Λεφτά για πέταμα με το τσουβάλι-Σε ποιους και γιατί διαγράφηκαν οφειλές 14 εκ.

Τι μπορεί να πάει τόσο λάθος σε ένα μικρό κράτος, με πληθυσμό που δεν ξεπερνά το ένα εκατομμύριο, ώστε οι αρμόδιες υπηρεσίες να αναγκαστούν να διαγράψουν χρέη ή ζημιές που προκλήθηκαν εις βάρος του δημοσίου, ύψους σχεδόν 14 εκατομμυρίων ευρώ; Στην Κύπρο του 21ου αιώνα πολλά, αφού σύμφωνα με την Τεχνική Επιτροπή Διαγραφής Μη Εισπράξιμων Δημοσίων Χρημάτων, Αξιών και Υλικών, μόνο για ένα έτος, το 2020, διαγράφηκε ποσό που ανέρχεται σε 13,954 εκ. ευρώ.  

Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία  ποσό ύψους €13.942.855,35 αφορά διαγραφές άνω των €1.000 και ποσό ύψους €11.977,21 αφορά διαγραφές κάτω των €1.000. Μάλιστα εκ των 13,9 εκ., από τις διαγραφές άνω των χιλίων ευρώ, από απώλεια εσόδων προήλθαν 13,8 εκ, ενώ από διαγραφές υλικών 99 χιλιάδες και από κλοπές 19 χιλιάδες ευρώ.

Ανάμεσα στη σχετική λίστα που δημοσιεύτηκε από το Γενικό Λογιστήριο του κράτους, μπορεί κάποιος να ανακαλύψει διάφορες ιστορίες που επιβεβαιώνουν το σλόγκαν «μόνο στην Κύπρο» ή στην πιο σύγχρονη μορφή του, το «this is Cyprus», που το ακούσαμε κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ του Al Jazeera, το οποίο πραγματεύεται μιας ανάλογης μορφής, κλοπής που διαπράχθηκε εις βάρος του κύρους και της υπόληψης ενός ολόκληρου κράτους.

Επανερχόμενοι στη λίστα, μπορεί κανείς να εντοπίσει κλοπές τυφεκιών από εφέδρους, χαμένους ασυρμάτους της Αστυνομίες, ξεχασμένες οφειλές ακόμα και εκατομμυρίων που το κράτος ποτέ δεν ανέκτησε, κομπίνες με χρήματα από εντάλματα, άστοχες αποφάσεις δημοσίων λειτουργών και άλλα πολλά που κατά καιρούς είδαν και το φως της δημοσιότητες.

Η ασύρματοι και ο αστυφύλακας

Ξεκινώντας από την Αστυνομία, η αρμόδια αρχή, διέγραψε υλικά αξίας εννέα χιλιάδων και 380 ευρώ από την Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών, που αφορά τεχνικό εξοπλισμό της ΥΚΑΝ. Η απόφαση της Επιτροπής βασίστηκε στις επεξηγήσεις που δόθηκαν από το κλιμάκιο της ΥΚΑΝ που παρέστη στη συνέδρια.

Παράλληλα, διαγράφηκε υλικό αξίας δυόμιση χιλιάδων ευρώ, λόγω της απώλειας πέντε ασυρμάτων μάρκας Μοτορόλα, με τη σημείωση πως η απώλεια δεν οφείλεται σε εσκεμμένη ή κακόβουλη ενέργεια των εμπλεκομένων μελών, χωρίς ωστόσο να δίνονται περαιτέρω πληροφορίες.

Το πιο μεγάλο ποσό που αφορά την Αστυνομία και το Υπουργείο Δικαιοσύνης που διαγράφηκε, έχει να κάνει με μια καλοστημένη απάτη με πρωταγωνιστή αστυνομικό, ο οποίος τελικά πιάστηκε και κατέληξε στη φυλακή. Ειδικότερα πρόκειται για πρώην ειδικό αστυφύλακα,  ο οποίος καταχράστηκε ποσό ύψους 40 χιλιάδων ευρώ, που αφορούσαν εντάλματα των Υπηρεσιών Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Ο εν λόγω πρώην ειδικός αστυφύλακας, καταδικάστηκε για τις πράξεις του σε φυλάκιση τριών ετών και πέντε ετών. Τα χρήματα ωστόσο ουδέποτε ανακτήθηκαν.

Η Εθνική Φρουρά

Σε ότι αφορά την Εθνική Φρουρά και το υπουργείο άμυνας, στη λίστα κατατάσσεται πρώτη η απόφαση για απώλεια υλικών του Δημοσίου, για την οποία δεν δίνοντια περαιτέρω διευκρινίσεις, ενδεχομένως επειδή αφορά ζητήματα άμυνας και ασφάλειας. Το εν λόγω υλικό που απωλέθη έχει αξία 60 χιλιάδων ευρώ.

Παράλληλα καταγράφονται και άλλες μικρότερες απώλειες από κλοπές όπλων από εφέδρους. Συγκεκριμένα, το Υπουργείο Άμυνας, διέγραψε ένα G3A3 kai 210 φυσίγγια 7,62 χιλιοστων που κλάπηκε από οικία εφέδρου τον Μάρτιο του 2020. Για την υπόθεση  υποβλήθηκε σχετική επιστολή της Αστυνομικής Διεύθυνσης Επαρχίας Αμμοχώστου, όπου επιβεβαιώνεται ότι η υπόθεση ταξινομήθηκε ως ανεξιχνίαστη. Το διαγραφέν ποσό ανήλθε σε 1800 ευρώ. Ανάλογη περίπτωση καταγράφεται από κλοπή G3 από οικία εφέδρου στη Λευκωσία, με το ποσό 1180 ευρώ να χάνεται για το κράτος. Και αυτή η υπόθεση ταξινομήθηκε ως ανεξιχνίαστη.

Η τρίτη περίπτωση αφορά κι αυτή κλοπή G3, καθώς επίσης και 210 φυσιγγίων και πέντε γεμιστήρων. Στην εν λόγω περίπτωση η απώλεια υλικού για το κράτος ανήλθε σε 2383 ευρώ, με τον εμπλεκόμενο στρατιώτη να έχει καταδικαστεί σε εννέα μήνες φυλάκιση με τριετή αναστολή, σχετικά με το αδίκημα Νόμου για πυροβόλα όπλα.

Το Υπουργείο Γεωργίας

Αστοχίες καταγράφηκαν και σε άλλα τμήματα του δημοσίου. Συγκεκριμένα, η επιτροπή, διέγραψε υλικό που αφορά την απώλεια φυτών του φυτώριου Αθαλάσσας μετά από θεομηνία στις 4/12/2018, όπου είχε υπερχειλίσει ο χείμαρρος που διέρχεται δίπλα από το φυτώριο με αποτέλεσμα ο χώρος του φυτωρίου να πλημμυρίσει. Λόγω του γεγονότος αυτού, μεγάλος αριθμός φυτών είχε παρασυρθεί από το νερό και είχε καλυφθεί από χώμα, άμμο ή άλλα φερτά υλικά χωρίς να είναι δυνατός ο εντοπισμός και η καταμέτρηση τους. Η απώλεια υλικών ανήλθε στις 10900 ευρώ.

Στο Υπουργείο Γεωργίας, καταγράφηκε και απώλεια εσόδων ύψους 46 χιλιάδων ευρώ, ποσό που εκδικάστηκε σε αγωγή του Επάρχου Πάφου εναντίον πολίτη.  Το Δικαστήριο αποφάσισε όπως ο εναγόμενος πληρώσει στον ενάγοντα το ποσό των €42.695,15, συν τόκους εκ του ποσού των €22.839,69 μέχρι εξοφλήσεως. Αυτό δεν συνέβη και το ποσό διαγράφηκε, ενδεχομένως λόγω αδυναμίας του πολίτη να αποπληρώσει.

Ένα από τα μεγαλύτερα ποσά που διαγράφηκε, αφορούσε το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, στο οποίο καταγράφηκε απώλεια εσόδων λόγω διαγραφής ποσού για ύψους 872,966.80 ευρώ. Η υπόθεση αφορά αφορά τις χρεώσεις του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) προς το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού (ΣΥΛ), λόγω της αύξησης της χρέωσης κατανάλωσης νερού από το ΤΑΥ προς τις Τοπικές Αρχές Υδατοπρομήθειας, για την περίοδο από 1/01/2018 – 31/12/2018. Η διαγραφή έγινε λόγω της καθυστέρησης που υπήρξε εκ μέρους της κυβερνητικής πλευράς (Νομική Υπηρεσία) για σχετικό νομοτεχνικό έλεγχο στους Κανονισμούς αύξησης των τελών του ΣΥΛ, σε ότι αφορά την επιβολή τέλους περιβάλλοντος και πόρου, μετά την αντίστοιχη αύξηση των τελών του ΤΑΥ, με τους Κανονισμούς Τελών Ύδατος (ΚΔΠ48/2017).

Η απόφαση της Επιτροπής βασίστηκε στο γεγονός ότι η καθυστέρηση δεν δημιουργήθηκε εξ’ υπαιτιότητας του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού (ΣΥΛ), το οποίο κατ’ έπεκταση δεν μπορούσε να χρεώσει την ανάλογη αξία νερού προς τους καταναλωτές.

Ένας δρόμος από το 1970

Μια ενδεικτική ιστορία κυπριακής παράνοιας, καταγράφεται με το Υπουργείο Μεταφορών να πρωταγωνιστεί. Συγκεκριμένα καταγράφηκε απώλεια εσόδων 60 χιλιάδων ευρώ που αφορά οφειλή της Ελληνικής Μεταλλευτικής Εταιρείας. Ειδικότερα το ποσό που παρουσιάζεται από μεταφορά ως χρεωστικό υπόλοιπο στο Γενικό Λογαριασμό Προκαταβολών του Τμήματος Δημοσίων Έργων, το οποίο αποτελεί οφειλή της Ελληνικής Μεταλλευτικής Εταιρείας από τη συνεισφορά της για κατασκευή του δρόμου Αρεδιού-Επισκοπιού και εκκρεμεί πριν από το 1970.

Το θέμα τέθηκε ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα με αποτέλεσμα να καταχωρηθεί στις 8/06/2015 στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, η Αγωγή με αρ. 2616/15 εναντίον της εν λόγω εταιρείας. Το θέμα κατέληξε, με εισήγηση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας, σε εξώδικο συμβιβασμό για καταβολή του ποσού των €10.000 και διαγραφή του υπόλοιπου ποσού. Σημειώνεται ότι το ποσό των €10.000 έχει ήδη καταβληθεί από την εταιρεία.

Επίσης στο Υπουργείο Μεταφορών, καταγράφηκε απώλεια εσόδων από τη διαγραφή γραμματοσήμων και προσφυγοσήμων για τον ποιοτικό έλεγχο του εσωτερικού και διασυνοριακού ταχυδρομείου κατά τη διάρκεια του έτους 2019. Η απώλεια εσόδων ανέρχεται στις 20 χιλιάδες ευρώ περίπου.

Τα μεγαλύτερα ποσά

Στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία διαγράφηκε επίσης οφειλή, αυτή τη φορά πολύ μεγαλύτερη που ανέρχεται σε 1,24 εκ. ευρώ. Συγκεκριμένα σύμφωνα με το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας, η διαγραφή του υπέρογκου ποσού αφορά αφορά ποσό που προήλθε από αποπληρωμή δανείου της εταιρείας από το 1988, προς την Ελληνική Τράπεζα από την Κυβέρνηση ως εγγυητής (€2.839.752,21) και συμψηφισμό της πιο πάνω οφειλής, περιορισμένης στο διπλάσιο του Κεφαλαίου του δανείου (€1.598.602,10) με ενοίκια/αποζημιώσεις που προκλήθηκαν από την Εθνική Φρουρά σε τεμάχια με υποστατικά της Ελληνικής Μεταλλευτικής Εταιρείας Λτδ.

Η διαγραφή για την Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία Λτδ είναι άμεσα συνυφασμένη με τις Ελληνικές Χημικές Βιομηχανίες Λτδ, με εκκρεμότητες από τη δεκαετία του 1980, έχουν γίνει οι δέουσες έρευνες και διαβουλεύσεις από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους και λήφθηκε σχετική Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 10/09/2020.

Ακόμα μεγαλύτερο ποσό καταγράφηκε ως απώλεια εσόδων από τις Ελληνικές Χημικές Βιομηχανίες. Συγκεκριμένα το Γενικό Λογιστήριο του κράτους, διέγραψε ποσό έξι εκ. ευρώ από την εν λόγω εταιρεία που αφορά δάνεια που δόθηκαν στην εν λόγω εταιρεία, μεταξύ των ετών 1984 – 1987, από την Κυβέρνηση και τα οφειλόμενα ποσά παρουσιάζονται στα βιβλία της Κυβέρνησης ως Προκαταβολές και Χρεώστες. Η εν λόγω εταιρεία έχει εκκαθαριστεί και διαγραφεί από το Μητρώο του Εφόρου στις 2/07/2018 και δεν υπάρχει πιθανότητα να εισπραχθούν τα οφειλόμενα.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι που ζημίωσαν το δημόσιο

Ποσό που σήμερα ανέρχεται στις 682 χιλιάδες ευρώ, διέγραψε το Γενικό Λογιστήριο, για οφειλές ενός πρώην δημόσιου υπάλληλου προς το Τμήμα Τελωνείων. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ποσό αποζημίωσης και τους τόκους, που αντιπροσωπεύει τα εκ δικαστικής αποφάσεως ποσά εισαγωγικού δασμού και έκτακτης προσφυγικής επιβάρυνσης που οφείλονται στο Τμήμα Τελωνείων, για γεγονότα που επισυνέβησαν κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ των ετών 1983- 1991, από τον αποβιώσαντα Κ. Γ., για ελλείποντα εμπορεύματα από τα αποθέματα της Γενικής Αποθήκης Αποταμιεύσεως αρ. 5.55 τα οποία δεν έτυχαν τελωνειακής διευθετήσεως.

Το Τμήμα Τελωνείων καταχώρησε την Αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας στα πλαίσια της οποίας εκδόθηκε απόφαση, όπως πληρώσει το ποσό των €682.553,64 πλέον τόκο και έξοδα. Στη συνέχεια έγινε προσπάθεια να εντοπιστούν τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη για την εκτέλεση της απόφασης χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα, αφού το μοναδικό εισόδημα του Κ. Γ., ήταν η σύνταξη γήρατος που λάμβανε.

Ακολούθως η Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας ενημέρωσε με επιστολή της ότι Κ. Γ. απεβίωσε στις 23/01/2016. Η απόφαση της Επιτροπής βασίστηκε στο γεγονός ότι το οφειλόμενο ποσό δεν επιδέχεται είσπραξης, αφού αφορά γεγονότα που έγιναν τη χρονική περίοδο μεταξύ των ετών 1983-1991 και λόγω του ότι η ακίνητη περιουσία του αποβιώσαντα πωλήθηκε σε δημόσιο πλειστηριασμό με αίτηση αναγκαστικής πώλησης λόγω υποθήκης για λογαριασμό της Ελληνικής Τράπεζας και δεν εντοπίστηκε οποιαδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο στο όνομα του αποβιώσαντα, μετά από σχετική έρευνα που διενήργησε το Κτηματολόγιο.

Φέσι 121 χιλιάδων ευρώ, έβαλαν τα αρδευτικά τμήματα «Άγιος Νήπιος» και «Άγιος Γεώργιος» του χωριού Γιόλου. Για τα έργα έγιναν τέσσερα δάνεια, τα οποία παραχωρήθηκαν από το πρώην Ταμείο Δημοσίων Δανείων στα Αρδευτικά Τμήματα «Άγιος Νήπιος» και «Άγιος Γεώργιος» του χωριού Γιόλου, με σκοπό τη βελτίωση των αρδευτικών έργων. Τα δάνεια ήταν ληξιπρόθεσμα και έχουν περιοριστεί στο διπλάσιο του αρχικού κεφαλαίου. Τα εν λόγω Αρδευτικά Τμήματα είναι ανενεργά από το 2008 και δεν υπάρχουν οποιαδήποτε περιουσιακά στοιχεία στο όνομα τους.

Η Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου εισηγήθηκε τη διαγραφή των οφειλών τους ώστε να προχωρήσει τη διαδικασία διάλυσης τους. Το Συμβούλιο των πρώην Δανειστικών Επιτρόπων σε συνεδρία το 2019 αποφάσισε να εγκρίνει την πλήρη διαγραφή των δανείων με την προϋπόθεση ότι η Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου προχωρήσει στην ολοκλήρωση της διάλυσης τους. Στις 6/11/2020 η Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου ενημέρωσε με επιστολή της ότι η διαδικασία διάλυσης τους ολοκληρώθηκε.

Χρωστούσε ενοίκια από το 1975

Επιπλέον το Υπουργείο Εσωτερικών, ζημιώθηκε κατά 64 χιλιάδες ευρώ από τη διαγραφή ποσού που πολίτης χρωστά. Ειδικότερα το ποσό διαγράφηκε αφού ο οφειλέτης απεβίωσε το 2019. Το ποσό αφορά οφειλόμενα ενοίκια του αποβιώσαντα, στον οποίον είχε παραχωθεί ενοικιαστήριο έγγραφο ως θέσμιος ενοικιαστής Τ/Κ υποστατικού επί της Λεωφ. Μακαρίου Γ’ αρ. 108Α στην Πάφο από τις 11/09/1975.

Ο μισθωτής απεβίωσε στις 30/09/2019 και οφείλονταν ενοίκια ύψους €64.499,65 από 01/09/1995 – 31/12/2015. Εναντίον του οφειλέτη είχε καταχωρηθεί Αγωγή στο Ε.Δ. Πάφου και σύμφωνα με την επιστολή του Δικηγόρου της υπόθεσης ημερομηνίας 19/09/2017, καταχωρήθηκε ένταλμα εκτέλεσης κινητής περιουσίας αλλά επεστράφη ανεκτέλεστο για το λόγο ότι οφειλέτης σ Πάφου και σύμφωνα με την επιστολή του Δικηγόρου της υπόθεσης ημερομηνίας 19/09/2017, καταχωρήθηκε ένταλμα εκτέλεσης κινητής περιουσίας, αλλά επεστράφη ανεκτέλεστο για το λόγο ότι ι οφειλέτης στερείτο κινητής και ακίνητης περιουσίας.

Μας ήρθε… πικρή η ζάχαρη

Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, η πλεονάζουσα ποσότητα ζάχαρης που εισήχθη στην Κύπρο το 2005 μας κόστισε σχεδόν 283 χιλιάδες ευρώ. Συγκεκριμένα το συγκεκριμένο ποσό, που το κράτος θα έπρεπε να εισπράξει, διαγράφηκε. Αφορούσε τις χρεώσεις που επιβλήθηκαν σε εισαγωγείς ζάχαρης για πλεονάζουσα ποσότητα ζάχαρης το έτος 2005. Η σχετική Διοικητική πράξη ακυρώθηκε με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά από Απόφαση του Δικαστηρίου.

Η απόφαση της Επιτροπής βασίστηκε στο γεγονός ότι υπάρχει Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου μετά από Απόφαση του Δικαστηρίου, καθώς και για λόγους ίσης μεταχείρισης στα πλαίσια της χρηστής διοίκησης, αφού η ίδια απόφαση εφαρμόστηκε ήδη το 2018 και στις άλλες επηρεαζόμενες εταιρείες.

Οι πτωχευμένες εταιρείες

Την ίδια ώρα το κράτος διέγραψε ποσό 424 χιλιάδων ευρών που αφορά οφειλές δεκαέξι πλοίων, τα οποία πωλήθηκαν ή οι πλοιοκτήτριες εταιρείες τους διαλύθηκαν κατά τα έτη 1997-2009 και για τις οποίες έχουν εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες είσπραξης των οφειλομένων ποσών.

Οι ιδιοκτήτριες εταιρείες έχουν διαγραφεί από το Μητρώο του Τμήματος Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη και ως τούτου είναι αδύνατη η λήψη νομικών μέτρων. Η απόφαση της Επιτροπής βασίστηκε στο γεγονός ότι οι ιδιοκτήτριες εταιρείες των πλοίων, έχουν διαγραφεί από το Μητρώο που τηρείται από το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη, κατά τα έτη 1997–2009 και κατά συνέπεια δεν μπορούν να ληφθούν οποιαδήποτε νομικά μέτρα για την είσπραξη των οφειλομένων ποσών.

Επιπλέον το Τμήμα Φορολογίας διέγραψε ποσό 1,5 εκ. ευρώ που αφορά αιτήματα διαγραφής φορολογικών οφειλών 2.090 αποβιωσάντων πριν το 2012. Οι φορολογικές οφειλές αποβιωσάντων δεν είναι δυνατό να εισπραχθούν από τους κληρονόμους, επειδή οι κληρονόμοι είναι υπόλογοι προς τους οφειλόμενους φόρους του αποβιώσαντα, νοουμένου ότι οι φόροι αυτοί μπορούν να καλυφθούν από την περιουσία που είχε ο αποβιώσας κατά την ημερομηνία του θανάτου του.

Αναφορικά με τις φορολογικές οφειλές των αποβιωσάντων που υποβλήθηκαν ενώπιον της Επιτροπής προς διαγραφή, το Τμήμα Φορολογίας ενημέρωσε ότι αφορούσαν περιπτώσεις που δεν εντοπίστηκαν περιουσιακά στοιχεία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου και ως εκ τούτου δεν μπορούν να διεκδικηθούν οποιεσδήποτε φορολογικές οφειλές από τους κληρονόμους. Για όλες τις περιπτώσεις διαγραφών, η απόφαση της Επιτροπής βασίστηκε στο γεγονός του ότι δεν εντοπίστηκαν περιουσιακά στοιχεία στα ονόματα των αποβιωσάντων, σύμφωνα με τις διατάξεις της πιο πάνω νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν μπορούν να διεκδικηθούν οποιεσδήποτε φορολογικές οφειλές από τους κληρονόμους των αποβιωσάντων.

Τέλος το Υπουργείο Οικονομικών, διέγραψε ποσό 840 χιλιάδων ευρώ που αφορούσαν οφειλόμενους φόρους, τόκους και προστιμα, που επιβάρυναν 234 εταιρείες οι οποίες εμφανίζονται ως διαλυμένες στο Μητρώο του Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη, μεταξύ των ετών 1996-2019. Η απόφαση της Επιτροπής βασίστηκε στο γεγονός ότι όλες οι εταιρείες έχουν εκκαθαριστεί και διαλυθεί σύμφωνα με το Μητρώο του Εφόρου Εταιρειών.