια μελών τους, ούτως ώστε να έχουμε πιο διευρυμένη ενημέρωση των ατόμων προς τους χώρους εργασίας. Στην ουσία θα λειτουργούν και οι ίδιοι σαν καθοδηγητές στους χώρους εργασίας, σε σχέση με τις επιπτώσεις που έχει η αδήλωτη εργασία».  

Οι κλάδοι εργασίας που βρίσκονται στο στόχαστρο

Ανάμεσα στους κλάδους που ελέγχονται κατά διαστήματα σύμφωνα με τον κ. Αποστόλου, «είναι τα ξενοδοχεία, τα κέντρα αναψυχής, η οικοδομική βιομηχανία, οι βιομηχανίες, τα γυμναστήρια, οι φύλακες, αλλά και οι γραφείς. Επίσης, έχουμε προσθέσει από τα φέτος υπηρεσίες εκδηλώσεων, γάμους και βαφτίσεων, όπως είναι ανθοπωλεία, φωτογράφοι και dj. Μέσα σε ένα συγκεκριμένο μήνα, πρόκειται να γίνουν στοχευμένες επιθεωρήσεις σε αυτούς τους τομείς.  

Ένας δείκτης που χρησιμοποιείται στην Υπηρεσία Επιθεωρήσεων, είναι εάν στο παρελθόν είχαν γίνει κάποιες καταγγελίες σε αυτές τις επιχειρήσεις που ελέγχονται. «Επίσης, ένας άλλος δείκτης, είναι δειγματοληπτικά μέσα από τις επιθεωρήσεις μας, εάν παρατηρούνται κάποια ψηλά ποσοστά σε κάποιους συγκεκριμένους κλάδους. Τρίτο, είναι σε κλάδους όπως η οικοδομική βιομηχανία ή τα ξενοδοχεία, που εκεί υπάρχει αυξημένη εποχική ζήτηση και εκεί γίνεται σύγκριση σε ξενοδοχεία ανάλογα με τις πληρότητες τους και ανάλογα με τους τερματισμούς απασχόλησης, που πιθανόν έκαναν τους προηγούμενους μήνες. Διότι αν δεν έγιναν οι ανάλογες προσλήψεις στη συνέχεια, σημαίνει ότι πιθανόν να υπάρχει αδήλωτη εργασία».

Ακόμη, στην οικοδομική βιομηχανία φαίνεται να υπάρχει μια ανάπτυξη και είναι ένας κλάδος που παρακολουθείται συνεχώς από την Υπηρεσία, όπως και τα κέντρα αναψυχής, που είναι ένας κλάδος με πολλά υποστατικά που γίνεται χρήση ατόμων από χώρες τις Ε.Ε. και αλλοδαπούς, που είναι ένας δείκτης για πιθανή αδούλωτη εργασία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τις πρόνοιες της σχετικής Νομοθεσίας, σε περίπτωση εντοπισμού αδήλωτου ατόμου στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, εκδίδεται πρόστιμο ύψους €500 πολλαπλασιαζόμενο επί 7 μήνες, εκτός αν αποδειχθεί από την πλευρά του εργοδότη ότι η περίοδος παραβίασης ήταν μικρότερη. Σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι η περίοδος παραβίασης ήταν μεγαλύτερη, το πρόστιμο πολλαπλασιάζεται επί τους πραγματικούς μήνες.