Γυρίζουν πλάτη στις πιο αδιάφορες «εκλογές» του ψευδοκράτους οι Τουρκοκύπριοι

Ως οι πιο αδιάφορες χαρακτηρίζονται από τους αναλυτές οι παράνομες «εκλογές», που πραγματοποιούνται σήμερα στα κατεχόμενα και οι οποίες είναι πρόωρες μετά από την αποτυχία σχηματισμού «Κυβέρνησης» και τον ροζ σκανδάλων με πρωταγωνιστής τον Ερσάν Σανέρ, που είδαν πέρυσι το φως της δημοσιότητας.

Η κρίση ταυτότητας σε συνδυασμός με τις παρεμβάσεις της Άγκυρας που πλέον έχουν γίνει μέρος της κανονικότητας, ταλανίζουν εδώ και αρκετά χρόνια την πολιτική σκηνή του ψευδοκράτους. Ενδεικτικό τούτου, είναι το γεγονός πως τα τελευταία τέσσερα χρόνια, από τον Ιανουάριο του 2018, όταν διεξήχθησαν οι προηγούμενες «βουλευτικές εκλογές», δοκιμάστηκαν όλα τα δυνατά σχήματα που θα μπορούσαν να δοκιμαστούν.  

 Ειδικότερα:

• Πρώτα σχηματίστηκε τετραμερής συνασπισμός ανάμεσα στο Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (ΡΤΚ), το Κόμμα του Λαού (ΚΛ), το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΚ) και το Κόμμα Κοινοτικής Δημοκρατίας (ΚΚΔ).
• Διαλύθηκε με παρεμβάσεις της Άγκυρας για να σχηματιστεί η «κυβέρνηση» του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) με το Κόμμα του Λαού (ΚΛ) και το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΚ).
• Αυτή η «κυβέρνηση» αντικαταστάθηκε από τον συνασπισμό των ΚΕΕ, ΔΚ και το Κόμμα της Αναγέννησης (ΚΑ) (των εποίκων) λίγο πριν τις «προεδρικές εκλογές» το 2020 και αμέσως μετά την απόφαση για άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου.
• Όμως το «ροζ σκάνδαλο» που οδήγησε στην παραίτηση του «πρωθυπουργού» Ερσάν Σανέρ έφερε την διάλυση και του εν λόγω συνασπισμού, την άνοδο του Φαϊζ Σουτζούογλου στην ηγεσία του ΚΕΕ και τον σχηματισμό «υπηρεσιακής κυβέρνησης μειοψηφίας» των κομμάτων ΚΕΕ - ΔΚ.

Υπερδιπλασιάστηκαν σε 30 χρόνια οι ψηφοφόροι

Αν είναι κάτι που προκύπτει και προκαλεί τεράστιο προβληματισμό, όχι μόνο ανάμεσα στις τάξεις των Τουρκοκυπρίων, αλλά και στις ελεύθερες περιοχές, είναι το γεγονός, ότι μέσω και των όσων έχουν «δικαίωμα ψήφου», στις παράνομες εκλογές, επιβεβαιώνονται οι φόβοι για το μέγεθος του εγκλήματος του εποικισμού που διαπράττεται συνεχόμενα εδώ και δεκαετίες στις κατεχόμενες περιοχές. Ειδικότερα με βάση και τα στοιχεία από τους 95 χιλιάδες ψηφοφόρους που είχαν «δικαίωμα ψήφου», στις πρώτες παράνομες εκλογές του 1985, στις τελευταίες «βουλευτικές», που διεξήχθησαν το 2018, είχαν δικαίωμα ψήφου 190 χιλιάδες. Κι αυτό βεβαίως δεν δικαιολογείται από τους ρυθμούς της δημογραφικής αύξησης των Τουρκοκυπρίων, αλλά από τον εποικισμό των κατεχομένων.

Ιστορικό των παράνομων «βουλευτικών» στο ψευδοκράτος

Το εκλογικό μέτρο εισδοχής στη «βουλή» ορίστηκε στο 5%, ενώ σύμφωνα με το «ανώτατο εκλογικό συμβούλιο», ο συνολικός πληθυσμός στα κατεχόμενα ανέρχεται στις 245,869 και ο αριθμός των ψηφοφόρων στις 203,792. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του «συμβουλίου», ο πληθυσμός των 245,869 διανέμεται ως εξής στις «επαρχίες»: Λευκωσία 79,189, Αμμόχωστος 62,237, Κερύνεια 53,261, Μόρφου 17,490, Τρίκωμο 25,228 και Λεύκα 8,464. Με βάση αυτά τα στοιχεία, ο αριθμός των «βουλευτών» στην Κερύνεια αυξάνεται από 10 σε 11 και στην Μόρφου μειώνεται από 4 σε 3. Στην Λευκωσία παραμένουν 16, στην Αμμόχωστο 13, στο Τρίκωμο 5 και στην Λεύκα 2. Η κατανομή των «βουλευτικών εδρών, οι ψηφοφόροι και οι κάλπες ανά «επαρχία» φαίνεται στον πιο κάτω Πίνακα 2.

Αναμένεται ρεκόρ αποχής

Η μεγαλύτερη αποχή που καταγράφηκε σε «εκλογική» αναμέτρηση στο ψευδοκράτος, ήταν αυτή του 2018, με το 34% του «εκλογικού σώματος» να γυρίζει την πλάτη. Στις σημερινές εκλογές, το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί ραγδαία κυρίως λόγω στην έκκληση μερίδας εξωκοινοβουλευτικών κομμάτων και οργανώσεων για μποϊκοτάρισμα της ψηφοφορίας, λόγω των παρεμβάσεων της Άγκυρας τόσο κατά την περίοδο που προηγήθηκε των «προεδρικών εκλογών», αλλά και μετά από αυτήν.

Μεγάλο φαβορί των «εκλογών», είναι το κόμμα εθνικής ενότητας του Τατάρ, το οποίο όμως δεν αναμένεται ότι θα εξασφαλίσει την απαραίτητη πλειοψηφία που θα του χαρίζει αυτονομία στη ψευδοβουλή. Στη δεύτερη θέση αναμένεται ότι θα καταλάβει το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, ενώ οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για εξακομματική «βουλή». Υπενθυμίζεται ότι στην τελευταία βουλή το ΚΕΕ είχε 20 έδρες, το ΡΤΚ 12, το ΚΛ 6, το ΔΚ 3, το ΚΚΔ 3, το ΚΑ 1. Ανεξάρτητοι ήταν 4 «βουλευτές» που αποχώρησαν από το ΚΛ και το ΚΑ ενώ μία θέση, εκείνη του Χουσείν Οζγκιουργκιούν ήταν κενή.

Στις τελευταίες «βουλευτικές», τον Γενάρη του 2018, το ΚΕΕ έλαβε 35,58% και είχε 21 έδρες αρχικά, το ΡΤΚ, 20,92% και 12 έδρες, το ΚΛ 17,08% και 9 έδρες, το ΚΚΔ 8,64% και 3 έδρες, το ΔΚ 7,84% και 3 έδρες και το ΚΑ είχε 7% και 2 έδρες.

Τα κριτήρια των ψηφοφόρων

Οικονομία και Κυπριακό, οι σχέσεις των Τ/κ με την Τουρκία, αλλά και οι συγκυρίες, παίζουν ρόλο στην προτίμηση και την προσέλευση των ψηφοφόρων σύμφωνα με δύο Τουρκοκύπριες επιστήμονες στον τομέα τους, που σκιαγράφησαν στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων το σκηνικό, τη σημασία των πιο «αδιάφορων εκλογών» και το τι αναμένεται αυτές να φέρουν αμέσως μετά.

Οι παρεμβάσεις της Τουρκίας στις τελευταίες «προεδρικές εκλογές» αλλά και η αύξηση των ψηφοφόρων κατά 4,154 άτομα, δεικνύουν κατά την Μινέ Γιοιυτζέλ ότι άνοιξαν τον δρόμο σε μια μερίδα του πληθυσμού – περιλαμβανομένης της αριστεράς – να πιστεύει ότι ‘εδώ ό,τι θέλει η Τουρκία θα γίνει ό,τι κι αν κάνουμε εμείς`. Αλλά και πως «από εδώ και πέρα ​​έχει αρχίσει να διαδίδεται η άποψη ότι θα χαθεί η βούληση στις εκλογές στο βόρειο τμήμα της Κύπρου».

Η διευθύντρια της εταιρείας ερευνών Prologue ανέφερε ως δεύτερη παρατήρηση ότι «τα αριστερά κόμματα είναι γενικά πιο αποτυχημένα σε περιόδους που η πιθανότητα επίλυσης του Κυπριακού είναι χαμηλή. Στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, η αριστερά αυτοπροσδιόριζεται στον άξονα του Κυπριακού και δεν μπορεί να βρει θέση στα μάτια του εκλογικού σώματος, ειδικά αυτή την περίοδο».

Σύμφωνα με την κ. Γιουτζέλ, αυτή την περίοδο οι σχέσεις με την ε/κ πλευρά και την ΕΕ έχουν μειωθεί στο ελάχιστο και οι Τ/κ έχουν εξαρτηθεί πλήρως από την Τουρκία. Σημείωσε δε ότι μετά την οικονομική κρίση που ξεκίνησε στην Τουρκία και βιώνεται πολύ πιο σοβαρά στην τ/κ κοινότητα, ο στόχος της αριστεράς ‘να σταθούμε οικονομικά στα πόδια μας’ δεν φαίνεται πολύ ρεαλιστικός για τους περισσότερους Τ/κ. Διανύοντας την χειρότερη οικονομικά περίοδο των τελευταίων χρόνων, συνέχισε, δεν είναι εύκολο να υπάρξει οικονομική ανεξαρτητοποίηση από την Τουρκία και η επανεκλογή αυτών που πρόσκεινται περισσότερο στην Άγκυρα φαίνεται να είναι προτεραιότητα για την πλειοψηφία των ψηφοφόρων που προσέρχονται στις κάλπες. «Και λέω αυτών που θα πάνε στις κάλπες, γιατί η προτεραιότητα αυτών που δεν θα πάνε, είναι ακριβώς η αντίθετη».

Ανέφερε ότι αυτές είναι οι πιο αδιάφορες «εκλογές» και εκτίμησε ότι δεν πρόκειται να αλλάξουν και πολύ το υφιστάμενο πολιτικό σκηνικό, κάτι που θεωρεί πολύ ενδιαφέρον. Γιατί – εξήγησε – σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που διενήργησε η εταιρεία της τον Δεκέμβριο του 2021, το 93,99% των ερωτηθέντων απάντησε ότι πιστεύει πως η κατάσταση στη «χώρα» «πάει λάθος» και αυτό είναι το πιο κακό αποτέλεσμα της τελευταίας 10ετίας, όπως επεσήμανε. Παρ’ αυτά, συνέχισε, οι έρευνες δείχνουν ότι η υφιστάμενη διοίκηση δεν θα αλλάξει. «Οι Τ/κ αισθάνονται όλο και περισσότερο ανήμποροι και πιστεύουν ότι δεν μπορούν να επηρεάσουν το μέλλον τους. Κι αυτό δείχνει πόσο μειωμένο είναι το ποσοστό της εμπιστοσύνης που έχουν προς τους εαυτούς τους».

Σε αυτό το σκηνικό, ανέφερε, υπήρξε μια προσπάθεια συνένωσης και συνεργασίας στην αριστερά που όμως απέτυχε και γι’ αυτό κάποια κόμματα που αισθάνθηκαν χωρίς ελπίδα και διέξοδο, αποφάσισαν να μποϊκοτάρουν τις «εκλογές». Σημείωσε δε ότι στην έρευνα του Δεκέμβρη, το 40% είχε απαντήσει ότι δεν θα ψηφίσει. «Σύμφωνα με ορισμένους, ένα ισχυρό μποϊκοτάζ θα μπορούσε να είναι μια απάντηση στην Άγκυρα. Από την άλλη, ένα μεγάλο μποϊκοτάζ θα ενισχύσει την παρουσία του ΚΕΕ, γιατί η ομάδα που θα μποϊκοτάρει την κάλπη είναι συνήθως μεταξύ των αριστερών ψηφοφόρων».

Η κ. Γιουτζέλ δεν αναμένει να αλλάξουν πολλά στην τ/κ κοινότητα από το αποτέλεσμα αυτών των «εκλογών», ούτε και θεωρεί ότι θα επηρεάσει τις σχέσεις Τ/κ – Τουρκίας. Όπως είπε, η αντιπολίτευση στην Τουρκία κατάφερε να ενωθεί και να δράσει από κοινού ενάντια στην κυβέρνηση εκεί, κάτι που η αριστερά δεν κατάφερε να πετύχει στην τ/κ πλευρά και πιστεύει ότι αυτό που συμβαίνει στην Τουρκία «μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για αλλαγή εξουσίας. Μόνο μετά από αυτό θα εξαλειφθεί η κατάσταση της ομηρίας της Κύπρου από την τουρκική πολιτική».

Κρίμα, συνέχισε, που μέχρι τότε «εδώ μας περιμένουν μέρες όπου η επιρροή της Τουρκίας θα αυξάνεται» σημειώνοντας ότι η Άγκυρα έχει δείξει ότι επιθυμεί εδώ μια «διοίκηση» που θα πρόσκειται σε αυτήν. Η κ. Γιουτζέλ θεώρησε τέλος ότι η πανδημία θα επηρεάσει μια μικρή μερίδα ψηφοφόρων.

Το πολιτικό πλαίσιο

Η εμπιστοσύνη των πολιτών στα κόμματα έχει μειωθεί, δήλωσε η πολιτική επιστήμονας, Ουμούτ Μποζκούρτ λέγοντας πως η αναταραχή με την πανδημία, την οικονομική και συναλλαγματική κρίση, οι εργαζόμενοι κυρίως στον ιδιωτικό τομέα που δεν τα βγάζουν πέρα με τον κατώτατο μισθό, οι υπάλληλοι που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στην αποπληρωμή δανείων σε ξένο συνάλλαγμα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έκλεισαν, οι νέοι που εργάζονται σε ανασφαλείς συνθήκες, είναι οι όροι κάτω από τους οποίους πραγματοποιούνται αυτές οι «βουλευτικές».

Σημείωσε και αυτή την παρέμβαση της Τουρκίας στις «προεδρικές εκλογές» του 2020 θεωρώντας ότι ένα σημαντικό μέρος του 48,31% που στήριξε Μουσταφά Ακιντζί τότε, στον δεύτερο γύρο, έχει χάσει τον ενθουσιασμό του για τις «εκλογές». «Υπάρχει παρέμβαση στη βούληση, η ομοσπονδία είναι ένα απομακρυσμένο ενδεχόμενο, περνάμε πολύ δύσκολες στιγμές οικονομικά, υπάρχει ένα αίσθημα κόπωσης όσον αφορά το τί θα αλλάξουν αυτές οι εκλογές».

Η κ. Μποζκούρτ θεωρεί ότι υπάρχουν διάφοροι λόγοι για όσους δεν προσέλθουν στις κάλπες και πιστεύει ότι η μερίδα όσων μποϊκοτάρουν τις «εκλογές» θα είναι μικρή στην αριστερά.

Εκτίμησε ότι το αφήγημα περί «δύο ίσων κυρίαρχων κρατών» της Τουρκίας και της τ/κ πολιτικής ελίτ, μέσα στο οποίο διεξάγονται αυτές οι «εκλογές», μπορεί να μην πάει μακριά και πως οι δυναμικές που αλλάζουν στην περιοχή αλλά και η αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ, μπορεί να υποχρεώσουν την Τουρκία να αλλάξει στάση όσον αφορά την λύση ομοσπονδίας. Ωστόσο, το να βασίζεσαι υπερβολικά στις εξωτερικές δυναμικές μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση για κάποια πράγματα, πρόσθεσε.  «Μετά τις εκλογές του 2020 υπάρχει ένα πράγμα που σίγουρα δεν αλλάζει, κι αυτό είναι η ανοικτή παρέμβαση της Τουρκία στους "πολιτικούς θεσμούς" . Πριν απ αυτό, αυτή η παρέμβαση γινόταν κεκαλυμμένα, ωστόσο το ΑΚΡ δεν νιώθει τέτοια ανάγκη». Πιστεύει ότι ακόμα κι αν η αριστερά δεν πήγε ενωμένη στις «βουλευτικές», στην περίοδο αμέσως μετά πρέπει να είναι ενωμένη, αλλιώς θα είναι δύσκολο να σταματήσουν την  παρέμβαση του ΑΚΡ.

Σημείο καμπής για τις σχέσεις των Τ/κ με την Τουρκία, ήταν για την Τ/κ επιστήμονα οι τελευταίες «προεδρικές εκλογές» όπου η Τουρκία ξεκίνησε μια κοινωνική παρέμβαση με διαφορετικές εκφάνσεις όπως η παρέμβαση στις «προεδρικές» και μετά στο εκλογικό συνέδριο του ΚΕΕ. Σήμερα, συνέχισε, το ΑΚΡ βλέπει την ανεξαρτησία της "δικαιοσύνης" στην τ/κ πλευρά ως απειλή και θέλει να δημιουργήσει ένα «υπουργείο δικαιοσύνης» ενώ στην πιο πράσινη περιοχή της Λευκωσίας θέλει να κάνει «προεδρικό» και «βουλή».  Ανέφερε δε ότι υπάρχουν ενδείξεις πως μετά τις «βουλευτικές» θα ξεκινήσει η συζήτηση για εγκαθίδρυση «προεδρικού» αντί «κοινοβουλευτικού» συστήματος.

Εάν συμβεί, πρόσθεσε, δεν θα είναι ένα σύστημα με διακριτές τις εξουσίες όπως στις ΗΠΑ αλλά ένα σύστημα που θα ελέγχει καλύτερα το καθεστώς του «ενός ανδρός» στην Τουρκία. «Ως εκ τούτου, ανησυχώ ότι η μετεκλογική περίοδος θα είναι μια περίοδος κατά την οποία οι προσπάθειες της διοίκησης του AKP να μετασχηματίσει τους εδώ πολιτικούς θεσμούς θα γίνουν πιο εμφανείς», κατέληξε η κ. Μποζκούρτ.