Κανένα νομικό ζήτημα για αναβολή των εκλογών-Προβληματίζει η πολιτική πτυχή

Σε στάδιο προετοιμασίας ενόψει της κρίσιμης, όπως αναμένεται να εξελιχθεί συνεδρίας της επιτροπής Εσωτερικών, βρίσκονται κόμματα και κυβέρνηση, με τον Νίκο Νουρή να επιδιώκει να πετύχει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση ανάμεσα στα κόμματα, για το ζήτημα αναβολής των εκλογών. Στο κυβερνών κόμμα εκφράζουν τις τελευταίες ημέρες την αισιοδοξία τους, ότι τελικά θα βρεθεί η χρυσή τομή για να ψηφισθεί η αναβολή των εκλογών που θα επιτρέψει στη Βουλή να καταλήξει στην τελική μορφή των Νομοσχεδίων που θα οδηγηθούν προς ψήφιση μέχρι τον Δεκέμβριο, σε σχέση με την Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.  

Υπενθυμίζεται ότι η αναβολή των εκλογών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, που είναι προγραμματισμένη για τον ερχόμενο Δεκέμβριο, αποτελεί πρόταση του Υπουργείου Εσωτερικών, ώστε να εφαρμοστεί έγκαιρα η Μεταρρύθμιση της ΤΑ, η οποία βρίσκεται στο στάδιο της συζήτησης στην επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής. Η Μεταρρύθμιση, που συνδέεται και με το 1,2 δις Ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης μέχρι το 2026, που προβλέπεται για την Κυπριακή Δημοκρατία, θα πρέπει να εφαρμοστεί το 2024. Η πρόταση της Κυβέρνησης προνοεί την αναβολή των εκλογών, έτσι ώστε οι παρούσες αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης, να παραμείνουν στις θέσεις τους και να εργαστούν για την εφαρμογή της σε δυόμιση χρόνια, όταν θα γίνουν και οι εκλογές με βάση τα όσα προβλέπονται να αλλάξουν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Δεν παίρνουν θέση για αναβολή εκλογών οι δήμαρχοι-Οι σκέψεις του Κ. Γιωρκάτζη

Προβληματισμός στα κόμματα

Από τα επτά κοινοβουλευτικά κόμματα, μόνο το κυβερνών τοποθετήθηκε μέχρι στιγμής υπέρ της αναβολής των εκλογών. Στην αντίπερα όχθη, δύο κόμματα έχουν εκφράσει δημόσια την αντίθεση τους με την αναβολή. Ειδικότερα ΕΛΑΜ και ΕΔΕΚ, τοποθετήθηκαν δημόσια, εκφράζοντας τη θέση πως οι εκλογές θα πρέπει να πραγματοποιηθούν, με τον Χρίστο Χρίστου να υποδεικνύει πως αφενός η Μεταρρύθμιση επιβάλλεται να γίνει, αφετέρου εξέφρασε τον προβληματισμό του για την αναβολή, αντιπροτείνοντας την διεξαγωγή των εκλογών, με τις νέες δημοτικές αρχές να έχουν περιορισμένη θητεία. Η θέση της ΕΔΕΚ με ανακοίνωση της τοποθετείται κατά της αναβολής και ζητά την κανονική διεξαγωγή τους, με τις νέες δημοτικές αρχές να έχουν κανονικά πενταετή θητεία.

Σε ότι αφορά το ΑΚΕΛ, η όποια απόφαση για το ζήτημα θα ληφθεί από το Πολιτικό Γραφείο. Εξάλλου το ΑΚΕΛ διαφώνησε αρχικά με την αναβολή των εκλογών και αντιπρότεινε τη διεξαγωγή τους, με τις νέες αρχές να έχουν περιορισμένη θητεία. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για ποια θέση θα επικρατήσει εντός του κόμματος, πριν από τις τελικές αποφάσεις των κομματικών οργάνων. Σε ότι αφορά το ΔΗΚΟ, αν και αρχικά υπήρχε διστακτικότητα για το ζήτημα, τις τελευταίες εβδομάδες γίνονται δεύτερες σκέψεις. Στη ΔΗΠΑ, αναμένουν να ακούσουν τον Νίκο Νουρή για μια σειρά από ζητήματα που του έθεσαν στην κατ΄ ιδίαν συνάντηση που είχαν μαζί του, ενώ στους Οικολόγους αναμένουν την ενημέρωση τους από τον ΥΠΕΣ σε κατ΄ ιδίαν συνάντηση που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη, μια ημέρα πριν τη συνεδρία της επιτροπής Εσωτερικών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Σπριντ 120 ημερών-Καυτά ζητήματα, κρίσιμα χρονοδιαγράμματα για τους 56

Η πολιτική διάσταση

Πάντως, ο προβληματισμός που εκφράζεται σχεδόν από όλα τα κόμματα, είναι η πολιτική διάσταση του ζητήματος, ενώ εκφράστηκαν και κάποιες απόψεις περί νομικού κωλύματός σε περίπτωση που ληφθεί απόφαση για αναβολή των εκλογών. Σε σχέση με το πρώτο ζήτημα, αυτό δηλαδή της πολιτικής διάστασης, αυτό που σημειώνεται από τα κόμματα είναι πως από τη στιγμή που οι πολίτες ψήφιζαν το 2016 τις συγκεκριμένες τοπικές αρχές για πενταετή θητεία, είναι πολιτικά αντιδεοντολογικό, αυτοί να παραμένουν στη θέση τους για άλλη μισή θητεία με μια μονοκονδυλιά της Βουλής. Το όλο ζήτημα κρίνεται ως εξαιρετικά σοβαρό, αφού όπως σημειώνουν κομματικοί κύκλοι, «δεν πρέπει να στερηθεί από τους πολίτες το δικαίωμα να προσέλθουν στις κάλπες».

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αυτό που θα επιχειρηθεί από πλευράς Κυβέρνησης, είναι όσο το δυνατό μεγαλύτερη συναίνεση μεταξύ των κομμάτων. Δεν αποκλείεται μάλιστα, υπό το βάρος των πολιτικών συνεπειών, αν η πρόταση για αναβολή επικρατήσει οριακά, τότε η Κυβέρνηση μπορεί και να αποσύρει την πρόταση της. Συνεπώς, το μεγαλύτερο στοίχημα αυτή τη στιγμή για τον Νίκο Νουρή, είναι να καταφέρει να πείσει τα κόμματα για την ανάγκη να ταχθούν υπέρ της αναβολής των εκλογών, ώστε να μην μπει σε περιπέτειες μια από τις μεγαλύτερες Μεταρρυθμίσεις που επιχειρήθηκαν ποτέ στην Κύπρο.

Βέβαια, ως δεύτερη εναλλακτική υπάρχει και η πρόταση που υπέβαλε αρχικά το ΑΚΕΛ και υποδείχθηκε και από το ΕΛΑΜ, για τοπικές αρχές περιορισμένης θητείας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Οι κακοφανισμένοι δήμαρχοι-μουχτάρηδες και οι ευθύνες Κυβέρνησης-κομμάτων

Η νομική πτυχή

Πάντως σε ότι αφορά τα νομικά ζητήματα που ενδεχομένως να προκύπτουν από την πιθανή αναβολή των εκλογών, στον REPORTER μίλησε ο Καθηγητής Νομικής και Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και δικηγόρος Αχιλλεύς Αιμιλιανίδης, ο οποίος εξήγησε πως δεν τίθεται κανένα νομικό ζήτημα επί της ουσίας.

«Από τη στιγμή που θα το ψηφίσει η Βουλή, δεν υπάρχει θέμα συνταγματικότητας, αφού το Σύνταγμα δεν προβλέπει οτιδήποτε για τις δημοτικές εκλογές», εξήγησε, υπενθυμίζοντας παράλληλα πως μέχρι το 1986 δεν υπήρχαν δημοτικές εκλογές και οι τοπικοί άρχοντες ήταν διορισμένοι. «Δεν είναι κεκτημένο δικαίωμα να γίνουν εκλογές που δεν προβλέπονται στο Σύνταγμα», τόνισε.

Ερωτηθείς για το εύρος της πλειοψηφίας που χρειάζεται στη Βουλή, ο Δρ. Αιμιλιανίδης, σημείωσε πως χρειάζεται απλή πλειοψηφία, ωστόσο υπέδειξε, πως, «τέτοια σημαντικά ζητήματα, είναι θέματα που χρήζουν συναίνεσης, αφού θα μπορούσε κάποιος να εγείρει ζήτημα, ότι η Βουλή επεμβαίνει με την παράταση στον διορισμό διοικητικών οργάνων, όμως αν η Βουλή ψηφίσει δεν υπάρχει εναλλακτική».

Και πρόσθεσε: «Υπάρχουν κάποια κεκτημένα όρια μέσα στα οποία πρέπει να κινηθείς. Για αυτό λέω ότι χρειάζεται ύψιστη συναίνεση για το θέμα της αναβολής των δημοτικών. Όμως εάν η Βουλή το αποφασίσει για τους γνωστούς λόγους που συζητιούνται, τότε θα το πράξει και δεν θα υπάρχει κανένα νομικό θέμα».

Ερωτηθείς για το πότε αναβλήθηκαν ξανά εκλογές στην Κύπρο, ο Δρ. Αιμιλιανίδης υπενθύμισε πως αυτό έγινε για πρώτο φορά το 1965, όταν οι βουλευτικές αναβάλλονταν για πέντε χρόνια και τελικά έγιναν το 1970. Το ίδιο συνέβη και το 1975, που έγιναν τον επόμενο χρόνο. «Αυτές οι εκλογές αναβλήθηκαν με την Κυβέρνηση να επικαλείται το δίκαιο της ανάγκης. Προφανώς εδώ όμως δεν τίθεται ζήτημα δικαίου της ανάγκης. Εκεί ήταν βουλευτικές εκλογές που προβλέπονται ρητά στο Σύνταγμα. Και η θητεία τους και όλα τα υπόλοιπα για αυτό είναι διαφορετικό. Οι δημοτικές όπως είπα δεν είναι κάτι που προβλέπεται στο Σύνταγμα», επανέλαβε ο καθηγητής νομικής.

Στην ερώτηση εάν η αναβολή συσχετίζεται και με τη ψήφιση των Νομοσχεδίων για τη Μεταρρύθμιση, ή εάν θα μπορεί να ψηφιστεί μεμονωμένα, ο Δρ. Αιμιλιανίδης εξήγησε πως, «η Βουλή θα μπορεί να ψηφίσει μόνο την αναβολή, εάν αποφασίσει να το πράξει με ιδιώνυμο Νόμο. Δεν είναι υποχρεωτικό να το κάνει με όλο το πακέτο της Μεταρρύθμισης».

«Δεν είναι το ιδανικό σενάριο», επανέλαβε ο Δρ. Αιμιλιανίδης, «το να αναβάλλονται εκλογές και ενδεχομένως να παρατείνεται θητεία δημοτικών αρχόντων διότι δημιουργεί και άλλα θέματα. Τα δημοτικά συμβούλια ενεργούν και ως διοικητικά όργανα και θα υπάρχουν κάποια νομικά ζητήματα που εγείρονται, παρεμπιπτόντως. Από εκεί και πέρα, ως προς το βασικό θέμα, δηλαδή αν προβλέπει κάτι το Σύνταγμα για δημοτικές εκλογές, δεν προβλέπεται οτιδήποτε. Μπορεί όμως, αποφάσεις των δήμων να οδηγηθούν στα δικαστήρια, όπου κάποιος μπορεί να αμφισβητηθεί ότι δεν είναι μόνιμη η σύνθεση του οργάνου. Βέβαια είχαμε και σε ημικρατικούς παρατάσεις θητείας, συνεπώς δεν είναι κάτι που δεν ξανά είχαμε στο παρελθόν», κατέληξε ο Δρ. Αιμιλιανίδης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έκκληση Ένωσης Δήμων σε Κυβέρνηση και κόμματα για εκσυγχρονισμό της ΤΑ