Το plan B του Δένδια για να αποφύγει τον εκβιασμό στη Λιβύη-«Γεια σας και αντίο»

«Γειά σας και αντίο»: Με τις λέξεις αυτές επέλεξε το Politico να συνοψίσει το επεισόδιο που σημειώθηκε με υπαιτιότητα της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης κατά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στη χώρα την Πέμπτη (17/11).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αιχμηρή αντίδραση Δένδια για το περιστατικό στη Λιβύη-«Συνομιλίες με εκλεγμένη κυβέρνηση»

Σύμφωνα με την ανάγνωση του Politico η διπλωματική αυτή ανατροπή «πιθανότατα θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο τις ήδη τεταμένες σχέσεις της Ελλάδας με την κυβέρνηση της Τρίπολης». Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι στις επαφές που είχε στη Βεγγάζη ο Νίκος Δένδιας δήλωσε ότι η Ελλάδα «θα αρχίσει συνομιλίες οριοθέτησης ΑΟΖ με την κυβέρνηση της Λιβύης που θα προκύψει από τις εκλογές». Φρόντισε, δε, να υπενθυμίσει ότι «η Υπηρεσιακή Κυβέρνηση της Λιβύης μία υποχρέωση έχει: να οδηγηθεί σύντομα η Λιβύη σε εκλογές, κάτι που δεν το πράττει».

Περιγράφοντας τι συνέβη στο αεροδρόμιο της Τρίπολης όταν το πρωί της Πέμπτης προσγειώθηκε εκεί το αεροπλάνο με τον Νίκο Δένδια το Politico αναφέρει ότι ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών διαπίστωσε ότι τον περίμεναν αρκετοί φωτογράφοι και μαζί τους η ΥΠΕΞ της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης, Νάιλα Μανγκούς.

Τότε ο κ. Δένδιας άφησε το plan A που προέβελεπε - κατόπιν παράκλησης της κυβέρνησης της Τρίπολης - συνάντηση μόνο με τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ αλ Μενφί, και προχώρησε στο plan B.

«Γρήγορος σαν αστραπή ο Νίκος Δένδιας έκανε με το δάχτυλο του μια κίνηση στον αέρα μιμούμενος τον έλικα του αεροπλάνου και δίνοντας έτσι το σήμα στον πιλότο ότι η συγκεκριμένη επίσκεψη είχε τελειώσει πριν καν να αρχίσει» περιγράφεται στο δημοσίευμα.

«Οι Λίβυοι υπέθεσαν ότι αν κάποιος εμφανιζόταν θα μας υποχρεώναν σε κάποια συνάντηση. Κανείς δεν μπορεί να μας αναγκάσει να συναντήσουμε τον οποιονδήποτε» εξηγούσε ανώτερος Έλληνας αξιωματούχος.

Καταδίκη του τουρκολιβυκού μνημονίου

Αυτό που έγινε ξεκάθαρο από τις επαφές που είχε ο Νίκος Δένδιας στη Βεγγάζή ήταν η ξεκάθαρη καταδίκη του τουρκολιβυκού μνημονίου βάσει του οποίου η κυρία Μανγκούς είχε προχωρήσει σε υπογραφή συμφωνιών με την Τουρκία για την πιθανή αξιοποίηση υδρογονανθράκων, αν και δεν έχει τη νομιμοποίηση να το κάνει αυτό.

Αυτό έγινε αρχικά στη συνάντηση με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ (Khalifa Haftar), επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) με διπλωματικές πηγές να αναφέρουν ότι ο Λίβυος στρατάρχης μίλησε με ιδιαίτερα σκληρά λόγια και κατά της παρουσίας των τουρκικών στρατευμάτων στη χώρα.

Ο κ. Χαφτάρ σημείωσε, επίσης, πως αν μέχρι τον Ιανουάριο δεν γίνουν εκλογές θα πρέπει να ληφθούν άλλες δράσεις ενώ μίλησε με ιδιαίτερα θετικά λόγια για τις σχέσεις της Βεγγάζης με την Αθήνα, καθώς και για τον συντονισμό των διπλωματικών ενεργειών και με το Κάιρο.

Η καταδίκη των τουρκολιβυκών μνημονίων ήταν μια από τις κοινές συνισταμένες και στη συνάντηση του Νϊκου Δένδια με τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης Αγκίλα Σάλεχ Ίσα.

«Συναντήθηκα με τον Πρόεδρο της Βουλής Αντιπροσώπων της Λιβύης και εκπρόσωπο της πόλης Al Qubbah, Aguila Saleh Issa. Του εξέφρασα την ελληνική ικανοποίηση για την καταδίκη των τουρκολιβυκών «μνημονίων» (2019, 2022). Εποικοδομητική συζήτηση για κοινοβουλευτικά ζητήματα και διμερείς σχέσεις» έγραψε ο υπουργός Εξωτερικών σε tweet μετά τη συνάντηση.

Η αντίδραση της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης και των Τούρκων

Αν και οι ενέργειες της υπουργού Εξωτερικών της Λιβύης προκάλεσαν αντιδράσεις και στο εσωτερικό της χώρας με τον πρόεδρο του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης - του ενός εκ των δύο εκλεγμένων οργάνων στη χώρα - Μοχάμεντ Μένφι, να εμφανίζεται δυσαρεστημένος και να λέει σύμφωνα με δημοσιεύματα ότι «είχε ζητήσει από την Νάιλα Μανγκούς να μην πάει στο αεροδρόμιο της Τρίπολης καθώς είχε στείλει δικούς του ανθρώπους να υποδεχθούν τον Νίκο Δένδια και εκείνη δεν το τήρησε», το λιβυκό ΥΠΕΞ στήλωσε τα πόδια, ζήτησε τα ρέστα από την Ελλάδα και προχώρησε στην ανάκληση του επιτετραμμένου της Λιβύης στην Αθήνα για διαβουλεύσεις.

To υπουργείο Εξωτερικών της μεταβατικής κυβέρνησης της Λιβύης, την οποία η Αθήνα δεν αναγνωρίζει, κατηγόρησε τον Νίκο Δένδια ότι «υιοθετεί προσβλητικές θέσεις απέναντι στα συμφέροντα της χώρας, οι οποίες αντανακλώνται στις ανισοβαρείς δηλώσεις του όσον αφορά την κυριαρχία της Λιβύης και το δικαίωμά της να εκπληρώσει τις προσδοκίες του λαού της».

Παράλληλα το λιβυκό ΥΠΕΞ υποστήριξε ότι έδωσε την άδεια στον Νίκο Δένδια να επισκεφθεί στην Τρίπολη «και τον περίμενε να τον υποδεχθεί όπως προβλέπουν οι κανόνες της διπλωματίας» επιλέγοντας να ξεχάσει ότι, όπως έχει ανακοινώσει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, η συμφωνία ήταν να μην υπάρξει συνάντηση με την υπουργό Εξωτερικών της μεταβατικής κύβερνησης καθώς ήταν αυτή που είχε υπογράψει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης ανακοίνωσε, τέλος, ότι «η υπουργός αποδοκιμάζει τη συμπεριφορά αυτή (σ.σ. του Νίκου Δένδια) και θα λάβει μέτρα για να διατηρήσει το κύρος και την κυριαρχία του κράτους της Λιβύης».

Τη σκυτάλη από το λιβυκό ΥΠΕΞ πήραν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης για να ρίξουν «λάδι στη φωτιά» στις σχέσεις Ελλάδας-Λιβύης.

«Διπλωματική έπαρση από τον Έλληνα υπουργό Δένδια! Ισχυρή αντίδραση από τη Λιβύη» σχολίασε η εφημερίδα Aydinlik, σημειώνοντας πως ο Έλληνας ΥΠΕΞ αγνόησε την Λίβυα ομόλογό του. «Διπλωματική κρίση στη Λιβύη. Γύρισε πίσω αρνούμενος να κατέβει από το αεροπλάνο» γράφει για τον Νίκο Δένδια η εφημερίδα Aksam, υποστηρίζοντας πως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών «έφυγε από το αεροδρόμιο χωρίς εξηγήσεις, προκαλώντας κρίση μεταξύ των δύο χωρών».

Η εφημερίδα Takvim σήμείωσε : «Αντίδραση από την Λιβύη στον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών. Δεν κατέβηκε από το αεροπλάνο» κατηγορώντας τον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας για τις επαφές του στη συνέχεια με τον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ στην Βεγγάζη. «Κλιμακώνεται η διπλωματική κρίση ανάμεσα σε Ελλάδα και Λιβύη» έγραψε η Sozcu, συμπληρώνοντας πως «Αντιδρώντας στην άρνηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια να συναντηθεί με την Λίβυα ομόλογό του Najla Al-Mangoush. Η Λιβύη κάλεσε τον Έλληνα Επιτετραμμένο στο υπουργείο Εξωτερικών».

«Ο Έλληνας υπουργός Δένδιας δεν κατέβηκε από το αεροπλάνο, προκαλώντας διπλωματική κρίση με τη Λιβύη» έγραψε το δίκτυο TGRT Haber, σημειώνοντας πως ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών δεν θέλησε να συναντήσει την Λίθβυα ομόλογό του λόγω των συμφωνιών που έχει υπογράψει με την Τουρκία. «Διπλωματικό σκάνδαλο στη Λιβύη από τον Έλληνα υπουργό Δένδια: Πολύ σκληρή αντίδραση από τη διοίκηση της Τρίπολης» έγραψε βη εφημερίδα Yeni Safak, υποστηρίζοντας πως ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας «έβαλε την υπογραφή του σε ένα τεράστιο διπλωματικό αίσχος στη Λιβύη».

Η Νάιλα Μανγκούς που ενορχήστρωσε το επεισόδιο

Η Νάιλα Μανγκούς τράβηξε το σχοινί δεδομένου ότι είναι η υπουργός εκείνη που στις αρχές Οκτωβρίου υπέγραψε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο με το οποίο παραβιάζονται κατάφωρα τα κυρίαρχα δικαιώματα της Ελλάδας.

Μέσα ενημέρωσης τη χαρακτηρίζουν «συνεργάτιδα» του Τσαβούσογλου, ενώ το τουρκολιβυκό σύμφωνο που υπέγραψε προκάλεσε τα εγκωμιαστικά σχόλια του τουρκικού Τύπου.

Προκάλεσε, όμως, και σχόλια καταδίκης στη Δύση με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να εκφράζει την αντίθεσή του. «Η Λιβύη δεν μπορεί να υπογράφει μακροπρόθεσμες διεθνείς συμφωνίες» είχε τονίσει ειδικότερα για το σύμφωνο.

Στην ίδια γραμμή είχε κινηθεί και το Συμβουλίο Ασφαλείας του ΟΗΕ, το οποίο αναφέρθηκε στο άρθρο 6 του Φόρουμ για τον Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη (LPDF) που δεν επιτρέπει στην υπηρεσιακή κυβέρνηση να υπογράφει τέτοιου είδους συμφωνίες.

Σημειώνεται ότι το τουρκολιβυκό σύμφωνο δίνει πάτημα στον Ερντογάν να ενισχύσει τη ρητορική του για το νεο-οθωμανικό όραμα που βασίζεται στην παραβίαση των κανόνων Διεθνούς Δικαίου.

Η πορεία της Nάιλα Μάνγκους

H Nάιλα Μάνγκους γεννήθηκε το 1970 στο Κάρντιφ της Ουαλίας από Λίβυους μετανάστες, αλλά επέστρεψε σε ηλικία έξι ετών με την οικογένειά της στη Βεγγάζη, όπου και μεγάλωσε. Το 2009 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βεγγάζης, δίδαξε Ποινικό Δίκαιο και άσκησε τη δικηγορία προτού ενταχθεί στο προσωπικό του Εθνικού Μεταβατικού Συμβουλίου, στο πρώτο διάστημα της εξέγερσης κατά του Μουαμάρ Καντάφι.

Η Μάνγκους έφυγε από τη Λιβύη όταν άρχισε να φουντώνει ο εμφύλιος, το 2012, με το λιντσάρισμα του Μουαμάρ Καντάφι, και μετανάστευσε στις ΗΠΑ.

Εντάχθηκε στο αμερικανικό Institute of Peace στην Ουάσιγκτον, όπου παρείχε συμβουλές στο πλαίσιο της Συμβουλευτικής Ομάδας της Λιβύης. Με υποτροφία από το ίδρυμα Fulbright, η Μάνγκους ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της στη Μεταμόρφωση των Συγκρούσεων στο Eastern Mennonite University στις ΗΠΑ.

Συνέχισε τις σπουδές της για το διδακτορικό της στη Διαχείριση Συγκρούσεων και Ειρήνης στο Πανεπιστήμιο George Mason στη Βιρτζίνια, ενώ διετέλεσε υπεύθυνη προγράμματος για την Οικοδόμηση της Ειρήνης και το Παραδοσιακό Δίκαιο στο Κέντρο Παγκόσμιων Θρησκειών, Διπλωματίας και Επίλυσης Συγκρούσεων στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον της Βιρτζίνια, όταν κλήθηκε να αναλάβει πολιτικό ρόλο.

Προ ημερών, ο μεταβατικός πρωθυπουργός Ντμπέιμπε, η Μάνγκους συνεχίζει να ασκεί κανονικά τα καθήκοντά της στην προσωρινή κυβέρνηση της Τρίπολης.