Η Κιβωτός των τεράτων, η ντροπή του Πάπα και η ματωμένη ιστορία

Ήταν Οκτώβριος του 2021 όταν ο Πάπας Φραγκίσκος εξέφρασε ντροπή. Πολλές φορές. «Θέλω να εκφράσω προς τα θύματα τη θλίψη μου, την οδύνη μου για τα τραύματα που υπέστησαν και επίσης την ντροπή μου, την ντροπή μας, την ντροπή μου για την υπερβολικά μακρόχρονη ανικανότητα της Εκκλησίας να θέσει τα θύματα στο κέντρο των ανησυχιών της», είπε μεταξύ άλλων.

Λίγες μέρες πριν, η Ανεξάρτητη Επιτροπή για τις Σεξουαλικές Κακοποιήσεις στην Εκκλησία που είχε διορίσει η Γαλλία δημοσίευσε το πόρισμά της, βάσει του οποίου, από το 1950, περίπου 330,000 παιδιά κακοποιήθηκαν στη χώρα. Για περίπου 216,000 θύματα οι θύτες ήταν ιερείς και κληρικοί και οι υπόλοιποι άτομα που εμπλέκονταν στην εκκλησία.

Αυτή δεν ήταν η μοναδική φορά που ο Πάπας Φραγκίσκος εξέφρασε ντροπή και οδύνη για τις πράξεις άλλων. Μόλις τον περασμένο Ιούλιο, ενώ βρισκόταν στον Καναδά, είπε: «Ικετεύω ταπεινά συγχώρηση για το κακό που διέπραξαν τόσοι πολλοί χριστιανοί σε βάρος των αυτοχθόνων». Αναφερόταν για την ίσως πιο σκοτεινή στιγμή στην ιστορία της χώρας, όταν, μεταξύ του 1881 και 1996, περισσότερα από 150,000 παιδιά από τις κοινότητες ιθαγενών χωρίστηκαν από την οικογένειά τους και μεταφέρθηκαν σε ειδικά «σχολεία», όπου ήταν θύματα σωματικής, ψυχολογικής και σεξουαλικής βίας και λιμοκτονούσαν. Πρόκειται για μια πρακτική που τώρα χαρακτηρίζεται ως «πολιτισμική γενοκτονία».

Πολλά από αυτά τα παιδιά πέθαναν από την κακοποίηση, τις αρρώστιες, την αμέλεια ή αυτοκτονούσαν και ακόμα εντοπίζονται τάφοι κοντά σ’ αυτά τα σχολεία-κολαστήρια. Το 2021, μάλιστα, βρέθηκε στην περιοχή British Columbia τάφος, στον οποίο έκρυψαν τους θανάτους 215 ιθαγενών παιδιών, με τα μικρότερα να υπολογίζεται πως ήταν τριών ετών. Δεκάδες από αυτά τα «σχολεία» λειτουργούσαν υπό την καθολική, την αγγλικανική και άλλες χριστιανικές εκκλησίες, με οικονομική ενίσχυση από την Κυβέρνηση. Και περισσότερα από 4,000 παιδιά υπολογίζεται ότι πέθαναν στα χέρια τους.

Για δεκαετίες, σε διάφορα σημεία του κόσμου, δομές που σχετίζονταν με την εκκλησία και που είχαν υπό την ευθύνη τους τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας, προκαλούσαν ή επέτρεπαν την κακοποίησή τους, υπό την κάλυψη της χριστιανικής αγάπης, η οποία θεωρείτο από όλους τους υπόλοιπους αυτονόητη και δεδομένη. Πολλές φορές έχει αποδειχθεί πως δεν ήταν. Η αγάπη εξαρτάται πάντοτε από τον άνθρωπο κι όχι από τα ρούχα ή το μέγεθος του σταυρού που φορά. Κι ανάμεσα στους ανθρώπους με καλή προαίρεση και πραγματική αγάπη κρύβονταν τα ρασοφόρα τέρατα, που για χρόνια κάλυπταν την σκοτεινή πλευρά τους με ευκολία κάτω από την υποτιθέμενη πίστη τους.

Ιδιαίτερα η καθολική εκκλησία έχει εμπλακεί σε χιλιάδες περιπτώσεις κακοποίησης παιδιών από ιερείς, καλόγριες και εργαζόμενους σε διαφόρων ειδών δομές που ήταν υπό την εποπτεία της στην Ευρώπη, την Αυστραλία, τη Βόρεια και Λατινική Αμερική και σε μικρότερο βαθμό σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Τα περισσότερα θύματα ήταν αγόρια, από την παιδική ηλικία μέχρι το μέσο της εφηβείας τους.

Αν και για πολλά χρόνια έρχονταν στο φως υποθέσεις, υπήρχε μια γενική σιωπή και διάθεση συγκάλυψης και κοντά στην αλλαγή του αιώνα ήταν που οι Αρχές αλλά και η ίδια η καθολική εκκλησία άρχισαν να παίρνουν στα σοβαρά το ζήτημα, με πολλά γεγονότα να αποκαλύπτονται πολύ πρόσφατα. Μόλις αυτόν τον μήνα το Βατικανό ανακοίνωσε ότι διερευνά τις ενέργειες ενός Γάλλου καρδινάλιου, που κατηγορείται για βιασμό ενός έφηβου κοριτσιού πριν από πολλά χρόνια.   

Τις τελευταίες ημέρες, το πανελλήνιο παρακολουθεί σοκαρισμένο τις καταγγελίες για κακοποίηση παιδιών στην Κιβωτό του Κόσμου, που φαίνεται να έκρυβε μέσα της τέρατα. Πρόκειται για μια οργάνωση για πολλά χρόνια προσέφερε βοήθεια και στέγη σε ευάλωτα παιδιά, υπό την ηγεσία ενός ιερέα και της συζύγου του. Ο κόσμος αγκάλιαζε την οργάνωση, το κράτος την εμπιστευόταν και το ράσο του ιερέα παρουσιαζόταν ως μια μορφής εγγύηση για το έργο που επιτελούσε. Μέχρι που έγινε η πρώτη καταγγελία.

Σε αντίθεση με πολλές από τις προαναφερθείσες υποθέσεις σε άλλες χώρες, η έρευνα στην Ελλάδα βρίσκεται στα πολύ αρχικά στάδια και αφορά σχετικά πρόσφατα γεγονότα. Δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η έκβασή της και τι άλλο θα αποκαλυφθεί στην πορεία. Τη Δευτέρα το μεσημέρι, όμως, η Κυβέρνηση συνεδρίασε εκτάκτως και αποφάσισε όπως αντικατασταθεί άμεσα η διοίκηση της Κιβωτού, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για πλήρη διερεύνηση των καταγγελιών και πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης.

Ένα εικοσιτετράωρο προηγουμένως, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος διέταξε τη διενέργεια κανονικών ανακρίσεων και επέβαλε στον ιερέα απαγόρευση ιεροπραξιών μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, φροντίζοντας να τονίσει ότι η Κιβωτός δεν υπάγεται στην Εκκλησία της Ελλάδας, αλλά ο πατέρας Αντώνιος διοικούσε την οργάνωση σε προσωπικό επίπεδο. Ο Αρχιεπίσκοπος ξεκαθάρισε πως «η Εκκλησία ούτε πρόκειται να ανεχθεί, πολλώ δε μάλλον να συγκαλύψει, επαίσχυντες και ειδεχθείς συμπεριφορές και πράξεις, που λερώνουν το ιερό ράσο».

Η αντίδραση της πολιτείας αλλά και της Εκκλησίας στην Ελλάδα δείχνει πως υπάρχει, τουλάχιστον, διάθεση για διαφάνεια σε αυτή την περίπτωση. Δεν διαγράφει, όμως, τις ευθύνες που υπάρχουν για όλους όσοι απέτυχαν να εντοπίσουν εγκαίρως τις κακοποιητικές συμπεριφορές. Δεν διαγράφει την ευκολία με την οποία κράτος και κοινωνία θεωρούσαν ότι όλα θα ήταν καλά, επειδή ο επικεφαλής της δομής ήταν παπάς.

Τα πιο ευάλωτα παιδιά είναι που χρειάζονται τα πιο ιδανικά περιβάλλοντα. Χώρους και ανθρώπους που μπορούν να τους προσφέρουν την απαραίτητη αγάπη, προσοχή και στήριξη. Χώρους και ανθρώπους που δεν παίζουν τον ρόλο του κριτή αλλά του υποστηρικτή. Που τα σέβονται και τα κατανοούν. Και χρειάζεται να γίνονται όλοι οι απαραίτητοι έλεγχοι ότι τους παρέχονται αυτά. Είναι πρωτίστως δουλειά του κράτους να εντοπίζει και να εποπτεύει τα κατάλληλα περιβάλλοντα και ανθρώπους κι όχι να επαναπαύεται με την καλοπροαίρετη και συχνά εξαιρετικά πολύτιμη ιδιωτική πρωτοβουλία.

Κανένας δεν είναι υπεράνω υποψίας, απλώς και μόνο λόγω της ιδιότητας του και ο έλεγχος είναι πάντοτε απαραίτητος. Η ιστορία παγκοσμίως έχει αποδείξει ότι η ύπαρξη θρησκευτικών συμβόλων και γνώσης των εκκλησιαστικών κειμένων δεν αποτελεί απόδειξη ότι πληρούνται οι βασικές προδιαγραφές, όπως φυσικά ούτε ότι δεν πληρούνται. Αυτά τα παιδιά χρειάζονται τους κατάλληλους ανθρώπους στο πλάι τους, ασχέτως σε τι πιστεύουν. Σημασία έχει να πιστεύουν σε αυτά…  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Ξηλώνεται η διοίκηση της Κιβωτού του Κόσμου-Ανακοινώνονται οι αποφάσεις
• Σοκάρουν οι καταγγελίες για την Κιβωτό-Τα ταξίδια του τρόμου και το μπάσκετ
• Τα νυχτερινά μπάνια, τα περίεργα ταξίδια και οι τέσσερις στο κάδρο των ερευνών

• Αποκάλυψη από αυτόπτη μάρτυρα-«Ο πάτερ πήγε να με χρηματίσει για να μη μιλήσω»

• Παρέμβαση Αρχιεπισκόπου Αθηνών για Κιβωτό του Κόσμου-Διέταξε ανακρίσεις