«Σε μία περίπτωση διαγνώστηκε με HIV πρώτα το μωρό τριών ετών και μετά η μητέρα»

«Ένα άτομο διαγνώστηκε θετικό στον HIV και το είπε στον κολλητό του, που δούλευαν μαζί. Ο καλύτερός του φίλος το είπε στο χώρο εργασίας τους, με αποτέλεσμα να του κάνουν πάρα πολύ bullying και τον ανάγκασαν να φύγει. Όμως, δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει το bullying που του έκαναν και ξεκίνησε από τον καλύτερό του φίλο και πλέον έφυγε από την Κύπρο».

Αυτά είναι τα λόγια της γυναίκας, που έχει συνδέσει το όνομά της, με τους αγώνες για τα δικαιώματα των οροθετικών. Είναι η γυναίκα που από το 2000 παλεύει απέναντι στο κατεστημένο και στα στενά μυαλά της κοινωνίας, για να αλλάξει τον τρόπο σκέψης, να καταρρίψει τα ταμπού, να διαλύσει μύθους και καταστάσεις.

Το όνομά της, Στέλλα Μιχαηλίδου. Ένα όνομα γνωστό στους ιατρικούς κύκλους και όχι μόνο, αφού εδώ και 25 χρόνια παλεύει για να χαρίσει στα άτομα που είναι θετικά στον HIV, ένα καλύτερο μέλλον. Και ο λόγος είναι απλός. Θέλει να βοηθήσει τους συνανθρώπους μας που το έχουν ανάγκη.

Δεν το έχει βιώσει στην οικογένειά της, όπως πολλοί πιστεύουν τόσα χρόνια. Αυτό, όμως, δεν αποτελεί δικαιολογία να μην παλέψει, με νύχια και με δόντια, με όσα μέσα έχει στη διάθεσή της, για να αλλάξει τις αντιλήψεις, για να κάνει την κοινωνία να ξεκολλήσει από τις απαρχαιωμένες αντιλήψεις της και να καταλάβει πως όλα όσα ακούγονται για το συγκεκριμένο θέμα, δεν είναι παρά μύθοι, που η εξέλιξη της τεχνολογίας τους έχει καταρρίψει.

Τα ταμπού που δημιούργησαν την ανάγκη ύπαρξης του ΚΥΦΑ

Το γεγονός πως οποιαδήποτε συζήτηση αφορά στον HIV/AIDS αποτελεί ταμπού και έτσι ήταν ένα θέμα, για το οποίο κανείς δεν ενημέρωνε, πόσω μάλλον να διεκδικεί για τα άτομα που επηρεάζονται, ήταν ο λόγος που οδήγησε την κα. Μιχαηλίδου να ιδρύσει το ΚΥΦΑ.

«Ο ΚΥΦΑ είναι ένα Μη Κυβερνητικός Οργανισμός, που ιδρύθηκε το 2000, από παλιούς και νέους εθελοντές. Λειτουργούμε γραφεία, επί καθημερινής βάσεως κάποιες ώρες, επειδή είναι επί εθελοντικής βάσεως. Υπάρχει συμβουλευτική, νομική, ψυχολογική υποστήριξη. Επίσης, υπάρχει το checkpoint που ιδρύθηκε το 2017, το οποίο ιδρύθηκε και καταρτίστηκε από εκπαιδευμένο προσωπικό, δηλαδή ψυχολόγο και νοσηλευτή. Για την κατάρτισή τους, ήρθαν από το εξωτερικό, από το Κέντρο Λοιμώξεων Αθηνών, γιατροί και τους εκπαίδευσαν. Ήταν εδώ για δύο εβδομάδες.

Είδαμε ότι ήταν ένα θέμα που κανένας δεν ήθελε να ασχοληθεί μαζί του. Δεν ήταν όπως όλα τα άλλα θέματα, που όλοι τρέχουν για να ασχοληθούν μαζί του και είδαμε ότι υπήρχε κενό στο να διεκδικηθούν τα δικαιώματα των ανθρώπων με οροθετικών».

Οι υπηρεσίες που παρέχει ο ΚΥΦΑ

«Υπάρχει το checkpoint, που λειτουργεί δύο φορές την εβδομάδα, τα απογεύματα 4:30-7:00. Εδώ, έρχονται με ραντεβού και όταν διαγνωστεί κάποιος, αμέσως μπαίνει σε φαρμακευτική αγωγή και γίνεται μη μεταδοτικός και μη ανιχνεύσιμος. Έτσι, γίνεται μείωση βλάβης στην κοινότητα, επειδή κάποιος γίνεται άμεσα μη μεταδοτικός.  Το HIV είναι ένας ιός που πλήττει το ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν δεν παίρνουν την φαρμακευτική αγωγή, πηγαίνουν στο AIDS και θα νοσήσουν. Σήμερα, όταν κάποιος λαμβάνει την αγωγή του, γίνονται μη μεταδοτική και μη ανιχνεύσιμη.

Έχουμε και την γραμμή μας, το 1464 που είναι ανοικτή και ο κόσμος μπορεί να τηλεφωνήσει οποιαδήποτε στιγμή, να ρωτήσει για οποιεσδήποτε πληροφορίες θέλει ή οποιαδήποτε καταγγελία θέλει να κάνει. Μέσα από τη γραμμή μας, μπορούν να καλέσουν και να κλείσουν το ραντεβού τους και να έρθουν εδώ, ανώνυμα και δωρεάν. Χωρίς ραντεβού, δεν μπορεί κανείς να έρθει εδώ και να εξεταστεί. Δεν εκπαιδεύσαμε εθελοντές, για να έχουμε μόνο το καταρτισμένο προσωπικό να λαμβάνει δείγμα.

Το 2019 αγοράσαμε και την κινητή μονάδα και μέχρι να κάνουμε τα εγκαίνια και να ξεκινήσουμε σε φεστιβάλ κλπ, μας πρόλαβε η πανδημία του κορωνοϊού. Είχαμε πάει σε κάποια φεστιβάλ, αλλά μετά μας έκοψε για δύο χρόνια. Ξεκινήσαμε, ξανά φέτος. Πήγαμε στη Λόφου, στη Γερμασόγεια, στο φεστιβάλ μπύρας και όπου αλλού μας ζητήσουν. Τώρα, την 1η Δεκεμβρίου θα την πάρουμε σε ένα κολλέγιο και μετά θα την πάρουμε σε μία λεωφόρο. Πήγαμε και σε Λευκωσία και σε Λάρνακα και τώρα θέλουμε να προωθήσουμε την εκστρατεία ενημέρωσης περισσότερο. Εκεί που πηγαίνουμε δίνουμε φυλλάδια στον κόσμο».

Οι περιπτώσεις των ασθενών που έμειναν στο μυαλό

Όλα αυτά τα χρόνια που η κα. Μιχαηλίδου παλεύει για τα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων, έχουν σημαδευτεί με αρκετές ιστορίες. Ιστορίες ανθρώπων, που κάποιες φορές είναι διαφορετικές, κάποιες φορές είναι ίδιες, με κοινό παρονομαστή την ανάγκη των πρωταγωνιστών για αποδοχή.

«Υπήρξε περίπτωση που διαγνώστηκε πρώτα το μωρό και μετά η μητέρα. Ήταν 3 ετών το παιδί και μετά από μία λοίμωξη στο αναπνευστικό και το είχαν κλειστό σε μία κλινική και του έκαναν συνεχώς εξετάσεις. Δεν έβρισκαν την αιτία της λοίμωξης και στο τέλος έκαναν εξέταση για HIV και διαγνώστηκε θετικό. Ήταν τριών ετών. Αυτό σήμαινε πως και η μητέρα ήταν οροθετική. Την υπέβαλαν σε εξετάσεις και εντοπίστηκε θετική. Δεν θα ξεχάσω ότι είχε νοσηλευτεί το μωρό στο Μακάρειο και η μητέρα στη Γρηγόρειο, επειδή είχε λοίμωξη και ήταν σε άσχημη κατάσταση και πήγαινα και τους έβλεπα, επειδή έμεινε μέσα δύο μήνες. Όταν βγήκε, ήρθε εδώ και με αγκάλιασε και μου είπε “ευχαριστώ που ήσουν κοντά μας”.

Θυμάμαι δύο άλλες περιπτώσεις, που τώρα έχουν φύγει από τη ζωή, που αποφάσισαν να μην παίρνουν τα φάρμακά τους. Παρά τις συμβουλές που τους δίναμε, δεν ήθελαν να λάβουν τα φάρμακα, με αποτέλεσμα να νοσήσουν και να πάνε στο AIDS και να καταλήξουν. Ήθελαν να μην τα πίνουν, όμως είναι μεγάλο λάθος αυτό. Πρέπει να γίνεται συμμόρφωση στην φαρμακευτική αγωγή, αφού πλέον πρόκειται για χρόνια πάθηση και μπορεί να αντιμετωπιστεί με δύο χάπια την ημέρα. Δεν υπάρχει χαμηλό προσδόκιμο ζωής, μπορεί ένας άνθρωπος να ζει με τον ιό.

Πλέον, μπορούν οι οροθετικές κοπέλες να μένουν έγκυες. Τον περασμένο χρόνο είχαμε 40-50 γέννες από οροθετικές κοπέλες. Παίρνει η μητέρα φαρμακευτική αγωγή στην εγκυμοσύνη της και τα παιδιά όταν γεννηθούν, λαμβάνουν κάτι σταγόνες για να αποβάλουν τον ιό.

Έζησα και περιπτώσεις που υπήρξε στιγματισμός. Ένα άτομο διαγνώστηκε θετικό στον HIV και το είπε στον κολλητό του, που δούλευαν μαζί. Ο καλύτερός του φίλος το είπε στο χώρο εργασίας τους, με αποτέλεσμα να του κάνουν πάρα πολύ bullying και τον ανάγκασαν να φύγει. Θυμάμαι ότι τον είχαν απολύσει και έκανα πρόβλημα εγώ στην εταιρεία και τον ξαναπροσέλαβαν. Όμως, δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει το bullying που του έκαναν και ξεκίνησε από τον καλύτερό του φίλο και πλέον έφυγε από την Κύπρο. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που έφυγαν από την Κύπρο, όταν διαγνώστηκαν οροθετικοί και έχουν πάει στην Ελλάδα, επειδή εκεί δεν υπάρχει περιθωριοποίηση και στιγματισμός.

Είχαμε περίπτωση κοπέλας που την απέλυσαν, όταν μαθεύτηκε ότι ήταν οροθετική. Αλλά δεν της είπαν ότι θα την απολύσουν γι’ αυτό το λόγο, βρήκαν άλλες αφορμές, ότι θα γίνει μείωση προσωπικού κλπ. Γι’ αυτό οι περισσότεροι οροθετικοί δεν το λένε και είναι δικαίωμά τους».

Οι διακρίσεις στην ιατρική περίθαλψη

Ένα άλλο, μεγάλο κεφάλαιο για τους οροθετικούς και τους ασθενείς με AIDS είναι η ιατρική περίθαλψη, αφού είναι πολλές οι μαρτυρίες, που τους έδιωξαν από ένα νοσηλευτήριο, λόγω του ιατρικού τους ιστορικού.

«Τους λένε να πάνε στην Γρηγόρειο, που είναι η κλινική που τους δέχεται. Έτυχε πολλές φορές. Για ποιο λόγο να γίνει αυτό; Τώρα με το ΓεΣΥ και οι οροθετικοί έχουν δικαίωμα να πάνε σε οποιοδήποτε γιατρό επιθυμούν. Υπάρχει διεθνές πρωτόκολλο, που προνοεί ότι όταν ένας ασθενής μπαίνει στο χώρο, ο γιατρός και οι νοσηλευτές πρέπει να τον αντιμετωπίζουν ως οροθετικό και να λαμβάνουν προφυλάξεις. Μπορεί ο ασθενής να μην το γνωρίζει ακόμη ότι είναι οροθετικό».

Μεγάλος αγώνας για να διεκδικήσουν τα αυτονόητα

Την κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο και τις νοοτροπίες, που είναι βαθιά ριζωμένες και επηρεάζουν ακόμη και πολιτικές, μαρτυρά το γεγονός ότι για να κερδηθούν ακόμη και τα αυτονόητα, η κα. Μιχαηλίδου και το ΚΥΦΑ ως οργανισμός, έπρεπε να παλέψουν διά πυρός και σιδήρου για να τα αποκτήσουν.

«Το ΚΥΦΑ ιδρύθηκε το 2000 και το 2002 ξεκινήσαμε να παλεύουμε για το επίδομα οροθετικότητας. Ένα επίδομα που στην Ελλάδα είναι 650 ευρώ. Στην Κύπρο, από το 2000 μέχρι το 2018, έκανα προσωπικό αγώνα με άρθρα, με επιστολές, με επαφές για να προωθηθεί αυτό το βοήθημα. Υπάρχουν άτομα που παίρνουν πολύ χαμηλό μισθό ή που δεν εργάζονται, εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας τους. Υπάρχουν και περιπτώσεις που διαγνώστηκαν πριν από αρκετά χρόνια, έπαιρναν χάπια και επηρεάστηκαν άλλα όργανά.

Είχαμε συναντήσεις στη Βουλή, με τους Προέδρους της Δημοκρατίας, με υπουργούς, με βουλευτές. Καταφέραμε το 2018 να λάβουμε το επίδομα και ήταν 300 ευρώ. Τα τελευταία δύο χρόνια, παλεύω να δοθεί αύξηση για το συγκεκριμένο ποσό και δόθηκαν επιπλέον 50 ευρώ. Είναι ασήμαντο ποσό, όμως και προσπαθούμε να γίνει 100 αυτό το ποσό. Είναι κοροϊδία να δώσουν μόνο 50 ευρώ αύξηση, από τη στιγμή που ξέρουν ότι πολλοί οροθετικοί έχουν προβλήματα οικονομικά.

Αυτό που δεν καταλάβαμε, είναι ότι πρόκειται για ένα θέμα που μας αφορά. Όσοι θεωρούν ότι δεν θα τους αγγίξει, εθελοτυφλούν. Στην ζωή μου είδα ανθρώπους να κοροϊδεύουν οροθετικούς και να τους τύχει στην οικογένειά τους. Δεν πρέπει να κοροϊδεύεις κανένα. Κάποιοι θεωρούν ότι έχει σχέση μόνο με τον σεξουαλικό προσανατολισμό, δεν είναι έτσι. Είναι ένας μύθος αυτό, γι’ αυτό λέω ότι μπορεί να αγγίξει οποιοδήποτε, ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, σεξουαλικής ταυτότητας.

Όταν διεκδικείς ανθρώπινα δικαιώματα, βρίσκεις και αυτούς που είναι αντίθετοι. Υπάρχει μία προκατάληψη γύρω από τη συγκεκριμένη πάθηση και προσωπικά ως Στέλλα είχα βιώσει καταστάσεις του τύπου “για ποιο λόγο παλεύεις; Μήπως συμβαίνει στην οικογένεια σου;”. Δεν υπάρχει αυτό, αλλά τα είχα ακούσει και μάλιστα από υπουργό. Ασχολούμαι με αυτό το θέμα επειδή κανένας δεν ασχολείτο.

Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι πρέπει να προλαβαίνουμε πράγματα και να μην περιμένουμε να έρθουν να μας βρουν. Είχαμε πολέμιους στο παρελθόν, που ήταν σε θέσεις λειτουργών στο δημόσιο τομέα. Πολεμούμε το κατεστημένο, με αυτά που διεκδικούμε. Θέλουμε να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς, όσον αφορά στον HIV στην Κύπρο. Είχαμε και προδοσίες από ανθρώπους βοηθήσαμε και αυτό ήταν κάτι που μας πλήγωσε πολύ».  

Η δυσκολία στην εξεύρεση χορηγών

Οι μύθοι που έχουν δημιουργηθεί γύρω από τη συγκεκριμένη ασθένεια, είχαν ως αποτέλεσμα να επικρατεί μία ανασφάλεια και ένας φόβος, ειδικά για μεγάλες εταιρείες που θα μπορούσαν να είναι χορηγοί στις καμπάνιες ενημέρωσης.

«είναι πολύ δύσκολο να βρούμε χορηγούς να στηρίξουν τις καμπάνιες για τον HIV, επειδή έχουν στο μυαλό τους το θέμα του σεξ και τη σεξουαλική ταυτότητα και ότι είναι μόνο από σεξουαλική επαφή που μπορεί κάποιος να μολυνθεί. Κάτι που δεν ισχύει και ανατράπηκε εδώ και πολλά χρόνια. Στο εξωτερικό, αρκετές μεγάλες εταιρείες παγκοσμίως, στηρίζουν το θέμα HIV/AIDS και χρηματοδοτούν ΜΚΟ για να κάνουν εκστρατείες ενημέρωσης και να κάνουν ό,τι κάνουμε εμείς εδώ με το checkpoint. Μεγάλα ονόματα, επιχειρηματίες, τραγουδιστές, ηθοποιοί στο εξωτερικό, στηρίζουν τις εκστρατείες για τον HIV/AIDS και στην Ελλάδα το ίδιο και είναι πιο εύκολο να βρουν πόρους οι ΜΚΟ, για να στηρίζουν τα προγράμματα που έχουν.

Εμείς έχουμε μία πολύ καλή στήριξη από την γενική διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας. Στηρίζει τα προγράμματά μας και έχει βοηθήσει προσωπικά και πολλούς οροθετικούς και την ευχαριστούμε πολύ για το συγκεκριμένο θέμα, που είναι ευαισθητοποιημένη.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε μόνιμους χορηγούς, εκτός από το Υπουργείο Υγείας, τον ΟΠΑΠ και το μέγα μας χορηγό, την εταιρεία MSD.

Είναι δύσκολο να βρεις και εθελοντές που να θέλουν να ασχοληθούν και να βοηθήσουν. Όμως εκτός αυτού, εκείνο που είναι σημαντικό να ξέρει ο κόσμος είναι ότι όλα γίνονται με εχεμύθεια. Δεν θα φωτογραφηθούν, δεν θα βγουν πληροφορίες προς τα έξω. Είναι πολύ δύσκολο να εντάξουμε εθελοντές, όσον αφορά στο κομμάτι της ψυχολογικής στήριξης κλπ, να βοηθήσουν και σε εκδηλώσεις. Δεν είναι εύκολο θέμα για να έρθει κάποιος να βοηθήσει. Αυτά συμβαίνουν στην Κύπρο, στο εξωτερικό δεν είναι έτσι».  

Η πανδημία του κορωνοϊού

Αν και κάποιος θα περίμενε ότι με την πανδημία του κορωνοϊού και την καραντίνα, θα παρατηρείτο μείωση στα περιστατικά HIV, οι αριθμοί που έχουν καταγραφεί, αποδεικνύουν ότι συνέβη το ακριβώς αντίθετο.

«Έχουμε δεχτεί πολλές κλήσεις στην γραμμή μας, που ρωτούσαν λεπτομέρειες. Ήμασταν κλειστοί και αρκετούς μήνες και όταν ανοίξαμε πέρσι το καλοκαίρι, διαγνώσαμε δέκα άτομα μέσα σε ένα μήνα. Είχαμε τρομερή αύξηση. Φαίνεται ότι με τον εγκλεισμό, ο κόσμος έδωσε περισσότερη σημασία στη σεξουαλική επαφή».

Οι επόμενες δράσεις του ΚΥΦΑ

«Έχουμε την Παγκόσμια Ημέρα κατά του HIV/AIDS, την 1η Δεκεμβρίου, όταν θα κάνουμε live link στην λεωφόρο Μακαρείου στη Λεμεσό και θα μοιράζουμε ενημερωτικά φυλλάδια, με προφυλακτικό. Την ίδια στιγμή, η κινητή μας μονάδα θα πηγαίνει σε φεστιβάλ, για ελέγχους και θα πηγαίνουμε σε κολλέγια για να μοιράσουμε ενημερωτικά φυλλάδια. Θα κάνουμε και την κόκκινη κορδέλα, που θα είναι έξι μέτρα.

Τώρα κάνουμε το ημερολόγιο και τα λεφτά θα γίνουν κουπόνια, τα οποία στη συνέχεια θα δοθούν στους οροθετικούς συνανθρώπους μας. Συνήθως δίνουμε στις κοπέλες, που έχουν και παιδιά. Αν βρούμε κάποιο που χρίζει ανάγκης, θα του δώσουμε κουπόνι. Έχουμε κουπόνια περίπου 5,000 ευρώ για τα Χριστούγεννα και αν χρίζουν και οικονομικής βοήθειας, τους δίνουμε. Αν υπάρχουν περιπτώσεις που χρίζουν οικονομικής βοήθειας καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, θα τους δώσουμε».

Ένα μήνυμα με παραλήπτες όλους

«Ναι, σας αφορά. Μπορεί να αγγίξει τον οποιοδήποτε από εσάς. Τους γύρω σας, την οικογένεια, τους φίλους σας».  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• «Όταν κατάλαβα ότι έχω AIDS είπα στον αδελφό μου να βρει που κάνουν αποτέφρωση»
• «Όταν διαγνώστηκα με Aids με ανάγκασαν να παραιτηθώ… Φίλοι με εγκατέλειψαν»
• «Άφησαν οροθετική με αίματα στο κεφάλι, την έδιωχναν»-Αύξηση περιστατικών HIV
• Ανακαλύφθηκε στην Κύπρο ένα νέο στέλεχος του HIV-«Δεν έχει ταυτοποιηθεί αλλού»