Τα σημεία τριβής για τη Μεταρρύθμιση Τοπικής Αυτοδιοίκησης σύμφωνα με το ΥΠΕΣ

Εξισώσεις για δύσκολους λύτες, αναμένει τα μέλη της επιτροπής Εσωτερικών, που θα κληθούν να μελετήσουν, να συζητήσουν και να καταλήξουν στα τρία Νομοσχέδια που θα τεθούν προς ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής για τη Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Μετά την απόφαση για αναβολή των εκλογών, οι βουλευτές χωρίς την πίεση του χρόνου, αλλά έχοντας ενώπιον τους ξεκάθαρα χρονοδιαγράμματα, θα πρέπει να συμφωνήσουν σε μια σειρά από ανοικτά ζητήματα για τα οποία υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις και απόψεις.

Υπενθυμίζεται ότι το Νομοσχέδιο που αφορά την Μεταρρύθμιση των Δήμων κατατέθηκε στη Βουλή τον περασμένο χρόνο και προβλέπει τη διοικητική αυτοτέλεια των νέων Δήμων, οι οποίοι ανακτούν εξουσίες που έχουν να κάνουν με την έγκριση του προϋπολογισμού τους και την ίδρυση και πλήρωση κενών θέσεων, ενώ προβλέπεται ότι θα αποκτήσουν και οικονομική αυτοτέλεια αφού, η κρατική χορηγία που σήμερα καταβάλλεται μέσω του Υπουργείου Οικονομικών, αντικαθίσταται με ιδία έσοδα μέσω της παραχώρησης των εσόδων από τα τέλη κυκλοφορίας.

Στο Νομοσχέδιο λήφθηκαν υπόψη οι αρχές της αποδέσμευσης αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση στην τοπική αυτοδιοίκηση. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, οι νέοι δήμοι θα έχουν τις εξής αρμοδιότητες:

-υλοποίηση αναπτυξιακών έργων

-δημοτική αστυνόμευσή

-δημόσιες μεταφορές εντός των δημοτικών ορίων

-παροχή κοινωνικών υπηρεσιών κατόπιν αξιολόγησης του αιτήματος από το αρμόδιο υφυπουργείο

έκδοση αδειών που τώρα εκδίδονται από τις επαρχιακές διοικήσεις για οικονομικές δραστηριότητες

-διαχείριση αξιοποίηση και συντήρηση των τοπικών υποδομών, πάρκων και χώρων πρασίνου

-υγειονομικός έλεγχος υποστατικών κατόπιν αξιολόγησης του αιτήματος για άσκηση τέτοιας εξουσίας από το αρμόδιο υπουργείο

-άσκηση αρμοδιοτήτων που τώρα έχουν οι σχολικές εξουσίες, πράγμα που θα συμβεί σε βάθος πενταετίας από την εφαρμογή της Μεταρρύθμιση

-απλοποίηση διαδικασιών που αφορούν την άμεση λήψη μέτρων σε σχέση με τις οχληρίες

-αρμοδιότητα καθορισμού του ωραρίου εκπομπής ήχου από υποστατικά.

Μάλιστα στο Νομοσχέδιο προβλέπονται αλλαγές που έχουν να κάνουν με το οργανόγραμμα της διοίκησης των νέων δήμων, αφού πλέον θα υπάρχει ένας δήμαρχος και αριθμός αντιδημάρχων ίσος με τον αριθμό των δημοτικών διαμερισμάτων. Επιπλέον ενισχύεται ο θεσμός του εσωτερικού ελέγχου και διαφάνειας ενώ αλλάζει το νομικό καθεστώς της Ένωσης Δήμων .

Σε ενημερωτικό σημείωμα που δόθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών στα κόμματα παλαιότερα και που επανανακατατέθηκε ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών στα μέσα του μήνα, καταγράφηκαν σε ένα έγγραφο οι διατάξεις για τις οποίες παραμένουν οι σοβαρές διαφωνίες μεταξύ των κομμάτων και των αρμόδιων αρχών που εμπλέκονται στη Μεταρρύθμιση, όπως, το Υπουργείο Εσωτερικών, η Ένωση Δήμων και η Ένωση Κοινοτήτων.

Διεξαγωγή δημοψηφισμάτων

Πρώτο σημείο τριβής, πάντα σύμφωνα με το σημείωμα της Βουλής, παραμένει το θέμα διεξαγωγής των δημοψηφισμάτων. Στο Νομοσχέδιο που είχε καταθέσει αρχικά η Κυβέρνηση, οι νέοι Δήμοι προκύπταν από συνενώσεις υφιστάμενων δήμων κα κοινοτήτων, χωρίς τη διενέργεια δημοψηφίσματος, κάτι με το οποίο είχε συμφωνήσει κατά πλειοψηφία και η Ένωση Δήμων. Σοβαρές διαφωνίες για το θέμα διατηρεί και η Ένωση Κοινοτήτων, σχετικά με τις κοινότητες που εντάσσονται σε Δήμους χωρίς να συμφωνούν. Στο κείμενο του Νομοσχεδίου όπως έχει διαμορφωθεί από την Επιτροπή Εσωτερικών, προβλέπεται η διενέργεια δημοψηφίσματος σε τοπικό επίπεδο. Η Κυβέρνηση κατόπιν γνωμάτευσης του Γενικού Εισαγγελέα για το θέμα, είχε προτείνει τη διενέργεια παγκύπριου δημοψηφίσματος σύμφωνα με τον περί δημοψηφισμάτων Νόμο, πρόταση η οποία κατατέθηκε στη Βουλή από το Υπουργικό Συμβούλιο και απορρίφθηκε στην Ολομέλεια της 15ης Απριλίου, αφού διαφώνησαν αρκετά από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Το όλο ζήτημα παραμένει ανοικτό και αναμένεται πως θα είναι ένα από τα σημεία, στα οποία θα υπάρξουν εκ νέου διαφωνίες, αφού θέση της Κυβέρνησης είναι πως εάν πραγματοποιηθούν τοπικά δημοψηφίσματα, τότε τίθεται σε κίνδυνο, όλο το οικοδόμημα της Μεταρρύθμισης, αφού αυτή δεν μπορεί να εφαρμοστεί μερικώς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Μ. Μουσιούττας: 12 ή 14 αντί 17 Δήμοι

Αριθμός των νέων δήμων

Το δεύτερο καυτό ζήτημα που αναμένεται να απασχολήσει την Επιτροπή Εσωτερικών, αφορά τον αριθμό των νέων δήμων. Αν και ο αρχικός σχεδιασμός της Κυβέρνησης ήταν οι νέοι Δήμοι να είναι 14 τελικά στο Νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή οι δήμοι ανέρχονται σε 17. Κατόπιν συζήτησης στην προηγούμενη σύνθεση της Επιτροπής Εσωτερικών, ο αριθμός των νέων Δήμων που προκύπτουν είναι 20 με την προσθήκη  νέου δήμου στη Λευκωσία με Δήμο Στροβόλου, προσθήκη νέου δήμου στην Πάφο με Δήμο Γεροσκήπου και νέου δήμου στην Αμμόχωστο με διαχωρισμό Παραλιμνίου, Αγίας Νάπας και Δερύνειας.

Επιπλέον στις σκέψεις της Επιτροπής, είναι και οι φωνές του Δήμου Αραδίππου που φωνάζει και δεν επιθυμεί τη συνένωση του με τη Λάρνακα, συνεπώς δεν αποκλείεται τελικά η επιτροπή Εσωτερικών να καταλήξει στους 21 δήμους. Εάν η Επιτροπή Εσωτερικών δεν εξετάσει περαιτέρω το εν λόγω ζήτημα και επιμείνει στους 20 ή τους 21 δήμους, τότε εγείρονται ερωτήματα, κατά πόσον μεταβάλλεται η φιλοσοφία της Μεταρρύθμισης, αφού πλέον ο αριθμός των δήμων αυξάνεται δραματικά. Αν κανείς συνυπολογίσει ότι σήμερα έχουν συνολικά 30 δήμους και οι έξι δημιουργήθηκαν σχετικά πρόσφατα, θα αντιληφθεί ότι η Μεταρρύθμιση χάνει το νόημα της, αφού από του 24 πήγαμε ουσιαστικά στους 20 ή τους 21.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Στην αντεπίθεση ο δήμος Αραδίππου-Απαντά με πέντε σημεία γιατί αρνείται τη συνένωση

Μεταφορές αρμοδιοτήτων για διαχείριση παραλιών

Ένα από τα ζητήματα που έθεσε η Ένωση Δήμων είναι η διάταξη που αφορούν τη διαχείριση παραλιών, αλλά και ο εκσυγχρονισμός της υφιστάμενης Νομοθεσίας Περί Παραλιών, η οποία δεν εφαρμοζόταν πλέον στο σκέλος που αφορά τις νέες δημαρχούμενες περιοχές.

Με τις υπό αναφορά διατάξεις σκοπός ήταν η μεταφορά των αρμοδιοτήτων του Υπουργού Εσωτερικών στον υφυπουργό τουρισμού, λόγω μεγαλύτερης συναφείς σε σχέση με τα θέματα διαχείρισης των παραλιών, καθώς επίσης η δημιουργία υποδομών χώρων υγιεινής και αποδυτήριών, αλλά και μικρών αναψυκτήριων, επί της ζώνης προστασίας της παραλίας για σκοπούς εξυπηρέτησής του κοινού, υπό αυστηρές όμως προϋποθέσεις και ασφαλιστικές δικλείδες, ρυθμίζοντας με τον τρόπο αυτό την αναρχία που επικρατεί σήμερα.

Από την προαναφερθείσα συζήτηση στην κοινοβουλευτική επιτροπή εσωτερικών, διαφάνηκε επίσης η πρόθεση της πλειοψηφίας των κοινοβουλευτικών κομμάτων για διαγραφή των εν λόγω διατάξεων στην ολότητά τους.

Σύμφωνα με το τελευταίο προσχέδιο του Νομοσχεδίου, έχουν μείνει μόνο οι διατάξεις που αφορούν την ευθύνη του δήμου για εφαρμογή σχεδίου χρήσης της παραλίας, καθαρισμούς  και μέριμνας για την ανεμπόδιστη χρήση της από τους λουόμενους καθώς και καθαρισμού της θαλάσσιας περιοχής που χρησιμοποιείται από τους λουόμενους. Επίσης οι δημοτικές αρχές θα έχουν την ευθύνη άσκησης ελέγχων ως προς την τήρηση της ευταξίας, την τοποθέτησης στην παραλία αντικείμενων ή τη διεξαγωγή παιχνιδιών ή την παροχή υπηρεσιών ή διευκολύνσεων, δυνατότητα που θα υφίσταται μόνο κατόπιν έκδοσης σχετικής άδειας από την αρμόδια αρχή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Παίρνουν θέσεις μάχης οι δήμοι για την Τ.Α.-Έτοιμοι να μπουν στα... χαρακώματα

Ενιαία Αρχή Αδειοδότησης

Στο Νομοσχέδιο προβλέπεται η έκδοση τόσο της πολεοδομικής άδειας όσο και της άδειας οικοδομής από τους νέους Δήμους που θα συσταθούν με τη συνένωση των δήμων, οι οποίο είναι ήδη πολεοδομικές αρχές, αλλά με τη δυνατότητα της ανάληψης της εξουσίας αυτής και από άλλους δήμους στο μέλλον. Αυτό αποτέλεσε αφενός ικανοποίηση πάγιου αιτήματος της Ένωσης Δήμων, αλλά και του Υπουργείου Εσωτερικών, ήτοι ότι και οι δύο άδειες θα πρέπει να εκδίδονται από μία δανειοδοτούσα αρχή για καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, αλλά και για υποβοήθηση του έργου της μελλοντικής συνένωσης των δύο αδειών σε μια.

Κατά τη συζήτηση ενώπιον της κοινοβουλευτικές επιτροπής Εσωτερικών διαφάνηκε η κατά πλειοψηφία θέση των κομμάτων όπως μεταφερθεί η αρμοδιότητα έκδοσης και των δύο άδειών στους υπό σύσταση Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, θέση με την οποία υπό τις περιστάσεις η εκτελεστική εξουσία συμφωνεί, εφόσον τουλάχιστον θα εκδίδονται και οι δύο άδειες από μια Αρχή. Έντονες διαφωνίες για το θέμα, εκφράζει η Ένωση Δήμων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Οι δήμαρχοι που συνεχίζουν, οι δύο αναποφάσιστοι και ποιος ετοιμάζει... έξοδο

Το Νομοσχέδιο για τις κοινότητες

Στο Νομοσχέδιο που αφορά τη δημιουργία τοπικών συμπλεγμάτων παροχής υπηρεσιών, σημειώνεται πως θα δημιουργηθούν 32 συμπλέγματα. Στο τελευταίο κείμενο που έχει διαμορφώσει η Επιτροπή Εσωτερικών, τα τοπικά συμπλέγματα είναι 33, χωρίς όμως να περιλαμβάνεται οποιοδήποτε σύμπλεγμα στην Επαρχία Αμμοχώστου, στην οποία υπάρχουν κοινότητες οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στο Νομοσχέδια.

Οι αρμοδιότητες των τοπικών συμπλεγμάτων θα είναι

-διαχείριση σκυβάλων

-προώθηση ενεργειών για σχεδιασμό και υλοποίηση έργων

-παροχή λογιστικών υπηρεσιών με ενιαίο λογισμικό σύστημα

-γραμματειακές υπηρεσίες

-τεχνική υποστήριξη από εξειδικευμένο εργατικό προσωπικό το οποίο θα μπορούν να προσλαμβάνουν οι ίδιες οι κοινότητες

-υγειονομικές υπηρεσίες

-υπηρεσίες ρύθμισης τροχαίας κίνησης

-υπηρεσίες για εφαρμογή του Περί Σκύλων Νόμου

-σχεδιασμό, συντήρηση, βελτίωση και καθαρισμό πάρκων και χώρων πρασίνου των οποίων τη διαχείριση αναλαμβάνει το σύμπλεγμά

Σε ότι αφορά τους προϋπολογισμούς των συμπλεγματοποιημένων κοινοτήτων, θα δίδεται με χορηγία από τη Δημοκρατία, όπως αυτή θα προτείνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο και αφού έχει εγκριθεί από τη Βουλή. Στα πλαίσια αυτά και προς οικονομική ενίσχυση των κοινοτήτων αλλά και των τοπικών συμπλεγμάτων το Υπουργείο Εσωτερικών προτίθεται  να υποβάλει πρόταση προς το Υπουργικό σε εύθετο χρόνο, έτσι ώστε η ετήσια κρατική χορηγία που παραχωρείται στις κοινότητες να αυξηθεί κατ΄ αντίστοιχο τρόπο με την αύξηση που θα παρατηρηθεί στα έσοδα των δήμων από τη μεταφορά των τελών αδειών κυκλοφορίας, κατ΄ αναλογία πληθυσμού που θα παραμείνει στις κοινότητες, λαμβανομένων υπόψη των συνενώσεων που θα προκύψουν και στους Δήμους.

Για τα ποιο πάνω η Ένωση Κοινοτήτων διατηρεί ισχυρή διαφωνία σχετικά με την αφαίρεση των κοινοτήτων από τοπικά συμπλέγματα και ένταξης τους σε δήμους στο Νομοσχέδιο περί Δήμων, ενώ οι ίδιες διαφωνούν. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ηγεσίας της Ένωσης Κοινοτήτων περίπου 25 από τις 50 κοινότητες που προβλέπεται να ενταχθούν σε Δήμους, διαφωνούν.