Έτοιμη για τις αποζημιώσεις η Κύπρος, περιμένει πότε θα κάνει κέφι η Τουρκία

«Το Δικαστήριο, κατά πλειοψηφία, αποφάσισε ότι η Τουρκία πρέπει να πληρώσει στην Κύπρο 30 εκατομμύρια ευρώ, ως αποζημίωση για την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι συγγενείς των αγνοουμένων και 60 εκατομμύρια ευρώ ως αποζημίωση για την ηθική βλάβη που υπέστησαν οι εγκλωβισμένοι Ελληνοκύπριοι. Τα ποσά αυτά θα διανεμηθούν από την Κυπριακή Κυβέρνηση στα μεμονωμένα θύματα υπό την εποπτεία της Επιτροπής Υπουργών».

Αυτή ήταν η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τον Μάιο του 2014, με το οποίο δέσμευε την Τουρκία να καταβάλει αποζημιώσει 90 εκατομμυρίων, προς τους Ελληνοκύπριους εγκλωβισμένους, αλλά και τους συγγενείς αγνοουμένων, για τα δεινά που πέρασαν, από την Τουρκική Εισβολή και έπειτα.

Ωστόσο, έχουν περάσει σχεδόν οκτώ χρόνια από την ημέρα που έχει παρθεί η απόφαση και η Τουρκία… αγρόν ηγοράζει. Όχι μόνο αυτό, αλλά προβαίνει στη μία προκλητική ενέργεια κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας, μετά την άλλη, σφυρίζοντας αδιάφορα για τις συνέπειες, ενώ κλείνει μάτια και αυτιά, αγνοώντας επιδεικτικά την διεθνή κατακραυγή. Βέβαια, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι στην στάση της συμβάλλει και το γεγονός ότι οι αυστηρές προειδοποιήσεις για κυρώσεις, παραμένουν μόνο στα χαρτιά.

Παρά την αδιάλλακτα προκλητική στάση της Τουρκίας, να αγνοεί κάθε απόφαση που αντιτίθεται στις απόψεις της και να θεωρεί ότι είναι υπεράνω ακόμη και του ΕΔΑΔ και να αρνείται να επιβάλει τις αποζημιώσεις, υπάρχει ρήτρα στην απόφαση ότι όσο καθυστερεί στην καταβολή του εν λόγω ποσού, αυτό θα αυξάνεται, λόγω τόκων. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2020, το ποσό ξεπέρασε τα 103 εκατομμύρια ευρώ.

Την ίδια ώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία, με την απόφαση του ΕΔΑΔ κλήθηκε να δημιουργήσει ένα Μηχανισμό, μέσα από τον οποίο θα ενημέρωνε το Δικαστήριο, πώς θα κατανεμηθούν τα λεφτά, σε περίπτωση που η Τουρκία αποφασίσει να τα καταβάλει.

Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη πότε και αν η Τουρκία προτίθεται να υπακούσει στην απόφαση του ΕΔΑΔ, οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν ετοιμάσει τον Μηχανισμό Αποζημιώσεων, ο οποίος αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο Υπουργείο Οικονομικών, ενώ έχει περάσει από τη Νομική Υπηρεσία για νομοτεχνικό έλεγχο, ενώ αναμένεται σε λίγες εβδομάδες να κατατεθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου και στη συνέχεια θα προωθηθεί στην Βουλή για συζήτηση, ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής Προσφύγων, Εγκλωβισμένων, Αγνοουμένων και Παθόντων.

Και μπορεί οι αρμόδιες υπηρεσίες να έτρεξαν τις διαδικασίες, ώστε να είναι έτοιμος ο Μηχανισμός, στη δεδομένη φάση θα παραμείνει στα συρτάρια.

«Μέχρι τώρα, η Τουρκία αρνείται να δώσει όλα αυτά. Το ΕΔΑΔ ζήτησε να γίνει ο μηχανισμός, αλλά εμείς θα τον χρειαστούμε τη στιγμή που θα έρθει η Τουρκία να πει ότι θα δώσει τα χρήματα. Αν δεν δώσει τα χρήματα η Τουρκία, δεν υπάρχει χρησιμότητα για τον μηχανισμό», εξήγησε στον REPORTER ο Επίτροπος Προεδρίας για θέματα προσφύγων, αγνοουμένων και εγκλωβισμένων, Φώτης Φωτίου.

Δύσκολη άσκηση για τους εγκλωβισμένους

Για την δημιουργία του εν λόγω Μηχανισμού συνεργάστηκαν αρκετές υπηρεσίες του κράτους, καθώς θεωρήθηκε μία αρκετά δύσκολη άσκηση. Ουσιαστικά, συμμετείχαν το Γραφείο του Επιτρόπου Προεδρίας, το Υπουργείο Εξωτερικών, το Υπουργείο Οικονομικών και η Νομική Υπηρεσία.

«Ήταν μία δύσκολη άσκηση, όχι για τους συγγενείς αγνοουμένων, επειδή τα 30 εκατομμύρια τα μοιράζουμε στους αγνοούμενους και μετά τα παίρνουν οι συγγενείς. Για τους εγκλωβισμένους, όμως, είναι δύσκολο. Ποιους εγκλωβισμένους πιάνουμε. Εκείνους που έφυγαν το 1974; Εκείνους που έφυγαν το 1976; Εκείνους που έφυγαν το 1995 που ήταν η απόφαση του ΕΔΑΔ; Εκείνους που έμειναν μέχρι σήμερα; Έγινε μία άσκηση, που καλύπτει όλες τις πτυχές, για να μην υπάρχει πρόβλημα. Αναμένεται να υπάρχει, βέβαια και συζήτηση στη Βουλή».

Την ίδια ώρα, ο κ. Φωτίου απάντησε και στις επικρίσεις που υπάρχουν, ότι παρατηρήθηκε καθυστέρηση στην δημιουργία και ολοκλήρωση αυτού του Μηχανισμού, δεδομένου ότι η απόφαση του ΕΔΑΔ πάρθηκε πριν επτά και πλέον χρόνια.

«Αν είχαμε τον μηχανισμό και πριν από πέντε χρόνια, η Τουρκία δεν ήταν έτοιμη να μας τα δώσει. Το Δικαστήριο λέει ότι θα χρειαστεί τον μηχανισμό 18 μήνες μετά που η Τουρκία θα αποφασίσει να δώσει τα χρήματα. Εμείς είπαμε, όμως, να γίνει πριν για να είμαστε έτοιμοι. Δεν υπάρχει καθυστέρηση, απλά θα τον έχουμε εκεί, σε περίπτωση που η Τουρκία έρθει και μας πει ότι θα δώσει τα χρήματα. Δεν υπάρχει κάτι που έπρεπε να γίνει και δεν έγινε».

Πρέπει να ασκηθούν πιέσεις στην Τουρκία

Αυτό που πρέπει να γίνει, τη δεδομένη στιγμή και είναι κάτι που γίνεται για αρκετό καιρό, είναι να ασκηθούν πιέσεις στην Τουρκία, από την διεθνή κοινότητα, ώστε να συμμορφωθεί, ακόμη και στην υστάτη, με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ.

«Το σημαντικό τώρα είναι να ασκηθεί πίεση στην Τουρκία και αυτό γίνεται μέσα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπουργών, που κάθεται μία φορά τον χρόνο και αξιολογεί την πρόοδο των αποφάσεων του ΕΔΑΔ. Στην περίπτωση της Κύπρου, ασχολείται για τις αποφάσεις για τους αγνοούμενους και τους εγκλωβισμένους και πάντα ζητά από την Τουρκία να σεβαστεί τις αποφάσεις. Όχι μόνο για τις αποζημιώσεις, αλλά και για τις αποφάσεις να ανοίξει τα αρχεία της, να δώσει πληροφορίες στη ΔΕΑ, για να λυθεί το θέμα των αγνοουμένων. Κάθε χρόνο γίνεται συζήτηση και υπάρχουν ανακοινώσεις και ψηφίσματα».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Πάνω από 2,000 μη ταυτοποιημένα οστά στα συρτάρια… «Νιώθω ότι ζητώ το αυτονόητο»
• «Έγινε ταυτοποίηση οστών αγνοουμένων, αλλά δεν υπάρχουν άλλα οστά για ταφή»