Γιατί απειλεί με χρήση βίας η Ρωσία την Ουκρανία-Οι επιπτώσεις στην Κύπρο

Η ένταση που επικρατεί τις τελευταίες ημέρες, λόγω της συγκέντρωσης εκατοντάδων χιλιάδων στρατιωτικών δυνάμεων στα σύνορα Ρωσίας - Ουκρανίας, έχει δημιουργήσει μια διεθνή ανησυχία για την διασφάλιση της ειρήνης στην περιοχή, αλλά και της ομαλής εξωτερικής πολιτικής των εμπλεκόμενων χωρών.     

Η ισχύς της διπλωματίας καλείται να αποδείξει πόσο αποτελεσματική είναι όταν πρόκειται για συμφέροντα υπερδυνάμεων, με στόχο την επίδειξη δύναμης μέσα από την τρομοκρατία, αλλά και το κατά πόσο οι συμμαχικές χώρες βοηθούν στην αποκλιμάκωση της στρατιωτικής κρίσης ή παραμένουν απλά θεατές, και άρα συνένοχοι, σε ένα έργο που επαναλαμβάνεται διαχρονικά, αυτό της αποδοχής της βίας.  

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα, από την αρχή εν συντομία, για να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στα σύνορα Ουκρανίας - Ρωσίας και πώς επηρεάζεται η Κύπρος.  

Όπως εξηγεί στον REPORTER ο Διεθνολόγος Πέτρος Ζαρούνας, η Ρωσία έχει συγκεντρώσει περίπου 100.000 άνδρες με ισχυρό εξοπλισμό στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας, καθώς επίσης και στην χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία είχε παράνομα προσαρτήσει το 2015. «Ο όγκος είναι τέτοιος που δίνεται η εντύπωση ότι σχεδιάζει να επιτεθεί. Αριθμός Ρώσων στρατιωτικών στελεχώνουν εδώ και χρόνια τις δυνάμεις των Ρωσόφωνων αυτονομιστών στη περιοχή του Ντονμπάς».  

Την ίδια ώρα, όπως υποδεικνύει ο κ. Ζαρούνας, υπάρχει κινητοποίηση δυνάμεων και από την πλευρά του ουκρανικού στρατού, ο οποίος αριθμεί 200.000 ένοπλους, ενώ οι δυτικές χώρες αποστέλλουν αεροπορικώς σημαντικά φορτία αντιαρματικών και αντιαεροπορικών όπλων στο Κίεβο. 

Όσον αφορά στα αίτια αυτής της κρίσης, ο κ. Ζαρούνας, σημειώνει ότι «η κρίση αυτή έχει να κάνει τόσο με τη μη εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ από την Κυβέρνηση του Κιέβου, αλλά και με την απαίτηση της Ρωσίας να τροποποιήσει τα αρνητικά δεδομένα ασφάλειας στην Ευρώπη, όπως αυτά διαμορφώθηκαν μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωση και των συνεχών διευρύνσεων του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά οι οποίες ακολούθησαν.  Απλά η Ρωσία θεωρεί ότι η παρούσα συγκυρία την ευνοεί. Η ίδια σταθεροποιήθηκε οικονομικά και βγήκε νικήτρια από μία σειρά συγκρούσεων (Συρία, Κριμαία κλπ). Αντίθετα οι αντίπαλοι της παρουσιάζουν οικονομική και στρατιωτική κάμψη και βρίσκονται σε υποχώρηση και εσωστρέφεια μετά από μία σειρά ήττες όπως πχ στη Συρία και το Αφγανιστάν». 

Όπως εξηγεί ο κ. Ζαρούνας, η Ρωσία μέσα από την απειλή χρήσης βίας ζητάει από την Κυβέρνηση του Κιέβου την πλήρη εφαρμογή του Μινσκ, ενώ από το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ ζητάει να βοηθήσουν στο πιο πάνω πιέζοντας την ουκρανική κυβέρνηση.  

«Επιπρόσθετα απαιτεί όπως νομικά δεσμευτικό τις δοθούν εγγυήσεις ότι η Ουκρανία και η Γεωργία ούτε θα ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και ούτε θα αναπτυχθούν νατοϊκές δυνάμεις και εξοπλισμοί στο έδαφος τους. Παράλληλα ζητάει όπως μη εγκατασταθούν στο ευρωπαϊκό έδαφος πυραυλικά ή άλλα συστήματα που να μπορούν να πλήττουν το ρωσικό έδαφος». 

Ωστόσο, αυτή η εμπλοκή των μεγάλων δυνάμεων, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη και την χώρα μας, η οποία εδώ και χρόνια ταλανίζεται με στρατιωτικές κυριαρχίες ξένων χωρών, επί του εδάφους της. 

Σύμφωνα με τον κ. Ζαρούνα, «οι επιπτώσεις της κρίσης στα σύνορα Ουκρανίας - Ρωσίας, είναι ήδη εμφανείς και στην Κύπρο. Η Κύπρος έχει ήδη επηρεαστεί, αφού όπως εκτιμώ η εγκατάλειψη του EastMed από τις ΗΠΑ ήταν χειρονομία για να εξασφαλιστεί η τουρκική στήριξη των ΗΠΑ στο ουκρανικό. Επιπρόσθετα, η Κυπριακή Δημοκρατία δυνατόν να κληθεί ως μέλος της ΕΕ να εγκρίνει ή να απορρίψει τη παραχώρηση οικονομικής βοήθειας ύψους 1,2 δισ. ευρώ στην Ουκρανία. Στην περίπτωση νέας ρωσικής επίθεσης η ΕΕ θα εξετάσει το ενδεχόμενο νέων κυρώσεων κατά της Μόσχας κάτι για το οποίο θα πρέπει να πάρουμε θέση. Τέλος η κρίση θα μας επηρεάσει και με ένα έμμεσο τρόπο μέσω Τουρκίας. Η χώρα αυτή επιχειρεί να αναλάβει μεσολαβητικό ρόλο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας και αν το πετύχει θα σημαίνει σημαντικά πολιτικά κέρδη. Από την άλλη, υπάρχει το ενδεχόμενο στα πλαίσια της επαναφοράς της συνθήκης κατά των πυρηνικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς και αποσυρθούν και τα τακτικά πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ από την Ευρώπη συμπεριλαμβανομένων και των 50 πυρηνικών βομβών που είναι αποθηκευμένες σήμερα στο Ινσιρλίκ της Τουρκίας». 

Ερωτηθείς για το πώς μπορεί να αποτραπεί η κλιμάκωση της κατάστασης σε στρατιωτική επιχείρηση, ο κ. Ζαρούνας απαντά ότι «η αποκλιμάκωση της κατάστασης θα εξαρτηθεί από την διάθεση των εμπλεκόμενων πλευρών (Ρωσίας και αυτονομιστών από τη ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ουκρανίας από την άλλη) να βρουν μια πολιτική λύση με τη μερική ικανοποίηση μέρους των ρωσικών απαιτήσεων για εγγυήσεις ασφαλείας, αλλά και την εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ του 2015. Οι κάτοικοι των περιοχών που είναι πλησίον των ουκρανο-ρωσικών συνόρων καθώς και της γραμμής καταπαύσεως του πυρός στο Ντονμπάς, ετοιμάζονται για να αντισταθούν ένοπλα σε τυχόν ρωσική επίθεση».