Τα βήματα εκσυγχρονισμού, η «μετάφραση» της ιδεολογίας και η ζύμωση του ΑΚΕΛ

Όταν στις Βουλευτικές Εκλογές του 2021 το ΑΚΕΛ σημείωσε απώλεια 3,3% ο προβληματισμός ήταν διάχυτος. Δέκα χρόνια προηγουμένως, το 2011, το ΑΚΕΛ βρισκόταν στην εξουσία και στις Βουλευτικές Εκλογές σημείωνε άνοδο ενάμιση μονάδας. Το ποσοστό του ήταν 32,67% και σε πραγματικούς αριθμούς είχε λάβει 132,171 ψήφους. Το ΑΚΕΛ βρισκόταν για το μεγαλύτερο μέρος της επόμενης δεκαετίας στην αντιπολίτευση και το ποσοστό του συρρικνώθηκε στο 22,34%, που μεταφράζεται σε 79,913 ψήφους. Απώλεσε, δηλαδή, περισσότερους από 50,000 ψηφοφόρους και δέκα μονάδες από τα ποσοστά του.  

Αυτή η αποσυσπείρωση δεν είναι αποκλειστικά ΑΚΕΛικό φαινόμενο. Είναι πρόβλημα για όλα τα παραδοσιακά κόμματα, τα οποία είδαν τους ψηφοφόρους τους να κινούνται είτε προς μικρότερους πολιτικούς σχηματισμούς είτε να επιλέγουν να απέχουν συνολικά από τις εκλογικές διαδικασίες τα τελευταία χρόνια. Οι λόγοι για αυτές τους τις επιλογές είναι πολλοί. Οι απανωτές κρίσεις, σε συνδυασμό με τις πολιτικές επιλογές των κομμάτων, άφησαν πολίτες κουρασμένους και απογοητευμένους, που είτε θεωρούν το πολιτικό σύστημα του τόπου μια χαμένη υπόθεση, με την οποία δεν επιθυμούν να ασχολούνται, είτε αποφάσισαν να το εκδικηθούν, επενδύοντας παράλληλα ελπίδες για αλλαγή σε μικρούς, συχνά ευκαιριακούς πολιτικούς σχηματισμούς.  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Χτίζουν το νέο ΑΚΕΛ-Αλλαγές σε οργανωτικά, διαδικασίες και Νέες Δυνάμεις στα σκαριά

Παρόλο που το φαινόμενο δεν είναι αμιγώς ΑΚΕΛικό, είναι ξεκάθαρο πως το κόμμα της Αριστεράς υποφέρει τα μέγιστα απ’ αυτό. Μέρος της αυτοκριτικής μετά τις Βουλευτικές οδήγησε στο συμπέρασμα πως χρειάζεται να γίνει μία σειρά από αλλαγές, ώστε το ΑΚΕΛ να εκσυγχρονιστεί και να συμβαδίζει με τα σημεία των καιρών. Παρόλο που αυτές οι αποφάσεις λήφθηκαν τον Ιούλιο του 2021, τώρα θεωρείται η κατάλληλη περίοδος για να προωθηθούν, καθώς το Καταστατικό Συνέδριο του κόμματος, το οποίο θα πρέπει να τις εγκρίνει, αναμένεται να πραγματοποιηθεί το Φθινόπωρο του 2023.

Όπως ανακοίνωσε την Τρίτη ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, στο  μεσοδιάστημα θα γίνει η απαραίτητη ζύμωση με τα μέλη αλλά και συζήτηση με φίλους του κόμματος. Έχουν συσταθεί επιτροπές που θα ασχοληθούν με τις θεματικές ενότητες που έχουν προσδιοριστεί και θα κάνουν την προκαταρτική εργασία, ώστε  μετά τις Προεδρικές Εκλογές να μπορεί ο διάλογος να ανοίξει προς όλες τις κατευθύνσεις.

Αν και φαίνεται να έχουν καταλήξει στους βασικούς τομείς που πρέπει να υπάρξουν αλλαγές, η ηγεσία του ΑΚΕΛ παρουσιάζεται ανοιχτή σε εισηγήσεις, οι οποίες θα προκύψουν μέσα από τον διάλογο με τη βάση του και δεν φαίνεται να απορρίπτει εκ προοιμίου ιδέες που κατατίθενται. Στην ουσία οι αλλαγές χωρίζονται σε δύο επίπεδα: Την οργανωτική ανασυγκρότηση και την αμφίδρομη πολιτική σχέση.  

Σε ό,τι αφορά το οργανωτικό κομμάτι, σύμφωνα με τον κ.. Στεφάνου η ανασυγκρότηση στοχεύει στην ενίσχυση της ικανότητας του κόμματος να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες πολιτικές και κοινωνικές πραγματικότητες και ανάγκες. Μέσα από αυτή τη διαδικασία είναι που το ΑΚΕΛ ποντάρει να «διορθώσει» τις απώλειες που έχει προς την αποχή και τους μικρότερους πολιτικούς σχηματισμούς. «Η σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα επιβάλλει να υπάρχουν γρήγορα αντανακλαστικά και αποτελεσματικές και διακριτές μορφές παρέμβασης», εξήγησε ο ΓΓ του κόμματος, εντοπίζοντας ουσιαστικά ακόμη τομέα που παρουσιάζει πρόβλημα το ΑΚΕΛ, καθώς φαίνεται να δυσκολεύεται να επικοινωνήσει τα μηνύματά του, τόσο στη βάση όσο και περαιτέρω. Πρόκειται για ένα ζήτημα που έχει μεν οργανωτική φύση, αλλά έχει και επικοινωνιακή. Γι’ αυτό και μέρος της λύσης θεωρείται η καλύτερη αξιοποίηση των προσφερόμενων τεχνολογικών εργαλείων.

Από πλευράς της ηγεσίας του κόμματος υπάρχει και η παραδοχή πως στο Καταστατικό υπάρχουν ξεπερασμένες πρόνοιες, η χρονοβόρα διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν είναι συμβατή με την σύγχρονη εποχή και χρειάζεται αναδιαμόρφωση των δομών του ΑΚΕΛ. Γίνεται κατανοητό πως δεν ζούμε σε μια εποχή που για να ενημερωθούν τα μέλη του κόμματος για την οποιαδήποτε εξέλιξη θα πρέπει να συγκληθούν οι ΚΟΒ, ούτε πως ο μοναδικός τρόπος που υπάρχει για να καταγραφούν απόψεις είναι με συγκεντρώσεις σε καφενέδες και θέσεις που πάνε κι έρχονται από τα μικρά στα μεγάλα όργανα. Αυτά πρέπει να αντικατασταθούν από σύγχρονες διαδικασίες, χωρίς να δημιουργηθούν δημοκρατικά ελλείματα. Εκσυγχρονισμός που πρέπει να αγγίζει και τη λειτουργία του μηχανισμού για να είναι ολοκληρωμένος. Ανοιχτός σε αλλαγές εμφανίστηκε ο κ. Στεφάνου ακόμη και για τον τρόπο εκλογής του Γενικού Γραμματέα του κόμματος, αφού στόχος είναι να ενισχυθεί η συμμετοχή στις αποφάσεις με πιο άμεσους τρόπους.

Το κόμμα θέλει, επίσης, να βελτιώσει την αμφίδρομη πολιτική του σχέση με κοινωνικούς φορείς, κινήματα, κινήσεις και προσωπικότητες, με τις οποίες υπάρχει κοινή ατζέντα. Πρόκειται για οργανωμένες ομάδες, οι οποίες δυνητικά θα μπορούσαν να του προσφέρουν υποστήριξη σε εκλογικές διαδικασίες ή ακόμη και να αποτελέσουν δεξαμενή άντλησης υποψηφίων, λόγω της συγγένειας στις θέσεις. Αυτό σχετίζεται και με τις Νέες Δυνάμεις, ένας από τους θεσμούς που θεωρείται πλέον ξεπερασμένος και που χρειάζεται πλήρη αναδόμηση για να συνεχίσει να λειτουργεί.

Αν και όλα αυτά φαίνεται να είναι βήματα προς μια ορθή κατεύθυνση εκσυγχρονισμού, την ίδια στιγμή το ΑΚΕΛ εμφανίζεται εντελώς αρνητικό ως προς το ενδεχόμενο  να κάνει αλλαγές που σχετίζονται με την πολιτική του. Θεωρεί την ιδεολογία του σημαία και, από τη στιγμή που η ενάσκηση πολιτικής είναι απότοκο της ιδεολογικής ανάγνωσης, δεν φαίνεται να εντοπίζει πρόβλημα σε αυτόν τον τομέα.

Ενδεχομένως, όμως, αυτές οι χιλιάδες ψηφοφόροι που έχει απωλέσει τα τελευταία χρόνια να διαφωνούν. Να μην ικανοποιούνται από τον τρόπο που πολιτεύεται το ΑΚΕΛ, ακόμη κι αν δεν απορρίπτουν τις ιδεολογικές του παρακαταθήκες, που για αρκετό κόσμο θεωρούνται ξεπερασμένες στην εποχή που ζούμε. Να ήθελαν, δηλαδή, να δουν μια άλλη «μετάφραση» της ιδεολογίας στην πράξη, διαφορετική από αυτήν του σημερινού ΑΚΕΛ. Όχι απαραιτήτως στην προσέγγιση (αν και η προσέγγιση είναι για κάποιους ζήτημα σίγουρα) αλλά κυρίως στην επικοινωνία. Στη ρητορική του ΑΚΕΛ, στην ένταση και την γλώσσα της αντιπολίτευσής του, στον τρόπο που παρουσιάζει τις προτάσεις του. Στην σύγκρουση που δεν φέρνει ρήξη αλλά παραμένει μια κουραστική σύγκρουση. Ενδεχομένως οι ψηφοφόροι να αναζητούν μεγάλα κόμματα με λιγότερες εμμονές και περισσότερη ευρύτητα. Κι αυτές είναι αλλαγές που το ΑΚΕΛ αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να μελετά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• ΔΗΣΥ: Τα μηνύματα που αγνοήθηκαν, η απαξίωση και ο… άλλος υποψήφιος
• Τα κόμματα, οι υποψήφιοι και η εναλλαγή ρόλων στην προεκλογική παράσταση