«Με ρώτησε πού εργάζομαι, όταν της είπα άρχισε να κλαίει… Λέει εν με κατάλαβες;»

«Θυμάμαι μια κοπέλα που ήταν στο τελικό στάδιο και έκανε θεραπεία. Πολλές φορές βλέπεις ότι όταν ένας ασθενής περιμένει κάτι, θέλει κάτι να προλάβει, κάτι να ζήσει, αντέχει μέχρι και την τελευταία στιγμή για να το καταφέρει. Αυτή η ασθενής μετρούσε τις μέρες για να τελειώσει η κόρη της το Λύκειο… Ήθελε να πάει στην αποφοίτησή της. Προσπάθησε πολύ να αντέξει, είχε μεγάλη δύναμη. Την θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά. Προσπαθήσαμε μαζί με τους γιατρούς, κάναμε τα πάντα για να μπορέσει να πάει. Της δώσαμε οξυγόνο, της παρείχαμε ότι ήθελε. Τελικά τα κατάφερε και πήγε… Μετά από λίγο, δύο με τρεις μέρες μετά, απεβίωσε», θυμάται και συγκινείται.

Οι ιστορίες που κουβαλούν είναι αμέτρητες, τόσο η ίδια όσο και οι συνάδελφοί της… Ιστορίες που είχαν τραγική κατάληξη, ιστορίες με ανθρώπους που βγήκαν νικητές, ιστορίες ανθρώπων που δίνουν πολύχρονες μάχες… Όλες, όμως, έχουν τον ίδιο παρονομαστή…

«Μια φορά πήγα σε μια ασθενή, που ζούσε μόνη της. Δεν ζήτησε η ίδια βοήθεια, μας έστειλε απλώς ένα παραπεμπτικό ο ογκολόγος της από το νοσοκομείο. Όταν είχα πάει στο σπίτι της να δω τα σωματικά συμπτώματα, είχα δει ότι αυτή η ασθενής είχε πολλά οικονομικά προβλήματα. Την ρώτησα με ποιον ζει και είπε ότι ήταν μόνη της. Μέσω του συνδέσμου εδώ και αρκετά χρόνια, η ασθενής αυτή, ευτυχώς κάνει τις θεραπείες της, είναι καλά και ο Σύνδεσμος είναι δίπλα της παρέχοντας υπηρεσίες Ανακουφιστικής Φροντίδας της παρέχεται βοήθεια από τον Σύνδεσμό».

Πρόκειται για τις ιστορίες ανθρώπων, που δίνουν μάχη με τον καρκίνο και ιστορίες προσφοράς από τον Σύνδεσμο που με την πρότυπη δράση του, που κλείνει φέτος 50 χρόνια, τυγχάνει καθολικής αναγνώρισης από την κυπριακή κοινωνία και αποτελεί ένα από αυτά που παρέμειναν, για να την κάνουν να νιώθει περήφανη… 

«Οι ιστορίες των ασθενών είναι πάρα πολλές. Θυμάμαι πάντα τον ασθενή ως άνθρωπο και δεν τον θυμάμαι σαν ένα ογκολογικό περιστατικό. Μπορώ να σου πω ότι θυμάμαι εκατοντάδες περιστατικά. Κάποιες φορές, με ενοχλεί όταν γνωρίσω κάποιον και με ρωτήσει τι δουλειά κάνω και μπορεί να μου πει “ε εντάξει, εσείς συνηθίζετε”. Δεν είναι έτσι, δεν συνηθίζεις. Αυτό που με επηρεάζει πάντα και δεν θα το συνηθίσω όσα χρόνια κι εάν περάσουν, είναι οι νεαροί ασθενείς και ειδικά αυτοί που έχουν παιδιά. Ταυτίζεσαι μαζί τους. Είδα πολλές φορές, κοπέλες στην ηλικία μου, που έχουν παιδιά στην ηλικία της κόρης μου».

Λόγια από την 35χρονη Σταύρη Παπουή, Υπεύθυνης της Υπηρεσίας Κατ’ Οίκον Νοσηλευτικής Φροντίδας του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου, παγκύπρια. Μιας υπηρεσίας, που μετρά 30 χρόνια προσφοράς στους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

«Νιώθουμε τη συμπαράσταση του κόσμου που βοηθήθηκε και την αναγνώριση και είναι αυτά που μας δίνουν δύναμη για να συνεχίσουμε. Είναι πάρα πολλοί οι ασθενείς που τα καταφέρνουν. Κάνουν τον κύκλο των θεραπειών τους και αποθεραπεύονται. Συνήθως κρατούμε επαφές με εκείνες τις οικογένειες, δεν μας ξεχνούν.

Έτυχε μια ασθενής που ήταν λίγα χρόνια πιο μεγάλη από μένα με τρία παιδιά. Όταν πήγα για πρώτη φορά στο σπίτι της ήταν πάρα πολύ αγχωμένη, ήταν συνέχεια σε ένταση. Έκανε τις θεραπείες της, ευτυχώς αποθεραπεύτηκε… Δέθηκε πάρα πολύ με την ομάδα, μας είπε χίλια ευχαριστώ. Όταν βλέπεις έναν ασθενή τον βλέπεις χωρίς μαλλιά και με πολύ διαφορετική εικόνα. Πριν λίγο καιρό, πήγα κάπου. Ήρθε κάποια κοπέλα πολύ ωραία ντυμένη, με ωραία μαλλιά και μου μίλησε. Με ρώτησε πού εργάζομαι. Όταν της είπα, ξεκίνησε να κλαίει… Την ρώτησα γιατί κλαίει και μου λέει “εν με κατάλαβες;”. Της είπα όχι. Μου είπε “είμαι η … που ερχόσουν σπίτι μου”. Ξεκίνησα και εγώ να κλαίω. Κρατήσαμε επαφές…».

Η Σταύρη Παπουή, σε συνέντευξή της στον REPORTER καλεί τον κόσμο να συμβάλει στην εκστρατεία «Στη Μάχη Ενάντια στον Καρκίνο» που διοργανώνει ο Αντικαρκινικός Σύνδεσμος και η Τράπεζα Κύπρου και αναφέρεται στο σημαντικότατο έργο που επιτελείται στην υπηρεσία της κατ’ Οίκον νοσηλευτικής.

Εξατομικευμένο πλάνο φροντίδας

«Η υπηρεσία της κατ’ Οίκον νοσηλευτικής φροντίδας του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου, ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1991 από τη Λευκωσία, επειδή δημιουργήθηκε μια τάση οι ασθενείς να παραμένουν στο σπίτι και να λαμβάνουν εξατομικευμένο πλάνο φροντίδας προσαρμοσμένο στις δικές τους ανάγκες. Σιγά, σιγά επεκτάθηκε σε παγκύπρια βάση. Στις επαρχίες Λευκωσίας και Λεμεσού, υπάρχει εικοσιτετράωρη εξυπηρέτηση ασθενών με on call νοσηλευτές, που βοηθούν τους ασθενείς είτε τηλεφωνικώς, είτε με κατ’ οίκον επισκέψεις για αντιμετώπιση κάποιων συμπτωμάτων που προκύπτουν είτε το βράδυ, είτε τα Σαββατοκυρίακα και τις αργίες. 

Στις πλείστες περιπτώσεις, ο νοσηλευτής είναι ο πρώτος που θα επισκεφθεί τον ασθενή στο σπίτι. Ο νοσηλευτής, αξιολογεί την κατάσταση του ασθενούς και της οικογένειάς του και σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο πλάνο φροντίδας. Οι υπηρεσίες που προσφέρονται είναι ο δανεισμός βοηθητικού εξοπλισμού, όπως για παράδειγμα νοσοκομειακό κρεβάτι ή μηχανή οξυγόνου ή κάποια άλλα βοηθήματα, για να μπορέσουμε να κάνουμε πιο εύκολη την παραμονή του ασθενούς στο σπίτι. Όσον αφορά στην παροχή νοσηλευτικών υπηρεσιών, στο σπίτι παρέχουμε αιμοληψίες, θεραπευτικές ενέσεις, ουροστομίες και οτιδήποτε χρειαστεί, πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό. 

Οι ασθενείς χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Η μία είναι οι ασθενείς που αποθεραπεύτηκαν, δηλαδή είναι ελεύθεροι νόσου, στους οποίους οι νοσηλευτές μας θα πάμε μια φορά τον μήνα ή το τρίμηνο, ανάλογα πάντα με την περίπτωση, για να δούμε εάν είναι καλά. Η άλλη κατηγορία, είναι οι ασθενείς που βρίσκονται υπό χημειοθεραπεία και γίνονται είτε καθημερινές επισκέψεις, είτε δύο με τρεις φορές την εβδομάδα, για να κάνουμε έλεγχο συμπτωμάτων από τις θεραπείες. Η τρίτη κατηγορία, που είναι και η πιο δύσκολη είναι οι ασθενείς τελικού σταδίου. Έχουμε ασθενείς που καταλήγουν στο σπίτι, άρα εκεί είναι και η πιο μεγάλη ανάγκη που χρειάζεται η κατ’ οίκον νοσηλευτική φροντίδα. Συνήθως γίνονται καθημερινές επισκέψεις σε αυτούς τους ασθενείς και επικοινωνούμε, είτε με τον θεράπων τους ιατρό, είτε με τους δικούς μας γιατρούς και παίρνουμε οδηγίες, ώστε να αντιμετωπίσουμε την κατάστασή τους στο σπίτι».

«Είναι δύσκολο να βλέπεις ασθενείς να δίνουν μάχη με μια πολύ δύσκολη ασθένεια»

«Τα δικά μου καθήκοντά μου είναι να επιβλέπω τους νοσηλευτές, να συντονίζω την υπηρεσία και να τηρώ την εύρυθμη λειτουργία της. Έχω επαφή με ασθενείς, δεν ήθελα ποτέ να σταματήσω τις επισκέψεις στο σπίτι. Τα πρώτα δύο χρόνια εργάστηκα στο Κέντρο Ανακουφιστικής Φροντίδας «Αροδαφνούσα» και τα τελευταία έξι χρόνια εργάζομαι στην κατ’ οίκον φροντίδα.

Στην αρχή όταν ξεκίνησα σίγουρα ήταν πολύ δύσκολο… Είναι δύσκολο να βλέπεις ασθενείς να πολεμούν μια, ομολογουμένως, πολύ δύσκολη ασθένεια. Βλέπεις όμως ότι προσφέρεις, δηλαδή ανακουφίζεις τον ασθενή και νιώθεις ότι βοηθάς τον συνάνθρωπό σου. Μετά αποφάσισα να εργαστώ στην Υπηρεσία Κατ’ Οίκον Φροντίδας. Στην αρχή πίστευα ότι θα ήταν πιο εύκολο. Στην πορεία συνειδητοποίησα ότι στην κατ’ οίκον είναι πιο δύσκολο, για το λόγο ότι μπαίνεις στο σπίτι του ασθενούς, βλέπεις τα προβλήματά του, βλέπεις την οικογένεια ως σύνολο. Εκεί καλείσαι να αντιμετωπίσεις τον ασθενή ολιστικά. Στόχος μας είναι να αντιμετωπίσουμε τον ασθενή όσον αφορά τις σωματικές, τις ψυχολογικές, τις κοινωνικές, ακόμα και τις πνευματικές του ανάγκες.

Μπορεί να βρεις έναν ασθενή που να έχει, για παράδειγμα, σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Άρα εάν έχει ένα σωματικό σύμπτωμα και δεν έχει χρήματα είτε να αγοράσει φαγητό ή οτιδήποτε άλλο, τότε καταλαβαίνεις πως δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις μόνο τα σωματικά συμπτώματα. Στο πλαίσιο της Ανακουφιστικής Φροντίδας, οφείλουμε να έχουμε συνεργασία με όλους τους Επαγγελματίες Υγείας στον Αντικαρκινικό Σύνδεσμο Κύπρου. Είμαστε μια πολυεπιστημονική ομάδα που αποτελείται από γιατρούς, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, φυσιοθεραπευτές και αρωματοθεραπευτές. Έχουμε και ένα ιερέα που είναι στο εκκλησάκι δίπλα από την Αροδαφνούσα, ο οποίος μπορεί να πάει και κατ’ οίκον επίσκεψη στον ασθενή εάν του το ζητήσουμε. Επίσης συνεργαζόμαστε και με ιερείς άλλων δογμάτων και θρησκειών.

Πολύ σημαντική είναι η διδασκαλία και η εκπαίδευση της οικογένειας ή του κυρίως φροντιστή στο σπίτι, για να μπορέσει να φροντίσει σωστά τον ασθενή. Καταλαβαίνεις ότι από την πρώτη μέρα της διάγνωσης του καρκίνου, μπορεί να αλλάξουν οι κοινωνικοί ρόλοι σε μια οικογένεια. Μπορεί δηλαδή να δεις έναν πατέρα, που ήταν ο κύριος φροντιστής, δούλευε και συντηρούσε την οικογένεια του, μετά τη διάγνωση να χρειάζεται τη βοήθεια της γυναίκας και των παιδιών του. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να προκύψουν κοινωνικά ή/και ψυχολογικά θέματα. Σε αυτό το στάδιο, στη φροντίδα του ασθενή εντάσσονται οι υπηρεσίες των κοινωνικών λειτουργών ή/και ψυχολόγων του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου».

Αυξήθηκαν οι κατ΄οίκον ασθενείς μετά την πανδημία

«Η πανδημία επηρέασε πολύ τη δουλειά μας. Κατ’ αρχήν αυξήθηκε πολύ η δουλειά στην κατ’ οίκον επειδή πολλοί συγγενείς και ασθενείς προτιμούσαν να μένουν στο σπίτι, λόγω του περιορισμού των επισκεπτηρίων. Προτιμούσε και ο ίδιος ο ασθενής να είναι στο σπίτι, για να βλέπει τα αγαπημένα του πρόσωπα. Είναι πολύ δύσκολο να είσαι σε ένα νοσηλευτήριο και να μην μπορείς να δεις τους δικούς σου. Και για μας ήταν δύσκολο, ειδικά στην αρχή που ήταν πρωτόγνωρο, επειδή έπρεπε να μπούμε με ειδική στολή και με κατάλληλο εξοπλισμό. Σε καμία περίπτωση όμως δεν αφήσαμε τους ασθενείς.

Παγκύπρια είμαστε 22 νοσηλευτές στην υπηρεσία κατ’ οίκον φροντίδας. Το 2020 παραπέμφθηκαν στην κατ’ οίκον 707 καινούριες παραπομπές. Η υπηρεσία μας το 2020, εξυπηρέτησε συνολικά 3,314 ασθενείς παγκύπρια, με 37,945 εξυπηρετήσεις. Αυτές συμπεριλάμβαναν κατ’ οίκον επισκέψεις, εξυπηρέτηση στα επαρχιακά γραφεία του Συνδέσμου, επισκέψεις σε άλλα ιατρικά ογκολογικά κέντρα, τηλεφωνικές εξυπηρετήσεις, οικογενειακές συναντήσεις και παραχώρηση ιατρικού εξοπλισμού.  

Όλες οι υπηρεσίες του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου προσφέρονται δωρεάν, ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση του ασθενή, την καταγωγή ή το θρήσκευμα του. Η παραπομπή ασθενών στην υπηρεσία Κατ’ Οίκον Νοσηλευτικής Φροντίδας του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου, γίνεται από τον γιατρό τους» είτε ζητώντας το οι ίδιοι ή ακόμη και η οικογένειά τους».

Η έκκληση προς τον κόσμο

«Θα ήθελα ο κόσμος να συνεισφέρει όσο μπορεί στον Αντικαρκινικό Σύνδεσμο Κύπρου, επειδή είναι πολύ σημαντικές οι υπηρεσίες που προσφέρουμε στους ασθενείς. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε, σίγουρα χρειαζόμαστε τη στήριξη του κόσμου…», λέει καταλήγοντας.

Αποτελεί ύψιστη κοινωνική μας ευθύνη να στηρίξουμε, με όλες μας τις δυνάμεις, το έργο που επιτελεί ο Αντικαρκινικός Σύνδεσμος Κύπρου, για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Πώς μπορείτε να βοηθήσετε:

Η εκστρατεία «Στη Μάχη Ενάντια στον Καρκίνο» διοργανώνεται από τον Αντικαρκινικό Σύνδεσμο Κύπρου και την Τράπεζα Κύπρου, με τη στήριξη του Δικτύου SupportCY της Τράπεζας Κύπρου και του Σχεδίου Επιβράβευσης Καρτών «ανταμοιβή». Η εκστρατεία πραγματοποιείται στο πλαίσιο της καθιερωμένης «Πορείας Χριστοδούλας» η οποία λόγω της πανδημίας δεν πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο. Οι πόροι που συλλέγονται κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, αξιοποιούνται για την ενίσχυση των υπηρεσιών Ανακουφιστικής Φροντίδας που προσφέρει ο Αντικαρκινικός Σύνδεσμος Κύπρου δωρεάν σε χιλιάδες ασθενείς με εμπειρία καρκίνου παγκύπρια. Οι υπηρεσίες του Συνδέσμου περιλαμβάνουν ενδονοσοκομειακή περίθαλψη ασθενών και παροχή υπηρεσιών σε εξωτερικούς ασθενείς στο Κέντρο Ανακουφιστικής Φροντίδας «Αροδαφνούσα» στη Λευκωσία, υπηρεσίες ημερήσιας νοσηλείας στο «Ευαγόρειο» Κέντρο Ανακουφιστικής Φροντίδας στη Λεμεσό, κατ’ οίκον νοσηλευτική φροντίδα ασθενών παγκύπρια, ψυχολογική, κοινωνική και πνευματική στήριξη ασθενών και μελών των οικογενειών τους, υπηρεσίες φυσικοθεραπείας και χειρισμού λεμφοιδήματος, αρωματοθεραπεία, όπως επίσης και καθημερινή μεταφορά ασθενών από τις πόλεις τους στα ογκολογικά κέντρα σε Λευκωσία και Λεμεσό. Η Τράπεζα Κύπρου είναι μεγάλος συμπαραστάτης και διαχρονικός σύμμαχος του Αντικαρκινικού Συνδέσμου Κύπρου. Για 23 χρόνια είναι έμπρακτα δίπλα στον Αντικαρκινικό Σύνδεσμο Κύπρου, όχι μόνο στο πλαίσιο της Πορείας Χριστοδούλας, αλλά και ολόχρονα μέσω πολλών φιλανθρωπικών δράσεων τόσο της ίδιας της Τράπεζας όσο και του προσωπικού της. Περισσότερες πληροφορίες για την εκστρατεία «Στη Μάχη Ενάντια στον Καρκίνο», αλλά και για τα σημεία εράνου μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.stimaxi.com.cy ενώ μπορείτε να κάνετε την εισφορά σας στον Αντικαρκινικό Σύνδεσμο Κύπρου με τους πιο κάτω τρόπους:

• Σε όλα τα καταστήματα της Τράπεζας Κύπρου παγκύπρια
• Ηλεκτρονικές εισφορές στο www.stimaxi.com.cy
• Μέσω SMS στο 7060: CAS 5 για εισφορές €5, CAS 3 για εισφορές €3, CAS 1 για εισφορές €1