Επιχείρηση κάθαρση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ελέω... Qatargate

Από την στιγμή που αποκαλύφθηκε το Qatargate, έχει ταρακουνήσει για τα καλά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η έρευνα των βελγικών αρχών συνεχίζεται αποκαλύπτοντας όλο και περισσότερα στοιχεία για την δράση του «εγκεφάλου» του σκανδάλου, κ. Παντσέρι, της δράσης του Φραντσέσκο Τζιόρτζι, ενώ την Πέμπτη (22/12) βρέθηκε ενώπιον ανακριτή και η πρώην αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κα Εύα Καϊλή.

Όπως είχε αναφέρει, η πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα, αλλά και σύμφωνα με πηγές του in.gr, έχει ήδη ξεκινήσει μία εσωτερική έρευνα για την εύρεση και άλλων ατόμων που συμμετείχαν, είτε άμεσα, είτε έμμεσα, στο σκάνδαλο χρηματισμού από το Κατάρ. Παρόλα αυτά, αν και το Κοινοβούλιο από μόνο του διαθέτει μέσα για την αυτορρύθμιση του, από ότι φαίνεται δεν είναι αρκετή, με αποτέλεσμα να χρειάζεται την αρωγή των βελγικών αρχών.

Εύα Καϊλή: Εν αναμονή της απόφασης για προφυλάκιση ή μη – Το δυνατό «χαρτί» της και η άσχημη ψυχολογική κατάσταση

Η έρευνα στο Στρασβούργο

Πριν από λίγες ημέρες, έγιναν έρευνες στα γραφεία του Ευρωκοινοβουλίου του Στρασβούργου. Σύμφωνα με πληροφορίες του Politico, το γραφείο της Mychelle Rieu, υπαλλήλου που εργάζεται στην υποεπιτροπή του Κοινοβουλίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, σφραγίστηκε από τους ερευνητές. Ακόμη,  κατασχέθηκε υπολογιστικός εξοπλισμός σε σχέση με τις εργασίες της εν λόγω επιτροπής. Ο ρόλος της επιτροπής είναι να «ευαισθητοποιεί για συγκεκριμένες καταστάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων», μεταξύ άλλων και με εξωτερικούς φορείς.

Οι έλεγχοι των αρχών στην πρόεδρο και τα μέλη της υποεπιτροπής διενεργήθηκε την Τρίτη (13/12), ενώ την Δευτέρα η Μαρί Έλενα ανακοίνωσε πως αποσύρεται από την προεδρία της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όσο συνεχίζονται οι έρευνες για το Qatargate.

Πέραν από την έρευνα αυτή, έχουν ξεκινήσει να απομακρύνονται από το Ευρωκοινοβούλιο υπάλληλοι και βοηθητικό προσωπικό ευρωβουλευτών και από διάφορες υπηρεσίες, για τους οποίους υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι είχαν εμπλακεί στο Qatargate. 

Οι ευρωβουλευτές καλούν για «εκκαθάριση» του Ευρωκοινοβουλίου

Μετά τις αποκαλύψεις και την έκθεση του θεσμού στο μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς της τελευταίας δεκαετίας, πολλοί ευρωβουλευτές καλούν σε «εκκαθάριση». Ο Ραφαέλ Γκλικσμάν, πρόεδρος ειδικής επιτροπής για τις ξένες παρεμβάσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ανέφερε σύμφωνα με το France 2, ότι «Πρέπει να καθαρίσουμε τους θεσμούς μας».

«Τα θεσμικά μας όργανα ήταν πολύ ανοιχτά στα συμφέροντα ξένων καθεστώτων, τα οποία είναι ολοένα και πιο πλούσια και διεφθαρμένα», υποστηρίζει ο Γκλικσμάν. Αναφέρει παραδείγματα: «Κατάρ, Ρωσία, Κίνα, Αζερμπαϊτζάν, μπορούν να έρθουν για …ψώνια».

Ως τεράστιο σοκ, χαρακτήρισε το σκάνδαλο διαφθοράς, η Γαλλίδα ευρωβουλευτής Φαμπιάν Κελέρ, του κόμματος Renew Europe. Η ίδια ανέφερε διάφορους τρόπους για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Όπως για παράδειγμα να υποβάλλουν δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων, από την αρχή μέχρι το τέλος της θητείας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Αλεξάντερ ντε Κρό, είχε αναφέρει πως «Η βελγική δικαιοσύνη έκανε αυτό που δεν κατάφερε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».

Τι προβλέπει ο κώδικας δεοντολογίας του ΕΚ

Σύμφωνα με τον κώδικα δεοντολογίας του Ευρωκοινοβουλίου, οι ευρωβουλευτές υποχρεούνται να δηλώνουν άλλα εισοδήματα και να απέχουν από την αποδοχή δώρων ή παροχών άνω των 150 ευρώ, αλλά αυτό δεν ισχύει για τα ταξίδια, τη διαμονή ή τα έξοδα που καταβάλλονται από τρίτους.

Τα μητρώα δώρων, που περιλαμβάνουν τις κοινοποιήσεις που είναι υποχρεωμένοι να κάνουν οι ευρωβουλευτές για τα αντικείμενα που έλαβαν με επίσημη ιδιότητα, απαριθμούν αντικείμενα όπως ένα τηλέφωνο από το Μπαχρέιν, κοσμήματα από το Αζερμπαϊτζάν και αρώματα από το Κατάρ, αλλά κατά τα άλλα είναι ελλιπή.

Μόνο 8 ευρωβουλευτές δήλωσαν 46 δώρα που έλαβαν από το 2019, ενώ κατά την προηγούμενη πενταετή κοινοβουλευτική περίοδο, ήταν μόλις 15 ευρωβουλευτές και 57 δώρα. Από τα ταξίδια, οι νομοθέτες πρέπει να αποκαλύπτουν εάν πληρώνονται από τρίτες χώρες, αλλά υπάρχουν εξαιρέσεις όπως αυτά που πληρώνονται από «πολιτικά κόμματα και ιδρύματα». 

Άνισοι κανόνες του προσωπικού του Κοινοβουλίου και της Κομισιόν

Οι συναντήσεις μεταξύ υπαλλήλων της ΕΕ και των καταχωρημένων στο σχετικό μητρώο λομπιστών πρέπει να καταγράφονται. Βέβαια, το πρωτόκολλο καταγραφής συναντήσεων δεν τηρείται  από όλους τους υπαλλήλους.

«Οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Επιτροπής τηρούν ημερολόγια συναντήσεων στα οποία καταγράφουν τις συναντήσεις με λομπίστες. Οι ευρωβουλευτές έχουν γενικά αντιταχθεί στην καταγραφή των συναντήσεών τους. Υπάρχει τώρα ένας κανόνας σύμφωνα με τον οποίο, για παράδειγμα, οι εισηγητές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να καταγράφουν τις συναντήσεις τους με λομπίστες, αλλά ο κανόνας αυτός εφαρμόζεται πολύ άνισα», δήλωσε η Korkea-aho.

Ακόμη, το προσωπικό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν μπορεί να δέχεται δώρα από τρίτους χωρίς προηγούμενη άδεια, εκτός εάν η αξία του δώρου είναι μικρότερη από 100 ευρώ ή 300 ευρώ κατά τη διάρκεια ενός έτους. Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κανόνας είναι ότι το προσωπικό της δεν μπορεί να δέχεται δώρα από τρίτους χωρίς προηγούμενη άδεια, εκτός εάν η αξία του δώρου είναι κάτω από 50 ευρώ και δεν πραγματοποιούνται δωρεές σε τακτική βάση.

«Χαλαρή» επιβολή κανόνων

Πριν να σκάσει το σκάνδαλο αυτό, υπήρξαν πολλές περιπτώσεις, όπου οι ευρωβουλευτές είχαν πιαστεί επ’ αυτοφώρω, αλλά τελικά δεν τιμωρήθηκαν είναι καθόλου. Ο Κώδικας Δεοντολογίας του Ευρωκοινοβουλίου περιγράφει λεπτομερώς τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν οι ευρωβουλευτές — αλλά η επιτροπή των ευρωβουλευτών που είναι επιφορτισμένη με την επιβολή των κανόνων, συχνά, δεν το κάνει.

Το 2018, για παράδειγμα, ο Γερμανός ευρωβουλευτής Markus Ferber κατηγορήθηκε για σύγκρουση συμφερόντων. Ο τότε Πρόεδρος του Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι «κατέληξε στο συμπέρασμα ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει παραβίαση του Κώδικα Συμπεριφοράς», σύμφωνα με δήλωση που είχε κάνει ένας βοηθός του.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας θητείας του Κοινοβουλίου, από το 2014 έως το 2019, μια συμβουλευτική επιτροπή διαπίστωσε ότι 24 ευρωβουλευτές είχαν παραβιάσει τον κώδικα δεοντολογίας, διαβιβάζοντας σύσταση για δράση στον πρόεδρο.

Οι παραβιάσεις κυμαίνονταν από τη μη ορθή αναφορά ταξιδιού στο εξωτερικό έως την κατάχρηση κεφαλαίων του Κοινοβουλίου, αλλά τελικά καμία δεν επικυρώθηκε επίσημα — μια απόφαση που ανήκει αποκλειστικά στα χέρια του προέδρου του Κοινοβουλίου. Σε περίπτωση που ο Πρόεδρος είχε εφαρμόσει τον Κώδικα, η μέγιστη τιμωρία θα ήταν η ανάκληση μέρους του μισθού τους για 30 ημέρες. 

Αυστηροποιήθηκε το πλαίσιο των μέτρων μετά το Qatargate

Πέρα από τους ελέγχους στο προσωπικό και στους βοηθούς των Ευρωβουλευτών, τόσο η Ρομπέρτα Μετσόλα, όσο και η Φον ντερ Λάιεν αντέδρασαν άμεσα ανακοινώνοντας αυστηροποίηση του πλαισίου κανόνων.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε στις 15 Δεκεμβρίου νέα μέτρα κατά της διαφθοράς: μεταξύ άλλων, θα επεκταθεί το μητρώο των λόμπι και θα συσταθεί επιτροπή δεοντολογίας. Ωστόσο, ειδικοί όπως ο διευθυντής της Διεθνούς Διαφάνειας, Μισέλ φαν Χούλτεν ζητούν ριζικές αλλαγές στο πλαίσιο.

Απαιτεί αυστηρότερους κανόνες για πρώην μέλη του κοινοβουλίου και επιτρόπους που, ως μεσάζοντες, μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γνώση και τις επαφές τους επωφελώς για άλλα κράτη και οργανισμούς.

Πηγή: In