EastMed ήταν και πάει-Πώς ένα εμβληματικό έργο ίσως περάσει άδοξα στην ιστορία

Μεγάλη συζήτηση για το ποια είναι η πραγματική διάσταση του ζητήματος που προέκυψε με την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου EastMed που προβλέπεται να μεταφέρει τα κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ, μέσω της Ελλάδας στην Ιταλία και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη, έχει προκληθεί τις τελευταίες ημέρες.  

Το αμερικανικό non paper που διέρρευσε και είχε ως αποδέκτες όλες τις εμπλεκόμενες Κυβερνήσεις, έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση, ωστόσο στην προσπάθεια να διερευνηθούν και να ερμηνευθούν οι προθέσεις των Αμερικανών τεχνοκρατών, ακούστηκαν αρκετές και διιστάμενες απόψεις. Το μόνο σίγουρο, είναι πως το εν λόγω μεγαλεπήβολο έργο, δεν χρήζει της έγκρισης των ΗΠΑ της Ουάσιγκτον για να υλοποιηθεί. Πρόκειται για ένα έργο που συμπεριλήφθηκε στα ενεργειακά έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και που αν υλοποιηθεί -πράγμα σχεδόν ακατόρθωτο- θα συγχρηματοδοτηθεί από τις Κυβερνήσεις, Κύπρου, Ισραήλ, Ελλάδας και Ιταλίας και από τα ευρωπαϊκά ταμεία.

Το μείζον ζήτημα δεν είναι αν οι Αμερικάνοι τάσσονται υπέρ ή εναντίον της κατασκευής του, αλλά κατά πόσον με βάση τα σημερινά δεδομένα και τη στροφή της Ευρώπης προς την Πράσινη Ενέργεια, ένα τόσο μεγάλο έργο με τεράστιο οικονομικό κόστος, που θα έχει ως στόχο τη μεταφορά φυσικού αερίου, είναι οικονομικά βιώσιμο. Την ώρα που ένα ένα τα σύγχρονα κράτη επιστρατεύουν τρόπους για να μειώσουν τους ρύπους από τα παραδοσιακά καύσιμα, η κατασκευή του μεγαλύτερου αγωγού, μοιάζει αχρείαστη και ενδεχομένως ασύμφορη οικονομικά, αφού η χρήση φυσικού αερίου, αναμένεται να συρρικνωθεί σημαντικά, σύμφωνα πάντα με τα σχέδια της Ε.Ε. για τις επόμενες δεκαετίες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αμερικανική τορπίλη στον East Med πονοκεφαλιάζει Αθήνα και Λευκωσία

Θέτοντας το ζήτημα στην ορθή του βάση, ο προβληματισμός που δεν είναι σημερινός, αλλά συζητείται εδώ και καιρό μεταξύ των κρατών, με την Ιταλία να διατυπώνει τις πιο ισχυρές ενστάσεις, ο EastMed, που αποτέλεσε τη βιτρίνα της τριμερούς συνεργασίας Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, είναι πλέον ένα ετεροχρονισμένο έργο που το προσπέρασαν οι εξελίξεις και η ανάγκη ο πλανήτης να αναζητήσει εναλλακτικές πηγές ενέργειας.

Δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί, ότι ο EastMed από ένα σημείο και ύστερα, δηλαδή από την υπογραφή της συμφωνίας πριν από δυο χρόνια στην Αθήνα, μετατράπηκε πιο πολύ σε πολιτικό έργο, το οποίο συζητείτο στις τριμερείς μεταξύ των ηγετών, χωρίς ωστόσο να προχωρά με οπουδήποτε τρόπο η υλοποίησή του, πέραν από τις σεισμογραφικές έρευνες, που πρόσφατα ολοκλήρωσε η κοινοπραξία που ανέλαβε τη μελέτη και την κατασκευή του.

Πάντως από πλευράς Κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας, το μήνυμα που στέλνεται είναι πως ο EastMed παραμένει στο τραπέζι ως μια εναλλακτική επιλογή, την ίδια ώρα που μελετώνται και άλλα σενάρια. Θα πρέπει να τονισθεί παράλληλα, πως το σκηνικό παραμένει ευμετάβλητο και ρευστό καθότι, οι νέες ερευνητικές γεωτρήσεις που διεξάγονται και θα διεξαχθούν στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και στο Ισραήλ ενδεχομένως να αλλάξουν τα δεδομένα.

Πάντως αφού έχει τονισθεί πως οι ΗΠΑ, δεν έχουν κανένα ρόλο ή λόγο, είτε οικονομικό, είτε πολιτικό να παίξουν στην κατασκευή του EastMed, είναι κοινώς παραδεκτό πως η ερμηνεία που δίνουν για τα δεδομένα στην ανατολική Μεσόγειο, είναι εντός του ορθού πλαισίου. Υπενθυμίζεται πως με βάση το Non Paper των Αμερικανών, γίνεται εισήγηση για να εγκαταλειφθούν οι σχεδιασμοί για την υλοποίηση του EastMed, την ίδια ώρα που τονίζεται η ανάγκη, για να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ μέσω του Euroasia interconnector και της Ελλάδας με την Αίγυπτο μέσω του Euroafrica interconnector.

Υπενθυμίζεται πως σε συνέντευξη του την περασμένη Κυριακή στην αθηναϊκή εφημερίδα «Βήμα», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, υπέδειξε πως ο EastMed αποτελεί μια επιλογή που βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της μελέτης. Μάλιστα τόνισε ότι, η υλοποίηση του πολύπλοκου αυτού προγράμματος εξαρτάται κυρίως από την οικονομική του βιωσιμότητα, γεγονός που μένει να τεκμηριωθεί μετά τη μελέτη των τελικών πορισμάτων. Σε κάθε περίπτωση, είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «η μελέτη και άλλων επιλογών δε θεωρώ ότι πλήττει τα συμφέρονται οποιουδήποτε από εμάς», εξήγησε.

Στον ίδιο τόνο ήταν και η αντίδραση της Αθήνας με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, Γ. Οικονόμου, να τονίζει ότι η ελληνική κυβέρνηση  έχει στηρίξει εξαρχής το εγχείρημα του EastMed.  Ταυτόχρονα, όμως, έχει στηρίξει και στηρίζει μια σειρά από εναλλακτικές οδεύσεις, οι οποίες ενδεχομένως είναι οικονομικά και τεχνολογικά πολύ πιο βιώσιμες και τεχνικά εφικτές.

«Η ελληνική Κυβέρνηση δεν είναι αυτή που αποφασίζει ποια λύση είναι οικονομικά και τεχνικά εφικτή. Αυτό το αποφασίζει η αγορά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό που έχει σημασία είναι ότι η χώρα μας δεν είναι  παραγωγός. H χώρα μας είναι ένας ισχυρός διαμετακομιστικός κόμβος, ρόλο που θα τον έχει, ανεξαρτήτως του ποια διαδικασία όδευσης θα επιλεγεί», ανέφερε ο κ. Οικονόμου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Οι νέες ανακαλύψεις απαντούν στο δίλημμα τερματικό ή αγωγός